néo-att. χέρρος, ος, ον :
   I sec, solide, dur, en parlant de la terre, du sol, HDT. 2, 99 ; PD. N. 9 ;
   II p. suite :
      1 ferme, solide, particul. de terre ferme, continental, PD. N. 4, 115 ; 9, 103 ; subst. ἡ χέρσος (s.-e. γῆ) IL. 4, 425 ; 14, 394 ; OD. 9, 147, etc. ; ἐπὶ χέρσου, OD. 10, 459, sur la terre ferme, p. opp. à ἐν πόντῳ ; ἐν χέρσῳ, PD. O. 12, 5 ; κατὰ χέρσον, ESCHL. Pers. 871 ; EUR. I.T. 884, m. sign. ; χέρσῳ, ESCHL. Pers. 978, Ag. 558, etc. sur la terre ferme, sur le continent ;
      2 stérile, inculte, qui est en friche, HDT. 4, 123 ; DH. 9, 51 ; 10, 54 ; SPT. Sap. 10, 7 ; Esaï. 10, 4, etc. ; subst. ἡ χέρσος (s.-e. χώρα) TH. C.P. 3, 13, 3 ; ou αἱ χέρσοι, TH. H.P. 8, 6, 4, terre inculte ; fig. stérile, privé d’enfants, SOPH. O.R. 1502 ; avec un rég. : πυρὰ χέρσος ἀγλαϊσμάτων, EUR. El. 323, bûcher vide d’offrandes.

➳ Dans les inscr. att. seul. χέρρος, v. Meisterh. p. 76, 2.

Étym. R. indo-europ. *ǵ^hers-o-, être debout, se hérisser ; cf. lat. horreō, hirsūtus, sscr. hárṣate, s’exciter.

later Att. χέρρος, ἡ, dry land, opp. water, ἐπὶ χέρσου, opp. ἐν πόντῳ, Od. 10.459, cf. 15.495; κύματα μακρὰ κυλινδόμενα προτὶ χέρσον 9.147; λάϊγγας ποτὶ χ. ἀποπλύνεσκε θάλασσα 6.95; κῦμα… βοάᾳ ποτὶ χ. Il. 14.394; κῦμα… χέρσῳ ῥηγνύμενον μεγάλα βρέμει 4.425; χέρσον ἱκέσθαι Od. 9.486, 542; ἐπὶ χέρσω Sappho Supp. 9.10; κατὰ χέρσον A. Pers. 873 (lyr.), E. IT 884 (lyr.); χέρσῳ on or by land, A. Pers. 977 (lyr.), Ag. 558, E. Hel. 1066; prov., ἐν πόντῳ νᾶες, ἐν χέρσῳ πόλεμοι Pi. O. 12.4, cf. N. 1.62; πολλὰ… ἐκ θαλάσσης, πολλὰ δ’ ἐκ χέρσου κακὰ γίγνεται A. Pers. 707 (troch.); πάνδοκον εἰς ἀφανῆ τε χ., of the realm of Hades, Id. Th. 860 (lyr.). — In Hom. the gender cannot be determined, fem. Pi. Fr. 75.17 (dub.l.), A. Supp. 31 (anap.), Thphr. CP 3.13.3, D.S. 3.15, etc. ; pl., ἐν ταῖς χέρσοις on barren soils, Thphr. HP 8.6.4. after Hom. as Adj., χέρσος, ον, dry, firm, of land, Hdt. 2.99; Εὐρώπαν ποτὶ χέρσον to the mainland of Europe, Pi. N. 4.70; ἐν κονίᾳ χέρσῳ, opp. πόντῳ, ib. 9.43.
dry, hard, barren, τῆς χώρης ἐούσης χ. Hdt. 4.123; στύφλος δὲ γῆ καὶ χ. S. Ant. 251; παραδοῦναι [τὴν γῆν] χέρρον, i.e. ψιλήν, without a crop on it, IG2². 2492.16; χ. καὶ ἄκανθα ἔσται ἡ γῆ LXX Is. 7.24; χέρσα waste places, A. Fr. 189; χ. λιμήν a harbour left dry, AP 9.427 (Barb.); freq. in Pap., PAmh. 2.31.12 (ii BC), etc. metaph, barren, of women, χέρσους φθαρῆναι κἀγάμους S. OT 1502. c. gen., barren of, πυρὰ χέρσος ἀγλαϊσμάτων E. El. 325. (Cf. Skt. hárṣate ΄become stiff, bristle΄, Avest. zarštva- ΄stone΄, Lat. horreo.)

ἡ, auch ὁ, att. χέρρος,
1) das feste Land, im Ggstz des Wassers, bes. des Meeres ; oft bei Hom., bei dem das Genus nicht zu erkennen ist ; οὔτε θαλάσσης κῦμα τόσον βοάᾳ ποτὶ χέρσον Il. 14.394 ; ἐν πόντῳ im Ggstz von ἐπὶ χέρσου Od. 10.459, vgl. 11.401 ; κύματα μακρὰ κυλινδομενα προτὶ χέρσον 9.147 ; ἐν πόντῳ νᾶες, ἐν χέρσῳ πόλεμοι Pind. Ol. 12.3, u. öfter, wie Tragg., z.B. Aesch. Pers. 693, 852, Ag. 544 Eur. Hipp. 149, I.T. 884 ; im Ggstz von ἅλς¹ Bian. 2 (IX.227), ἐπὶ τῆς χέρσου DS. 1.87. – Bes. auch unbebautes, wüstes, unfruchtbares Land, Sp.
2) als adj., festländisch ; Her. 2.99 ; χέρσος Εὐρώπα, das Festland von Europa, Pind. N. 4.20 ; κονία 9.43 ; – unbebaut, wüst, unfruchtbar ; τὰ χέρσα Aesch. frg. bei B.A. 1167 ; Soph. στυφλὸς δὲ γῆ καὶ χέρσος Ant. 251 ; Her. 4.123 ; vgl. Inscr. 93 ; – übertr. vom weiblichen Geschlecht, unverheiratet, kinderlos, δηλαδὴ χέρσους φθαρῆναι κἀγάμους ὑμᾶς χρεών Soph. O.R. 1502 ; – übh. leer, τινός, z.B. πυρὰ χέρσος ἀγλαϊσμάτων Eur. El. 323.
Verwandt mit χῆρος, ξηρός, σχερός.

1. dry land, land , ἐπὶ χέρσου, opp. to ἐν πόντῳ, [Odyssey by Homer (8th/7th c.BC)]; κύματα κυλινδόμενα προτὶ χέρσον [Odyssey by Homer (8th/7th c.BC)]; κῦμα χέρσῳ ῥηγνύμενον [Iliad by Homer (8th/7th c.BC)]; χέρσῳ on or by land , [Aeschulus Tragicus (6th/5th c.BC), Euripides (Refs 5th c.BC)]
2. as adjective, χέρσος, ον, dry, firm , of land, [Herdotus Historicus (Refs 5th c.BC)]; ἐν κονίᾳ χέρσῳ, opp. to πόντῳ, [Pindar (Refs 5th c.BC)]
3. dry, hard, barren , [Herdotus Historicus (Refs 5th c.BC), Sophocles Tragicus (Refs 5th c.BC)]; χ. λιμήν a harbour left dry , [variant datesAnthology Palantina
4. metaphorically barren, without children , of women, [Sophocles Tragicus (Refs 5th c.BC)]: with genitive barren of , πυρὰ χέρσος ἀγλαϊσμάτων [Euripides (Refs 5th c.BC)]
Prob. from same Root as ξηρός. (ML)