'-ῶ (f. -ήσω, ao. ἐφίλησα, pf. πεφίληκα) [ῐ, v. ci-dessous]
   I aimer d’amitié (p. opp. à ἐρᾶν, aimer d’amour) XÉN. Conv. 8, 21 ; Hier. 11, 11 ; PLAT. Phædr. 231 c, etc. :
      1 en gén. éprouver de l’amitié pour qqn, aimer, chérir, acc. HOM. ATT. : φ. ἐκ θυμοῦ, IL. 9, 343, 486 ; φ. θυμῷ, 9, 146 ; φ. κῆρι, IL. 9, 117 ; περὶ κῆρι, OD. 14, 245 ; φ. κηρόθι, OD. 15, 369, aimer du fond du cœur ; p. opp. à ἀπεχθαίρειν, IL. 3, 415 ; HÉS. O. 300 ; SOPH. Aj. 680, etc. ; à μισεῖν, PLAT. Rsp. 479 e, etc. ; joint à στέργειν, PLUT. M. 114 c ; à ἀσπάζεσθαι, PLAT. Rsp. 607 a, etc. ; avec l’acc. HOM. ATT. ; ou avec double acc. φιλεῖν τινα φιλότητα, OD. 15, 245, 246, aimer qqn ; abs. OD. 8, 208 ; PLAT. Leg. 859 a, etc. ; φ. ἐπί τινι, PLAT. Rsp. 600 d, ou ἔν τινι, PLAT. Lys. 210 c, aimer pour qqe ch. ; au pass. φιλεῖσθαι ὑπό τινος, ATT. ; παρά τινι, XÉN. Cyr. 8, 2, 26 ; ἔκ τινος, IL. 2, 668 ; ou τινι, EUR. Hec. 1000, être aimé par qqn ;
      2 regarder comme un ami, traiter en ami, d’où prendre soin de, aider, assister : τινα, IL. 2, 197 ; 6, 14, 15, etc. qqn ; joint à κήδεσθαι, IL. 7, 204 ; 9, 342 ; à αἰδέεσθαι, OD. 14, 388 ; à τρέφειν, OD. 7, 256 ; à κομέειν, OD. 12, 450, etc. ; p. suite, aimer, p. opp. à ἐχθαίρειν, 4, 692 ; OD. 15, 70 ;
      3 donner un signe d’amitié, d’où baiser : τῷ στόματι, HDT. 1, 134, etc. ; τοῖς στόμασι, XÉN. Conv. 9, 5 ; κατὰ τὸ στόμα, ANTH. 5, 285, baiser sur la bouche ; de même : φ. τινα, ESCHL. Ag. 1540, baiser qqn ; φ. κάρα, SOPH. O.C. 1131, baiser la tête, etc. ; avec double rég. : φίλαμά (dor.) τινα φιλεῖν, MOSCH. 3, 69, donner un baiser à qqn ;
   II aimer d’amour, c. ἐρᾶν, OD. 18, 325 ; HDT. 4, 176 ; XÉN. Ages. 5, 4, etc. ;
   III p. ext. aimer, càd. :
      1 voir volontiers, accueillir avec plaisir, approuver, agréer : σχέτλια ἔργα, OD. 14, 83, des actions mauvaises ; αἰσχροκέρδειαν, SOPH. Ant. 1056, un gain honteux ;
      2 rechercher, poursuivre : τὸ κέρδος, PLAT. Phædr. 226 e ; τὸ κερδαίνειν, SOPH. Ant. 312, le gain ;
      3 se plaire à, avec l’acc. : ἁσυχίαν φιλεῖ συμπόσιον, PD. N. 9, 114, un banquet aime le calme ; avec un inf. aimer à, se plaire à, d’où avoir coutume de : φιλέει ὁ θεὸς τὰ ὑπερέχοντα κολούειν, HDT. 7, 10, la divinité se plaît à, càd. a coutume de rabaisser ce qui s’élève trop ; φιλεῖ τίκτειν ὕϐρις ὕϐριν, ESCHL. Ag. 764, la violence a coutume d’engendrer la violence ; avec un n. de chose pour suj. : αὔρη φιλέει πνέειν, HDT. 2, 27, le vent a coutume de souffler ; avec un part. : φιλεῖς δὲ δρῶσ' αὐτό, AR. Pl. 645, tu aimes bien à faire cela ; οἶα φιλεῖ γίγνεσθαι, THC. 7, 79, comme cela a coutume d’arriver ; ou sans γίγνεσθαι : οἶα φιλεῖ, PLAT. Rsp. 467 b, ou ὁποῖα φιλεῖ, LUC. Am. 9, comme il a coutume d’arriver, selon l’habitude ; impers. φιλέει avec l’inf. HDT. 6, 27, c’est l’habitude que, etc. ; ὡς φιλεῖ avec l’inf. PLUT. Pomp. 73, comme c’est l’habitude ;

Moy. se baiser mutuellement, HDT. 1, 134.

➳ Act prés. ind. 3 pl. φιλέοισι, PD. P. 3, 18 ; dor. φιλεῦντι, THCR. Idyl. 5, 80 ; sbj. 3 sg. épq. φιλέῃσι, OD. 15, 70 ; inf. épq. φιλήμεναι, IL. 22, 265 ; part. dor. masc. acc. pl. φιλεῦντας, OD. 3, 221 ; fém. φιλέοισα, THCR. Idyl. 16, 105, ou φιλεῦσα, THCR. Idyl. 27, 2. Impf. itér. φιλέεσκον, IL. 3, 388 ; 9, 450 ; ANTH. 5, 285. Fut. inf. épq. φιλησέμεν, OD. 4, 171. Pass. ao. ind. 3 pl. épq. ἐφίληθεν, IL. 2, 668. Conjug. dor. en ᾱ : fut. φιλάσω [ᾱ] THCR. Idyl. 23, 33. Ao. ἐφίλασα [λᾱ] PD. P. 2, 16 ; 9, 18 ; THCR. Idyl. 20, 31, 42 ; ou φίλασα [λᾱ] PD. N. 5, 44 ; THCR. Idyl. 20, 36, 38 ; impér. φίλασον [ᾱ] THCR. Idyl. 3, 19 ; sbj. φιλάσω [ᾱ] THCR. Idyl. 3, 19 ; inf. φιλᾶσαι, THCR. Idyl. 20, 1 ; part. φιλάσας [λᾱ] PD. N. 7, 88 ; THCR. Idyl. 23, 42 ; pass. ao. 3 pl. ἐφίλαθεν [ᾱ] THCR. Idyl. 7, 60 (var. -ηθεν) ; part. pf. πεφιλαμένος [ᾱ] THCR. Idyl. 3, 3 ; 11, 6. Moy. f. au sens pass. φιλήσομαι, OD. 1, 123 ; 15, 281 ; ANT. 1, 19. Formes moy. irrég. : ao. ἐφιλάμην [ῑᾰ], d’où 2 sg. ἐφίλαο, ANTH. 5, 289 ; 3 sg. ἐφίλατο, IL. 5, 61 ; ou φίλατο, IL. 20, 304 ; au sens pass. A.RH. 3, 66 ; impér. φῖλαι, IL. 5, 117 ; sbj. φίλωμαι [ῑ] HH. Cer. 117 ; HÉS. Th. 97 ; part. φιλάμενος [ῑ] ANTH. App. 317.

Étym. φίλος.

'

Aeol. φίλημμι Sappho 79, cf. Ead. Oxy. 1787 Fr. 1 + 2.24; 2 sg. φίλησθα Ead. 22; late 3 pl. φίλεισι Epigr.Gr. 990.12 (Balbill.); Boeot. φίλειμι Hdn. Gr. 2.930; Ep. inf. φιλήμεναι Il. 22.265; Ion. and Ep. impf. φιλέεσκε 3.388, al. ; fut. φιλήσω, Ep. inf. φιλησέμεν Od. 4.171; aor.1 ἐφίλησα Pi. P. 2.16, etc. ; pf. πεφίληκα ib. 1.13; — Med., Poet. 1 aor. ἐφιλάμην· 3 sg. ἐφίλατο, φίλατο, Il. 5.61, 20.304, Call. Aet. Oxy. 2080.55; 3 pl. φίλαντο Lyc. 274; imper. φῖλαι Il. 5.117, 10.280; subj. φίλωνται h.Cer. 117, Hes. Th. 97; but φίλατο as Pass., A.R. 3.66; also part. φιλάμενος IG 14.1549 (Rome); — Pass., fut. Med. φιλήσομαι in pass. sense, Od. 1.123, 15.281, Antipho 1.19; fut. 3 πεφιλήσομαι Call. Del. 270; aor. ἐφιλήθην E. Hec. 1000, Pl. Phdr. 253c; Ep. 3 pl. ἐφίληθεν Il. 2.668; pf. πεφίλημαι Pi. N. 4.45, X. An. 1.9.28; Dor. part. πεφιλαμένος Theoc. 3.3. [ι exceptin the forms ἐφίλατο, φιλατο, etc.]; (< φίλος) : — love, regard with affection, opp. μισεῖν, Pl. R. 334c, Arist. Rh. 1380b34; φιλήσω τὸν δῆμον τὸν Ἀθηναίων IG1². 15.36; (on its relation to sexual love v. infr. 3); of the love of gods for men, φ. δέ ἑμητίετα Ζεύς Il. 2.197; πέρι γάρ μ’ ἐφίλει (of the love of the master for his swineherd) Od. 14.146; (also ὃν περὶ κῆρι φ. Ζεὺς… παντοίην φιλότητα Od. 15.245, cf. Il. 9.117); μάλα τούς γε φ. ἑκάεργος Ἀπόλλων Il. 16.94; εἰ… Ἕκτορά περ φιλέεις καὶ κήδεαι αὐτοῦ 7.204, etc. ; of love for a child reared, Od. 15.370; αἰ δὲ μὴ φίλει, ταχέως φιλήσει κωὐκὶ θέλοισα Sappho 1.23; λόγοις φιλοῦσαν οὐ στέργω φίλην S. Ant. 543; φιλέων φιλέοντα Pi. P. 10.66; ὃν δ’ ἐχρῆν φιλεῖν στυγεῖς A. Ch. 907; μάλιστά σ’… ἤχθηρα κἀφίλησ’ ἐν ἡμέρᾳ μιᾷ S. El. 1363; ὃν οἱ θεοὶ φιλοῦσιν ἀποθνῄσκει νέος Men. 125; ὅσα θεοὶ ἀνθρώποις οὓς φιλοῦσιν [διδόασιν] SIG 985.48 (Philadelphia, i BC); οἱ φιλοῦντές τινα his friends, freq. in messages and letters, OGI 184.10 (Philae, i BC), Ep. Tit. 3.15, PSI 8.971.30 (iii/iv AD), etc. ; φιλεῖν ἐμαυτήν, αὑτόν, E. Hel. 999, Med. 86, etc. ; — Pass., to be beloved by one, ἐκ Διός Il. 2.668; παρ’ αὐτῇ 13.627, etc. ; τινι E. Hec. 1000.
2.
treat affectionately or kindly, esp.
welcome, entertain a guest, Od. 4.29, 5.135, Il. 3.207, etc. ; φίλος δ’ ἦν ἀνθρώποισιν, πάντας γὰρ φιλέεσκεν ὁδῷ ἔπι οἰκία ναίων Il. 6.15; ξεῖνον ἐνὶ μεγάροισι φ. Od. 8.42; ξεῖνον ἄγων ἐν δώμασι… φιλέειν καὶ τιέμεν 15.543, cf. 14.322; θεὸς (i.e. Calypso) ἥ με… ἐφίλει τε καὶ ἔτρεφεν 7.256; τίς ἂν φιλέοντι μάχοιτο· who would quarrel with a kind host? 8.208; etc. ; — Pass., παρ’ ἄμμι φιλήσεαι welcome shalt thou be in our house, Od. 1.123, cf. 15.281.
3. opp. ἐρᾶν, τούτους μάλιστά φασι φιλεῖν ὧν ἂν ἐρῶσι regard with affection those for whom they have a passion, Pl. Phdr. 231c; ὥστε οὐ μόνον φιλοῖο ἄν, ἀλλὰ καὶ ἐρῷο ὑπ’ ἀνθρώπων X. Hier. 11.11, cf. Smp. 8.21; εἰ κ’ τὸ φιλεῖν τοὺς ἐρωμένους Arist. APr. 70a6; but φ. is used of lovers, ἥ γ’ Εὐρυμάχῳ μισγέσκετο καὶ φιλέεσκεν Od. 18.325; Λυσίθεος Μικίωνα φιλῖν φησι μάλισστα τῶν ἐν τῇ πόλει IG1². 924; οὐκ ἔστ’ ἐραστὴς ὅστις οὐκ ἀεὶ φιλεῖ E. Tr. 1051, cf. Hdt. 4.176 (Pass.), Ar. Lys. 905; of the love of man for wife, ὅς τις ἀνὴρ ἀγαθὸς… τὴν αὐτοῦ φιλέει (cherishes her) καὶ κήδεται ὡς καὶ ἐγὼ τὴν ἐκ θυμοῦ φίλεον Il. 9.343, cf. 486; τὴν αὐτὸς φιλέεσκεν loved and cherished as his wife, ib. 450; but ἐμὲ… ἀτιμάζει, φιλέει δ’ ἀΐδηλον Ἄρηα (Hephaestus speaks of Aphrodite) Od. 8.309; Com., ὦ Δῆμ΄, ἐραστής εἰμι σὸς φιλῶ τέ σε καὶ κήδομαί σου Ar. Eq. 1341.
b. of sexual intercourse, Hsch. s.v. βαίνειν.
4. show outward signs of love, esp.
kiss (not in Hom.), φ. τοῖσι στόμασι kiss on the mouth, opp. τὰς παρειὰς φιλέονται, Hdt. 1.134, cf. X. Cyr. 1.4.27, Smp. 9.5; κατὰ τὸ στόμα AP 5.284 (Agath.); φιλήσω… τὸ σὸν κάρα S. OC 1131; πατέρα… περὶ χεῖρε βαλοῦσα φιλήσει A. Ag. 1559 (anap.), cf. Ar. Av. 671, 674, Pl. Phdr. 255e, Ev. Marc. 14.44, etc. ; c. dupl. acc., τὸ φίλαμα, τὸ… τὸν Ἄδωνιν… ἀποθνάσκοντα φίλασεν the kiss wherewith she kissed him, Mosch. 3.69; — Med., τὰς παρειάς kiss each other΄s cheeks, Hdt. l.c.
5. of things as objects of love, like, approve, σχέτλια ἔργα Od. 14.83; ἀοιδάν Pi. N. 3.7; οὔθ’ ἱστῶν ἐφίλησεν ὁδοὺς οὔτε δείπνων… τέρψιας P. 9.18, etc. ; αἰσχροκέρδειαν S. Ant. 1056, cf. 312; τὰς λευκοτάτας [μάζας] Telecl. 1.6 (anap.); Πράμνιον οἶνον Ephipp. 28.
6. of things as the subject, ἡσυχία δὲ φιλεῖ συμπόσιον Pi. N. 9.48; ἢ [μίτρη] μαστοὺς ἐφίλησε Call. Epigr. 39.
7. in making a request, οἶσθ’ ὁτιὴ φιλῶ σ’ ἐγώ, κἀμοὶ πιθόμενος ὑπαποκίνει τῆς ὁδοῦ Ar. Av. 1010; so τί πράσσει Φηλικίων ὁ ἀγαθός· φιλῶ σε pray, how goes it with the worthy Felicio? Arr. Epict. 1.19.20; so perh. in Herod. 1.66, πείσθητί μευ, φιλέω σε (but rather ΄I speak as a true friend΄).
II. after Hom., c. inf., love to do, be fond of doing, and so to be wont or used to do, φιλέει ὁ θεὸς τὰ ὑπερέχοντα κολούειν Hdt. 7.10. εʹ; ἢν ἁμάρτωσι τοῦ πατρικοῦ τύπου… φιλέουσι διαφθείρεσθαι Democr. 228; Μοῖσα μεμνᾶσθαι φ. Pi. N. 1.12, cf. P. 3.18; φιλεῖ δὲ τίκτειν ὕβρις… ὕβριν A. Ag. 763 (lyr.); τοῖς θανοῦσί τοι φιλοῦσι πάντες κειμένοις ἐπεγγελᾶν S. Aj. 989, etc. ; rarely with part. for inf., φιλεῖς δὲ δρῶσ’ αὐτὸ σφόδρα Ar. Pl. 645.
2. of things, events, etc., αὔρη ἀπὸ ψυχροῦ τινος φιλέει πνέειν Hdt. 2.27; φιλεῖ ὠδῖνα τίκτειν νύξ A. Supp. 769; ἐμπόρων ἔπη φ. πλανᾶσθαι S. OC 304; φιλεῖ γάρ πως τὰ τοιαῦθ’ ἑτέρᾳ τρέπεσθαι Ar. Nu. 813 (lyr.); φιλεῖ μεγάλα στρατόπεδα ἐκπλήγνυσθαι Th. 4.125; ὃ δὴ φ. ὁ ἔρως ἐμποιεῖν Pl. Smp. 182c; esp. with γίγνεσθαι of what usually happens, ἀπὸ πείρης πάντα ἀνθρώποισι φιλέει γίνεσθαι everything comes to man by experience, Hdt. 7.9. γ΄, cf. 7.10. ζ΄, 7.50, Th. 3.42, Isoc. 6.104, Pl. R. 494c, al. ; οἷα φ. γίγνεσθαι Th. 7.79, cf. Hdt. 8.128; without γίγνεσθαι, οἷα δὴ φιλεῖ as is wont, Pl. R. 467b; ὁποῖα φ. Luc. Am. 9.
3. impers., φιλέει δέ κως προσημαίνειν (sc. ὁ θεός), εὖτ’ ἂν… Hdt. 6.27; ὡς δὴ φιλεῖ… λόγον ἔχειν ἀνθρώπους as it is usual for…, Plu. Pomp. 73.

lieben ; von dem alten Stamme ΦΙΛ findet sich bei Hom. aor. med. (= ἐφίλησα) ἐφίλατο, φίλατο, Il. 5.61, 20.304, imperat. φῖλαι, nicht φίλαι zu schreiben, 5.117, 10.208, conj. φίλωνται H. h.Cer. 117, bei sp.D., z.B. ἐφίλαο Agath. 7 (V.284); bei Ap.Rh. 3.66 aber ist φίλατο pass., wie μούσαις φιλάμενον Ep.adesp. 701 (APP 317); ep. inf. praes. φιλήμεναι, Il. 22.265 ; φίλημι, φίλησθα, = φιλῶ, φιλεῖς, wird aus Sappho angeführt ; φιλέεσκον, Hom.; φιλήσομαι für φιληθήσομαι, Antiph. 1.19 u. Hom. (s. nachher), gew. πεφιλήσομαι in dieser Bdtg;
1) lieben, liebhaben ; von der Liebe der Götter zu den Menschen, εἰ δὲ καὶ Ἕκτορά περ φιλέεις καὶ κήδεαι αὐτοῦ (ὦ Ζεῦ) Il. 7.204 ; μάλα τούς γε φιλεῖ Ἀπόλλων 16.94 ; Pind. P. 2.6 u. Tragg., Liebe zur Gattin, Il. 9.340 ; zu den Eltern und Kindern, gegen Gastfreunde und Fremde, d.i. liebevoll, gastlich aufnehmen, Od. 4.29, 5.135, 7.33, 8.42, 10.14, 12.450, 14.128, 15.70, 74, 17.111, Il. 3.207, 6.15 ; παρ' ἄμμι φιλήσεαι, du wirst uns freundlich willkommen sein, Od. 1.123, wo das fut. med. in passiver Bdtg steht ; vgl. 15.281. πᾶς τις αὑτὸν τοῦ πέλας μᾶλλον φιλεῖ Eur. Med. 86 ; auch von sinnlicher Geschlechtsliebe, Il. 9.450, Od. 18.325 ; Her. 4.176 ; Ar. Ran. 541, Pax 1038 ; mit doppeltem acc., φιλεῖν τινα φιλότητα, Od. 15.245 ; im pass., φιλεῖσθαι ἔκ τινος, von Einem geliebt werden, Il. 2.668, παρά τινος 13.627, gew. ὑπό τινος, Her. 5.5 u. sonst ; in Att. Prosa überall, Ggstz μισέω, Plat. Rep. I.334c u. oft ; gutheißen, billigen, σχέτλια ἔργα Od. 14.83 ; gern haben, ἀοιδάν Pind. N. 3.7 ; οὐδ' ἐφίλασε δείπνων τέρψιας N. 9.19 ; μέλος πεφιλημένον 4.45, u. öfter ; βίοτον, ὃν πλεῖστον φιλεῖ Soph. O.R. 612 ; στρατὸς λέσχας πονηρὰς καὶ κακοστόμους φιλεῖ Eur. I.A. 1001, u. sonst.
2) mit u. ohne στόματι, seine Liebe mit dem Munde zu erkennen geben, küssen, herzen, u. überh. liebkosen ; πατέρ' ἀντιάσασα περὶ χεῖρε βαλοῦσα φιλήσει Aesch. Ag. 1540 ; Soph. O.C. 1133 ; Ar. Av. 671, Lys. 1036 ; τοῖσι στόμασι ἀλλήλους φιλέουσι, τὰς παρειὰς φιλέονται, gegenseitig, Her. 1.134, περιβάλλει τὸν ἐραστὴν καὶ φιλεῖ Plat. Phaedr. 256a ; Xen. Cyr. 1.3.9 u. öfter, wie Sp.
3) c. infin., gern tun, gewöhnlich tun ; μεμνᾶσθαι φιλεῖ Pind. N. 1.12 ; P. 3.18 ; φιλεῖ δὲ σιγᾶν ἢ λέγειν τὰ καίρια, er liebt zu schweigen, Aesch. Spt. 601 ; φιλεῖ δὲ τίκτειν ὕβρις ὕβριν, es pflegt zu erzeugen, Ag. 741, vgl. Suppl. 750 ; τοῖς θανοῦσί τοι φιλοῦσι πάντες κειμένοις ἐπεγγελᾶν Soph. Aj. 968, vgl. 1340, u. oft ; φιλῶ λέγειν τἀληθὲς αἰεί Eur. Rhes. 394, vgl. Phoen. 854, Med. 48, u. in Prosa, bes. bei Her. häufig, οἷα φιλέει γενέσθαι ἐν πολέμῳ, wie es im Kriege zu gehen pflegt, 8.128 ; ἀπὸ πείρης πάντα ἀνθρώποισι φιλέει γίγνεσθαι, durch Versuche pflegt dem Menschen Alles zu Teil zu werden, 7.9.3, vgl. 2.27, 3.82, 6.27, 9.122 ; ὧν τὸ μὲν μετὰ ἀνοίας φιλεῖ γίγνεσθαι Thuc. 3.42, u. oft ; τῷ τρόπῳ δόξα ψευδής τε καὶ ἀληθὴς ἡμῖν φιλεῖ γίγνεσθαι Plat. Phil. 37b, u. oft ; auch ὡς φιλεῖ, οἷα φιλεῖ, sc. γίγνεσθαι, wie gewöhnlich, nach Gewohnheit ; οἷα δὴ φιλοῦσιν Plat. Rep. VIII.565e ; Folgde, τοῦτο πέφυκε καὶ φιλεῖ συμβαίνειν κατὰ φύσιν, Pol. 4.2.10. – Vgl. übrigens ἀγαπάω u. ἐράω.

φιλέω, -ῶ
(< φίλος), [in LXX: Gen.27:4, 9, al. (אָהַב), Gen.27:27, al. (נָשַׁק), La 1:2 (רֵעַ) Wis.8:2, al. ;]
__1. to love (with the love of emotion and friendship, Lat, amare; v, SYN.): with accusative of person(s), Mat.10:37, Jhn.5:20; Jhn.11:3, 36 15:19 16:27 20:2 21:15-17, 1Co.16:22, Rev.3:19; ἐν πίστει, Tit.3:15; with accusative of thing(s), Mat.23:6, Luk.20:46, Jhn.12:25, Rev.22:15; with inf. (Isa.56:10; cf. Bl., § 69, 4), Mat.6:5.
__2. to kiss: with accusative of person(s), Mat.26:48, Mrk.14:44, Luk.22:47 (cf. κατα-φιλέω).†
SYN.: ἀγαπάω ω (which see), the love of duty and respect (AS)