οῦ (ὁ) [ᾰῑ]
   I frein, particul. mors, sg. et pl. (v. à la fin) IL. 19, 393 ; HDT. 1, 215 ; ESCHL. Sept. 123 ; SOPH. O.C. 1067 ; joint à ἡνίαι, PLAT. Rsp. 601 c, etc. ; χαλινὸν ἐμϐάλλειν, EUR. Alc. 492, mettre un frein : χ. ἐξαίρειν, XÉN. Eq. 3, 2, ôter le frein ; χαλινὸν διδόναι, XÉN. Eq. 10, 12, relâcher le mors, càd. la bride ; χαλινὸν συνέχειν, PLAT. Phædr. 254 e ; LUC. D. deor. 25, 1, ramasser, càd. serrer le frein ou la bride ; en parl. du cheval : τὸν χαλινὸν λαμϐάνειν, XÉN. Eq. 6, 10, recevoir le frein ; fig. ESCHL. Pr. 675 ; PLUT. Per. c. Fab. 1 ; LUC. Herm. 82, etc. ; p. anal. frein d’un navire, càd. :
      1 ancre, PD. P. 4, 44 ;
      2 câble, amarre : χαλινοὶ λινόδετοι, EUR. I.T. 1043, ancres ou amarres de navires (v. χαλινωτήρια) ;
      3 drisse d’un navire, EUR. Cycl. 460 ;
      4 câble destiné à la manœuvre du gouvernail, OPP. H. 1, 229 ; d’où gouvernail, OPP. H. 1, 191 ; 5, 91 ;
      5 lien, en gén. ESCHL. Pr. 564 ;
   II au plur. coins de la bouche, extrémités des lèvres, particul. en parl. du cheval, POLL. 2, 90 ; p. suite, en parl. de pers. NIC. Al. 117, 223 ;
   III crochet ou dent venimeuse d’un serpent, NIC. Th. 233.

➳ Plur. οἱ χαλινοί ou qqf. postér. τὰ χαλινά, A.RH. 4, 1607 ; PLUT. M. 613 c ; OPP. H. 1, 191, 230 ; PHILSTR. 810, etc.

Étym. pré-grec ; sscr. khalīna-, khalina-, mors est un emprunt du grec.

(Aeol. χάλιννος prob. in Et.Gud. 561.5), ὁ, heterocl. pl. χαλινά A.R. 4.1607, Oppian. H. 1.191, Plu. 2.613c, Sor. 1.100, etc. : — bit, once in Hom., ἐν δὲ χαλινοὺς γαμφηλῇς ἔβαλον Il. 19.393; χαλινὸν ἐμβαλεῖν γνάθοις E. Alc. 492; χ. ἐξαιρεῖται X. Eq. 3.2; of the horse, χ. οὐκ ἐπίσταται φέρειν (metaph of Cassandra) A. Ag. 1066; χ. δέχεσθαι, λαμβάνειν, X. Eq. 3.2, 6.10; λαβεῖν, ἔχειν, Arist. Rh. 1393b16, 21; τὸν χ. ἐνδακεῖν champ the bit, Pl. Phdr. 254d; of the rider, δοτέον τὸν χ. one must give a horse the rein, X. Eq. 10.12; ὀπίσω σπάσαι, ξυνέχειν ἀνάγκῃ, Pl. Phdr. 254e, Luc. DDeor. 25.1; [χ.] εἰς ἄκρον τὸ στόμα καθιέμενος X. Eq. 6.9. — Expld. of the bit, opp. reins (< ἡνίαι), by Poll. 1.148; so ἡνίας τε… καὶ χ. Pl. R. 601c; χ. τινα χαλκεῖ ἐκδιδόντα σκευάσαι Id. Prm. 127a; κατὰ [τὸν κυνόδοντα] ἐμβάλλεται ὁ χ. Arist. HA 576b18, cf. A. Th. 123 (lyr.), S. OC 1067 (lyr.); but distd. fr. στόμιον by Hdt. 1.215, cf. A. Th. 207 (lyr.), X. Eq. 6.9, 10.9, etc. ; and may be used generally for bit and bridle, Hdt. 3.118, 4.64, IG1². 374.176, PCair. Zen. 659.11 (iii BC). metaph, of anything which curbs, restrains, or compels, Ἀργοῦς χ., of an anchor, Pi. P. 4.25; χ. λινόδετοι, = χαλινωτήρια, E. IT 1043; παρθενίας χ. λύειν, of the virgin zone, Pi. I. 8 (7).48; χαλινοῖς ἐν πετρίνοισιν, of Prometheus’ bonds, A. Pr. 562 (anap.); Διὸς χ., of the will of Zeus, ib. 672; χαλινῶν ἀναύδῳ μένει, of forcible constraint, Id. Ag. 238 (lyr.); πολλῶν χαλινῶν ἔργον οἰάκων θ’ ἅμα, i.e. it requires much skill and force to guide, S. Fr. 869; τῷ δήμῳ χ. ἐμβαλεῖν ὕβρεως a bridle to curb their violence, Plu. Comp. Per. Fab. 1, cf. Luc. Herm. 82; τῆς γλώττης τὰ χ. Plu. 2.613c; ἐπέστω τῷ στόματι χ. Lib. Ep. 315.4; χ. οὐδεὶς ὀμμάτων Philostr. VA 6.11. generally, strap, thong, E. Cyc. 461 (dual). part of the tackle of a ship, IG2². 1610.11, 14.
corner of the horse΄s mouth, where the bit rests, Poll. 2.90 (pl.); of the human mouth, Nic. Al. 117, 223, PUniv. Giss. 44.7, (ii/i BC), Heliod. ap. Orib 48.31.4, Sor. 1.100, PSI 9.1016.25 (ii BC), Aret. SA 1.9, Cael.Aur. TP 1.4, Aët. 8.27; but, = ἡ σύνδεσις τῶν γνάθων, Ruf. Onom. 53, cf. Aët. 8.40.
fangs of serpents, from their shape and position in the mouth, Nic. Th. 234.

[ῑ], ὁ, bei sp.D., wie Ap.Rh. 4.1607 auch mit dem heterogenen plur. τὰ χαλινά (χαλάω, was man nachläßt),
1) der Zaum od. Zügel, bes. das Gebiß daran (vgl. ἡνία); Hom. nur im plur., ἐν δὲ χαλινοὺς γαμφηλῇς ἔβαλον Il. 19.393 ; so auch Aesch. Spt. 116, 375, Pers. 192 ; Eur. Cycl. 460, I.A. 151 u. öfter ; Her. 1.215, 4.64 u. sonst. Im sing. bei Soph. O.C. 1069, Ant. 473 u. oft ; Her. 3.118 ; übertr., χαλινὸν δ' οὐκ ἐπίσταται φέρειν Aesch. Ag. 1036 ; χαλινὸν ἐμβάλλειν γνάθοις, Eur. Alc. 495 ; u. in Prosa, ἐνδακὼν τὸν χαλινόν Plat. Phaedr. 254d, u. öfter ; χαλινὸς παρθενίας Pind. I. 7.45 u. sonst, Gürtel ; Ἀργοῦς χαλινός, vom Anker, P. 4.25 ; Διὸς χαλινός Aesch. Prom. 675, Zeus' zwingende Gewalt ; überh. Alles, was zurückhält, hemmt, bändigt, Band, Fessel, χαλινοῖς ἐν πετρίνοισιν χειμαζόμενον ib. 561 ; χαλινόν τινα ἐμβέβληκεν αὐτῷ ἡ φιλοσοφία Luc. Herm. 82. – Im Takelwerk der Schiffe die Hißtaue an der Rahe, s. Böckh Att. Seew. p. 157.
2) der Mundwinkel, die äußersten Enden der Lippen, eigtl. bei Pferden, denen das Gebiß in diesen Winkel gelegt wird ; bei Aerzten auch von Menschen.
3) die Giftzähne der Schlangen, weil sie an den Mundenden sitzen, Nic. Th. 233.

χαλινός, -οῦ, ὁ
[in LXX chiefly for מֶתֶג ;]
a bridle: Jas.3:3, Rev.14:20.†
(AS)