'(f. ύσω, ao. ἐτάνυσα, pf. inus. ; pass. ao. ἐτανύσθην, pf. τετάνυσμαι) [ᾰ, ῠ aux prés., fut. et ao. act.]
      1 tendre : βιόν, OD. 24, 176, la corde d’un arc ; βοείην, IL. 17, 390, 391, une peau de bœuf ; ἶριν, IL. 17, 547, déployer un arc-en-ciel ; ἱμᾶσι, IL. 23, 324, tendre (des chevaux) au moyen des rênes, càd. diriger des chevaux en tenant les rênes tendues ; abs. ἅρμα, PD. O. 8, 65, diriger un char ;
      2 étendre, allonger : ὀϐελούς, IL. 9, 213, étendre des broches ; τράπεζαν, OD. 1, 138 ; 4, 54, allonger, càd. dresser une longue table : au pass. être étendu, en parl. d’un tapis, IL. 10, 156, etc. ; τινὰ ἐπὶ γαίῃ, OD. 18, 92, étendre qqn à terre ;
      3 tendre fortement, donner de l’intensité à : μάχην, IL. 11, 336, laisser combattre (dans des conditions égales) ; ἔριδα, IL. 14, 389, rendre le combat plus intense ; πολέμοιο πεῖραρ ἐπ' ἀμφοτέροισι τ. IL. 13, 359, rendre plus intense pour les deux partis à la fois le terme de la lutte, càd. redoubler l’ardeur de la lutte ;

Moy. :
   I tr. tendre pour soi : τόξον, IL. 4, 112, tendre un arc ;
   II intr. :
      1 s’étendre, s’allonger, être étendu ou allongé, en parl. d’une île, OD. 9, 116 ;
      2 se tendre avec effort, tendre de toutes ses forces vers, s’élancer impétueusement, en parl. de chevaux s’élançant au galop, IL. 16, 375, 475 ; de mules, OD. 6, 83.

➳ Act. fut. poét. τανύω, OD. 21, 174, ou τανύσσω, ORPH. Lith. 179 ; NONN. D. 2, 234. Ao. poét. ἐτάνυσσα, IL. 16, 662 ; OD. 18, 92, etc., ou τάνυσσα, IL. 9, 213, etc. ; part. dor. τανύσαις, PD. O. 2, 91. Pass. prés. ind. 3 sg. τάνυται (c. de τάνυμαι) [ῠ] IL. 17, 393. Ao. 3 pl. épq. τάνυσθεν, OD. 16, 475. Pf. réc. τετάνυμαι, GAL. 13, 991 ; fut. ant. 3 sg. τετανύσσεται, ORPH. Lith. 319. Moy. fut. 3 sg. au sens pass. τανύσσεται, ARCHIL. 4.

Étym. τάνυμαι.

'

Il. 17.391, etc. ; fut. -ύσω AP 5.261 (Paul. Sil.); Ep. -ύω Od. 21.152, 174, τανύσσω Orph. L. 181; aor. ἐτάνυσα, Ep. ἐτάνυσσα Od. 24.177; τάνυσσα Il. 14.389; part. τανύσας Hp. Steril. 244; — Med., Ep. fut. τανύσσομαι in pass. sense, Archil. 3; Ep. aor. part. τανυσσάμενος Il. 4.112; — Pass., 3 sg. pf. τετάνυσται Od. 9.116; part. τετανυμένος Gal. 13.991, τετανυμμένος (sic) Dioscorus in PLit. Lond. 98 ii 10; 3 fut. τετανύσσεται Orph. L. 324; aor. ἐτανύσθην Hes. Th. 177, etc., Ep. 3 pl. τάνυσθεν Il. 16.475, Od. 16.175. [υ always, exc. ἐκτανυειν (s.v.l.) in Anacreont. 35.5.] Ep. Verb (used twice by Pi., never by Trag.) : — stretch, strain, βοείην Il. 17.390, 391; ἶριν ib. 547; τ. βιόν string a bow, Od. 24.177; οὐ μὲν ἐγὼ τανύω I cannot string it, 21.152, cf. 171, 174 (so in Med., τὸ μὲν [τόξον]… τανυσσάμενος having strung his bow, Il. 4.112, cf. Archil. 3); of putting the strings to a harp, ῥηϊδίως ἐτάνυσσε νέῳ περὶ κόλλοπι χορδήν Od. 21.407 (also in Med., ὀΐων ἐτανύσσατο χορδάς h.Merc. 51); τ. κανόνα pull the weaving-bar in, in weaving, Il. 23.761; ὅππως… τανύσῃ βοέοισιν ἱμᾶσιν how to urge on [the horses], ib. 324; ἐπὶ Ἀκράγαντι τανύσσας (sc. ὀϊστούς) having aimed them, Pi. O. 2.91; ἐπ’ Ἰσθμῷ ἅρμα τάνυεν was driving it to the Isthmus, ib. 8.49; τ. ὦτα λόγοις lend attentive ear, AP 7.562 (Jul.); τ. ὄμμα ἐπί τινος, ἐς οὐρανόν, ib. 5.261 (Paul. Sil.), 9.188; — Pass., to be stretched or strained, γναθμοὶ τάνυσθεν (for ἐτανύσθησαν) the hollow cheeks filled out, Od. 16.175; τετάνυστο λαίφεα A.R. 1.606. metaph, strain, make more intense, μάχην Il. 11.336; ἔριδα 14.389; κακὸν πόνον 17.401; more fully, ὁμοιΐου πτολέμοιο πεῖραρ ἐπαλλάξαντες ἐπ’ ἀμφοτέροισι τάνυσσαν (cf. ἐπαλλάσσω 1) 13.359; — Pass., strain or exert oneself, run at full stretch, of horses galloping, τανύοντο δὲ μώνυχες ἵπποι ἄψορρον προτὶ ἄστυ 16.375; ἐν ῥυτῆρσι τάνυσθεν ib. 475; of mules, ἄμοτον τανύοντο Od. 6.83.
stretch out in length, lay out, lay, ἀνθρακιὴν στορέσας ὀβελοὺς ἐφύπερθε τάνυσσε Il. 9.213; ἔγχος ἐπ’ ἰκριόφιν τ. νεός Od. 15.283; ἐτάνυσσε τράπεζαν set out a long table, 4.54, 15.137; τ. τινὰ ἐν κονίῃς, ἐπὶ γαίῃ, lay one in the dust, stretch him at his length, Il. 23.25, Od. 18.92; ἕνα δρόμον τ.
form one long flight, of cranes, Arat. 1011; — Pass., lie stretched out, τάπης τετάνυστο was spread, Il. 10.156; σύες… εὑόμενοι τανύοντο διὰ φλογός 9.468; ἐπ’ αὐτῷ ἠλακάτη τετάνυστο Od. 4.135; extend, νῆσος παρὲκ λιμένος τετάνυσται 9.116; τετάνυστο περὶ σπείους ἡμερίς 5.68; ἐτανύσθη πάντῃ he stretched himself every way, Hes. Th. 177; ἐπὶ χθονὶ κεῖτο τανυσθείς Il. 20.483, cf. 13.392, etc. (so in Med., κεῖτο τανυσσάμενος Od. 9.298); also τρίβος τετάνυστο the path stretched away, Theoc. 25.157; νὺξ τετάνυσται Arat. 557; πλόος τ. A.R. 4.1583 (dub.l.).

(Nebenform von τείνω), fut. τανύσω, aor. ἐτάνυσα, ep. τάνυσσα, τανύσσαι, perf. τετάνυσμαι, aor. ἐτανύσθην,
spannen ; häufig vom Spannen des Bogens, vom Aufziehen der Sehne, die, wenn der Bogen nicht gebraucht wird, abgespannt ist ; absolut, Od. 21.171 ff.; mit dem Zusatze τόξον u. ä., ῥηϊδίως δ' ἐτάνυσσε βιόν, 24.177, auch med., τὸ μὲν τόξον εὖ κατέθηκε τανυσσάμενος ποτὶ γαίῃ, Il. 4.112, nachdem er sich den Bogen gespannt hatte, Schol. ἔπαναβιβάσας τῇ κορώνῃ τὴν νευράν, wie Archil. 50, τόξα τανύσσεται ; Saiten spannen, ῥηϊδίως ἐτάνυσσε νέῳ περὶ κόλλοπι χορδήν, Od. 21.407. So auch ἶριν, Il. 17.547 ; κανόνα, das Webschiff straff anziehen und weben, 23.761, ἱμᾶσι τανύειν, mit ledernen Riemen ziehen und lenken, 23.824. Dah. auch ἅρμα τανύεν ἐπὶ Ἰσθμῷ, Pind. Ol. 8.49, den Wagen lenken. – Uebh. der Lange nach ausdehnen, hinbreiten, hinstellen ; ἀνθρακιὴν στορέσας, ὀβελοὺς ἐφύπερθε τάνυσσεν, Il. 9.213 ; ἔγχος, Od. 15.283 ; öfter παρὰ δὲ ξεστὴν ἐτάνυσσε τράπεζαν, Od., sie stellte der Länge nach den Tisch hin, κληϊδα, Od. 4.442 ; τινὰ ἐν κονίῃς, ἐπὶ γαίῃ, Einen in den Staub, zu Boden strecken, Il. 23.25, Od. 18.92. – Uebertr., anspannen, in heftige Spannung od. Bewegung setzen, heftig anregen ; μάχην, Il. 11.336, ἔριδα, 14.389, 16.662 ; πόνον, 17.401 ; vollständig heißt es 13.359 ἔριδος κρατερῆς καὶ ὁμοιΐου πολέμοιο πεῖραρ ἐπαλλάξαντες ἐπ' ἀμφοτέροισι τάνυσσαν, nachdem sie das Seil des Krieges untereinander geknüpft hatten, spannten sie es an, d.i. kämpften sie gegen einander mit angestrengter Kraft.
Pass. angespannt, straff werden, γναθμοὶ τάνυσθεν, für ἐτανύσθησαν, die vorher runzligen Wangen wurden straff und voll, Od. 16.175, sich hinstrecken, ausdehnen, νῆσος παρὲκ λιμένος τετάν.υσται, 9.116. τετάνυστο περι σπείους ἡμερίς, 5.68 ; ἐτανύσθη πάντη, er streckte sich ringsher aus, Hes. Th. 177 ; τανυσθείς, hingestreckt, tot zu Boden gestreckt ; τετανύσσεται, Orph. Lith. 319.
Uebertr., sich anspannen, sich anstrengen, ἵπποι τανύοντο ἄψορρον προτὶ ἄστυ, die Rosse eilten in gestrecktem Laufe zurück zur Stadt, Il. 16.375 ; ἐν ῥυτῆρσι τάνυσθεν, von den Pferden, sie streckten sich aus in den Strängen, von der Lage des Pferdeleibes beim Laufe, 16.475 ; von Maultieren, ἄμοτον τανύοντο, Od. 6.83.
[Nur Anacr. 8 hat υ in ἐκτανύειν lang.]

1. to stretch, strain, stretch out , [Iliad by Homer (8th/7th c.BC)]; τ. βιόν to string a bow, [Odyssey by Homer (8th/7th c.BC)]; and in Mid., τόξον τανυσσάμενος having strung his bow, [Iliad by Homer (8th/7th c.BC)]:—;of putting the strings to a harp, ἐτάνυσσε χορδήν [Odyssey by Homer (8th/7th c.BC)]; τ. κανόνα to push the weaving-bar tight , i. e. to weave, [Iliad by Homer (8th/7th c.BC)]; ὅπως τανύσηι when he reins in [the horses, Iliad by Homer (8th/7th c.BC)]; ἐπὶ Ἀκράγαντι τανύσσας (i.e. ὀϊστούς) having aimed them, [Pindar (Refs 5th c.BC)]:—;Pass., γναθμοὶ τάνυσθεν (for ἐτανύσθησαν) the hollow cheeks filled out , [Odyssey by Homer (8th/7th c.BC)]; to run at full stretch , of horses galloping, [Homer (8th/7th c.BC)]
2. metaphorically to strain, make more intense , μάχην [Iliad by Homer (8th/7th c.BC)]; ἔριδα πολέμοιο πεῖραρ τάνυσσαν strained the tug of war, [Iliad by Homer (8th/7th c.BC)]
3. to stretch out, lay along, lay , [Homer (8th/7th c.BC)]; τ. τινὰ ἐν κονίηις, ἐπὶ γαίηι to lay one in the dust, stretch him at his length , [Homer (8th/7th c.BC)]:—;Pass. to lie stretched out , [Homer (8th/7th c.BC)]: to extend , [Odyssey by Homer (8th/7th c.BC)]; ἐπὶ χθονὶ κεῖτο τανυσθείς [Iliad by Homer (8th/7th c.BC)]:—;also, τρίβος τετάνυστο the path stretched away , [Theocritus Poeta Bucolicus (Refs 3rd c.BC)] (ML)