(f. χρίσω, ao. ἔχρισα [ῑ], pf. κέχρικα [ῑ]; pass. f. χρισθήσομαι, ao. ἐχρίσθην, pf. κέχριμαι [ῑ], postér. κέχρισμαι) toucher légèrement, effleurer, d’où :
      1 écorcher légèrement, piquer, en parl. du taon, ESCHL. Pr. 566, 882 ; μύωπι, ESCHL. Pr. 675, avec l’aiguillon ; fig. en parl. de la maladie, ESCHL. Pr. 600 ;
      2 frotter, d’où oindre, enduire, particul. après le bain : χρ. ἐλαίῳ, OD. 3, 466 ; 4, 252 ; 10, 364 ; HH. Ven. 61, oindre d’huile ; en parl. d’un mort, IL. 23, 186 ; 24, 587 ; oindre d’ambroisie, IL. 16, 670 ; d’un parfum, d’un onguent, ATH. 691 c ; LUC. Char. 22 ; avec l’acc. de l’objet qu’on enduit : πέπλον χρ. SOPH. Tr. 675, enduire une tunique (de poison) ; χρ. ὅπλα χρώματι, XÉN. Cyr. 7, 1, 2, enduire des armes d’une couleur ; abs. oindre, consacrer par l’onction : βασιλέα, SPT. Hos. 8, 10, un roi ; εἰς προφήτην, SPT. 3Reg. 19, 16, oindre qqn pour le consacrer prophète ; χρ. τινὰ τοῦ βασιλεύειν, SPT. Jud. 9, 15, oindre qqn pour la royauté ; avec double acc. : ἔλαιον χρ. τινά, NT. Hebr. 1, 9, oindre qqn d’huile ;

Moy. (ao. ἐχρισάμην) :
      1 intr. se graisser : ἐλαίῳ, OD. 6, 96, 220 ; HÉS. O. 523, d’huile ; cf. OD. 19, 320 ; XÉN. An. 4, 4, 13 ; Conv. 1, 7, etc. ;
      2 tr. oindre, enduire : ἰούς, OD. 1, 262, enduire ses flèches de poison ; τὰ σώματα μίλτῳ, HDT. 4, 191, enduire leur corps de vermillon.

➳ Impf. 3 sg. poét. χρῖεν, IL. 23, 186 ; 3 pl. poét. χρῖον, OD. 4, 252. Impf. itér. 3 sg. χρίεσκε, A.RH. 4, 871. Ao. épq. χρῖσα, IL. 16, 680 ; OD. 4, 49. — Par lic. [ῐ] dans χρίει, ANTH. 6, 275.

Étym. p.-ê. R. indo-europ. *g^hrei(H)-, enduire.

Ep. impf. χρῖον Od. 4.252, also χρίεσκε A.R. 4.871; fut. χρίσω E. Med. 789; aor. ἔχρισα Od. 10.364, etc., Ep. χρῖσα Il. 16.680, Od. 4.49; pf. κέχρικα LXX 1 Ki. 10.1, al. ; — Med., fut. χρίσομαι Od. 6.220; aor. part. χρισάμενος ib. 96, Hes. Op. 523, etc. ; — Pass., fut. χρισθήσομαι LXX Ex. 30.32; aor. ἐχρίσθην A. Pr. 675, Achae. 10; pf. κέχριμαι Hdt. 4.189, 195, Magnes 3, etc., later κέχρισμαι LXX 2 Ki. 5.17; plpf. ἐκέχριστο f.l. in X. Cyr. 7.1.2; 3 pl. ἐκέχριντο Callix. 2. [Even in pres. and impf. ι is long, Od. 21.179 (ἐπιχρῑοντες), Il. 23.186, S. Tr. 675, etc. ; χρῐει only in late Poets, as AP 6.275 (Nossis); in fut. and all other tenses ῑ without exception, whence the proper accent. is χρῖσαι, κεχρῖσθαι, χρῖσμα, etc.] :
touch the surface of a body slightly, esp. of the human body, graze, hence, rub, anoint with scented unguents or oil, as was done after bathing, freq. in Hom., λόεον καὶ χρῖον ἐλαίῳ Od. 4.252; ἔχρισεν λίπ’ ἐλαίῳ 3.466; λοέσσαι τε χρῖσαί τε 19.320; of a dead body, χρῖεν ἐλαίῳ Il. 23.186; anoint a suppliant, Berl.Sitzb. 1927.170 (Cyrene); πέπλον χ.
rub or infect with poison, S. Tr. 675, cf. 689, 832 (lyr.); metaph, ἱμέρῳ χρίσασ’ οἰστόν E. Med. 634 (lyr.); οὐ μέλανι, ἀλλὰ θανάτῳ χ. τὸν κάλαμον Plu. 2.841e; — Med., anoint oneself, Od. 6.96; κάλλεϊ ἀμβροσίῳ οἵῳ… Κυθέρεια χρίεται 18.194, cf. Hes. Op. 523; ἐλαίῳ Gal. 6.417; ἐκ φαρμάκου Luc. Asin. 13; c. acc. rei, ἰοὺς χρίεσθαι anoint (i.e. poison) one΄s arrows, Od. 1.262; — Pass., χρίεσθαι ὑπὸ τοῦ ἡλίου Hdt. 3.124; βακκάριδι κεχριμένος Magnes l.c. ; συκαμίνῳ τὰς γνάθους κεχριμέναι Eub. 98.3; metaph, Σοφοκλέους τοῦ μέλιτι κεχριμένου Ar. Fr. 581. in LXX, anoint in token of consecration, χ. τινὰ εἰς βασιλέα 4 Ki. 9.3; εἰς ἄρχοντα 1 Ki. 10.1; εἰς προφήτην 3 Ki. 19.16; also χ. τινὰ τοῦ βασιλεύειν Jd. 9.15; c. dupl. acc., χ. τινὰ ἔλαιον Ep. Heb. 1.9.
wash with colour, coat, αἰγέαι κεχριμέναι ἐρευθεδάνῳ Hdt. 4.189; πίσσῃ ib. 195, cf. Inscr.Délos 442 A 188 (ii BC); ἀσφάλτῳ X. Cyr. 7.5.22 (Pass.); στοάν Supp.Epigr. 4.268 (Panamara, ii AD); — Med., τὸ σῶμα μίλτῳ χρίονται smear their bodies, Hdt. 4.191.
wound on the surface, puncture, prick, sting, of the gadfly in A. Pr. 566, 597, 880 (all lyr.); — Pass., ὀξυστόμῳ μύωπι χρισθεῖσ’ ib. 675.

eigtl. die Oberfläche eines Körpers, bes. des menschlichen Leibes, leicht berühren, darüber hinstreichen ; dah.
   a) mit wohlriechender Salbe, mit Salböl bestreichen u. einreiben, salben, welches von den ältesten Zeiten an gleich nach dem Bade zu geschehen pflegte ; oft bei Hom.: χρῖεν ἐλαίῳ Il. 23.186 ; ὅτε δή μιν ἐγὼ λόεον καὶ χρῖον ἐλαίῳ Od. 4.252, wie ἐπεὶ λοῦσέν τε καὶ ἔχρισεν λίπ' ἐλαίῳ 3.466 u. öfter ; λοέσσαι τε χρῖσαί τε 19.320 ; u. med., ἀμβροσίῳ, οἵῳ Κυθέρεια χρίεται 18.194, sich salben, wie χρισάμενοι 6.96 ; Hes. O. 524 ; χρίεσθαι ἰούς, sich, zu eigenem Gebrauche seine Pfeile salben, mit Gift bestreichen, Od. 1.262 ; Soph. Tr. 672, 686 ; ἱμέρῳ χρίσασα τόξα Eur. Med. 635, vgl. 789 ; μύρῳ Luc. merc.cond. 28.
   b) mit Farbe überstreichen, anstreichen, färben, schminken, tünchen ; κεχριμένος ἐρευθεδάνῳ Her. 4.189, πίσσῃ 195 ; χρίεσθαι τὰ σώματα μίλτῳ 191 ; ὅπλα ἐκέχριστο χρυσοειδεῖ χρώματι Xen. Cyr. 7.1.2. – Die Haut leicht verletzen, ritzen, streifen, in welcher Bdtg ι im aor. u. den übrigen tempp. außer praes. u. impf. kurz ist ; χρίει τις αὖ με τάλαιναν οἶστρος Aesch. Prom. 566, vgl. 600, 882 ; ὀξυστόμῳ μύωπι χρισθεῖσα 678 ; Phryn. in B.A. 46.

χρίω
to anoint (Hom., al.);
[in LXX chiefly for מָשַׁח of consecration to a sacred office: priest, Exo.28:41; prophet, 3Ki.19:16; king, 1Ki.10:1; of things, Exo.40:9, Lev.8:10, al.].
In NT, metaph., of God's anointing,
__(a) Christ: Act.4:27; with inf., Luk.4:18 (LXX); with dupl. accusative (see B1., § 34, 4), Heb.1:9 (LXX); πνεύματι ἁγίῳ, Act.10:38;
__(b) Christians: 2Co.1:21 (cf. Westc., Epp. Jo., 73) (cf. ἐν-, ἐπι-Χριω).†
SYN: see: ἀλείφω
(AS)