ακος (ὁ, ἡ) [ῠᾰκ]
      1 au masc. tout homme qui monte la garde, factionnaire, sentinelle, gardien, ATT. ; οἱ φύλακες, IL. 9, 85 ; 10, 58, etc. les gardes ; φύλακες ἄνδρες, IL. 9, 477, m. sign. ; φύλακες λόχοι, XÉN. An. 6, 5, 9, corps auxiliaires destinés à aider la phalange, partout où il en était besoin ; en gén. οἱ φύλακες, THC. 6, 100, etc. les gardes d’une place de garnison ; φύλακες τοῦ σώματος, PLAT. Leg. 566 b ; ou simpl. φύλακες, XÉN. An. 1, 2, 12, gardes du corps, gardes d’un prince ; φ. τοῦ τείχους, THC. 2, 78, garde du rempart ; φ. κατὰ τὰς πύλας, XÉN. Hell. 4, 4, 8, garde aux portes ; ὁ τοῦ δεσμωτηρίου φ. PLAT. Crit. 43 a, gardien de la prison, geôlier ;
      2 garde, gardien ou gardienne, en gén. HÉS. O. 122, 251 ; κτεάνων, PD. P. 8, 81, gardien des biens de qqn ; δωμάτων, ESCHL. Ag. 914, gardien d’une maison ; νόμων, PLAT. Leg. 966 b, gardien des lois ; φύλακες ἐπὶ τοῖς ὠνίοις, LYS. 164, 54, surveillants des denrées, en parl. des ἀγορανόμοι ; avec le gén. de l’objet contre lequel on garde : φ. δορός, EUR. Ph. 1094, qui protège contre la lance ; φύλακα ἐφιστάναι, ESCHL. Suppl. 303 ; ou καταστῆσαι, LYS. 154, 38, instituer qqn comme gardien ; cf. XÉN. An. 4, 2, 5 ; en parl. de choses, ESCHN. Tim. § 14 Baiter-Sauppe, etc. ;
      3 fidèle observateur : τοῦ ἐπιταττομένου, XÉN. Cyn. 12, 2, de ce qui est ordonné ; cf. PLAT. Rsp. 413 c ; PLUT. Alc. 34.

➳ Dat. pl. poét. φυλάκεσσι, IL. 10, 58 ; ἡ φ. ESCHL. fr. 307 ; SOPH. Aj. 36, O.C. 355 ; EUR. Andr. 86, Tr. 462 ; XÉN. Mem. 2, 1, 32 ; PLAT. Pol. 305 c.

Étym. pré-grec.

ακος, ὁ, also ἡ (v. infr.); (< φυλάσσω) : — watcher, guard, sentinel, Hom. (only in Il., always masc. and in pl.), φύλακες ἄνδρες 9.477; ἡγεμόνες φυλάκων ib. 85, cf. 10.58; freq. in Trag. and Att. (Hdt. uses φυλακός, exc. in signf. II), φύλακ’ ἐπέστησεν βοΐ A. Supp. 303; νεὼς σῆς φ. S. Ph. 543; δράκοντα μήλων φ. Id. Tr. 1100, al. ; φ. τοῦ τείχους Th. 2.78, cf. IG1². 44.14, al. ; φ. κατὰ τὰς πύλας X. HG 4.4.8; φύλακα καταστῆσαι Lys. 19.31; οἱ φ. the garrison, Th. 6.100, X. An. 4.2.5, etc. ; φύλακες τοῦ σώματος body-guards, Pl. R. 566b; ὁ τοῦ δεσμωτηρίου φ. Id. Cri. 43a; τῶν αἰχμαλώτων X. HG 4.5.6, etc. ; λόχοι φύλακες bodies of reserve, Id. An. 6.5.9; as fem., ἔστι κἀμοὶ κλῂς ἐπὶ γλώσσῃ φ. A. Fr. 316, cf. S. Aj. 36, OC 355, E. Andr. 86; metaph, flames (φλόγες) are called φύλακες Ἡφαίστου κύνες Eub. 75.7 (dub.l.); and the hospitable table is φ. φιλίας Timocl. 13.
guardian, keeper, protector, Hes. Op. 123, 253; κτεάνων Pi. P. 8.58; δωμάτων, χώρας φ., A. Ag. 914, S. OT 1418, etc. ; παιδός Hdt. 1.41; τῆς γυναικός X. Cyr. 6.3.14; τῆς πολιτείας And. 4.16, cf. Pl. R. 374d, al. ; τῆς ἀρχῆς Lys. 12.94; τῶν νόμων Pl. Lg. 966b; τῆς εἰρήνης Isoc. 4.175; as fem., E. Tr. 462, Pl. Plt. 305c, X. Mem. 2.1.32; of a divinity, Ἄγγδιστιν… φύλακα καὶ οἰκοδέσποιναν τοῦδε τοῦ οἴκου SIG 985.51 (Philadelphia, i BC); also φ. Ἀργείου δορός a protector against it, E. Ph. 1094; ἐπὶ τοῖς ὠνίοις φύλακας κατεστήσατε, of the ἀγορανόμοι, Lys. 22.16.
observer, τοῦ δόγματος Pl. R. 413c; τοῦ ἐπιταττομένου X. Cyn. 12.2. of things, [στήλην] ὥσπερ φ. τῆς δωρεᾶς Plu. Nic. 3.
chain, keeper, φ. ἀργυροῦς, χαλκοῦς, IG 7.3498.8 (Orop.), Inscr.Délos 1426 B ii 45; ὀμφαλὸν καὶ φύλακα περὶ αὐτόν ib. 1417 B i93 (ii BC). bandage, Gal. 19.144. (Cf. Lat. bubulcus (Ital.
bifolco), subulcus.)

ακος, ὁ, auch ἡ, Eur. Andr. 86, Troad. 462, vgl. Lobeck Phryn. p. 452, – Wächter, ausgestellte Wache, ein Einzelner von der Besatzung, im plur. οἱ φύλακες die Besatzung ; so bei Hom., nur in der Il., in der Od. kommt es nicht vor ; auch φύλακες ἄνδρες, Il. 9.477 ; πολυχρύσων ἑδράνων φύλακες Aesch. Pers. 4 ; δωμάτων ἐμῶν φύλαξ Ag. 888 ; τὸν πάνθ' ὁρῶντα φύλακ' ἐπέστησεν βοΐ Suppl. 299 ; φύλαξ δέ μου πιστὴ κατέστης Soph. O.C. 356 ; χώρας O.R. 1418 ; Eur. oft ; φύλακας κατάστησαι Ar. Av. 841 ; oft bei Plat. u. Folgdn ; Xen. häufig, φύλακας καθίστασθαι Cyr. 5.2.29, οἱ ὄπισθεν φύλακες, die Nachhut, Hell. 7.2.4 ; φύλακας τῆς νεὼς καταστήσας Dem. 33.10. – Bewahrer, Behüter, Beschützer, Hes. O. 124, 253 ; κτεάνων φ. Pind. P. 8.61 ; παιδός Her. 1.41 ; νόμων u. ä., Plat. u. A.