ονος (ὁ, qqf. ἡ) :
   I ouvrier travaillant le bois, charpentier ou menuisier, IL. 5, 59 ; 6, 315 ; 13, 390, etc. ; OD. 9, 126 ; 17, 384 ; 19, 56, etc. ; ESCHL. fr. 372 ; SOPH. fr. 491 ; XÉN. Mem. 1, 2, 37, etc. ; p. opp. à χαλκεύς, XÉN. Hell. 3, 4, 17, etc. ; à λιθολόγος, THC. 6, 44, etc. ;
   II p. ext. :
      1 ouvrier ou artisan, en gén. ; en parl. d’un ouvrier travaillant la corne, IL. 4, 110 ; rar. d’un ouvrier en métaux, HH. Ven. 12 ; p. ext. en parl. d’un sculpteur, d’un statuaire, SOPH. Tr. 768 ; EUR. Alc. 348 ;
      2 tout homme qui accomplit un travail (de gymnastique, PD. N. 5, 90, etc.) ; en parl. d’un médecin, PD. P. 3, 11 ; ou qui fabrique, crée, invente, en parl. des poètes, PD. P. 3, 200, etc. ; fig. auteur (de querelles, ESCHL. Ag. 152 ; de maux, EUR. Med. 408, etc.).

➳ ἡ τ. ESCHL. Ag. 1406.

Étym. indo-europ. *te-tḱ-n-, charpentier ; avec redoubl., cf. τέχνη, sscr. tákṣan-.

ονος, ὁ (fem. in A. Ag. 1406, E. Med. 409), worker in wood, carpenter, joiner, τέκτονες ἄνδρες, οἵ οἱ ἐποίησαν θάλαμον καὶ δῶμα καὶ αὐλήν Il. 6.315, cf. Sappho 91; τέκτονος υἱόν, Ἁρμονίδεω… ὂς καὶ Ἀλεξάνδρῳ τεκτήνατο νῆας ἐΐσας Il. 5.59; νηῶν, δούρων τ., Od. 9.126, 17.384, cf. 19.56, 21.43; [πίτυν] οὔρεσι τέκτονες ἄνδρες ἐξέταμον πελέκεσσι Il. 13.390; τ., ὅς ῥά τε πάσης εὖ εἰδῇ σοφίης 15.411; τ. γὰρ ὢν ἔπρασσες οὐ ξυλουργικά E. Fr. 988, cf. A. Fr. 357, S. Fr. 474, X. Mem. 1.2.37; it is freq. opp. to a smith (< χαλκεύς), Pl. Prt. 319d, R. 370d, X. HG 3.4.17; to a mason (< λιθολόγος), Th. 6.44, cf. Ar. Av. 1154; freq. in Inscrr., IG1². 373.245, etc., and Papyri, PCair. Zen. 27.3 (iii BC), etc. ; — but also, generally, any craftsman or workman, κεραοξόος τ.
a worker in horn, Il. 4.110, cf. S. Tr. 768; rarely of metal-workers, h.Ven. 12; τ. Δίου πυρὸς Κύκλωπας E. Alc. 5; sculptor, statuary, ib. 348.
master in any art, as in gymnastics, Pi. N. 5.49; of poets, τέκτονες σοφοὶ (sc. ἐπέων) Id. P. 3.113; τέκτονες εὐπαλάμων ὕμνων Cratin. 70 (ap. Ar. Eq. 530); τέκτονες κώμων, i.e. the χορευταί, Pi. N. 3.4; τ. νωδυνίας, i.e. a physician, Id. P. 3.6; δεξιᾶς χερὸς ἔργον, δικαίας τέκτονος a true workman, A. Ag. 1406. metaph, maker, author, νεικέων ib. 152 (lyr.); κακῶν E. Med. 409; γένους the author of a race, A. Supp. 594 (lyr.), cf. 283; ψευδῶν τ. Heraclit. 28; ὁ γὰρ χρόνος μ’ ἔκαμψε, τ. μὲν σοφός CratesCom. 39. (Cf. Skt. tákṣan- ΄carpenter΄, tákṣati, tāṣṭi ΄form by cutting, plane, chisel, chop΄, Lett. test, tēst ΄hew, plane΄, etc. ; cf. τέχνη.)

ονος, ὁ, jeder in Holz arbeitende Handwerker, bes. der Zimmermann, der Schiffszimmermann, der Baumeister ; τέκτονες ἄνδρες, οἵ οἱ ἐποίησαν θάλαμον καὶ δῶμα καὶ αὐλήν, Il. 6.315, vgl. 15.411 u. 5.59 ff.; πίτυν οὔρεσι τέκτονες ἄνδρες ἐξέταμον πελέκεσσι, νήϊον εἶναι, 13.390 ; οὐδ' ἄνδρες νηῶν ἔνι τέκτονες, Od. 9.126 ; τέκτονα δούρων, 17.384, wo er zu den δημιοεργοῖς gerechnet wird (s. dieses Wort); Hes. O. 25 u. sonst ; vgl. Plat. Rep. X.597d, wo er δημιουργὸς κλίνης heißt ; Thuc. 6.44 u. öfter ; vgl. Xen. Mem. 1.2.37, 4.4.5. Uebh. jeder Arbeiter, der Etwas verfertigt, κεραξόος, Il. 4.110, ein Hornarbeiter ; auch von Metallarbeitern, Schmieden, H.h. Ven. 12 ; χαλκεύς, Plat. Prot. 319d ; χεριαρᾶν τεκτόνων δαίδαλα, Pind. P. 5.34. – Auch übertr. von Dichtern, τέκτονες σοφοὶ ἐπέων, Pind. P. 3.113, wie κώμων, N. 3.4 ; τέκτονα νωδυνιᾶν ἅμερον, P. 3.6, von Asklepios, dem Stiller der Schmerzen, der Schmerzlosigkeit hervorbringt ; ὕμνων, Ar. Eq. 528 ; Paul.Sil. 52 (VI.66) vrbdt τέκτονα δονάκων χαλκόν ; – poet. auch der Erzeuger, Aesch. γένους, Suppl. 589 ; u. übertr., θυσία νεικέων τέκτων, Ag. 148, vgl. 1379 ; bes. im schlimmen Sinne, der Ränkeschmied.

τέκτων, -ονος, ὁ
[in LXX chiefly for חָרָשׁ ;]
an artificer in wood, stone or metal, but esp. a carpenter (see MM, xxiv): Mat.13:55, Mrk.6:3.†
(AS)