ion. et anc. att. τροπαῖον, ου (τὸ) trophée, monument de victoire élevé, avec les armes prises sur l’ennemi, à l’endroit où la déroute (τροπή) avait commencé : τρόπαιον τιθέναι, ESCHL. Sept. 277 ; θέσθαι, AR. Lys. 318, Pl. 453 ; ἱστάναι, SOPH. Tr. 1102 ; στῆσαι ou στήσασθαι, EUR. Or. 713, etc. ; THC. 6, 98 ; ἀνιστάναι, EUR. Ph. 572 ; PLAT. Tim. 26 c ; ἱδρύειν, EUR. Her. 786 ; ἐγεῖραι, LUC. Dem. enc. 40, dresser un trophée ; avec le gén. du vaincu : τρ. τινος, EUR. Andr. 694 ; XÉN. An. 7, 6, 36 ; LYS. 193, 6, etc. ; ou avec une prép. : τρ. κατά τινος. LYS. 149, 27 ; ISOCR. 112 a, 118 a ; PLUT. M. 350 a ; ou ἀπό τινος, DÉM. 480, 19 ; ESCHN. 75, 40, trophée pris sur qqn ; avec le gén. de celui en l’honneur de qui on le dresse : τρ. Ζηνός, EUR. trophée en l’honneur de Zeus, ou avec ὑπέρ : ὑπὲρ Ἑλλάδος, LYS. Or. § 25 ; DÉM. 569, 18, en l’honneur de la Grèce ; avec le gén. du combat : τρ. ἱππομαχίας, THC. 2, 92 ; 6, 98 ; cf. PLUT. Cim. c. Luc. 2, trophée à la suite d’un combat de cavalerie.

Étym. neutre de τρόπαιος.

τό, old Att. τροπαῖον Hdn. Gr. 1.369 : — trophy, i.e. a monument of the enemy΄s defeat (τροπή II), usu. made of wood (D.S. 13.24), but sts. of bronze (Plu. Alc. 29), or stone (Paus. 1.33.2); τ. στῆσαι Th. 2.92, etc. ; freq. with gen., στῆσαι τροπαῖα τῶν κακῶν E. Or. 713; τ. αὐτοῦ στήσομαι Id. Andr. 763; ὅταν τροπαῖα πολεμίων στήσῃ στρατός ib. 694; τ. ἂν στήσαιτο τῶν ταύτης τρόπων Ar. Pl. 453; τροπαῖα τῶν πολεμίων ἀποδεῖξαι And. 1.147; ἔστησαν τ. ὑπὲρ τῆς Ἑλλάδος τῶν βαρβάρων Lys. 2.25, cf. X. An. 7.6.36; also θήσειν τροπαῖα, θράσους θέσθαι τροπαῖον, A. Th. 277, Ar. Lys. 318; τροπαῖ’ ἱδρύεται E. Heracl. 786; τ. πῶς ἀναστήσεις Διΐ ; Id. Ph. 572; τ. ἐγεῖραι Luc. Dem. Enc. 40; νίκης τ. S. Tr. 751; στῆσαι τ. τῆς τροπῆς, τῆς ἱππομαχίας, for, in memory of…, Th. 2.92, 6.98; so τροπαῖ’ ἔστησε τῶν ἐμῶν χερῶν S. Tr. 1102; χορῶν… νίκης ἔστησε τροπαῖα Ar. Eq. 521 (anap.); so στῆσαι τροπαῖα κατὰ or ἀπὸ τῶν πολεμίων, Lys. 18.3, Aeschin. 3.156, cf. Isoc. 5.148, D. 20.78.

τό, ion. u. altattisch τροπαῖον (vgl. Valcken Phoen. 1480, Koen Greg. 20, B.A. p. 678.20 u. Schol. Ar. Plut. 453), eigtl. neutr. von τροπαῖος, das Sieges- od. eigtl. Fluchtdenkmal, wo die Feinde in die Flucht geschlagen sind ; es bestand einfach aus ekbeuteten Rüstungen, Schilden u. Helmen der Feinde, die an einen Baum oder eine aufgerichtete Stange aufgehängt wurden, dah. τροπαῖα στῆσαι, Isae. 4.87 ; ἕστακε δ' Ἄτας τρόπαιον ἐν πύλαις, Aesch. Spt. 937 ; ἐπεύχομαι θήσειν τρόπαια, 259 ; κοὐδεὶς ἔστησε τροπαῖα τῶν ἐμῶν χερῶν, Soph. Trach. 1092 ; τροπαῖον αὐτοῦ στήσομαι, Eur. Andr. 764 ; τροπαῖον στῆσαι, στήσασθαι, Ar. Eq. 519, Th. 697 ; θέσθαι, Lys. 318 ; ἀθυμοῦντες ἄνδρες οὔπω τρόπαιον ἔστησαν, Plat. Critia. 108c ; τρόπαια βαρβάρων, ein Fluchtdenkmal gegen od. zum Andenken an einen Sieg über die Barbaren, Menex. 240d ; Xen. An. 7.6.36, wie Conv. 8.38 ; auch τροπαῖα ἀπὸ τῶν πολεμίων, Dem. Lept. 78 ; vgl. Aesch. 3.156. – Da solche Siegeszeichen dem Zeus τρόπαιος geweiht wurden, so galten sie auch dem Feinde als heilig und blieben von ihm gewöhnlich unangetastet.