ου (ὁ) :
   I meurtre :
      1 en parl. d’une seule pers. meurtre, assassinat, joint à Κῆρ, IL. 2, 352 ; OD. 8, 513 ; φόνον φέρειν τινί, IL. 17, 757 ; τεύχειν τινί, OD. 11, 430, apporter la mort à qqn, perpétrer le meurtre de qqn ; φόνον πράττειν, PD. N. 3, 83 ; ἐξεργάζεσθαι, PLAT. Leg. 869 a ; ποιεῖν ou ποιεῖσθαι, ATT. accomplir un meurtre ; φόνον βουλεύειν τινί, HDT. 9, 110 ; SOPH. Aj. 1075 ; EUR. Hec. 156, méditer le meurtre de qqn ; φόνου διώκειν, παραδιδόναι, δικάζειν, ANT. 142, 146 ; LUC. Tim. 46, Anach. 19, etc. poursuivre, livrer, juger un homme accusé de meurtre ; au plur. en parl. d’un seul meurtre accompli après plusieurs tentatives, SOPH. Tr. 558 ; El. 11, 779 ; O.C. 990, etc. ;
      2 en parl. de plus. pers. massacre, carnage, LUC. Zeux. 11, D. mer. 13, 3, etc. ; au plur. IL. 11, 612 ; HÉS. Th. 228 ; SOPH. O.C. 962, etc. ;
      3 p. anal. peine de mort, SOPH. Ant. 36 ; EUR. Or. 1579, TRAG. en gén. ;
   II sang répandu par un meurtre, IL. 10, 298 ; 19, 214 ; 24, 610 ; ESCHL. Ch. 1007, Ag. 1282, etc. ; SOPH. O.R. 1278 ; EUR. Hec. 241, etc. ; PLUT. M. 991 c, 994 c, Mar. 21 ; particul. sang d’une victime, ESCHL. Sept. 44 ;
   III p. ext. victime d’un meurtre, cadavre d’un homme tué, ESCHL. Pers. 420 ; PLUT. M. 994 a, 995 b, 996 c ;
   IV par méton. :
      1 instrument de meurtre, IL. 16, 144 ; 19, 391 ; ἐν φόνῳ μαχαίρας, SPT. Deut. 20, 13, au tranchant de l’épée ;
      2 cause d’un meurtre, OD. 21, 24, d’où au fém. τὰν Πελίαο φόνον, PD. P. 4, 20, celle qui a tué Pélias, càd. Médée ;
   V autre n. de la plante ἀτρακτυλίς, TH. H.P. 6, 4, 6.

Étym. indo-europ. *g^whón-o-, cf. θείνω.

ὁ, (< θείνω) murder, slaughter, τεύξασα πόσει φόνον Od. 11.430; τοίσδεσσι φόνον καὶ κῆρα φυτεύει 2.165; φ. ῥάπτειν 16.379; μερμηρίζειν 2.325; ὁρμαίνειν 4.843; σμικρῇσι φόνον φέρει ὀρνίθεσσι Il. 17.757, etc. ; φόνον πράσσειν Pi. N. 3.46; ἀκούσιον φ. ἐξεργάσασθαι Pl. Lg. 869a; βουλεῦσαί τινι S. Aj. 1055; ἔθου φόνον Id. OC 542 (lyr.); ἐκπορίζειν E. Ion 1114; of arrows, φ. προπέμπειν S. Ph. 105; τὸν Δωριέος πρὸς Ἐγεσταίων φόνον ἐκπρήξασθαι exact vengeance for the killing…, Hdt. 7.158; κατὰ ζῴων φόνου καὶ μὴ φόνου ὧδε ἔχει killing or not-killing, Democr. 257; in poet. phrases, φ. συρίζειν, κινύρεσθαι, πνεῖν, A. Pr. 357 (s.v.l.), Th. 123 (lyr.), Ag. 1309; φ. τινός the murder of…, Id. Eu. 580, etc. ; φ. Ἑλληνικὸς μέγιστος slaughter of Greeks, Hdt. 7.170; ὅμαιμος αὐθέντης φ. A. Eu. 212; πατρῷος S. El. 955; πολύκερως, ἄρνειος φ., Id. Aj. 55, 309; ἐπὶ φόνῳ πράσσεις φόνον E. Or. 1579, cf. HF 1084 (lyr.); γέρων φ. μηκέτ’ ἐν δόμοις τέκοι A. Ch. 805 (lyr.), etc. ; ὁ ὑπὸ Θήβης Ἀλεξάνδρον φ. Plu. 2.856a; ὁ κατὰ τῶν πολιτῶν φ. D.S. 19.8; pl., φόνοι τ’ ἀνδροκτασίαι τε Od. 11.612 (personified in Hes. Th. 228); ἔμφυλοι φ. ἀνδρῶν Thgn. 51, cf. S. OC 962. in law, murder, homicide, δικάζειν τοὺς βασιλέας αἰτιῶν φόνου Lex Dracontis ap. IG1². 115.12; φόνου διώκειν τινά Antipho 6.9; δικάζειν δίκας φόνου Id. 5.11; παραδοῦναι φόνου δίκην Id. 6.42; ἁλῶναι Id. 5.59, etc. ; φεύγειν Lycurg. 133 (poet., παίδων φόνον φεύγουσα fleeing from… E. Med. 795); ἔνοχοι τῷ φόνῳ Antipho 1.11; φόνου ὑπόδικος D. 54.25; φόνου καθαρός, ἁγνός, Pl. R. 451b, Lg. 759c; ἀκούσιος φ. D. 23.72; φόνων ἀπέχεσθαι Ar. Ra. 1032 (anap.); αἱ τῶν φ. δίκαι Pl. Lg. 778d; φόνοι… φόνοις δεόμενοι καθαίρεσθαι ib. 870c, al. ; λαγχάνονται αἱ τοῦ φ. δίκαι πρὸς [τὸν βασιλέα] Arist. Ath. 57.2.
death as a punishment, φ. προκεῖσθαι δημόλευστον S. Ant. 36.
blood when shed, gore, ἂμ φόνον, ἂν νέκυας Il. 10.298; κέατ’ ἐν φόνῳ 24.610; ἐρευγόμενοι φόνον αἵματος 16.162; φ. κέχυται γυναίκων Alc. Fr. 153 Lobel; φόνον κεύθειν Emp. 100.4; μέλανι ῥαίνων φόνῳ πεδίον Pi. I. 8 (7).55; φόνου κηκίς A. Ch. 1012; ἐμοῦσα θρόμβους οὓς ἀφείλκυσας φόνου Id. Eu. 184; σταγόνες S. OT 1278; σταλαγμοί E. Hec. 241; χεῖρα χραίνεσθαι φόνῳ S. Aj. 43; of a sacrifice, ταυρείου φόνου A. Th. 44; Ἕλλην οὗ καταστάζει φ. E. IT 72; rarely in Prose of blood, Hp. Morb. 2.73.
corpse, πρὶν ἴδω τὸν Ἑλένας φόνον… κείμενον E. Or. 1357 (lyr.); ἐπὶ φόνῳ χαμαιπετεῖ ματρός ib. 1491 (lyr.).
rascal that deserves death, gallowsbird, a Dorian phrase, EM 662.4. of the agent or instrument of slaughter, φόνον ἔμμεναι ἡρώεσσι to be a death to heroes, Il. 16.144, cf. Od. 21.24; of poison, Mim. Oxy. 413.180; ἐν φόνῳ μαχαίρας LXX Ex. 17.13, De. 13.15 (16), 20.13; without ἐν, Nu. 21.24. = ἀτρακτυλίς, Thphr. HP 6.4.6.

ὁ (*φένω), Mord, sowohl verübter als erlittener, Ermordung, Totschlag, Erlegung, auch im Kriege und auf der Jagd ; oft bei Hom.: φόνον καὶ Κῆρα φυτεύειν τινί Od. 2.165 ; φόνον μερμηρίζειν τινί 19.2 ; σμικρῇσι φόνον φέρει ὀρνίθεσσιν Il. 17.757 ; οὐ σοὶ φόνος ἔσσεται ἔκ γε γυναικός Od. 1.1.444 ; also übh. Blutvergießen, Blutbad, Gemetzel ; auch im plur., Il. 11.612 ; Hes. Th. 228 ; Theogn. 51 ; φόνον ἔπρασσεν Pind. N. 3.44 ; Tragg. oft ; φόνων ἀπέχεσθαι Ar. Ran. 1030 ; u. in Prosa, φόνος Ἑλληνικός, an den Griechen verübter Mord, Her. 7.170 ; Plat. u. A. – Von der Todesstrafe, φόνον προκεῖσθαι δημόλευστον Soph. Ant. 36. – Das durch Mord vergossene Blut, Mordblut, κεῖσθαι ἐν φόνῳ Il. 24.610, vgl. 10.298, Od. 22.376 ; auch φόνος αἵματος, Il. 16.162 ; μέλανι φόνῳ ῥαίνων πεδίον Pind. I. 7.50 ; εἶδον τοὺς παῖδας ἐν τοῖς φόνοις Ael. H.A. 3.21 ; das Opferblut, Aesch. Spt. 44 ; die Leiche, θάλασσα ναυαγίων πλήθουσα καὶ φόνου βροτῶν, Pers. 412. – Das Werkzeug, wodurch der Mord vollbracht wird, die Ursache des Mordes, φόνον ἔμμεναι ἡρώεσσιν, von einer Lanze gesagt, Il. 16.144, 19.391, Od. 21.24 ; dah. auch der Mörder, wie Pind. P. 4.250 die Medea nennt τὸν Πελίαο φόνον, des Pelias Mörderin. – Später auch ein des Todes würdiger Bösewicht, EM.

φόνος, -ου, ὁ
[in LXX for דָּם, פֶּה, etc. ;]
murder, slaughter: Mrk.15:7, Luk.23:19, 25, Act.9:1, Rom.1:29; φ. μαχαίρης (cf. Exo.17:13, al.), Heb.11:37; pl., Mat.15:19, Mrk.7:21, Rev.9:21.†
(AS)