'(ao. ἐταμίευσα, pf. τεταμίευκα, pass. ao. ἐταμιεύθην, pf. τεταμίευμαι) [ᾰ]
   I être intendant, économe, trésorier : σὺ ταμιεύουσ' ἔτυχες, AR. Vesp. 964, tu te trouvais alors coupeur (intendant) ; ταμιεύειν τινί, AR. Eq. 948, 959 ; DÉM. 1189, 2, être le trésorier de qqn ; particul. :
      1 être intendant public : τῆς Παράλου, DÉM. 570, 15, administrer les fonds destinés à la galère Paralienne ;
      2 à Rome, être questeur, PLUT. Num. 9, etc. ;
   II administrer comme un intendant, càd. :
      1 faire la part, déposer, mettre en réserve : τ. ἐν ἀκροπόλει τὰ ἀριστεῖα τῆς πόλεως, DÉM. 741, 4, déposer dans l’acropole les revenus de la cité ;
      2 administrer en gén. : χώραν Δωριεῖ λαῷ ταμιευομέναν, PD. O. 8, 40, contrée gouvernée par le peuple dorien ;
   III être ménager, économe, d’où administrer avec économie : τἄνδον χρήματα, AR. Lys. 495, l’avoir du ménage ; fig. τ. ἰσχύν, HPC. Art. 814, ménager ses forces ;

Moy. (f. ταμιεύσομαι, ao. ἐταμιευσάμην) :
   I intr. être intendant : τινι, AR. Th. 419, pour qqn ;
   II tr. :
      1 mettre en réserve, déposer, ARSTT. H.A. 9, 13, 1 ; fig. ἐς τὸ αὔριον τὸ μῖσος, LUC. Pr. 8, réserver sa haine pour le lendemain, la concentrer jusqu’au lendemain ;
      2 faire un bon usage de, utiliser, profiter de : τὴν τύχην ou τὸν καιρόν, DH. 1, 65, etc. de la fortune, de l’occasion ;
      3 prendre sur ses économies, tirer d’un fond de réserve, avec ἐκ et le gén. XÉN. Conv. 4, 41 ;
      4 faire la part, limiter : ὅσον βουλόμεθα ἄρχειν, THC. 6, 18, jusqu’où nous voulons étendre notre empire.

➳ Impf. itér. 3 sg. ταμιεύεσκε, SOPH. Ant. 950.

Étym. ταμιεύς.

'

fut. -εύσω Ar. Eq. 948, Is. 6.61, etc. ; pf. τεταμίευκα D.S. 37.8; — Med., fut. -εύσομαι D.H. 1.82; aor. ἐταμιευσάμην D.S. 4.12, Luc. Im. 21; — Pass., aor. ἐταμιεύθην Ph. 2.539; pf. τεταμίευμαι Lys. 30.3 codd., Plu. 2.157a; in med. sense, Hyp. Dem. Fr. 4 : — to be treasurer, paymaster, controller, IG1². 467; οὐκέτι ἐμοὶ ταμιεύσεις Ar. Eq. 948, cf. 959, D. 24.129; σὺ γὰρ ταμιεύουσ’ ἔτυχες Ar. V. 964; τ. καὶ τὰς μεγίστας ἀρχὰς ἄρχειν Arist. Pol. 1282a31; c. gen., τῆς Παράλου τ.
to be paymaster of…, D. 21.173; προσόδων Inscr.Délos 439a18 (ii BC); τ. στρατιωτικῶν Plu. 2.842f; — Med., αὐταῖς ταμιεύεσθαι Ar. Th. 419 (cod. R, ταμιεῦσαι καὶ Reiske), cf. Ec. 600 (anap.). at Rome, to be quaestor, D.S. 37.8, IG 14.751 (Naples), Plu. Num. 9, App. BC 1.77, etc. trans., deal out, dispense, Pl. R. 465c; — Med., τὰ τίμια ἐκ τῆς ψυχῆς ταμιεύομαι X. Smp. 4.41; τ. μικρὰς τὰς ψωμίδας, of a bird feeding, Arist. Fr. 348; — Pass., τὴν δύναμιν ἐκ τούτου ταμιευομένην Pl. R. 508b; τοὺς νόμους τεταμιεύμεθα we have the laws dealt out, Lys. 30.3 (nisi leg. ἐταμιευόμεθα); [ὕδωρ] ἐξ ἀγγείου ταμιευόμενον Arist. Mete. 353b21, cf. GA 770a21; of a patient΄s drinks, ὕστερον έσθω Aët. 9.30.
manage, control, [ταμίαι] ταμιευόντων ἐμ πόλει ἐν τῷ ὀπισθοδόμῳ τὰ τῶν θεῶν χρήματα IG1². 91.15; τὰ τῆς πόλεως Lys. 21.14; of keeping house, regulate, manage, Ar. Av. 1538, Lys. 493; — Med., τὸ ἀργύριον… τοὺς ἱεροποιοὺς ἐμ πόλει ταμιεύεσθαι IG1². 6.121.
store up, Ζηνὸς ταμιεύεσκε γονάς she was the depository of it, S. Ant. 949 (lyr.); — Med., Arist. HA 615b23; — Pass., c. dat., to be held in trust for, Δωριεῖ λαῷ Pi. O. 8.30; to be stored or saved up for, ταμιεύεταί σοι Ῥοδιακοῦ (sc. μέλιτος ἡμικάδιον) αʹ PCair. Zen. 680.14 (iii BC). metaph, husband, ἰσχύν Hp. Art. 47; — Med., οὐκ ἔστιν ἡμῖν ταμιεύεσθαι ἐς ὅσον βουλόμεθα ἄρχειν control the limits to which we mean to extend our sway, Th. 6.18; ἔξεστιν ἡμῖν ταμιεύεσθαι ὁπόσοις ἂν βουλοίμεθα μάχεσθαι X. An. 2.5.18, cf. Eq. Mag. 7.11, Cyr. 3.3.47, 4.1.18; ταμιεύεσθαι τὴν τύχην, τὸν καιρόν, make the best use of fortune or the time, D.H. 1.65, 82; ἐς τὴν αὔριον ταμιεύεσθαι τὸ μῖσος lay it by…, Luc. Prom. 8; ταμιεύεσθαί τινα τῶν ῥητῶν εἰς τὸ Περὶ ἔθους γραφησόμενον ἡμῖν save up…, Gal. 19.219; τῶν θεῶν ταμιευσαμένων εἰς τοῦτον τὸν ἱερώτατον καιρὸν τὴν τῆς οἰκουμένης ἀσφάλειαν having preserved…, OGI 669.9 = BGU 1563.26 (i AD). Med., c. gen., regulate in amount, exercise control over, τοῦ πνεύματος Arist. GA 788a32, cf. Plu. 2.131d. abs., Arist. GA 788a30, PA 675b21. = Lat. fisco, proscribo, Gloss.

u. als dep. med. ταμιεύομαι, ich bin ein ταμίας, eine ταμία, Haushalter, Wirtschafter, Verwalter ; Ar. Eq. 943, dem folgenden ἐπιτροπεύειν entsprechend ; oft auch med., Th. 419, Eccl. 609 ; Plat. Rep. V.405c ; ταμιεύσας τῆς παράλου, Dem. 2 l, 173 ; übh. verwalten, Δωριεῖ χώραν λαῷ ταμιευομέναν ἐξ αἰακοῦ, Pind. Ol. 8.30 ; ταμιεύσας ἐν ἀκροπόλει τὰ ἀριστεῖα τῆς πόλεως, Dem. 24.129 ; übertr. sagt Soph. Ant. 940 von der Danae καὶ Ζηνὸς ταμιεύεσκε γονὰς χρυσορύτους, in sich aufnehmen, verwahren ; haushälterisch, sparsam sein, ἐφ' ὧν ποταμῶν ἔξεστιν ἡμῖν ταμιεύεσθαι ὁπόσοις ἂν ὑμῶν βουλώμεθα μάχεσθαι, Xen. An. 2.5.18 ; vgl. Thuc. 6.18, οὐκ ἐστιν ἡμῖν ταμιεύεσθαι ἐς ὅσον βουλόμεθα ἄρχειν, gleichsam haushälterisch bestimmen, nach eignem Gutdünken ; vgl. Xen. Cyr. 3.3.47, 4.1.18 ; ταμιεύου τἀργύριον καὶ φύλαττε, Luc. adv.Ind. 25. – Uebertr., mäßigen, mit Mäßigung behandeln, genießen. – Von der Zeit, nur im med., ἐς τὸ αὐριον ταμιεύεσθαι τὸ μῖσος, verschieben, aufsparen, Luc. Prom. 8 ; Plut.; dah. ταμιεύεσθαι τὴν τύχην, τὸν καιρόν, das Glück, die günstige Zeit benutzen, Dion.Hal.
Bei den Römern = quaestor sein, Plut. Num. 9.

1. to be controller of receipts and expenditure, to be treasurer, paymaster , [Aristophanes Comicus (5th/4th c.BC), Demosthenes Orator (Refs 4th c.BC)]:—;with genitive, τ. τῆς Παράλου to be paymaster of the Paralus, [Demosthenes Orator (Refs 4th c.BC)]
2. at Rome, to be quaestor , [Plutarch (1st/2nd c.AD)]
3. transitive to deal out, dispense , [Plato Philosophus (5th/4th c.BC)], etc.:—;Pass., τοὺς νόμους τεταμιεύμεθα we have the laws dealt out , [Lysias Orator (Refs 5th c.BC)]:—;Mid., ταμιεύεσθαι εἰς ὅσον βουλόμεθα ἄρχειν to control the limits to which we mean to extend our sway, [Thucydides (Refs 5th c.BC)]
4. of keeping house, to regulate, manage , [Aristophanes Comicus (5th/4th c.BC), Xenophon Historicus (5th/4th c.BC)]:—; Pass., χώρα ταμιευομένα τινί governed or possessed by one, [Pindar (Refs 5th c.BC)]
5. to store up , [Demosthenes Orator (Refs 4th c.BC)]; Ζηνὸς ταμιεύεσκε γονάς she was the depository of it, [Sophocles Tragicus (Refs 5th c.BC)] (ML)