att. ᾄσσω et ᾄττω ou ἄττω (impf. ἤϊσσον, d’où ᾖσσον ; f. ἀΐξω, d’où ᾄξω ; ao. ἤϊξα, d’où ᾖξα ; pf. inus. ; ao. pass. ἠΐχθην) [ᾱ HOM. ; ᾰ PD. et TRAG.]
   I intr.
      1 s’élancer impétueusement, se précipiter, en parl. de combattants, IL. 5, 81 ; 11, 484, etc. ; en parl. d’Automédon pressant ses chevaux, IL. 17, 460 ; d’une colombe, IL. 23, 868, etc. ; de choses (traits, fumée, etc.) IL. 5, 657, etc. ; p. anal. en parl. de la lumière : αὐγὴ ἀΐσσουσα, IL. 18, 212, lumière qui jaillit ou rayonne ; fig. se précipiter, s’empresser, être plein d’ardeur : εἴς τι, EUR. Ion 328, pour qqe ch. ; avec l’inf. PLAT. Leg. 709 a ;
      2 se lever vivement, IL. 18, 506 ;
   II tr. agiter vivement : αὔραν, EUR. Or. 1429, l’air, χέρα, SOPH. Aj. 40, la main ; au pass. être agité vivement : ἀμφὶ δὲ χαῖται ὤμοις ἀΐσσονται, IL. 6, 510, sa crinière flotte autour de ses épaules ; ἐκ χειρῶν ἡνία ἠΐχθησαν, IL. 16, 404, les rènes tombèrent de ses mains ;

Moy. s’élancer, se précipiter, IL. 22, 195 ; HH. Cer. 178.

➳ [ᾰ] chez Hom. dans le cps. ὑπαΐξει, IL. 21, 126 ; chez les Trag. [ᾱ] dans EUR. Tr. 156, 1320. Mot épq., poét. et de prose ion., rar. en prose att. PLAT. ARSTT. (v. ci-dessus) ; usité chez les pros. réc. PLUT. M. 87 ; DC. 52, 16, etc. — Act. prés. ἀΐσσω, IL. 17, 662 ; SOPH. O.C. 1497, Tr. 843 ; EUR. Tr. 156, etc. ; p. contr. ᾄσσω, PD. N. 8, 40 ; SOPH. Tr. 396, etc. ; ᾄττω, PLAT. Theæt. 144 a ; DÉM. 25, 52 Baiter-Sauppe, etc. ; postér. ἄττω, ARSTT. H.A. 9, 37, 12. Impf. ἤϊσσον, IL. 18, 506 ; PLUT. M. 87 ; p. contr. ᾖσσον, ESCHL. Pr. 676 ; EUR. Ph. 1382, 1466. Fut. ἀΐξω, A.RH. 3, 1302 dout. ; p. contr. ᾄξω, EUR. Hec. 1106 ; AR. Nub. 1299. Ao. ἤϊξα, IL. 21, 247 ; OD. 2, 154 ; d’où opt. 3 sg. ἀΐξειεν, PLAT. Leg. 709 a ; p. contr. ᾖξα, ESCHL. Pr. 837 ; SOPH. Aj. 40, O.C. 890 ; EUR. El. 844 ; d’où part. ᾄξας, SOPH. O.R. 1074 ; AR. Eq. 485, etc. Ao. itér. 3 sg. ἀΐξασκε, IL. 23, 369. — Pass. ao. ἠΐχθην, IL. 16, 404, ou ἀΐχθην, IL. 24, 97. — Moy. ἀΐσσομαι, IL. 6, 510 ; HPC. 7, 498 Littré ; p. contr. ᾄσσομαι, SOPH. O.C. 1261 ; postér. ἄττομαι, ARSTT. Probl. 16, 8, 3. Impf. 3 pl. ἀΐσσοντο, HH. Cer. 178 ; HÉS. Th. 150 ; ORPH. Arg. 519. Ao. inf. ἀΐξασθαι, IL. 22, 195.

Hom., Hdt. ; in Pi. and Trag. contr. ᾄσσω; Att. ᾄττω, or ἄττω (without ι subscr.) in Mss. of Pl., etc. ; impf. ἤϊσσον Il. 18.506, Ion. ἀΐσσεσκον (παρ-) A.R. 2.276, Att. ᾖσσον A. Pr. 676, E. Ph. 1382; fut. ἀΐξω (ὑπ-) Il. 21.126, Att. ᾄξω E. Hec. 1106 (lyr.), Ar. Nu. 1299; aor. ἤιξα Hom., B. 12.144, (δι-) Hdt. 4.134; Dor. ᾆξα B. 9.23 (prob.); Att. and Trag. ᾖξα A. Pr. 837, S. OC 890, etc., part. ᾄξαντες Is. 4.10; Ion. ἀΐξασκον Il. 23.369; — Med., aor. ἀΐξασθαι Il. 22.195; — Pass., Hom. ; aor. ἠίχθην, ἀΐχθην Il. (v. infr.). — Trag. use the uncontr. forms in lyr., S. OC 1499, Tr. 843, E. Tr. 156, 1086, Supp. 962; once in trim., E. Hec. 31. Poet., chiefly Ep., Verb, rarely found in Prose.
of rapid motion, shoot, dart, glance, as light, αὐγή Il. 18.212, etc. ; νόος 15.80; διά μου κεφαλῆς ᾄσσουσ’ ὀδύναι E. Hipp. 1351 ; — of one darting upon his enemy, ἀΐσσειν ἔγχει, φασγάνῳ, ἵπποις, Il. 11.484.5.81, 17.460, etc. ; τοῖσιν (sc. σκήπτροισιν) 18.506; of the rapid flight of birds, 23.868, etc. ; ἤιξεν πέτεσθαι 21.247; of ghosts gliding about, τοὶ δὲ σκιαὶ ἀΐσσουσιν Od. 10.495; of javelins, Il. 5.657; of a tree, shoot up, Pi. N. 8.40; of veins, etc., in the body, Hp. Epid. 2.4.1, cf. Morb. 4.54; c. acc. cogn., ἦξαν δράμημα E. Ph. 1379; κέλευθον A. Pr. 837; once in aor. Med., ἀντίον ἀΐξασθαι Il. 22.195 ; also in Pass., [ἔγχος] ὦσεν… ἐτώσιον ἀϊχθῆναι Il. 5.854; ἐς οὐρανὸν ἀϊχθήτην 24.97; ἐκ χειρῶν ἡνία ἠίχθησαν slipped from his hands, 16.404; ἀμφὶ δὲ χαῖται ὤμοις ἀΐσσονται 6.510; κόμη δι’ αὔρας… ᾄσσεται S. OC 1261; shoot forth, of limbs, Emp. 29 ; — Act., to be driven, πνευμάτων ὑπὸ δυσχίμων ἀΐσσω E. Supp. 962. later, turneagerly to a thing, be eager after, εἴς τι Id. Ion 328; ἐπὶ τά τινος ᾄξαντες making onslaught on his property, Is. 4.10; πρὸς τὰ πολιτικὰ ᾄ. Pl. Alc. 1.118b, cf. Phld. Mus. p. 12 K., Plu. 2.87d; c. inf., εἰπεῖν Pl. Lg. 709a. trans., αὔραν… ἀΐσσων putting the air in motion (with a fan), E. Or. 1430; ᾖξεν χέρα S. Aj. 40.
[ᾱ in Hom., save in the compd. ὑπᾰΐξει Il. 21.126, cf. A.R. 3.1302; ᾰ Lyr., (exc. μετᾱΐξαις Pi. N. 5.43), Trag. (exc. E. Tr. 1086), Arat. 334.]

att. ᾄσσω u. ᾄττω, bei Hom. von jeder schnellen Bewegung, eilen, losfahren, ἤϊξεν ἐπὶ χθόνα Ἀθήνη, sie schwang sich auf die Erde hinab, Il. 4.78 ; ἄκοντες ἀντίον ἀΐσσουσι θρασειάων ἀπὸ χειρῶν, fliegen aus den Händen, 11.553 ; φασγάνῳ ἀΐσσων, mit dem Schwerte anstürmend, 8.88, vgl. 10.456 ; ἀΐσσων ᾧ ἔγχει ἀμύνετο 11.484, ἴπποις ἀΐσσων, mit Rossen dahineilend, 17.460. Von der Taube, πρὸς οὖραυὸν ἤιξε, schwang sich zum Himmel empor, 23.868 ; ὑψ ὁ σε δ' αὐγὴ γίγνεται ἀΐσσουσα Il. 18.212 ; καπνὸς ἀπὸ χθονὸς ἀΐσσων, der aufsteigende Rauch, Od. 10.99, u. von den flüchtigen Schatten 495 ; Il. 15.150 τὼ δ' ἀΐξαντε πετέσθην aor. in der Bdtg des Anfangens, sie erhoben sich u. eilten dahin ; iterat. Il. 28.369 ἅρματα δ' ἄλλοτε μὲν χθονὶ πίλνατο, ἄλλοτε δ' ἀΐξασκε μετήορα ; imporf, ἤϊσσον Il. 18.506. Aehnlich die Tragg.; Pind. δένδρεον ᾄσσει N. 8.40, emporschießen ; ἀΐσσειν πρός τι Aesch. Prom. 979, auf etwas losstürzen, wie Plat. Alc.I, 118b πρὸς τὰ πολιτικ ἀ. Ebenso das pass., Il. 5.854 ἐτώσιον ἀϊχθῆναι, von der Lanze ; ἐκ χειρῶν ἡνία ἠΐχθησαν 16.404, fielen aus den Händen ; 24.97 ἐς οὐρανὸν ἀϊχθήτην ; aor. med. 22.195 ἀντίον ἀΐξασθαι. – h.Cer. 178 ; Soph. O.C. 1261 κόμη ᾄσσεται δι' αὔρας, das Haar flattert durch die Lüfte, wie Il. 6.510 ἀμφὶ δὲ χαῖται ὤμοις ἀΐσσονται. Auch trans., ᾖξεν χέρα, er schwang die Faust, Soph. Aj. 40 ; vgl. αὔραν ἀΐσσων, die Luft fächelnd, Eur. Or. 1429, δρόμημα Phoen. 1388 ; Ap.Rh. 1.1254 ; Nonn. D. 21.150. Bei Hom. α lang, in ὑπαΐξει Il. 21.126 kurz ; sonst gewöhnlich kurz.