GRC

χρεία

download
JSON

Bailly

'ας (ἡ) :
   I
usage, emploi, càd. :
      1 en gén. usage qu’on fait d’une chose, joint à κτῆσις, XÉN. Mem. 2, 4, 1 ; PLAT. Rsp. 451 c ; τὰ οὐδὲν εἰς χρείαν, DÉM. 1462, 16, les choses qui ne sont d’aucun usage ; au plur. ἐν χρείαισιν, SOPH. fr. 742, dans l’usage qu’on fait de qqe ch. ; πρὸς χρείαν, PLAT. Epin. 975 e ; τὰ πρὸς τὴν χρείαν, POL. 1, 52, 7, les choses dont on peut se servir ; κατὰ τὴν χρείαν, PLAT. Rsp. 330 e, à raison de l’utilité : cf. κατὰ τὰς χρείας, PLAT. Leg. 776 c ; ὑπὸ τὴν χρείαν ὀνόματα, PLUT. M. 853 a, mots usités ; χρεία τῶν ὀνομάτων, PLUT. M. 22 f, emploi des mots ; χρ. τοῦ λόγου, PLAT. Crat. 408 a, usage du discours ; p. suite, service, fonction : ἡ πολεμικὴ χρ. καὶ ἡ εἰρηνική, ARSTT. Pol. 1, 6, 10, service en temps de guerre et en temps de paix ; au plur. χρ. πολεμικαί, POL. 10, 24, 1, etc. service en temps de guerre ; χρ. εἰρηνικαί, PLUT. Sert. 6, service en temps de paix ; χρ. πολιτικαί, PLUT. Mar. 32, services publics ; ἐπὶ τῆς χρείας καθιστάναι τινά, NT. Ap. 6, 3, établir qqn dans une fonction ; μεταστήσασθαί τινα ἀπὸ τῆς χρείας, POL. 4, 87, 9, éloigner qqn du service ou des affaires ; τὴν χρείαν ἐπιτελεῖσθαι, POL. 2, 49, 9 ; PLUT. M. 872 d, arriver au terme de sa fonction ; au plur. αἱ τοῦ σώματος χρεῖαι, XÉN. Mem. 3, 12, 5, les emplois du corps, les fonctions pour lesquelles on se sert du corps ;
      2 manière de se servir de qqe chose ou d’en user avec qqn, commerce habituel, relations : τινός, ANT. 136, 40, avec qqn ; πρὸς ἀλλήλους, PLAT. Rsp. 372 a ; ARSTT. Rhet. 1, 15, 22, relations mutuelles, litt. relations des hommes les uns avec les autres ; συνεϐίω Ἀμύντᾳ, ἰατροῦ καὶ φίλου χρείᾳ, DL. 5, 1, il vécut avec Amyntas en relations de médecin et d’ami ; particul. relations intimes, PLAT. Rsp. 451 c ; en mauv. part, rapports d’hostilité, POL. 1, 84, 7, etc. ;
   II matière dont on fait usage, particul. :
      1 objet dont on se sert ; χρεῖαι ναυτικαί, EL. V.H. 2, 10, agrès d’un navire ;
      2 fig. matière à discussion, question ou sujet qu’on traite : ῥῆμα πρὸς τὴν προκειμένην χρείαν ἀνάρμοστον, PLUT. Per. 8, langage qui ne se rapporte pas au sujet ;
      3 sujet de développement, lieu commun, particul. emploi qu’on fait d’une sentence, d’un lieu commun à un cas déterminé, THÉON Prog. 96, 18 ; HERMOG. Prog. 3, etc. ; APHTH. Prog. 3, etc. ; p. suite, maxime, sentence, d’où trait d’esprit, bon mot, PLUT. M. 78 f, 218 a ; en parl. des bons mots recueillis par le poète comique et grammairien MACH. (ATH. 577 d) ; cf. DL. 2, 85 ;
   III profit qu’on retire de l’usage d’une chose, profit, avantage : χρείας παρέχεσθαί τινι, DÉM. 253, 15 ; παρέχειν, PLUT. M. 724 e, procurer des avantages ou rendre des services à qqn ;
   IV besoin, nécessité :
      1 en gén. : διὰ χρείαν, XÉN. Ath. 2, 3 ; διὰ τὴν χρείαν, PLAT. Phil. 52 b ; ὑπὸ χρείας, PLUT. Dio. 8 ; χρείας ὕπο, ESCHL. Sept. 286, par nécessité ; ἵν' ἕσταμεν χρείας, SOPH. O.R. 1443 (considérant) dans quel besoin nous sommes ; πρὸς τί χρείας ; SOPH. O.R. 1173, pour quel besoin ? en vue de quoi ? χρείᾳ πολεμεῖν, SOPH. O.C. 191, lutter contre la nécessité ; avec le gén. de l’objet dont on a besoin : φορϐῆς χρείᾳ, SOPH. Ph. 162, par besoin de nourriture ; χρείαν ἔχειν τινός, ESCHL. Pr. 169, avoir besoin de qqn ; χρεία ἐστί τινος, PLAT. Leg. 834 b, besoin est de qqe ch. ; avec une prép. αἱ περὶ τὸ σῶμα χρεῖαι, PLUT. M. 776 f, les besoins du corps ; αἱ περὶ τὸν βίον χρεῖαι, PLUT. M. 49 c, les besoins de la vie ; au gén. abs. τῆς χρείας ἐπικειμένης, PLUT. Pel. c. Mar. 3, ou ἐπιστάσης, LUC. Anach. 35, le besoin s’imposant ; χρεία ἐστίν avec l’inf. PLAT. Tim. 33 d ; ou avec ὥστε et l’inf. PLAT. Ep. 322 c, besoin est de, etc. ; χρεία ἔχει μέ τινος, SOPH. Ph. 646, etc. ; EUR. Med. 1319, etc. ; χρείαν ἔχω avec l’inf. NT. Matth. 3, 14, j’ai besoin de, etc. ; εἰς χρείαν τινὸς ἀφικνεῖσθαι, PLAT. Menex. 244 d, en venir à avoir besoin de qqn ou de qqe ch. ; ἐν χρείᾳ τινὸς γίγνεσθαι, PLAT. Leg. 630 e, etc. ; PLUT. M. 132 b, 1068 c ; ou εἶναι, PLAT. Rsp. 566 e, etc., être dans la nécessité de qqe ch. ; avec un gén. de pers. : τοιάνδε σου χρείαν ἔχω, ESCHL. Ch. 481, tel est le besoin que j’ai de toi, voilà le service que j’attends de toi, voilà ce que je désire de toi ; prov. χρεία διδάσκει, κἂν βραδύς τις ᾖ, σοφόν, EUR. fr. 709, la nécessité rend ingénieux même celui qui est lent d’esprit ;
      2 résultat du besoin, pauvreté, indigence, SOPH. Ph. 175 ; EUR. Hel. 420, etc. ; joint à πενίαν, AR. Pl. 534.

Ion. χρεΐη, THGN. 62.

Étym. χρέος.

'
Bailly 2020 Hugo Chávez Gérard Gréco, André Charbonnet, Mark De Wilde, Bernard Maréchal & contributeurs / Licence Creative Commons Attribution - Pas d'Utilisation Commerciale - Pas de Modification — « CC BY-NC-ND 4.0 »

LSJ

(written χρέα PCair. Zen. 25.2, 148 (iii BC)), Ion. χρείη Call. in PSI 11.1216.43, ἡ ; (< χράομαι, κέχρημαι) : — need, want, χρείας ὕπο A. Th. 287; ἵν’ ἕσταμεν χρείας considering in what great need we are, S. OT 1443; χρείᾳ πολεμεῖν to war with necessity, Id. OC 191 (anap.); c. gen., want of…, φαρμάκων χρείᾳ κατεσκέλλοντο A. Pr. 481; ἐν χρείᾳ τύχης Id. Th. 506; ἐν χρείᾳ δορός in the need or stress of war, S. Aj. 963; φορβῆς χρείᾳ Id. Ph. 162 (anap.), cf. 1004; ἵππων ἡμῖν χρεία μὲν οὔτε τις πολλῶν οὔτε πολλή [ἐστιν] Pl. Lg. 834b; ἦ μὴν ἔτ’ ἐμοῦ χρείαν ἕξει will have need of my help, A. Pr. 170 (anap.), cf. Call. l.c. ; ἀφίκοντο εἰς χρείαν τῆς πόλεως came to feel the need of its assistance, Pl. Mx. 244d; ἰατρῶν ἐν χρείαις ἐσόμεθα, ἐν χρείᾳ ἡγεμόνος εἶναι, Pl. R. 373d, 566e; ὅτου σε χ. ἔχει S. Ph. 646; so τίς χ. σ’ ἐμοῦ [ἔχει]; E. Hec. 976, cf. χρεώ 1.2; χρείαν ἔχω, c. inf., Ev. Matt. 3.14 (folld. by (ίνα, Ev. Jo. 2.25); signfs. I. 1 and III in the same sentence, οὐχ οὕτως χ. ἔχομεν τῆς χ. παρὰ τῶν φίλων ὡς… Epicur. Sent.Vat. 34; prov., χ. διδάσκει, κἂν βραδύς τις ᾖ, σοφόν ΄necessity is the mother of invention΄, E. Fr. 715, cf. El. 376, Men. 263; pl., αἱ χρεῖαι τολμᾶν βιάζονται Antipho 3.2.1; αἱ τοῦ σώματος χ. X. Mem. 3.12.5; πρώτη γε καὶ μεγίστη τῶν χ. ἡ τῆς τροφῆς παρασκευή Pl. R. 369d; αἱ ἀναγκαῖαι χ. D. 23.148, cf. 45.67 (sg.); πολεμικαὶ χ. Arist. Pol. 1328b11.
want, poverty, S. Ph. 175 (lyr.), E. Hel. 420, etc. ; διὰ τὴν χ. καὶ τὴν πενίαν Ar. Pl. 534 (anap.).
a request of necessity, opp. ἀξίωσις (a claim of merit), Th. 1.37, cf. 33; generally, request, τὴν πρίν γε χ. ἠνύσασθ’ ἐμοῦ πάρα A. Pr. 700; κἀγὼ… τοιάνδε σου χ. ἔχω make such a request of or to thee, Id. Ch. 481.
business, ὡς πρὸς τί χρείας· for what purpose? S. OT 1174, cf. 1435; χρῆσθαί τινι χρείαν ἣν ἂν ἐθέλωσι Pl. Lg. 868b; δοῦναι ἑαυτὸν εἰς τὴν χ. Plb. 8.16.11. esp.
military or naval service, ἡ πολεμικὴ χ. καὶ ἡ εἰρηνική the employments of war and of peace, Arist. Pol. 1254b32; αἱ κατὰ θάλατταν [χ.], ἡ ἐν τῇ γῇ χ., Plb. 6.52.1, 31.21.3; οἱ ἐπὶ τῶν χ. Aristeas 110, LXX 1 Ma. 12.45; οἱ πρὸς ταῖς χ. Ju. 12.10; οἱ ἐπὶ χρειῶν τεταγμένοι BGU 543.1 (i BC); in military sense, action, engagement, αἱ κατὰ μέρος χ. Plb. 1.84.7, al. generally, business, employment, function, Id. 3.45.2, etc. ; ἡ ἐγκεχειρισμένη χ. the duty assigned, PTeb. 741.11 (ii BC); οὓς καταστήσομεν ἐπὶ τῆς χ. ταύτης Act. Ap. 6.3; χ. πολιτικαί Plu. Mar. 32, etc.
a business, affair, matter, like χρέος, Plb. 2.49.9, al. ; τὴν ὑπὲρ τούτων χ. the study of these things, Epicur. Ep. 1 p. 29U. χ. ἀναγκαία need of nature, D.S. 4.33; τροφῆς χ. Ph. 2.472.
use, as a property, use, advantage, service, χρείης εἵνεκα μηδεμιῆς Thgn. 62; τῆς χ. τοῦ παιδὸς ἀποστερηθῆναι Antipho 3.3.4; ἡ χ. τῆς ῥητορικῆς Pl. Grg. 480a; πωλοῦντες τὴν τῆς ἰσχύος χ. Id. R. 371e; χρείαν ἔχειν τοῖς ἀνθρώποις to be of service to mankind, Id. Smp. 204c; τὰ οὐδὲν εἰς χρείαν things of no use or service, D. Prooem. 56.3; χρείαν ἔχει εἴς τι is of service towards…, Sosip. 1.41; for S. OT 725, v. ἐρευνάω 1; pl., χρεῖαι… φίλων ἀνδρῶν services rendered by them, Pi. N. 8.42; χρείας παρέχεσθαι render services, Decr. ap. D. 18.84, IG2². 654.15, cf. Plb. 1.16.8 (sg.); ἵνα σοι τὰς χ. παρέσχωμαι (sic) PCair. Zen. 498 (iii BC); μεγάλην παρεῖχε χ. τοῖς κοινοῖς πράγμασιν Plb. 3.97.4; παρέχειν χ. to be serviceable, useful, Aristo Stoic. 1.79; ἑξήκοντα καὶ τριακόσια χρειῶν γένη παρέχον δένδρον Plu. 2.724e; χ. ναυτικαί equipments, Ael. VH 2.10. as an action, using, use, κτῆσις καὶ χ. X. Mem. 2.4.1, Pl. R. 451c; ἐν χρείᾳ εἶναι in use, Id. Phd. 87c; κατὰ τὴν χ. for use, Id. R. 330c; πρὸς τὴν ἀνθρωπίνην χ. X. Mem. 4.2.25; ἡ χ. τῶν λόγων the employment of words, Pl. Sph. 239d, cf. Plt. 272d; pl., λάμπει γὰρ ἐν χρείαισιν ὥσπερ… χαλκός is made bright by constant use, S. Fr. 864. of persons, familiarity, intimacy, τινος with one, Antipho 5.63; generally, any relation of business or intercourse, ἐν χρείᾳ τινὶ τῇ πρὸς ἀλλήλους Pl. R. 372a; ἡ πρὸς ἀλλήλους χ. Arist. Rh. 1376b13; [Νικόμαχος] συνεβίω Ἀμυντᾳ… ἰατροῦ καὶ φίλου χρείᾳ in the relationship, capacity, D.L. 5.1.
Rhet., pregnant sentence, maxim, freq. illustrated by an anecdote, Sen. Ep. 33.7, Hermog. Prog. 3, Aphthon, Prog. 3, Theon Prog. 5, etc. ; pl., title of works by Zeno (D.L. 6.91), Aristipp., etc. ; by Macho, a collection of sayings of courtesans, Ath. 13.577d; ἡ τοῦ Κλεομένους χ. Plu. 2.218a; χρεῖαι καὶ ἱστορίαι ib. 78f.
Liddell-Scott-Jones, Greek-English Lexicon (9th ed., 1940)

Pape

ἡ,
1) das Gebrauchen,
   a) als Handlung : Gebrauch, Anwendung, u. als Eigenschaft : Brauchbarkeit, dah. Nutzen, Vorteil, Genuß ; zuerst bei Theogn. 62 u. Pind. N. 8.42 ; τὸ εἴρειν λόγου χρεία ἐστί Plat. Crat. 408a ; καὶ κτῆσις γυναικῶν καὶ παίδων Rep. V.451c ; ἱματίου ἐν χρείᾳ τε ὄντος καὶ φορουμένου, im Gebrauch sein, Phaed. 87c ; τίς ἡ μεγάλη χρεία ἐστὶ τῆς ῥητορικῆς, der große Nutzen, Gorg. 480a ; καὶ κτῆσις Xen. Mem. 2.4.1 ; πρὸς τὴν ἀνθρωπίνην χρείαν 4.2.25 ; καρπῶν χρεῖαι Isocr. 4.29 ; Dem. Lept. 15.
   b) Umgang, Verkehr, Gemeinschaft mit Menschen, Antipho 5.63 ; auch im feindlichen Sinne, Treffen, Krieg, Pol. 2.33.5, 69.4 u. oft ; ἡ ἐμβατική, ἡ ἐν τῇ γῇ, 3.95.5, 32.2.3.
   c) übh. womit man sich beschäftigt, was man treibt, Gewerbe, Handel, Geschäft, Pol. oft u. Sp.
   d) in der Rhetorik eine Chrie, eine Sentenz od. ein Gemeinplatz, ein bedeutender Ausspruch auf einen bestimmten Fall angewendet und nach bestimmten Regeln ausgeführt, Hermogen. progymn. u. a. Rhett. Wir besitzen noch solche Chrien von Hermogenes und Aphthonius. Vgl. auch DL. 2.85, Ath. XII.577.
2) das Bedürfen, Nötighaben, Bedürfnis, Not, Mangel ; φαρμάκων χρείᾳ κατεσκέλλοντο Aesch. Prom. 479 ; ἐν χρείᾳ τύχης Spt. 488 ; Soph. Phil. 176, 992 ; διὰ τὴν χρείαν καὶ τὴν πενίαν ζητεῖν ὁπόθεν βίον ἕξει Ar. Plut. 534 ; dah. Verlangen, Sehnsucht wonach, ἦ μὴν ἔτ' ἐμοῦ χρείαν ἕξει μακάρων πρύτανις Aesch. Prom. 169 ; τοιάνδε σου χρείαν ἐχω Ch. 474 ; Wunsch, Prom. 702 ; θανόντ' ἂν οἰμώξειαν ἐν χρείᾳ δορός Soph. Aj. 942 ; Phil. 162 u. öfter ; τίς χρεία σ' ἐμοῦ Eur. Hec. 976 ; εἰ ἐμοῦ χρείαν ἔχεις Med. 1319 ; Suppl. 127 ; die Notwendigkeit, ἵν' ἂν μὴ χρείᾳ πολεμῶμεν Soph. O.C. 191 ; ἵν' ἕσταμεν χρείας O.R. 1443 ; αἱ χρεῖαι βιάζονται τολμᾶν Antipho 3 β 1 ; αἱ ἀναγκαῖαι χρεῖαι Dem. 23.148 ; ἐν πάσαις ταῖς τοῦ σώματος χρείαις, in allen Verrichtungen, bei denen man des Leibes bedarf, Xen. Mem. 3.12.5 ; ποιήσει δὲ τὴν πόλιν ἡ ἡμετέρα χρεία Plat. Rep. II.369c ; ἢ ῥαψῳδοῦ δοκεῖ σοι πολλὴ χρεία εἶναι τοῖς Ἕλλησιν lon 541c ; ὡς οὐδὲν ἔτι ποδῶν χρείας οὔσης Tim. 92a ; ἵν' ἐν χρείᾳ ἡγεμόνος ὁ δῆμος ᾖ Rep. VIII.566e, u. oft ; περὶ τῶν οὐδὲν εἰς χρείαν ἀκούειν, von Dingen, an denen Nichts gelegen ist, Dem. proœm. 56.
Pape, Griechisch-deutsches Handwörterbuch (3. Aufl., 1914)

TBESG

χρεία, -ας, ἡ
[in LXX: 2Ch.2:16 (15) (צֹרֶךְ), Est.7:20 (חַשְׁחוּת) freq. in Sir.1:1-30 -2 Mac ;]
__1. need, necessity: Act.28:10, Tit.3:14; πρὸς οἰκοδομὴν τῆς χ. (RV, txt., for edifying as the need may be; but see Field, Notes, 192), Eph.4:29; ἕστι χ., Luk.10:42, Heb.7:11; χ. ἔχειν, with genitive, Mat.6:8 21:3, Mrk.11:3, Luk.9:11 15:7 19:31, 34 22:71, Jhn.13:29, 1Co.12:21 12:24, 1Th.4:12, Heb.10:36, Rev.21:23 22:5; before τοῦ, with inf. (Bl., § 71, 3), Heb.5:12; absol. (sc. genitive), Act.2:45 4:35; with genitive of person(s), Mat.9:12 26:65, Mrk.2:17 14:63, Luk.5:31; with inf. (Bl., § 69, 5), Mat.3:14 14:16, Jhn.13:10, 1Th.1:8 4:9; before ἵνα, Jhn.16:30, 1Jn.2:27; absol., Mrk.2:25, Eph.4:28, 1Jn.3:17; οὐδὲν χ. ἔχειν, Rev.3:17; ἡ χ., with genitive subjc., Php.2:25 4:16, 19; pl., Act.20:34, Rom.12:13.
__2. matter, business (so esp. in late writers, Polyb., al.; 1Ma.12:45, al.): Act.6:3.†
(AS)
Translators Brief lexicon of Extended Strongs for Greek based on Abbot-Smith, A Manual Greek Lexicon of the New Testament (1922) (=AS), with corrections and adapted by Tyndale Scholars
memory