'gén. χρωτός (ὁ) surface d’un corps, particul. :
   I surface du corps humain, d’où :
      1 peau, IL. 4, 139, 510 ; 5, 337, 858 ; 10, 575 ; 11, 352, 437, etc. ; OD. 6, 220, 224 ; 14, 506 ; 18, 172, etc. ; ESCHL. Suppl. 790 ; SOPH. Ant. 245, Tr. 605 ; EUR. Alc. 157, etc. ; XÉN. Œc. 10, 5 ; Hell. 1, 7, 8 ; ἐν χρῷ ou ἐν χροῒ κείρεσθαι, HDT. 4, 175 ; PLUT. Lyc. 15 ; LUC. Bis acc. 10, etc. être tondu au ras de la tête ;
      2 p. ext. tout près de : ἐν χρῷ τῆς γῆς, LUC. Herm. 5, tout près de la terre ; d’où, sans τῆς γῆς : ἐν χρῷ παραπλεῖν, THC. 2, 84, naviguer tout près du rivage ; ἐν χρῷ μάχην συνάπτειν, PLUT. Thes. 27, engager le combat de près, en venir aux mains ; ἡ ἐν χρῷ συνουσία, LUC. Ind. 3, union intime ;
      3 p. ext. surface du corps recouvert d’un vêtement, d’une armure : ἐν χρῷ τοῦ θώρακος, PLUT. M. 345 a, sur la surface de la cuirasse ;
   II p. ext. :
      1 chair, IL. 24, 414 ;
      2 membres, DH. 9, 50 ;
      3 corps, IL. 2, 376 ; 19, 33 ; OD. 16, 145, etc. ; particul. parties charnues du corps : τήκετο χρώς, OD. 19, 204, son corps s’épuisait par l’effet du chagrin ;
   III couleur, p. suite :
      1 couleur du corps, carnation, teint, IL. 5, 334 ; EUR. Alc. 174, etc. ; XÉN. Conv. 4, 54 ; Œc. 10, 5, etc. ; χρὼς τρέπεται, IL. 13, 279 ; 17, 733 ; OD. 11, 529 ; AR. Lys. 127, sa couleur change, il change de couleur ; φεῦγε δ' ἄπο χρώς, THCR. Idyl. 23, 13, la couleur l’abandonnait, càd. il pâlissait ; en parl. d’animaux, particul. du caméléon, ARSTT. Mir. 30 ; de même χρὼς αἵματος, ORPH. Lith. 654, couleur de sang ;
      2 p. ext. couleur, en gén. ESCHL. Pers. 317.

➳ Formes de la déclin. d’après deux thèmes. :
      1 th. χρωτ-, OD. 16, 145, etc. ; nom. χρώς, IL. 4, 510, etc. ; gén. χρωτός, dans Hom. seul. IL. 10, 575 ; EUR. Alc. 172, Andr. 148, etc. ; XÉN. Œc. 10, 5 ; dat. χρωτί, PD. P. 1, 107 ; SOPH. Ant. 245, Tr. 769 ; EUR. Or. 42, 303, etc. ; inus. en prose ; dat. att. χρῷ dans la locut. ἐν χρῷ (v. ci-dessus) ; cf. PLUT. M. 345 a, etc. ; acc. χρῶτα, dans Hom. seul. OD. 18, 172, 179 ; ESCHL. Pers. 317, etc. ; EUR. Hec. 406, etc. ; att. plur. nom. χρῶτες, X. ÉPH. 9, 10 ; DH. 9, 50 ;
      2 th. χρο- d’où gén. χροός, IL. 4, 137 ; 13, 440 ; OD. 6, 220, etc. ; dat. χροΐ, IL. 7, 207 ; OD. 15, 60, etc. ; SOPH. Tr. 605 ; EUR. El. 157, etc. ; HDT. 4, 175 ; acc. χρόα, IL. 4, 237 ; OD. 2, 376 ; EUR. Hec. 1126, Or. 819, etc. ; par contr. χρῶ, SAPPH. fr. 2, 10 Bgk.

Étym. inconnue.

'

ὁ, gen. χρωτός, dat. χρωτί, acc. χρῶτα (Att. χρώ only in Choerob. in Theod. 1.248H.); Ep. and Ion. gen. χροός, dat. χροΐ, acc. χρόα (also in Lesbian, Sappho Supp. 10.6, al.), as always in Hom. and Hes., exc. gen. χρωτός in Il. 10.575, acc. χρῶτα Od. 18.172, 179, Hes. Op. 556; Emp. uses χρωτός, 76.3 (but χροΐ 100.17); Pi. uses χρωτί, χρῶτα, P. 1.55, I. 4 (3).23 (41); these forms are freq. in Trag., but Ion. dat. χροΐ occurs in S. Tr. 605, and χροός, χροΐ, χρόα are freq. in E., Hec. 548, Med. 1175, Ph. 264, al. ; — dat. χρῷ occurs in the phrase ἐν χρῷ v. infr. I. 2 and in Sappho 2.10. — rare in Com. and Att. Prose. of the human body, skin or flesh, οὔ σφι λίθος χρὼς οὐδὲ σίδηρος Il. 4.510; καὶ γάρ θην τούτῳ τρωτὸς χρώς 21.568; χρῶτ’ ἀπονιψαμένη Od. 18.172; ἀκρότατον δ’ ἄρ’ ὀϊστὸς ἐπέγραψε χρόα Il. 4.139; ταμέειν χρόα νηλέϊ χαλκῷ 13.501; λιλαιομένη χροὸς ἆσαι, of a spear, 21.168; κακὰ χροΐ εἵματ’ ἔχοντα Od. 14.506; χρῷ πῦρ ὐπαδεδρόμακεν Sappho 2.10; μύροις χρῶτα λιπαίνων Anaxil. 18.1 (anap.); esp.
flesh, opp. bone, φθινύθει δ’ ἀμφ’ ὀστεόφι χρώς Od. 16.145; οὐδέ τί οἱ χρὼς σήπεται Il. 24.414, cf. 19.33 (which usage is said by Gal. to have been Ionic, 18(2).435, with reference to Hp. Fract. 9); τὸ δέρμα τοῦ χρωτός LXX Le. 13.11, etc. ; τοῦ χρωτὸς ἥδιστον ἀπέπνει Aristox. Fr. Hist. 84; generally, one΄s body, frame, Pi. P. 1.55, A. Fr. 192.6 (anap.); χριμφθῆναι χροΐ Id. Supp. 790 (lyr.); στεῖλαί νυν ἀμφὶ χρωτὶ… πέπλους E. Ba. 821, cf. S. Tr. 605; pl., διὰ τί… οἱ χρῶτες ὄζουσι· Arist. Pr. 877b21; also κατεδήσαντο… τοὺς ὑγιεῖς χρῶτας, ὡς τραυματίαι D.H. 9.50. ἐν χροΐ, or ἐν χρῷ, close to the skin, ἐν χροΐ κείρειν to shave close, Hdt. 4.175; ἐν χρῷ κεκαρμένοι X. HG 1.7.8; ἐν χρῷ κουριῶντας Pherecr. 30; — metaph, to the quick, ξυρεῖ γὰρ ἐν χρῷ τοῦτο S. Aj. 786; ἐν χρῷ παραπλεῖν sail past so as to shave or graze, Th. 2.84; τὴν μάχην συνάψαι ἐν χρῷ to fight at close quarters, Plu. Thes. 27; ἡ ἐν χρῷ συνουσία close acquaintance, Luc. Ind. 3; c. gen., ἐν χρῷ τινος close to, hard by a person or thing, τοῦ θώρακος (v.l. σώματος) Plu. 2.345a; τῆς γῆς ib. 925b, Luc. Herm. 5; abs., ἐν χρῷ near at hand, Id. Hist. Conscr. 24, al. ; cf. EM 313.53, Hsch.
the colour of the skin, complexion, μελαίνετο δὲ χρόα καλόν Il. 5.354; τρέπεται χ. his colour changes, i.e. he turns pale, 13.279, cf. 17.733; ὠχρήσαντα χρόα Od. 11.529; χρόα… ἀμείβειν Parm. 8.41; μεθίστη χρωτὸς… φύσιν E. Alc. 174; μεταλλακτῆρα πουλύπουν χροός Ion Trag. 36; τί χρὼς τέτραπται· (paratrag.) Ar. Lys. 127; φεῦγε δ’ ἀπὸ χρώς Theocr. 23.13; rare in Att. Prose, ἐπὶ τῷ χρωτὶ μέγα φρονεῖν X. Smp. 4.54, cf. Oec. 10.5; in Ion. Prose, of the colour of a finger, χροΐ δῆλα Pherecyd. Syr. ap. D.L. 1.118 (v.l. χρωΐ, cf. Vorsokr. 5i. 44). generally, colour, ἀμείβων χρῶτα πορφυρᾷ βαφῇ A. Pers. 317; τὸν χρῶτα [μεταβάλλει] ὁ χαμαιλέων Arist. Mir. 832b14; χρὼς αἵματος Orph. L. 660.

ὁ, gen. χρωτός, ep. u. ion. χροός, χροΐ, χρόα ; so immer Hom., der nur einmal χρωτός, Il. 10.575, u. χρῶτα Od. 18.172, 179 hat, wie Hes. O. 558 ; der att. dat. χρῷ kommt nur in der einen Verbindung ἐν χρῷ vor, s. unten ; den accus. χρῶ hat Sapph. 2.10 ; vgl. χρόα, χροιά, χρῶμα;
die Oberfläche eines Körpers, bes. des menschlichen Leibes, dah. die Haut ; der Leib selbst ; οὔ σφι λίθος χρώς, οὐδὲ σίδηρος Il. 4.510 ; καὶ γάρ θην τούτῳ τρωτὸς χρώς 21.563 ; τῶν δὲ τράπετο χρώς, die Haut wandte, änderte, entfärbte sich, 17.733, vgl. 13.279 ; aber αἰεὶ τῷδ' ἔσται χρὼς ἔμπεδος, 19.33, von dem toten Patroklus, dessen Leib Thetis gegen Verwesung zu sichern verspricht ; vgl. οὐδέ τί οἱ χρὼς σήπεται 24.414 ; φθινύθει δ' ἀμφ' ὀστεόφι χρώς Od. 16.145 ; χρῶτ' ἀπονιψαμένη 18.172 ; παιδὸς ἀπὸ χροὸς ἤρκεσ' ὄλεθρον Il. 15.534 ; ἐγχείη ἱεμένη χροὸς ἄμεναι, ἆσαι, 21.70, 168 ; ἀκρότατον δ' ἄρ' ὀϊστὸς ἐπέγραψε χρόα 4.139 ; ἵεντ' ἀλλήλων ταμέειν χρόα νηλέϊ χαλκῷ 13.501, u. öfter so von Verwundungen ; häufig auch περὶ χροῒ ἕννυσθαι, δύνειν, um die Haut od. den Leib anziehen, κακὰ χροῒ εἵματ' ἔχοντα Od. 14.506 ; auch im Ggstz der Knochen, die Haut und das darunterliegende Fleisch, Od. 16.145, s. oben ; u. so bes. bei den Ioniern, Hippocr. – Χρῶτα λάμπει Pind. I. 3.41, χροῒ θερμῷ N. 8.28. – Haut und deren Farbe, Aesch. ἀμείβων χρῶτα πορφυρέᾳ βαφῇ Pers. 309 ; ὅπως μηδεὶς κείνου πάροιθεν ἀμφιδύσεται χροΐ Soph. Trach. 602 ; ἱδρὼς ἀνῄει χρωτί 764 ; ἵνα διασπάσωμαι καὶ καθαιμάξω χρόα Eur. Hec. 1126 ; ῥῖπτε ἀπὸ χροὸς ἱεροὺς στολμούς Troad. 257, und öfter ; στεῖλαί νυν ἀμφὶ χρωτὶ πέπλους Bacch. 819, u. auch in dieser Form öfter ; τί χρὼς τέτραπται Ar. Lys. 127 ; den plur. χρῶτας hat Dion.Hal. – sprichwörtlich ἐν χρῷ, dicht an der Haut, wie κείρειν od. ξυρεῖν ἐν χροΐ, Her. 4.175, das Haar dicht an der Haut kahl scheren, Xen. Hell. 1.7.8 ; ξυρεῖ ἐν χρῷ, es brennt auf der Haut, tut sehr weh, Soph. Aj. 773 ; ἐν χρῷ παραπλέοντες, ganz in der Nähe, Thuc. 2.84 ; ἐν χρῷ μάχεσθαι, Mann an Mann kämpfen, ἐν χρῷ συνάπτειν μάχην Plut. Thes. 27 ; übh. ἐν χρῷ τινος, in der unmittelbaren Nähe wovon, dicht dabei, hart daran, vgl. C. F. Hermann Luc. conscr. hist. 24 p. 158 ; Jacobs Ach.Tat. p. 675 ; ἡ ἐν χρῷ συνουσία, vertrauter Umgang, enge Bekanntschaft, Luc. adv.Ind. 3, u. in ähnlichen Vrbdgn öfters bei Sp. – Die Farbe der Haut od. des Leibes, wie das hom. χρὼς τρέπεται, die Gesichtsfarbe ändert sich, von Solchen, die plötzlich blaß werden, Il. 13.279, 284, 17.733, Od. 11.529, 21.413 ; – übh. die Farbe.

χρώς, genitive, χρωτός, ὁ
[in LXX chiefly for בָּשָׂר ;]
in cl. rare in prose, the surface of the body, skin: Act.19:12.†
(AS)