ἀγανακτέω-ῶ (impf. ἠγανάκτουν, f. ἀγανακτήσω, ao. ἠγανάκτησα) [ᾰᾰν] litt. s’emporter, d’où :
      1 bouillonner, fermenter, en parl. du vin, PLUT. M. 734 e ; fig. en parl. de l’âme, PLAT. Phædr. 251 c ; p. ext. être vivement excité ou irrité, en parl. de sensations physiques (agacement des dents, etc.) HPC. 426, 6 ; DIOSC. 5, 84 ;
      2 p. suite, s’indigner, s’irriter, PLAT. Phæd. 117 d, etc. ; τινι, PLAT. Phæd. 63 b ; τι, PLAT. Phæd. 64 a ; ἐπί τινι, LYS. 91, 5, etc. ; ὑπέρ τινος, PLAT. Euthyd. 283 d ; περί τινος, PLAT. Ep. 349 d ; διά τι, PLAT. Phæd. 63 c ; πρός τι, NT. Marc. 14, 4 ; EPICT. Ench. 4, s’irriter ou s’indigner de qqe ch. ; avec un part. PLAT. Phæd. 62 e, s’indigner de ce que ; ἀγ. εἰ, AND. 18, 16 ; ou ἐάν, PLAT. Lach. 194 a ; ou ὅτι, ANT. 126, 5 ; ou ὡς, ATT. s’indigner de ce que ; avec un rég. de pers. : ἀγ. τινι, XÉN. Hell. 5, 3, 11 ; πρός τινα, PLUT. Cam. 28 ; κατά τινος, LUC. Tim. 18, s’irriter ou s’indigner contre qqn ;

Moy. ἀγανακτέομαι-οῦμαι, m. sign. LUC. Somn. 4.

Étym. incert.

properly in physical sense, feel a violent irritation, of the effects of cold on the body, Hp. Liqu. 2, cf. Heliod. ap. Orib. 46.7.8; of wine, ferment, Plu. 2.734e; so metaph, ζεῖ τε καὶ ἀ., of the soul, Pl. Phdr. 251c. metaph, to be displeased, vexed, μηδ’ ἀγανάκτει Ar. V. 287; esp.
show outward signs of grief, κλάων καὶ ἀ. Pl. Phd. 117d; τὰ σπλάγχν’ ἀγανακτεῖ Ar. Ra. 1006, etc. ; ἀ. ἐνθυμούμενος… And. 4.18; — foll. by a relat., ἀ. ὅτι… Antipho 4.2.1, Lys. 3.3; ἀ. εἰ…, ἐάν… And. 1.139, Pl. La. 194a. c. dat. rei, to be vexed at a thing, θανάτῳ Pl. Phd. 63b, etc. ; c. acc. neut., ib. 64a; ἀ. ταῦτα, ὅτι… Id. Euthphr. 4d; ἀ. ἐπί τινι Lys. 1.1, Isoc. 16.49, etc. ; ὑπέρ τινος Pl. Euthd. 283e, etc. ; περί τινος Id. Ep. 349d; διά τι Id. Phd. 63c; πρός τι Epict. Ench. 4, M.Ant 7.66; and sts. c. gen. rei, AB 334.
to be vexed at or with a person, τινί X. HG 5.3.11; πρός τινα Plu. Cam. 28, Diog.Oen. 68; κατά τινος Luc. Tim. 18; — c. part., to be angry at, ἀ. ἀποθνῄσκοντας Pl. Phd. 62e, cf. 67d. Med. in act. sense, aor. part. -ησάμενος Luc. Somn. 4; prob. in Palaeph. 40; ἠγανάκτηνται τῷ πράγματι Hyp. Fr. 70.

(gew. von ἄγαν - ἀκτός oder ἄγαν - ἄχθος ?), in Aufregung sein, schmerzhaften Reiz empfinden, Plat. ζεῖ καὶ ἀγανακτεῖ καὶ γαργαλίζεται Phaedr. 251c ; eigtl. vom Weine, gären, vgl. Plut. Symp. 8.10.1 ; auch Dioscor. – Gew. übertr. unwillig, unzufrieden sein, seine Unzufriedenheit äußern, klagen, teils absolut, Plat. Phaed. 69d ; neben χαλεπῶς φέρω Dem. 37.2 ; oder
a) τινί, Xen. Hell. 5.3.3 u. 11 ; Plat. Phaed. 63b u. sonst ; Lys. 3.16.
b) ἐπί τινι, Isocr. 4.122.
c) mit dem acc. der pron. neutr., Plat. Phaed. 64b ; ταῦτα, ὅτι Euth. 4c ; ταῦτα καὶ αὐτὸς ἀγ. Luc. Tim. 17.
d) ὑπέρ τινος, Plat. Alc.I, 119c u. oft ; ὑπὲρ ἐμοῦ ὡς δεινὰ πάσχοντος Phaed. 115e ; περί τινος, Ep. 7.349d ; NT, Matth. 26.24 ; πρός τι, Marc. 14.4 ; Epict. man. 4. – Selten τινός, B.A. 334.
e) sehr häufig folgt ein Satz mit εἰ bei Plat. u. den Rednern, z.B. αὐτὸ τοῦτο ἀγ., εἰ τὰ μὲν χρήματα λυπεῖ τινας Dem. 8.55 ; 54.15 ; Isocr. 8.42 ; Strato bei Ath. IX.382d (v. 17); ὡς, c. ind., Plat. Gorg. 519b ; ein partic., ἀγ. ἀποθνήσκοντας Phaed. 62e ; wozu auch ὡς tritt, Rep. I.329a, Phaedr. 254a. Plato verbindet es mit ἐπιθεάζω, Phaedr. 241b ; mit κλαίων, Phaed. 117d ; ἀγριαίνω, Legg. II.666e ; σχετλιάζω, Gorg. 515b ; Sp., wie Plut. Camill. 28 ; Herodian. πρός τινα, auf Jemand zürnen, Luc. κατά τινος, Tim. 13.18. – Med., ἀγανακτησαμένης τῆς μητρός Luc. Somn. 4, = act.

ἀγανακτέω, -ῶ (<ἄγαν, much, ἄχομαι, to grieve),
[in LXX: Wis.5:22, 12:27, Da TH Bel 28, 4Ma.4:21 * ;]
to be indignant: Mat.21:15, 26:8, Mrk.10:14, 14:4; before περί, Mat.20:24, Mrk.10:41; before ὅτι, Luk.13:14 (see MM, VGT, see word).†
(AS)