χολόω-ῶ (f. -ώσω, ao. ἐχόλωσα, pf. inus.) exciter la bile, mettre en colère, irriter : τινα, IL. 1, 78 ; 18, 111 ; OD. 8, 205 ; 18, 20, qqn ; τινα ἦτορ, HÉS. Th. 568, irriter le cœur de qqn ; τινά τινι, SOPH. Tr. 1037, qqn par qqe ch. ; au pass. s’irriter, être irrité : τινι, OD. 15, 214 ; SOPH. Ant. 1235 ; τινος, IL. 13, 203, etc. ; OD. 1, 69, etc. contre qqn ; joint à νεμεσίζομαι, IL. 8, 407, 421 ; à δυσκολαίνειν, PLUT. M. 461 c ; χ. ἐνὶ φρεσίν, IL. 16, 61 ; φρεσίν, HÉS. O. 47 ; θυμῷ, IL. 1, 217, etc. ; θυμόν, IL. 4, 494 ; κῆρ, IL. 16, 585 ; κῆρι, IL. 13, 206 ; κήροθι, IL. 21, 136 ; OD. 9, 480 ; 22, 224, dans son cœur ; ἕνεκά τινος, OD. 11, 544 ; ἀμφί τινι, IL. 23, 88 ; PD. N. 10, 112 ; ἐπί τινι, BATR. 109 ; ou simpl. τινος, IL. 11, 703 ; OD. 12, 348 ; PD. N. 7, 37 ; EUR. Tr. 730, etc. au sujet de qqn ou de qqe ch. ; avec un gén. accompagné d’un part. : τινος κταμένοιο, IL. 18, 337, s’irriter de la mort de qqn ; cf. IL. 4, 494 ; 13, 660 ; 23, 23 ; ἔκ τινος, IL. 9, 566, par suite de qqe ch. ; τινά τινος, Q. SM. 2, 447, contre qqn à cause de qqn ;

Moy. (f. χολώσομαι, ao. ἐχολωσάμην, f. ant. κεχολώσομαι) s’irriter, IL. 8, 407, 421 ; 14, 310, etc. ; OD. 15, 214 ; SOPH. Ant. 1235 ; EUR. Tr. 730, etc.

➳ Act. fut. inf. épq. χολωσέμεν, IL. 1, 78. Moy.-pass. prés. ind. 3 sg. épq. réc. χολώεται, NONN. D. 5, 447 ; opt. 3 sg. χολῷτο p. χολόοιτο, THGN. 325 Bgk ; part. χολωόμενος, NONN. D. 4, 169 ; 5, 437 ; A. PL. 4, 121. Fut. avec redoubl. κεχολώσομαι, IL. 1, 139 ; OD. 15, 214. Ao. sbj. 2 sg. épq. χολώσεαι, IL. 14, 310. Pl.q.pf. 3 pl. κεχολώατο, OD. 14, 282.

Étym. χόλος.

inf. fut. χολωσέμεν Il. 1.78; aor.1 ἐχόλωσα 18.111, Od. 8.205, 18.20, S. Tr. 1035 (hex.) : — anger, provoke, c. acc. pers., Hom. ll. cc. ; ἐχόλωσε δέ μιν φίλον ἦ τορ Hes. Th. 568; χ. τινά τινι to anger one by a thing, S. l.c. Med. and Pass. χολόομαι (contr. χολοῦμαι even in Hom. Il. 8.407); 3 sg. opt. χολῷτο Thgn. 325 (s.v.l.); fut. χολώσομαι E. Tr. 735; but in Hom. mostly κεχολώσομαι Il. 5.421, al. ; aor. Med. and Pass. ἐχολωσάμην (χολώσεαι in Il. 14.310 may be either fut. ind. or aor. subj.), ἐχολώθην· Ep. χολώθην Hom. (v. infr.), etc. ; pf. κεχόλωμαι, mostly in part. κεχολωμένος, v. infr. ; plpf. 2 and 3 sg. κεχόλωσο, ωτο, Il. 16.585, 21.146; Ep. 3 pl. κεχολώατο Od. 14.282, 16.425 : — to be angered or provoked to anger, κεχολῶσθαι ἐνὶ φρεσίν Il. 16.61; θυμῷ κεχολωμένος 1.217, etc. ; θυμὸν… χολώθη 4.494; περὶ κῆρι… ἐχολώθη 13.206; κεχόλωσο κῆρ 16.585; χολώσατο κηρόθι μᾶλλον 21.136, Od. 9.480; c. dat. pers., Ἥρῃ δ’ οὔτι τόσον νεμεσίζομαι οὐδὲ χολοῦμαι Il. 8.407, cf. 421; βασιλῆϊ χολωθείς 1.9, etc. ; but also c. gen., to be angry for or because of a person or thing, 11.703, 13.660, Od. 1.69, al. ; ὅπλων χολωθείς Pi. N. 7.25; with a Prep., κεχολωμένη εἵνεκα νίκης Od. 11.544; ἀμφ’ ἀστραγάλοισι, ἀμφὶ βουσίν, Il. 23.88, Pi. N. 10.60; ἐξ ἀρέων Il. 9.566; ἐπὶ παιδί Batr. 109; rare in Trag., χολώσεται E. Tr. 735; χολωθείς S. Ph. 374; αὑτῷ χ. Id. Ant. 1235; οὗ δὴ χ. E. Alc. 5 (also in later Prose, D.S. 3.67); κεχολωμένος Hdt. 8.31, Plu. Fab. 22, al., SIG 1241 (Lyttus, iii AD). Pass., to be turned into bile, τὸ οὖρον… οὐ χολοῦται Steph. in Hp. 1.163D.

Einem die Galle reizen, d.i. Einen zum Zorne reizen, aufbringen ; c. acc. der Person, Il. 1.78, 8.111, Od. 8.205, 18.20 ; τινά τινι, Einen durch Etwas in Zorn od. Wut versetzen, Soph. Trach. 1027. – Häufig im pass., fut. χολώσομαι, und bei Hom. häufiger κεχολώσομαι, aor. ἐχολωσάμην, bes. bei Hom. häufig, u. ἐχολώθην, in Zorn geraten, zürnen ; Hom. oft, τινί, auf Einen, τινός, um Einen, um Etwas, Ποσειδάων Κύκλωπος κεχόλωται Od. 1.69 ; Il. 21.146 u. öfter ; auch εἵνεκα νίκης, Od. 11.544 ; ἀμφί τινι, Il. 23.88 ; ἔκ τινος, 9.560 ; Hom. fügt auch oft noch hinzu κηρόθι, θυμῷ, ἐνὶ φρεσί, φρένα, u. ähnlich Hes.; χολωθείς Pind. Ol. 7.30 ; ὅπλων N. 7.25 ; ἀμφὶ βουσίν 10.60 ; χολωθείς Soph. Phil. 374 ; αὑτῷ Ant. 1220 ; χολώσεται, χολωθείς, Eur. Troad. 730, Alc. 5 ; einzeln bei Sp., wie Plut. coh. ira 13.