οῦ (ὁ) [ῡ]
   I or, métal précieux, IL. 6, 48, etc. ; OD. 5, 36, etc. ; χρ. ἄπυρος, HDT. 3, 97, ou χρ. ἄπεφθος, HDT. 1, 50, or non fondu ; χρ. λευκός, HDT. 1, 50, or blanc, càd. alliage d’or et d’argent ; χρ. κοῖλος, LUC. Nav. 20, or ciselé, vaisselle d’or ;
   II objets travaillés en or ; particul. :
      1 ornement ou parure en or, IL. 17, 52 ; 21, 165 ; OD. 4, 73 ; 23, 200, etc. ;
      2 armure d’or ou ornée d’or, IL. 2, 872 ; 8, 43 ;
      3 coupe d’or, LUC. M. cond. 26 ;
      4 vêtement brodé d’or, OD. 1, 165 ; 3, 274, etc. ;
      5 monnaie d’or, DÉM. 122, 271, 428 ; NT. Matth. 10, 9, etc. ;
   III tout objet brillant ou précieux comme l’or, toute chose précieuse, ESCHL. Ch. 372 ; SOPH. fr. 501 ; EUR. Tr. 432 ; PLAT. Ep. 324 d, etc. ; χρυσὸν ἀγγείλας ἐπῶν, AR. Pl. 268, ayant apporté des nouvelles d’or ; χρυσὸν δεικνύναι τι, PLUT. Tim. 11, litt. montrer une chose comme d’or, càd. la faire regarder comme précieuse, p. suite, la faire regretter ; χρυσῷ πάττειν τινά, AR. Nub. 912, saupoudrer qqn d’or, càd. le combler de louanges ;
   IV richesse, en gén. XÉN. Cyr. 1, 6, 45 ; LUC. D. mort. 2, 2, etc.

➳ [ῠ] PD. N. 7, 115 ; cf. χρύσεος. — V. le cp. χρυσότερος.

Étym. emprunt sémit. ; cf. hébr. ḥāruṣ.

ὁ, gold, τιμῆς Il. 18.475, etc. ; coupled with other precious things, e.g. χαλκός, σίδηρος, 6.48; ἐσθής, Od. 5.38; χρυσὸν κέρασιν περιχεύας (of a victim) Il. 10.294 = Od. 3.384, cf. 437; ὡς δ’ ὅτε τις χρυσὸν περιχεύεται ἀργύρῳ 6.232; χ. δαμασίφρων Pi. O. 13.78; κοῖλος ἄργυρος καὶ χ. silver and gold plate, Theopomp.Hist. 283a, cf. Luc. Nav. 20; λευκὸς χ. white gold, i.e. gold alloyed with silver, opp. χ. ἄπεφθος refined gold, Hdt. 1.50; χ. ἑψόμενος Pi. N. 4.82; χρυσὸν καθαίρειν Pl. Plt. 303d; βασανίζειν ἐν πυρί Id. R. 413e.
gold, to express anything made of gold, e.g.
golden armour or raiment, χρυσὸν… ἔδυνε περὶ χροΐ, of Zeus, Il. 8.43; of Poseidon, 13.25; τὸ ἐμὸν σῶμα μήτε ἐν χ. θῆτε… X. Cyr. 8.7.25; ἀραρότως σύνδεσμα χρυσὸς (a gold crown) εἶχε E. Med. 1193; ἐν χρυσῷ πίνειν Luc. Merc. Cond. 26. freq. used by Poets to denote anything dear or precious, ταῦτα μὲν… κρείσσονα χρυσοῦ… φωνεῖς A. Ch. 372 (anap.); ὁ χ. ἧσσον κτῆμα τοῦ κλάειν ἂν ἦν S. Fr. 557; ὡς χρυσὸς αὐτῷ τἀμὰ… κακὰ δόξει ποτ’ εἶναι E. Tr. 432, cf. D.H. Th. 9.4; cf. Pi. O. 1.1, 3.42, Plu. Sert. 5; metaph also, χρυσὸς ἐπῶν golden words, Ar. Pl. 268; χρυσῷ πάττειν τινά Id. Nu. 912 (anap.); ὗσαι χρυσόν τινι Pi. O. 7.50. [υ] in χρυσός and all derivs., though Lyric Poets sts. made υ short in the Adj. χρύσεος; once we have χρυσός, Pi. N. 7.78.] (Borrowed from Semitic, cf. Hebr. chārūts, Assyr. ḫurāšu ΄gold΄, Aram. hara ΄yellow΄.)

[ῡ], ὁ, Gold ; oft bei Hom. und Folgdn ; neben χαλκός u. πολύκμητος σίδηρος unter den κειμήλια genannt, Il. 6.48 ; δύω χρυσοῖο τάλαντα 18.507, u. öfter in solchen Vrbdgn ; χρυσὸν κέρασιν περιχεύας 10.294 ; χρυσὸν τιμῆντα 18.475 ; αὐτόρυτος, δαμασίφρων, Pind. P. 12.17, Ol. 13.75 ; μεγασθενής I. 4.3 ; Tragg.; χρυσῷ πάττειν τινά Ar. Nub. 902 ; in Prosa ; – auch übertr., ἐπῶν Ar. Plut. 268 ; – χρυσὸς κοῖλος, zu Gefäßen verarbeitetes Gold, ἄπεφθος, reines, geläutertes Gold, Her. 1.50, im Ggstz von λευκὸς χρυσός, weißes, mit Silber gemischtes Gold.
[Die Lyriker brauchen zuweilen υ kurz, Pind. nur einmal, N. 2.115, öfter im adj. χρύσεος]

χρυσός, -οῦ, ὁ
[in LXX chiefly for זָהָב ;]
gold: Mat.2:11, Rev.9:7; of golden ornaments, Mat.23:16-17, 1Ti.2:9 (Rec., WH, mg.), Jas.5:3, Rev.17:4 (Rec., WH, mg.) Rev.18:12, 16 (Rec., WH, mg.); of images, Act.17:29; of gold coin, Mat.10:9.†
(AS)