α ou ος, ον : qui est sous terre, càd. :
      1 souterrain, SOPH. O.C. 1727 ; EUR. Ion 1442, etc. ; χθονία πορεία, PLAT. Rsp. 619 e, passage ou trajet à travers la terre ; χθόνιος βροντή, EUR. Hipp. 1201, bruit semblable au tonnerre souterrain ; χθ. βρόντημα, ESCHL. Pr. 996, bruit du tonnerre souterrain ; χαλκοῦ αὐδὰ χθονία, EUR. Hel. 1362, son de l’airain qui résonne comme de dessous terre ; particul. des Enfers : χθόνιον στόμα, PD. 4, 77, entrée des Enfers ; Ζεὺς χθόνιος, HÉS. O. 463 ; SOPH. O.C. 1606, Zeus des Enfers ; θεοὶ χθόνιοι, EUR. Hec. 79, etc. ; χθόνιοι δαίμονες, ESCHL. Pers. 628 ; ou abs. χθόνιοι, ESCHL. Pers. 632 ; en prose, PLAT. Leg. 828 c, etc. les dieux des Enfers ; αἱ χθόνιαι θεαί, les déesses infernales, càd. Dèmèter et Perséphonè, HDT. 6, 134 ; 7, 153 ; ou les Érinyes, SOPH. O.C. 1568 ; ἡ χθονία, la déesse des Enfers, càd. Dèmèter, EUR. H.f. 608 ; ou Hékatè, THCR. Idyl. 2, 12 ; A.RH. 4, 148 ; ORPH. H. 35, 9 ; PLUT. M. 416 e ;
      2 qui pénètre sous terre, qui va sous terre ; χθόνιος Ἑρμῆς, ESCHL. Ch. 1, 124 ; SOPH. El. 111, etc. Hermès, conducteur des morts aux Enfers ; χθ. φάμα, SOPH. El. 1066, la renommée qui parvient aux Enfers ;
      3 c. ἐγχώριος, du pays, indigène, SOPH. Aj. 202 ; O.C. 948.

α, ον, also ος, ον S. OC 1727 (lyr.), E. Hipp. 1201, Hel. 345 (lyr.); (< χθών) : — in, under, or beneath the earth, θεός, δαίμων, Hes. Th. 767, A. Th. 522 (lyr.); Ἄϊδα στόμα, of the cavern at Taenarus, Pi. P. 4.43, cf. S. OC 1727 (lyr.); χ. λίμνη E. Alc. 902 (anap.); Ζεὺς χ., of Hades or Pluto, Hes. Op. 465; κτύπησε Ζεὺς χ., of noise from beneath the earth, S. OC 1606; βροντήματα χ. A. Pr. 994; ἠχὼ χ. ὡς βροντὴ Διός E. Hipp. l.c., cf. Ar. Av. 1750 (lyr.); χ. θεοί gods of the nether world, opp. ὕπατοι, A. Ag. 89 (anap.), etc. ; χ. δαίμονες Id. Pers. 628 (anap.); χθόνιοι alone, μᾶνις χθονίων Pi. P. 4.159, cf. A. Pers. 641 (lyr.), Ch. 399 (lyr.), al., Pl. Lg. 828c, 959d (but Ion. χθονίη, ἡ, earlier name of Γῆ, Pherecyd. Syr. 1, cf. Dam. Pr. 124bis; χ. θεαί, i.e. Demeter and Persephone, Hdt. 6.134, 7.153; of the Erinyes, S. OC 1568 (lyr.); χ. ᾍδας, ᾍδης, E. Alc. 237 (lyr.), Andr. 544 (anap.); χ. Ἑρμῆς, as conductor of the dead, A. Ch. 1, S. El. 111 (anap.), Aj. 832, Ar. Ra. 1145, Plu. Arist. 21; χ. πορεία, opp. οὐρανία, Pl. R. 619e; χθονίᾳ φρενί, of the dead, Pi. P. 5.101; χ. Ἑκάτη Ar. Fr. 500 (anap.); χάρις ἡ χ. grace with the gods below, S. OC 1752 (lyr.); χ. φάμα rumour that is heard in the world below, Id. El. 1066 (lyr.).
sprung from the earth, Τιτῆνες Hes. Th. 697; of Echion, one of the Theban γηγενεῖς, E. Ba. 541 (lyr.), cf. Paus. 9.5.3, etc. ; but also of mankind, ὁ χ. ἄνθρωπος, opp. ὁ ἐν οὐρανῷ… λαχὼν τὴν ὑπόστασιν, Procl. in Prm. p. 765 S. Adv. χθονίως in an earthly manner, opp. οὐρανίως, Id. Sacr. p. 148 B.
in or of the country, θεοί, ἡρῷσσαι, E. Hec. 79 (anap.), A.R. 4.1322; native, Ἄρεος… πάγον… ξυνῄδη χθόνιον ὄντα S. OC 948; γενεᾶς χθονίων ἀπ’ Ἐρεχθειδᾶν Id. Aj. 202 (anap.). of things, of the earth, χ. κόνις (sed leg. γαΐα, Hsch.), A. Th. 736 (codd., lyr.); opp. ἀέριος, E. Fr. 27.4 (lyr.); πρηστήρ Arist. Mu. 395a10. — Poet. word, used once or twice in Pl. and in late Prose (v. supr.).

3, auch 2 Endgn,
1) in der Erde, im Schoße der Erde, unterirdisch, wie καταχθόνιος ; Hes. Th. 697, 767 ; Ζεὺς χθόνιος, der unterirdische Zeus, d.i. Hades, O. 467 ; κτυπεῖ Ζεὺς χθ. Soph. O.C. 1606 (vgl. βροντήματα χθόνια Aesch. Prom. 696, wie βροντὴ χθ. Ar. Av. 1741); θεοὶ χθόνιοι, die Götter der Unterwelt, Plut. Rom. 22 ; wie auch χθόνιαι θεαί, unter denen bes. Demeter u. Persephone verstanden werden, Her. 6.134, 7.153 ; aber Soph. O.C. 1568 sind es die Erinyen ; auch Hermes heißt so, als Führer der Toten, Aesch. Ch. 1, 122, 716 ; Soph. Aj. 819 ; Eur. Alc. 746 ; Aesch. bei Ar. Ran. 1124, 1143 ; στόμα Ἀΐδα Pind. P. 4.48 ; χθονίων μῆνις 4.159 ; auch χθονία φρήν, 5.101 ; τοῦ χθονίου δέμας δαίμονος Aesch. Spt. 504 ; χθόνιοι δαίμονες ἁγνοί Pers. 620 ; Suppl. 25 u. öfter ; Soph. u. A.; θεός Eur. Phoen. 1331 u. öfter ; u. so auch in Prosa, wie Plat. Legg. IV.717a u. öfter ; unterirdisch, πορείαν οὐκ ἂν χθονίαν καὶ τραχεῖαν πορεύεσθαι, ἀλλὰ λείαν τε καὶ οὐρανίαν Rep. X.619e.
2) auf der Erde, irdisch, von Erde, κόνις Aesch. Spt. 718.
3) auch wie ἐγχώριος, im Lande, zum Lande gehörig, einheimisch, τοιοῦτον αὐτοῖς Ἄρεος εὔβουλον πάγον ἐγὼ ξυνῄδη χθόνιον ὄντα Soph. O.C. 952 ; u. so werden die Autochthonen bezeichnet durch χθόνιοι, Aj. 201.