GRC

τύχη

download
JSON

Bailly

'ης (ἡ) [ῠ] ce que l’homme atteint par la décision des dieux, d’où :
   I en gén. fortune, sort, événement heureux ou malheureux, d’où bonheur ou malheur, SIM. Epigr. 97 Bgk ; ARCHIL. 4 ; PD. I. 4 (3), 52 ; ATT. etc. ; τὸ τῆς τύχης, EUR. Alc. 785 ; τὰ τῆς τύχης, SOPH. O.R. 977 ; DÉM. 43, 16, etc. ; plur. τύχαι, ATT. destins, destinées, événements ; particul. vicissitudes du sort, PD. N. 1, 94, etc. ; HDT. 6, 16 ; ATT. etc. ; τύχῃ, par hasard, par accident, accidentelement, sans réflexion, sans motif, SOPH. Ph. 546 ; THC. 1, 144, etc. ; ἀπὸ τύχης, LYS. 162, 22 ; ARSTT. Rhet. 1, 10, Poet. 9, 12, etc., m. sign. ; de même : ἐκ ποίας τύχης; SOPH. Ph. 220, 1326 ; El. 48 ; O.R. 1036, par suite de quelle aventure ? par quel hasard ? ἐκ τύχης, PLAT. Phædr. 265 c, POL. 300 a, etc. par hasard ; ἔκ τινος τύχης, PLAT. Tim. 25 e ; διὰ τύχην, ISOCR. 67 e, etc. ; ARSTT. Rhet. 1, 9, etc. ; κατὰ τύχην, THC. 3, 49 ; XÉN. Ath. 2, 2, etc. ; κατὰ τύχην τινά, XÉN. Hell. 3, 4, 13 ; PLAT. Phædr. 262 c, etc. ; κατὰ τύχας, PLAT. Leg. 732 c ; ἡ παροῦσα τύχη, ESCHL. Pr. 375 ; THC. 4, 14, le sort présent, la situation actuelle ; αἱ παροῦσαι τύχαι, XÉN. Cyr. 8, 5, 24, etc. m. sign. ; ἐπὶ τῇσι παρεούσῃσι τύχῃσι, HDT. 7, 236, dans l’état actuel des choses, dans les circonstances présentes ; ἡ ἀναγκαία τ., mort violente, SOPH. El. 48 ; d’ord. PLAT. Leg. 806 a, etc. la nécessité ; ἀναγκαῖαι τύχαι, EUR. I.A. 511, m. sign. ; τύχη πρευμενής, ESCHL. Ag. 1647, destin favorable ; τὸ τῆς τύχης εὐμενές, DÉM. 53, 6, la bienveillance de la fortune ; ἐπὶ τύχῃσι χρηστῇσι, HDT. 1, 119, dans l’heureuse tournure que prennent les choses ; μετὰ τύχης εὐμενοῦς, PLAT. Leg. 813 a, avec bonheur ; particul. ἀγαθὴ τύχη, ESCHL. Ag. 755 ; DÉM. 1487, 4, etc. bonheur, heureux sort, bonne fortune ; μετ' ἀγαθῆς τύχης, PLAT. Leg. 732 d, avec une bonne fortune ; τύχῃ ἀμείνονι, PLAT. Leg. 856 e, ἐπ' ἀμείνοσι τύχαις, PLAT. Leg. 878 a, avec plus de bonheur ; particul. ἀγαθῇ τύχῃ, bonne chance, bonheur, formule par laquelle on avait coutume de commencer les actes publics, documents, contrats, etc. (cf. lat. quod felix faustumque sit ; franç. Dieu vous garde !) SOL. fr. 29 (23) Bgk ; XÉN. Cyr. 4, 5, 51 ; PLAT. Leg. 625 e, etc. ; de même : τύχῃ ἀγαθῇ, XÉN. Hell. 4, 1, 14 ; PLAT. Phil. 57 e, etc., m. sign. ; avec crase τυχἀγαθῇ, AR. Av. 436, 670, etc. ; de même : τύχῃ τῇ ἀγαθῇ, LUC. Alex. 14, etc. ; ἐπ' ἀγαθῇ τύχῃ, AR. Vesp. 869, etc. ; p. opp. τύχη κακή, ATT. malheur, adversité ; τ. βαρεῖα, SOPH. Aj. 980 ; τ. δυστυχής, EUR. Tr. 471, m. sign. ; avec le gén. de la chose d’où provient le sort : τύχη δαίμονος, EUR. Rhes. 728 ; ἡ τύχη ἡ τῶν θεῶν, EUR. I.A. 353 ; ou avec un adj. θεία τύχη, SOPH. Ph. 1326, un coup de la Providence ; cf. SOPH. O.C. 1506, 1585, etc. ; PLAT. Rsp. 592 a, etc. ; avec le gén. de la chose que le sort atteint : ἡ τῆς πόλεως τ. DÉM. 24, 16, etc. le sort de l’État ; avec le gén. de la chose dans laquelle le hasard intervient : τύχη τοῦ πολέμου, HDN 3, 7, 4, etc. le hasard de la guerre ; τύχῃ χρῶμαι, XÉN. Cyn. 5, 29, je réussis par hasard ; τῆς τύχης εὖ μετεστεώσης, HDT. 1, 118, comme le sort a pris une bonne tournure ; τῇ τύχῃ ἑαυτὸν παραδοῦναι, THC. 6, 23, se confier au hasard, à la fortune ; ὁ πόλεμος φιλεῖ ἐς τύχας περιΐστασθαι, THC. 1, 78, la guerre a coutume de tourner selon les vicissitudes de la fortune ; οὐκ ἂν ἐν τύχῃ γίγνεσθαι σφίσι, THC. 4, 73, il n’y aurait pas eu de doute pour eux ;
   II particul. :
      1 heureuse fortune, succès, bonheur, joint à εὐδαιμονίη, HH. 10, 5 ; cf. THGN. 130 ; PD. O. 13, 165 ; εἰ μή οἱ τύχη ἐπίσποιτο, HDT. 1, 32, etc. si la fortune ne lui reste pas fidèle ; τύχῃ, dor. τύχᾳ, PD. N. 10, 47 ; avec bonheur, avec succès, heureusement ; σὺν τύχῃ, SOPH. Ph. 775 ; σὺν τύχᾳ, PD. I. 8 (7), 149, m. sign. ; σὺν τύχῃ τινί, ESCHL. Ch. 138, avec quelque bonheur ; τύχᾳ δαίμονος, PD. O. 8, 88 ; τύχᾳ θεῶν, PD. P. 8, 75, avec l’assistance divine, avec la faveur divine ; σὺν θεοῦ τύχᾳ, PD. N. 6, 41, m. sign. ;
      2 malheur, adversité ; abs. τῆς τύχης, XÉN. Cyr. 2, 2, 3, quelle adversité ! malédiction !.

Dor. τύχα [ᾱ] PD. ll. cc.

Étym. τυγχάνω.

'
Bailly 2020 Hugo Chávez Gérard Gréco, André Charbonnet, Mark De Wilde, Bernard Maréchal & contributeurs / Licence Creative Commons Attribution - Pas d'Utilisation Commerciale - Pas de Modification — « CC BY-NC-ND 4.0 »

LSJ

ἡ, Boeot. τιούχα IG 7.2809.1 (Hyettus, iii BC), τούχα ib. 3083 (Lebad., iii BC); (τεύχω, τυγχάνω A. I. 2); — the act of a god, τύχᾳ δαίμονος Pi. O. 8.67; ἄπαιδές ἐσμεν δαίμονός τινος τύχῃ E. Med. 671; τύχᾳ θεῶν Pi. P. 8.53; σὺν θεοῦ τύχᾳ, σὺν Χαρίτων τύχᾳ, Id. N. 6.24, 4.7; θείῃ τύχῃ Hdt. 1.126, 3.139, 4.8, 5.92. γ’ ; ἐὰν θεία τις συμβῇ τ. Pl. R. 592a; θείᾳ τινὶ τύχῃ Id. Ep. 327e; ἐκ θείας τύχης S. Ph. 1326; δαιμονίως ἔκ τινος τ. Pl. Ti. 25e; πῶς οὖν μάχωμα θνητὸς ὢν θείᾳ τύχῃ· S. Fr. 196; ἆρα θείᾳ κἀπόνῳ τάλας τύχῃ [ὄλωλε]; Id. OC 1585; ἐμὲ… δαιμονία τις τύχη κατέχει Pl. Hp. Ma. 304c; ἄσημα δ’ ου΄κέτ’ ε΄στὶν οἷ φθίνει τύχα Κύπριδος E. Hipp. 371 (lyr.); ἐξεπλήσσου τῇ τ. τῇ τῶν θεῶν Id. IA 351 (troch.); δαίμονος τύχα βαρεῖα Id. Rh. 728 (lyr.); τὰς… δαιμόνων τ. ὅστις φέρει κάλλιστα Id. Fr. 37. the act of a human being, πέμψον τιν’ ὅστις σημανεῖ — ποίας τύχας· will order — what action? Id. IT 1209 (troch.). esp. ἀναγκαία τύχη, as a paraphrase for Ἀνάγκη, Necessity, Fate, τέθνηκ’ Ὀρέστης ἐξ ἀναγκαίας τύχης S. El. 48; τῆς ἀ. τ. οὐκ ἔστιν οὐδὲν μεῖζον ἀνθρώποις κακόν Id. Aj. 485; πρόστητ’ ἀ. τ. ib. 803; εἴ τις ἀ. τ. γίγνοιτο Pl. Lg. 806a; also pl., ἀλλ’ ἥκομεν γὰρ εἰς ἀναγκαίας τύχας θυγατρὸς αἱματηρὸν ἐκπρᾶξαι φόνον E. IA 511. regarded as an agent or cause beyond human control; fortune, providence, fate, πάντα τύχη καὶ μοῖρα, Περίκλεες, ἀνδρὶ δίδωσι Archil. 16; ἡμῖν ἐκ πάντων τοῦτ’ ἀπένειμε τύχη Simon. 100; πύργοις δ’ ἀπειλεῖ δείν΄, ἃ μὴ κραίνοι τύχη A. Th. 426; ἐπ’ εὐμενεῖ τύχᾳ Pi. O. 14.15; μετὰ τύχης εὐμενοῦς Pl. Lg. 813a; κατελθὼν δεῦρο πρευμενεῖ τύχῃ A. Ag. 1647; ὁρμώμενον βροτοῖσιν εὐπόμπῳ τύχῃ Id. Eu. 93; personified, Σώτειρα Τύχα Pi. O. 12.2; Τ. Σωτήρ A. Ag. 664, cf. S. OT 80; ἐμαυτὸν παῖδα τῆς Τ. νέμων τῆς εὖ διδούσης ib. 1080; <Τύχα>… Προμαθείας θυγάτηρ Alcm. 62, cf. Pi. Fr. 41, D.Chr. 63.7; πάντων τύραννος ἡ τύχη ΄στὶ τῶν θεῶν Trag.Adesp. 506, cf. 505; Τύχα, μερόπων ἀρχά τε καὶ τέρμα… προφερεστάτα θεῶν Lyr.Adesp. 139.
chance, regarded as an impersonal cause, τύχη φορὰ ἐξ ἀδήλου εἰς ἄδηλον, καὶ ἡ ἐκ τοῦ αὐτομάτου αἰτία δαιμονίας πράξεως Pl. Def. 411b; coupled with τὸ αὐτόματον, Arist. Ph. 195b31, al. ; defined as αἰτία ἄδηλος ἀνθρωπίνῳ λογισμῷ Stoic. 2.281; πειρῶ τύχης ἄνοιαν ἀνδρείως φέρειν Men. 812; τὰ τῆς τύχης φέρειν δεῖ γνησίως τὸν εὐγενῆ Antiph. 281, cf. Apollod.Com. 17, Alex. 252, Men. 205; οὐκ ἔχουσιν αἱ τ. φρένας Alex. 287; τῆς ἀναγκαίας μέν, ἀγνώμονος δὲ τ. οὐχ ὡς δίκαιον ἦν, ἀλλ’ ὡς ἐβούλετο, κρινάσης τὸν ἀγῶνα D. Ep. 2.5; personified and said to be blind, Men. 417b, Kon. 14, Plu. 2.98a; τί δ’ ἂν φοβοῖτ’ ἄνθρωπος, ᾧ τὰ τῆς τ. κρατεῖ, πρόνοια δ’ ἐστὶν οὐδενὸς σαφής· S. OT 977; ἂν μὲν ἡ τ. συνεπιλαμβάνηται…, ἂν δ’ ἀντιπίπτῃ τὰ τῆς τ., Plb. 2.49.7, 8; ἡ Τ. σχεδὸν ἅπαντα τὰ τῆς οἰκουμένης πράγματα πρὸς ἓν ἔκλινε μέρος Id. 1.4.1, cf. 1.63.9, 2.38.5, 36.17.1; τῆς Τ. ὥσπερ ἐπίτηδες ἀναβιβαζούσης ἐπὶ σκηνὴν τὴν τῶν Ῥοδίων ἄγνοιαν Id. 29.19.2, cf. 23.10.16, Dem. Phal. 39J. ; οὐκ ἂν ἐν τύχῃ γίγνεσθαι σφίσι would not depend on chance, Th. 4.73; ὁ πόλεμος φιλεῖ ἐς τύχας περιΐστασθαι Id. 1.78, cf. 69; τύχῃ by chance, S. Ant. 1182, Ph. 546, Th. 1.144, etc. ; opp. φύσει, Pl. Prt. 323d; ἀπὸ τύχης, opp. ἀπὸ παρασκευῆς, Lys. 21.10; opp. ἀπὸ φύσεως, Arist. Metaph. 1032a29; ἀπὸ τ. ἀπροσδοκήτου Pl. Lg. 920d; ἐκ τύχης Id. Phdr. 265c, R. 499b, etc. ; διὰ τύχην Isoc. 4.132, 9.45; δίκαιος οὐδεὶς ἀπὸ τύχης οὐδὲ διὰ τὴν τ. Arist. Pol. 1323b29; κατὰ τύχην Th. 3.49, X. HG 3.4.13; τῆς τ. εὖ μετεστεώσης Hdt. 1.118; τὸ τῆς τ. ἀφανές E. Alc. 785, cf. D. 4.45. regarded as a result; good fortune, success, δὸς ἄμμι τ. εὐδαιμονίην τε h.Hom. 11.5; μοῦνον ἀνδρὶ γένοιτο τ. Thgn. 130; τ. μόνον προσείη Ar. Av. 1315 (lyr.); εἴ οἱ τ. ἐπίσποιτο Hdt. 7.10. δ΄, cf. 1.32; σὲ γὰρ θεοὶ ἐπορῶσι· οὐ γὰρ ἄν… ἐς τοσοῦτο τύχης ἀπίκευ ib. 124; ἐπειδήπερ ἐν τούτῳ τύχης εἰσί Th. 7.33; σὺν τύχᾳ Pi. N. 5.48, cf. S. Ph. 775; σὺν τ. τινί A Ch. 138, cf. Th. 472; τύχᾳ Pi. N. 10.25, E. El. 594 (lyr.); οὐ πεποιθότες τύχῃ not believing in our good fortune, A. Ag. 668; γλῶσσαν ἐν τύχᾳ νέμων ib. 685 (lyr.); σοφῶν γὰρ ἀνδρῶν ταῦτα, μὴ ΄κβάντας τύχης, καιρὸν λαβόντας, ἡδονὰς ἄλλας λαβεῖν without stepping out of success already attained, E. IT 907; τὰς γὰρ παρούσας οὐχὶ σῴζοντες τ. ὤλοντ’ ἐρῶντες μειζόνων ἀβουλίᾳ Id. Fr. 1077; c. gen. rei, Ζεῦ τέλει΄, αἰδῶ δίδοι καὶ τύχαν τερπνῶν γλυκεῖαν Pi. O. 13.115.
ill fortune, τὰς ἐκ θεῶν τύχας δοθείσας… φέρειν S. Ph. 1317; κατὰ τύχας in misfortune, opp. κατὰ… εὐπραγίας, Pl. Lg. 732c; τοιαύτῃσι περιέπιπτον τύχῃσι Hdt. 6.16; τύχῃ by ill-luck, opp. ἀδικίᾳ, Antipho 6.1; opp. προνοίᾳ, Id. 5.6; ἔστιν ἡ τ. τοῦ ἄρξαντος the ill-luck is his who began the fray, Id. 4.4.8; of death, ἢν χρήσωνται τύχῃ, i.e. if they are killed, E. Heracl. 714, cf. And. 1.120, X. Cyn. 5.29; δεχομένοις λέγεις θανεῖν σε, τὴν τ. δ’ αἱρούμεθα A. Ag. 1653; τ. ἑλεῖν Id. Supp. 380, cf. Pr. 106, 274, 290 (anap.); ὦ τῆς ἀώρου θύγατερ ἀθλία τύχης E. Hec. 425; personified, εἰ μὴ τὴν Τ. αὐτὴν λέγεις *misfortune herself, ib. 786. in a neutral sense, mostly in pl. ΄fortunes΄, ποίαις ὁμιλήσει τύχαις Pi. N. 1.61; πρὸς τὸ παρὸν ἀεὶ βουλεύεσθαι καὶ ταῖς τ. ἐπακολουθεῖν Isoc. 6.34; τὴν ἐλπίδ’ οὐ χρὴ τῆς τ. κρίνειν πάρος the event, S. Tr. 724; ἐπὶ τῇσι παρεούσῃσι τύχῃσι Hdt. 7.236; ἐγὼ δὲ τὴν παροῦσαν ἀντλήσω τ. A. Pr. 377; φέρειν ἀνάγκη τὰς παρεστώσας τ. E. Or. 1024; c. gen. rei, κοινὰς εἶναι τὰς τ. τοῖς ἅπασι καὶ τῶν κακῶν καὶ τῶν ἀγαθῶν Lys. 24.22. the quality of the fortune or fate may be indicated by an Adj., ἀγαθὴ τ. or ἡ ἀγαθὴ τ., A. Ag. 755 (lyr.), Ar. Pax 360, D. Ep. 4.3, etc. ; πολλῇ χρῷτ’ ἂν ἀγαθῇ τ. Pl. Lg. 640d; freq. in prayers and good wishes, εὐχώμεσθα Διὶ… θεσμοῖς τοῖσδε τ. ἀγαθὴν καὶ κῦδος ὀπάσσαι Sol. [31]; θεὸς τ. ἀγαθάν (sc. δότω) GDI 1930, al. (Delph., ii BC); in nom., θεός, τύχα ἀγαθά IG4²(1).47.1, 121.1 (Epid., iv BC), 73.1 (ibid., iii BC); freq. in dat., ἀγαθῇ τύχῃ by God΄s help, Lat. quod di bene vortant, ἀγαθᾷ τύχᾳ ib. 103.119 (ibid., iv BC); ἀλλ’ ἴωμεν ἀγαθῇ τ. Pl. Lg. 625c; ταῦτα ποιεῖτ’ ἀγ. τ. D. 3.18; τύχῃ ἀγαθῇ And. 1.120, Pl. Smp. 177e, Cri. 43d, etc. ; in Com. with crasis, ἡγοῦ δὴ σὺ νῷν τύχἀγαθῇ Ar. Av. 675, cf. 436, Ec. 131, Nicostr.Com. 19; as a formula in treaties, decrees, etc., Λάχης εἶπε, τύχῃ ἀγαθῇ τῇ Ἀθηναίων ποιεῖσθαι τὴν ἐκεχειρίαν Decr. ap. Th. 4.118, etc. ; ἀγ. τ. τῇ Ἀθηναίων IG1². 39.40; also ἐπ’ ἀγαθῇ τ. Ar. V. 869, cf. Pl. Lg. 757e; μετ’ ἀγαθῆς τ. ib. 732d; τύχῃ ἀμείνονι, ἐπ’ ἀμείνοσι τύχαις, ib. 856e, 878a; also τύχᾳ σὺν ἔσλᾳ Sappho Supp. 9.4; ἐπὶ τύχῃσι χρηστῇσι Hdt. 1.119; with κακός or equivalent words, τ. παλίγκοτος A. Ag. 571; ἡ δέ τοι τ. κακὴ μὲν αὕτη γ’ ἀλλὰ συγγνώμην ἔχει S. Tr. 328; ἐν τοιᾷδε κείμενος κακῇ τ. Id. Aj. 323; τίς τῆσδ’ ἔτ’ ἐχθίων τύχη· A. Pers. 438; πρὶν αἰσχρᾷ περιπεσεῖν τύχῃ τινί E. Hec. 498; ὅταν τις ἡμῶν δυστυχῆ λάβῃ τ. Id. Tr. 471, cf. Th. 5.102; ἀλιτηριώδης τ. Pl. Lg. 881e; ποινὴν καὶ κακὴν τ. S.E. M. 5.16. with gen. (or possess. Adj.) of the person who enjoys or endures the fortune or fate, τῶν ἐν Θερμοπύλαις θανόντων εὐκλεὴς μὲν ἁτύχα, καλὸς δ’ ὁ πότμος Simon. 4.2; θεῶν δ’ ὄπιν ἄφθιτον αἰτέω, Εέναρκες, ὑμετέραις τύχαις Pi. P. 8.72; ὤμοι βαρείας ἆρα τῆς ἐμῆς τ. S. Aj. 980; κατεδάκρυσε τὴν ἑαυτοῦ τ. X. Cyr. 5.44.31; ἐπὶ τῇ τῶν Ἀρκάδων τ. ἥσθησαν Id. HG 7.1.32; πρὸς τὰς τ. τῶν ἐναντίων ἐπαίρεσθαι Th. 6.11; τῆς ὑμετέρας τ. D. 1.1; τὴν ἰδίαν τ. τὴν ἐμὴν καὶ τὴν ἑνὸς ἡμῶν ἑκάστου Id. 18.255. the τ. or ἀγαθὴ τ. of a person or city is sts. thought of as permanently belonging to him or it, as a faculty for good fortune, destiny, almost = δαίμων 1.2, 11.3, τὸν δαίμονα καὶ τὴν τ. τὴν συμπαρακολουθοῦσαν τῷ ἀνθρώπῳ φυλάξασθαι Aeschin. 3.157; ἐπισφαλές ἐστι πιστεύειν ἀνδρὸς ἑνὸς τύχῃ τηλικαῦτα πράγματα Plu. Fab. 26; νὴ τὴν σὴν τ. Arr. Epict. 2.20.29; personified, θύειν Τύχῃ Ἀγαθῇ πατρὸς καὶ μητρὸς Ποσειδωνίου κριόν SIG 1044.34 (Halic., iv/iii BC); a statue of the Τύχη of the City of Antioch executed by Eutychides, Paus. 6.2.7; so of rulers, ἀγαθῇ τύχῃ τῇ Πτολεμαίου τοῦ Σωτῆρος OGI 16 (Halic., iii BC); διὰ τὴν τ. τοῦ θεοῦ καὶ κυρίου βασιλέως BGU 1764.8 (i BC); νὴ τὴν Καίσαρος τ. Arr. Epict. 4.1.14; ὀμνύω τὴν… Σεβαστοῦ τ. Sammelb. 7440.19 (ii AD), cf. BGU 1583.23 (ii AD); of officials, e.g. the ἐπιστράτηγος, ἐάν σου τῇ εὐμενεστάτῃ τύχῃ δόξῃ Sammelb. 7361.21 (iii AD). = Lat. Fortuna; Τ. Σωτήριος, = Fortuna Redux, Mon.Anc.Gr. 6.7; Τ. Πρωτογένεια, = F. Primigenia, SIG 1133 (Delos, ii BC).
position, station in life, ἐγὼ μὲν δὴ τοιαύτῃ συμβεβίωκα τύχῃ…, σὺ δ’ ὁ σεμνὸς… σκόπει… ποίᾳ τινὶ κέχρησαι τύχῃ… τὸ μέλαν τρίβων κτλ. D. 18.258; πάσῃ τ. καὶ ἡλικίᾳ BCH 15.184, 198, 204 (Panamara); οἰκέτης τὴν τ. Ael. NA 7.48; ἀμφίβολόν ἐστι πότερον ἡλικίας τοὔνομα ἢ τύχης Poll. 3.76; οἱ δουλικὴν τ. εἰληχότες POxy. 1186.5 (iv AD), cf. 1101.7, 11, 21, 24 (iv AD), etc. ; rank, βουλευτικὴ τ. PLond. 3.1015.1, 4 (vi AD), cf. Cod.Just. 1.3.52.1, 4.20.15.1, 9.5.2.
Astrol. uses; = Σελήνη, Vett.Val. 126.15; ἀγαθὴ τ. the κλῆρος of the moon, Cat.Cod.Astr. 4.81. ἀγαθὴ and κακὴ τ. names of two of the twelve regions, Vett.Val. 69.13, 14.
Pythag. name for 7, Theol.Ar. 44.
Liddell-Scott-Jones, Greek-English Lexicon (9th ed., 1940)

Pape

ἡ, das, was den Menschen trifft, Schicksal, Fügung, sowohl glückliches als unglückliches Ereignis, dah. übh. Glück, Unglück ; H.h. 10.5 ; Theogn.; oft Pind.: τύχᾳ θεῶν P. 8.53 ; τύχᾳ δαίμονος Ol. 8.67 ; ἐπ' εὐμενεῖ τύχᾳ 14.16 ; σὺν θεοῦ τύχᾳ N. 6.25, u. sonst ; πύργοις ἀπειλεῖ δείν', ἃ μὴ κραίνοι τύχη, Aesch. Spt. 408 ; ὡς ἕκαστος ἔσπασεν τύχης πάλον, Ag. 324 ; τὴν παροῦσαν ἀντλήσω τύχην, Prom. 375, u. oft ; auch allein, Glück, Spt. 454, Ch. 136 ; τέθνηκ' Ὀρέστης ἐξ ἀναγκαίας τύχης, Soph. El. 48, vgl. Aj. 480 ; πρὶν αἰσχρᾷ περιπεσεῖν τύχῃ τινί, Eur. Hec. 498 ; Her. 1.119 ; auch im plur., u. oft θεία τύχη, göttliche Fügung, 3.153 ; τύχη χρηστή, ἀγαθή, 1.119. – Oeffentliche Beschlüsse, Urkunden, Verträge u. dgl. pflegen mit der Formel ἀγαθῇ τύχῃ eröffnet zu werden, quod felix faustumque sit, unser in Gottes Namen ; Thuc. 4.118 ; Xen. Cyr. 4.5.51 u. sonst ; oft auf Inscr.; u. so τύχῃ ἀγαθῇ ταῦτα ποιεῖτε Dem. 3.18. – Im plur. Schicksale, Unglücksfälle, ταῖς σαῖς δὲ τύχαις, ἴσθι, συναλγῶ, Aesch. Prom. 288, u. oft ; selten vom Glück, Eum. 884 ; vgl. noch Eur. El. 301, Hel. 1157 ; Ar. Av. 1723 ; τύχαι καὶ συμφοραὶ παντοῖαι πίπτουσιν, Plat. Legg. IV.709a. – Ἀπὸ τύχης, von ungefähr, durch Zufall, Machon bei Ath. XIII.580b ; vgl. Schaefer Dion.Hal. C.V. p. 146 ; auch κατὰ τύχην, Xen. Hell. 3.4.13. – S. auch nom. pr.
Pape, Griechisch-deutsches Handwörterbuch (3. Aufl., 1914)

TBESG

1. the good which man obtains τυγχάνει); by the favour of the gods, good fortune, luck, success , [Theognis Elegiacus (Refs 6th c.BC), Herdotus Historicus (Refs 5th c.BC)], etc.; σὺν τύχῃ [Sophocles Tragicus (Refs 5th c.BC)]; θείᾳ τύχῃ, Lat. divinitus, [Herdotus Historicus (Refs 5th c.BC)], etc.:—; hence Τύχη was deified, like Lat. Fortuna, Τύχη Σώτειρα [Pindar (Refs 5th c.BC)]; T. Σωτήρ [Aeschulus Tragicus (6th/5th c.BC)]
2. generally, fortune, chance , good or bad, in singular and plural, [Herdotus Historicus (Refs 5th c.BC)], attic
3. rarely of positive ill fortune , ἢν χρήσωνται τύχῃ, i. e. if they are killed, [Euripides (Refs 5th c.BC)]; τύχῃ by ill-luck , [Antipho Orator (Refs 5th c.BC)]
4. especially, ἀγαθὴ τ. [Aeschulus Tragicus (6th/5th c.BC)], etc.; in dative ἀγαθῇ τύχῃ 'in God's name, ' [Demosthenes Orator (Refs 4th c.BC)], etc.; by crasis, τύχἀγαθῇ [Aristophanes Comicus (5th/4th c.BC)];—;this formula was also introduced into treaties, like Lat. quod felix faustumque sit, Λάχης εἶπε, τύχῃ ἀγαθῇ τῶν Ἀθηναίων ποιεῖσθαι τὴν ἐκεχειρίαν Decret. in [Thucydides (Refs 5th c.BC)]:—;so ἐπ᾽ ἀγαθῇ τύχῃ [Aristophanes Comicus (5th/4th c.BC)], etc.
5. Adverbial usages, τύχῃ by chance , Lat. forte, forte fortuna, [Sophocles Tragicus (Refs 5th c.BC)], etc.; ἀπὸ τύχης [Aristotle Philosopher (Refs 4th c.BC)]; ἐκ τύχης [Plato Philosophus (5th/4th c.BC)]; διὰ τύχην [Isocrates Orator (5th/4th c.BC)], etc.; κατὰ τύχην [Thucydides (Refs 5th c.BC)], etc.
6. a chance, hap, accident , [Aeschulus Tragicus (6th/5th c.BC), Sophocles Tragicus (Refs 5th c.BC)], etc.; τῆς τύχης, τὸ ἐμὲ τυχεῖν . . ! what a piece of ill-luck , that . . ! [Xenophon Historicus (5th/4th c.BC)]; mostly of mishaps, misfortunes , [Aeschulus Tragicus (6th/5th c.BC)], etc. (ML)
Translators Brief lexicon of Extended Strongs for Greek based on Abbot-Smith, A Manual Greek Lexicon of the New Testament (1922) (=AS), with corrections and adapted by Tyndale Scholars
See also: Τύχη
memory