ή, όν, d’hier, en parl. de choses, IL. 13, 745 ; HDT. 1, 126 ; PLUT. M. 13 e ; en parl. de pers. joint à un verbe au sens adv. : χθιζὸς ἔϐη, IL. 1, 424, il est venu hier ; χθ. ἤλυθες, OD. 2, 262, tu vins hier ; ὅσσα χθόνιος ὑπέσχετο, IL. 19, 141, tout ce qu’il promit hier ; adv., τὸ χθιζόν, IL. 13, 745 ; PLUT. M. 975 c ; ou χθιζόν, IL. 19, 195 ; OD. 4, 656, hier ; χθιζά τε καὶ πρώϊζα, IL. 2, 303, hier et avant-hier, càd. tout récemment.

Étym. χθές.

ή, όν, (< χθές) of yesterday, τὸ χ. χρεῖος their yesterday΄s debt, Il. 13.745; ὁ χ. πόνος yesterday΄s labour, Hdt. 1.126; ἡ χ. μέθη Plu. 2.13e; αἱ χ. ἀβελτερίαι ib. 75e, cf. Sor. 1.40, etc. ; freq. in adverb. sense, with Verbs, χθιζὸς ἔβη he went yesterday, Il. 1.424; χ. ἤλυθες Od. 2.262; χ. ἐεικοστῷ φύγον ἤματι 6.170; ὅσσα… χ. ὑπέσχετο Il. 19.141; χ. ἐμυθεόμην Od. 12.451; ἴδον Μέντορα χ. 4.656; αἲ γάρ… τοῖος ἐών τοι χ.… ἐφεστάμεναι would I had stood by thee yesterday! 24.379; neut. χθιζόν as Adv., = χθές, Il. 19.195; neut. pl. χθιζά, v. πρωϊζός.

ion. u. poet. statt χθεσινός (vgl. Lobeck Phryn. 323), gestrig, am gestrigen Tage ; ὁ χθ. πόνος Her. 1.126 ; gew. die Stelle des adv. vertretend, χθιζὸς ἔβη, er ging gestern, Il. 1.424 ; ὃ χθιζὸς θεὸς ἤλυθες Od. 2.262 ; χθιζὸς ἐεικοστῷ φύγον ἤματι οἴνοπα πόντον 6.170 ; öfters eben so auch χθιζόν, Il. 19.195, Od. 4.656 ; τὸ χθιζόν Il. 13.745 ; χθιζά, in der Vrbdg χθιζά τε καὶ πρώϊζα, gestern und vorgestern, d.i. jüngst, nur eben erst, wie χθὲς καὶ πρώην, 2.303 ; vgl. Plat. Alc. II, 141d.

of yesterday , τὸ χθιζὸν χρεῖος their yesterday's debt, [Iliad by Homer (8th/7th c.BC)]; ὁ χθ. πόνος yesterday's labour, [Herdotus Historicus (Refs 5th c.BC)]; in adverbial sense, with Verbs, χθιζὸς ἔβη he went yesterday , [Iliad by Homer (8th/7th c.BC)]; χθ. ἤλυθες [Odyssey by Homer (8th/7th c.BC)], etc.:—;neuter χθιζόν as adverb = χθές, [Homer (8th/7th c.BC)]; so plural χθιζά, see. πρώιζος. (ML)