Bailly
(impf. ἔτικτον, f. τέξω, plus souv. τέξομαι, ao.2 ἔτεκον, pf. τέτοκα ; pass. f. τεχθήσομαι, ao. ἐτέχθην, pf. τέτεγμαι) mettre au monde,
particul. : I en parl. de pers. : 1 en parl. de la mère, enfanter : παῖδα, IL.
1, 36, 352, etc. un enfant ; τινί, IL.
2, 658, etc. devenir mère pour qqn, donner un enfant à qqn ; ὑπό τινι, IL.
2, 714, 728, 742, etc. ; παρά τινι, EUR.
El. 62 ; παρά τινος, LUC.
D. mort. 16, 4 ; Alex. 42, etc. ; ἔκ τινος, PLUT.
Thes. 20, avoir un enfant de qqn ;
abs. IL.
9, 90, etc. ; SOPH.
Tr. 834, El. 770 ; PLAT.
Theæt. 151 a,
etc. ; p. opp. à γεννάω, PLAT.
Conv. 206 d ; ἡ τεκοῦσα, ESCHL.
Ch. 131, 670, etc. ; HDT.
5, 92 ; LYS.
116, 38 ; rar. ἡ τίκτουσα, SOPH.
O.R. 1247, El. 235, la mère ;
2 en parl. du père, engendrer, IL.
2, 628 ; 5, 875 ; 6, 206, etc. ; HÉS.
Th. 208 ; ESCHL.
Eum. 630 ; ὁ τεκών, ESCHL.
Ch. 690 ; SOPH.
O.C. 1108, le père ; ὁ ἐκείνου τεκών, EUR.
El. 335, son père ;
3 en parl. du père et de la mère, IL.
22, 234 ; OD.
7, 55 ; 8, 554 ; οἱ τεκόντες, ESCHL.
Pers. 245, Sept. 49 ; SOPH.
O.R. 999, etc. les parents ;
II en parl. d’animaux, mettre bas,
en parl. de la jument, IL.
16, 150 ; 20, 225 ; PLAT.
Crat. 393 c ;
de la vache, HÉS.
O. 593 ; de la brebis, OD.
4, 86 ; 19, 113 ; de la chienne, XÉN.
Cyn. 7, 3, etc. ; en parl. du moineau, pondre, IL.
2, 313 ; en parl. de poissons, frayer, ARSTT.
H.A. 6, 14, 15, etc. ; III en parl. de ch. enfanter, créer, produire : ποίαν, EUR.
Cycl. 332, de l’herbe ;
en parl. d’un pays, PLAT.
Menex. 337 c ;
de la vigne, AR.
Nub. 1117, etc. ; fig. : πόλεμον, PLAT.
Rsp. 547 a, enfanter la guerre ; νόμους, SOPH.
O.R. 869, enfanter des lois ; ἀρετήν, PLAT.
Conv. 212 a, enfanter la vertu ; λόγους, PLAT.
Conv. 210 c, enfanter des discours ; τ. ἄταν ἄταις, SOPH.
El. 235, enfanter des malheurs,
litt. rendre des malheurs pères de malheurs nouveaux ;
au pass. ESCHL.
Sept. 418, Suppl. 659, etc. ;Moy. m. sign. : 1 en parl. de la mère, IL.
2, 742 ; 15, 187 ; 22, 48 ; cf. TRAG. ;
2 en parl. du père, IL.
2, 741 ; 4, 59, etc. ; 3 en parl. du père et de la mère, ESCHL.
Ch. 419 ; 4 en parl. de choses (de la terre, ESCHL.
Ch. 124 ; d’un flambeau qui donne du feu, XÉN.
Cyr. 7, 5, 23, etc.).
➳ Act. impf. avec crase ἅτικτον (p. ἃ ἔτικτον) EUR. H.f. 281. Fut. poét. τεκοῦμαι, d’où inf. τεκεῖσθαι, HH. Ven. 127. Autre fut., 2 pl. τεξείεσθε, ARAT. 124. Ao.1 part. τέξασα, ORPH. H. 41, 8. Ao.2, 3 sg. poét. τέκε, IL. 1, 36, 352, etc. ; HÉS. Th. 208, etc. ; 3 pl. poét. τέκον, IL. 22, 234, etc. ; inf. τεκέειν, IL. 24, 608, ou τεκέμεν, PD. O. 6, 30. Pass. pf. τέτυγμαι (var. τέτογμαι) ALC. 85. Moy. ao.1 inf. τέξασθαι, HÉS. Th. 889. Ao. 1 sg. dor. ἐτεκόμαν [ᾱ] EUR. Tr. 265 ; 3 sg. poét. τέκετο, IL. 2, 742 ; 6, 154 ; 15, 187, etc. ; SOPH. Tr. 834, etc. ; ao.2, 1 pl. τεκόμεσθα, OD. 23, 61 ; 24, 292. Sbj. 2 sg. τέκηαι, A.RH. 1, 905.
Étym. R. indo-europ. *teḱ-, produire, d’où avec redoubl. *τί-τκ-ω, par métath. τίκτω ; cf. τέκνον, τέκος, τοκεύς, etc. ; τέχνη, τέκτων.
Bailly 2020 Hugo Chávez Gérard Gréco, André Charbonnet, Mark De Wilde, Bernard Maréchal & contributeurs / Licence Creative Commons Attribution - Pas d'Utilisation Commerciale - Pas de Modification — « CC BY-NC-ND 4.0 »
LSJ
Od. 4.86, etc. ; fut. τέξω 11.249, h.Merc. 493, Orac. ap. Hdt. 5.92. β΄, A. Pr. 851, 869, E. Tr. 747, Ar. Eq. 1037 (Orac.), Th. 509; also τέξομαι Il. 19.99, Hes. Th. 469, 898, h.Ap. 101, A. Pr. 768, Hdt. 7.49, Ar. Lys. 744, etc. ; poet. inf. also τεκεῖσθαι h.Ven. 127; pl. τεξείεσθε Arat. 124; aor. ἔτεκον, Ep. τέκον, Il. 1.352, 5.875, etc. ; aor.1 ἔτεξα only late, Orph. H. 41.8 codd. (for ἐντήξῃ is prob. l. in Ar. Lys. 553); pf. τέτοκα Hes. Op. 591, Hp. Aph. 5.39, Ar. Pax 757, Pl.Com. 64.5, X. Cyn. 5.13, cf. ἐντίκτω ; — Med., in same sense as Act., only in Poets, A. Ch. 127, Fr. 44; fut. (v. supr.); aor. ἐτεκόμην Ar. Av. 1193 (lyr.), Ep. τεκόμην Il. 4.59, al. ; subj. τέκηαι A.R. 1.905; — Pass., pres. indic. τίκτεται A. Th. 437; inf. τίκτεσθαι Sor. 2.53; part. τικτόμενος ib. 54; fut. τεχθήσομαι J. AJ 2.9.2, Gp. 17.6.1, etc. ; aor. ἐτέχθην Hp. Superf. 18, Ps.-E. Fr. 1132.44, LXX Nu. 26.60 (v.l.), al., Gp. 17.6.2, etc. ; pf. τέτεγμαι, inf. τετέχθαι, Ael. NA 2.12, Paus. 3.7.7, etc. — These pass. tenses seem not to have been used in correct Att. : — bring into the world, engender; of the father, beget, of the mother, bring forth. impf. Act. τίκτε, ἔτικτε, in Hom. usu. of the father, Il. 2.628, 6.155, 206, 11.224, cf. Hes. Fr. 44 (of the mother, Il. 16.180, 22.428, 24.497, Od. 23.325); in Hes. (Frr. 17, 142), Lyr., and Trag. the pres. and impf. are also used of the mother, ἃ Θήβαν ἔτικτεν Pi. O. 6.85, cf. B. 18.50; μᾶτερ, ἅ μ’ ἔτικτες A. Eu. 321 (lyr.), cf. Ag. 763 (lyr., of Υ(́βρις), S. El. 533; δεινὸν τὸ τίκτειν ib. 770, cf. Pl. Tht. 151a, etc. ; τ. καὶ γεννᾷ Id. Smp. 206d; of both parents. Στάσις δὲ καὶ Κρόνος… τίκτετον τύραννον Cratin. 240. aor. Act. τέκε, ἔτεκε, mostly of the mother, Il. 1.36, 352, 2.513, etc. (also fut. Med. τέξεσθαι 19.99); τεκεῖν τινά τινι 2.658, 6.22, etc. ; ὑπό τινι 2.714, 728, etc. ; τ. ἔκ τινος Plu. Thes. 20; παρά τινος Luc. Alex. 42; παρά τινι E. El. 62; but τέκεν of the father, Il. 13.450, Od. 3.489, al., Hes. Th. 208, Fr. 99.2; metaph, τῷ τεκόντι ἀρετήν Pl. Smp. 212a. the aor. Med. τέκετο is commonly used of the father, as Il. 2.741, 6.154, al., Hes. Fr. 19; but τέκετο of the mother, Il. 2.742, 15.187, 22.48, Hes. Fr. 46; so τῶν τεκομένων of the mother, A. Ch. 419 (lyr.). the two are conjoined, ὃν τέκετο θάνατος, ἔτεκε δ’ αἰόλος δράκων S. Tr. 834 (codd., lyr.). aor. Act. is used in pl. of both parents, Od. 7.55, 8.554 (οὓς Ἑκάβη ἠδὲ Πρίαμος τέκε παῖδας Il. 22.234); aor. Med. τεκόμεσθα, Od. 23.61, 24.293. οἱ τεκόντες the parents, A. Th. 49, S. OT 999, etc. ; the Art. is rarely omitted, πατέρων τε καὶ τεκόντων A. Ch. 329 (lyr.); c. gen., κιόντων τοῖς τεκοῦσι Id. Pers. 245 (troch.); ὁ τεκών the father, Id. Ch. 690, S. OC 1108; ἁτεκοῦσα the mother, A. Th. 926 (lyr.), cf. Ch. 133, etc. (rarely ἡ τίκτουσα, S. OT 1247, El. 342); in Prose, Lys. 10.8; ἡ τ. αὐτόν his mother, Hdt. 1.116; ὅ τ’ ἐκεῖνον τεκών E. El. 335. freq. in Medic. and other Prose, of women, τίκτουσι ῥηϊδίως Hp. Aër. 5, cf. Sor. 2.54, al., Gal. 16.670; κόρον ἔτεκε IG4²(1).121.5, cf. 21 (Epid., iv BC). of female animals, bear young, breed, of mares, Il. 16.150, 20.225; of cows, Hes. Op. 591; of sheep, Od. 4.86, etc. ; τὰς τετοκυίας τοκάδας PCair. Zen. 292.305, cf. 710.4 (iii BC); ἐὰν τέκῃ ἵππος ib. 635.2 (iii BC); of the hare, τὰ μὲν τέτοκε, τὰ δὲ τίκτει, τὰ δὲ κύει X. Cyn. 5.13; of birds, hatch, Il. 2.313; ᾠὰ τ.
lay eggs, Hdt. 2.68, Ar. Fr. 185, Arist. GA 718b23, etc. ; of fish, spawn, Id. HA 568a16, Gal. 6.718, etc. of the earth, bear, produce, ἔμπεδα μῆλα (sheep) Od. 19.113; ἡ γῆ… τίκτουσα ποίαν E. Cyc. 333; — Med., γαῖαν…, ἣ τὰ πάντα τίκτεται A. Ch. 127, cf. Fr. 44.4; — Pass., τίκτεσθαι δὲ φόρους γᾶς… εὐχόμεθ’ ἀεί Id. Supp. 674 (lyr.). metaph, generate, engender, produce, λέγω τὴν χώρην λιμὸν τέξεσθαι Hdt. 7.49; ἐπειχθῆναι πρῆγμα τίκτει σφάλματα ib. 10. ζ’ ; of impiety, τὸ γὰρ δυσσεβὲς ἔργον μετὰ μὲν πλείονα τίκτει A. Ag. 759 (lyr.), cf. 763 (lyr., cf. supr. I. 1), Ch. 805 (lyr.); ἡ ἐπιθυμία τ. ἁμαρτίαν Ep. Jac. 1.15; μὴ θράσος τέκῃ φόβον A. Supp. 498; of Night as the mother of Day, τῆς… τεκούσης φῶς τόδ’ εὐφρόνης Id. Ag. 279; ὃν αἰόλα νὺξ… τίκτει…, Ἅλιον αἰτῶ S. Tr. 95 (lyr.); generally, τ. [νόμους] Id. OT 870 (lyr.); χάρις χάριν γάρ ἐστιν ἡ τίκτουσ’ ἀεί Id. Aj. 522; τ. ἀοιδάς E. HF 767 (lyr.); ὕδωρ δὲ πίνων οὐδὲν ἂν τέκοι σοφόν Cratin. 199; τ. ῥήματα Ar. Ra. 1059 (anap.); also in Prose, νουσήματα Hp. Hum. 12; ἃ ἀεὶ τίκτει πόλεμον καὶ ἔχθραν Pl. R. 547a; πολλοὺς καὶ καλοὺς λόγους Id. Smp. 210d; [δὰς] πῦρ τέξεται X. Cyr. 7.5.23, etc. ; — Pass., τῷδε κέρδει (sic codd.) κέρδος ἄλλο τίκτεται A. Th. 437. (τίκτω fr. τίτκ-ω redupl. fr. τεκ (τέκνον, etc.).)
Liddell-Scott-Jones, Greek-English Lexicon (9th ed., 1940)
Pape
erzeugen, Curtius Grundz. d. Griech. Etymol. 2. Aufl. S. 198 ; fut. τέξω, Od. 11.249, H.h. Merc. 493, gew. τέξομαι, Il. 19.99 H.h. Apoll. 101 Hes. Th. 469, 898 ; poet. τεκοῦμαι, τεκεῖσθαι, H.h. Ven. 127, welche Form Buttmann ausf. gr. Gramm. 1 p. 406 bezweifelt, so wie τεξείεσθε bei Arat. Phaen. 124 ; aor. ἔτεκον, perf. τέτοκα, τετοκυῖα, Hes. O. 593 ; unattisch ist τέτεγμαι, ἐτέχθην, die sich bei Hippocr., Anacr. 36.8, 38.1, Pausan. u. a.Sp., wie NT Matth. 2.2 finden ; τέτογμαι nur bei Synes.; ἔτεξα ist selten, s. Lobeck Phryn. p. 743 ; die Dichter brauchen das med. τίκτομαι gleichbedeutend mit dem act., Aesch. bei Ath. XIII.600b ; τέξασθαι, Hes. Th. 889, zw.; häufiger aor.2 ἐτεκόμην, τεκέσθαι, Hom.
Gew. von der Mutter, gebären, τέκνα, παῖδα, υἱόν, oft Hom., τινί, einem Vater ein Kind gebären, auch ὑπό τινι, Il. 2.714, 728, 742, 5.313, 7.469, 14.492 ; ἔκ τινος, Isae. 3.15 ; παρά τινος, Luc. Alex. 42 ; παρά τινι, Eur. El. 62 ; Plut. Pericl. 24 ; παῖδα τέξεται Pind. P. 9.59 ; ἡ τεκοῦσα, die Mutter, Aesch. Spt. 909, Eum. 441 ; oft Soph. u. A., auch praes., ἡ τίκτουσα, Soph. El. 334, O.R. 1247 ; ὥσπερ ἡ τίκτουσ' ἐγώ El. 523 ; in Prosa, μακάριόν σε ἡ μήτηρ ἔτικτεν, Plat. Charmid. 158b ; – vom Vater, erzeugen, oft bei Hom., Il. 6.206 Ἱππόλοχος δ' ἔμ' ἔτικτε, Od. 14.174 ὃν τέκ' Ὀδυσσεύς, Od. 4.387 τὸν δέ τ' ἐμόν φασιν πατέρ' ἔμμεναι ἠδὲ τεκέσθαι, das medium Homerisch statt des activ.; Il. 13.450 sqq. Ζηνός, ὃς πρῶτον μίνωα τέκε Κρήτῃ ἐπίουρον· μίνως δ' αὖ τέκεθ' υἱὸν ἀμύμονα Δευκαλίωνα, Δευκαλίων δ' ἐμὲ τίκτε. Vgl. Lehrs Aristarch. ed. 2 n. 155. Hes. im act. Th. 208, 281, im med. frg. 32.1 ; Eur. I.A. 938 ; τίκτει ὁ θρῴσκων Aesch. Eum. 630 ; ὁ τεκών, der Vater, Ch. 679 ; vgl. Soph. O.C. 1110 u. Eur. El. 335. – Von beiden Eltern zusammen, Il. 22.234, 481, 486, 24.727, Od. 7.55, 23.61 ; Hes. Th. 45 ; οἱ τεκόντες, die Eltern, Eur. Ion 51 ; Aesch. Spt. 49 ; Soph. O.R. 999 u. einzeln auch in Prosa. – Auch von Tieren, Junge bringen, werfen, von einer Stute, Il. 16.150, 22.225, μῆλα Ol. 4.86, 19.113 ; von einer Kuh Hes. O. 593 ; vom Hasen, τὰ μὲν τέτοκε, τὰ δὲ τίκτει, τὰ δὲ κύει, Xen. Cyn. 5.13 ; von Vögeln, Il. 2.313 ; ὠὰ τίκτειν, Eier legen, Her. 2.68 u. Sp. – Von Früchten, καρπόν Ar. Nub. 1103 ; ἡ γῆ τίκτουσα ποίαν Eur. Cycl. 332 ; γαῖαν αὐτήν, ἣ τὰ πάντα τίκτεται Aesch. Ch. 127. – Uebh. hervorbringen, verursachen, λέγω τὴν χώρην λιμὸν τέξεσθαι Her. 7.49 ; τὸ δυσσεβὲς ἔργον μετὰ μὲν πλείονα τίκτει Aesch. Ag. 760, vgl. vs. 763 und Ch. 794 ; φύλαξον μὴ θράσος τέκῃ φόβον Suppl. 493 ; καὶ τῷδε κέρδει κέρδος ἄλλο τίκτεται Spt. 419 ; χάρις χάριν γάρ ἐστιν ἡ τίκτουσ' ἀεί Soph. Aj. 518 ; αὐδῶ μὴ τίκτειν σ' ἄταν ἄταις El. 228 ; ῥήματα Ar. Ran. 1057 ; μέλη Eur. Suppl. 192 ; ἐξ ὑγροῦ πῦρ τέτοκας Mel. 51 (V.176); in Prosa, ἃ γενόμενα ἀεὶ τίκτει πόλεμον καὶ ἔχθραν Plat. Rep. VIII.547a ; ἵνα πολλοὺς καὶ καλοὺς λόγους τίκτῃ Symp. 210d ; πῦρ τέξεται, sie wird eine Feuersbrunst erregen, Xen. Cyr. 7.5.23 ; Sp., wie Plut.
Pape, Griechisch-deutsches Handwörterbuch (3. Aufl., 1914)
TBESG
τίκτω
[in LXX chiefly for יָלַד ;]
prop., of parents,
to beget, bring forth, but esp. the latter, and so always in NT: absol., Luk.1:57 2:6, Jhn.16:21, Gal.4:27' (LXX) (see M, Pr., 127), Rev.12:2, 4; υἱόν, Mat.1:21, 23 1:25 Luk.1:31 2:7, Rev.12:5, 13; pass., Mat.2:2, Luk.2:11. Metaph., of the earth, βοτάνην, Heb.6:7 (Æsch., al.); of lust, ἁμαρτίαν, Jas.1:15.†
(AS)
Translators Brief lexicon of Extended Strongs for Greek based on Abbot-Smith, A Manual Greek Lexicon of the New Testament (1922) (=AS), with corrections and adapted by Tyndale Scholars