GRC

ἀγάλλω

download
JSON

Bailly

(f. ἀγαλῶ, ao. ἤγηλα, pf. inus. ; ao. pass. ἠγάλθην, pf. inus.) [ᾰγ]
      1 orner, parer, acc. PD. O. 1, 86 ; EUR. Med. 1026 ;
      2 honorer par des présents ou des offrandes, AR. Th. 128 ; PLAT. Leg. 931 a, etc. ;

Moy. ἀγάλλομαι (impf. ἠγαλλόμην) :
      1 intr. se glorifier, se réjouir : τινι, IL. 2, 462, etc. ; OD. 5, 176, etc. ; ATT. ; ἐπί τινι, THC. 3, 82 ; XÉN. Cyr. 8, 4, 11 ; ἀμφί τι, AXION. (ATH. 342 c) ; διά τι, DC. 66, 2 ; τι, ANTH. 7, 378, de qqe ch., au sujet de qqe ch. ; avec un part. IL. 17, 473 ; THC. 4, 95, d’avoir ou de faire qqe ch. : abs. HDT. 9, 109 ; EUR. Bacch. 1197 ;
      2 tr. honorer, glorifier, EUR. Bacch. 155.

Étym. Orig. inconnue, semble être le dénominatif de *ἀγαλός, non attesté ; p.-ê. apparenté à ἄγαμαι et ἀγλαός.

Bailly 2020 Hugo Chávez Gérard Gréco, André Charbonnet, Mark De Wilde, Bernard Maréchal & contributeurs / Licence Creative Commons Attribution - Pas d'Utilisation Commerciale - Pas de Modification — « CC BY-NC-ND 4.0 »

LSJ

[ᾰ], Pi. O. 1.86b, Ar. Th. 128, etc. ; fut. ἀγαλῶ Ar. Pax 399, Theopomp.Com. 47;aor. ἤγηλα D.C. 44.48, etc., subj. ἀγήλω Hermipp. 8, inf. ἀγῆλαι E. Med. 1027; — Pass., only pres. and impf. in early writers; aor.1 inf. ἀγαλθῆναι D.C. 51.20: — glorify, exalt, Pi. l.c., N. 5.43; esp.
pay honour to a god, ἄγαλλε Φοῖβον Ar. Th. 128, cf. Pl. Lg. 931a; ἀ. τινὰ θυσίαισι Ar. Pax l.c. ; φέρε νῦν, ἀγήλω τοὺς θεούς Hermipp. l.c. ; θεοὺς καρποῖς Xenocr. ap. Porph. Abst. 4.22: — adorn, γαμηλίους εὐνάς E. l.c. ; — Med. in act. sense, εὔιον ἀγαλλόμεναι θεόν E. Ba. 157; — Pass., glory, exult in a thing, c. part., τεύχεα δ’ Ἕκτωρ… ἔχων ὤμοισιν ἀγάλλεται Il. 17.473; νικῶν Archil. 66.4; ἣν ἕκαστος πατρίδα ἔχων… ἀ. Th. 4.95; but mostly c. dat., ἵπποισιν καὶ ὄχεσφιν ἀγαλλόμενος Il. 12.114; πτερύγεσσι 2.462; νῆες… ἀ. Διὸς οὔρῳ Od. 5.176; Μοῦσαι… ἀ. ὀπὶ καλῇ Hes. Th. 68; ἀσπίδι Archil. 6; ἑορταῖς E. Tr. 452; in Prose, τῷ οὐνόματι ἠγάλλοντο Hdt. 1.143, cf. Th. 2.44, Pl. Tht. 176b; ἀλλοτρίοις πτεροῖς ἀ.
strut in borrowed plumes, Luc. Apol. 4; ἐπί τινι Th. 3.82, X. Cyr. 8.4.11; διὰ τἆλλα καὶ ὅτι… D.C. 66.2; c. acc., AP 7.378 (Apollonid.); abs., Hdt. 4.64, 9.109, Hp. Art. 35, E. Ba. 1197.
Liddell-Scott-Jones, Greek-English Lexicon (9th ed., 1940)

Pape

(entst. aus *ἀγαλίω, von *ἀγαλός = ἀγλαός, vgl. ἄγαν, ἄγαμαι), verherrlichen, schmücken (VLL κοσμεῖν, τιμᾶν), δίφρον Pind. O. 1.86 ; N. 5.43 ; Eur. εὐνὰς γαμηλίους ἀγῆλαι Med. 1026, das Brautbett schmücken ; θεάν Herc.Fur. 375 ; verehren, feiern, Ar. θυσίαισι προσόδοις τε ἀγαλοῦμέν σε Pax 396 ; ἄγαλλε Φοῖβον τιμᾷ Thesmoph. 128 (vgl. Plat. Legg. XI.931a.); mehrere Fragm. der Komiker bei VLL, z.B. φέρε νῦν ἀγήλω τοὺς θεούς Hermipp. B.A. 328 ; καί σε ἀγαλματίοις ἀγαλοῦμεν Theopomp. ib., s. Ruhnk. ad Tim. 4. Auch noch DC. – Viel gebräuchlicher praes. u. im Pf. Pass., sich zieren, erfreuen einer Sache (VLL τέρπεσθαι), τινί, Hom. bes. partic., νῆες ἀγαλλόμεναι Διὸς οὔρῳ Od. 5.176, ὄρνιθες πτερύγεσσιν Il. 2.462, ἵπποισιν καὶ ὄχεσφιν 12.114 ; – Hes. ὀπὶ καλῇ Theog. 68 ; κόσμῳ 587 ; ἀσπίδι ἀγάλλεται Archil. 51 ; ἑορταῖς Eur. Troad. 452 ; ohne cas. Bacch. 1195 (vgl. φυτὰ τέθηλε, χλοάζει, ἀγάλλεται, Plut. curios. 5). – Auch wie das act., ἀγαλλόμεναι θεόν Bacch. 155 ; so öfter Orpheus Arg. u. Anth., ἀγάλλει (2 pers.) ἀμφὶ σῦκα Axionic. Ath. VIII.342c. – In Prosa eben so, Her. ἐφόρεε (τὸ φᾶρος) καὶ ἀγάλλετο 9.109 ; τῷ ὀνόματι 1.143 ; τῷ ὀνείδει Plat. Theaet. 176d ; Xen. oft, neben σεμνύνεσθαι Ages. 9.1 ; neben μεγαλύνομαι Oec. 21.5 ; ἐπί τινι Thuc. 3.82 (wo αἰσχύνονται entgegensteht); Xen. Symp. 3.14 ; An. 2.6.26, wo auch im schlimmen Sinne ἐπὶ τῷ ἀπατᾶν ἀγ. steht ; τινά, bei Coluth. 16 (der aber sonst auch den dat. hat) u. Apollond. 23 (VII.378). – Mit dem partic., Hom., ἀγάλλεται τεύχεα ἔχων Il. 17.473 u. 18.132, – auch Archil. 81, Thuc. 4.95 ; Xen. Ag. 5.5 (opp. ᾐσχύνετο). Luc. sagt ἀλλοτρίοις πτεροῖς ἀγάλλεσθαι, sich mit fremden Federn schmücken, pro merc. cond. 4.
Pape, Griechisch-deutsches Handwörterbuch (3. Aufl., 1914)
memory