σύμ·μετρος, anc. att. ξύμ·μετρος, ος, ον :
   I de même mesure que, dat. EUR. El. 533 ; semblable à, dat. ESCHL. Ch. 227 ; de même âge, de même durée que, dat. SOPH. O.R. 1113 ; abs. ESCHL. Ch. 612 ;
   II proportionné, symétrique, d’où :
      1 dont la mesure s’accorde avec, dont on peut prendre la mesure, PLAT. Theæt. 147 d ;
      2 qui a une commune mesure, ARSTT. ;
      3 d’où qui répond à, qui s’harmonise avec, dat. SOPH. Ant. 387 ; ISOCR. 57 c, 104 d, etc. ; qui arrive à propos, opportun, EUR. Alc. 26 ;
      4 d’une juste mesure, convenable, ESCHL. Eum. 531 ; PLAT. Tim. 86 c ; ξ. ὡς κλύειν, SOPH. O.R. 84, à portée de nous entendre ;
   III modique, médiocre, en parl. de hauteur, XÉN. Œc. 8, 13 ; PLAT. Tim. 86 c ; ARTÉM. 2, 27 ; d’aliments, ARSTT. Nic. 2, 2, etc.

Étym. σ. μέτρον.

ον, (< μέτρον) commensurate with, of like measure or size with, σύμμετρος σῷ ποδί (sc. ἡ βάσις) E. El. 533; χαμεύνῃ Id. Fr. 676; βόστρυχον… σύμμετρον τῷ σῷ κάρᾳ exactly like it, A. Ch. 230; esp. of Time, commensurate with, keeping even with, δαλὸν ἥλικα ξύμμετρόν τε διαὶ βίου ib. 610 (lyr.); τῷδε τἀνδρὶ σ.
being of like age with him, S. OT 1113; ποίᾳ ξύμμετρος προὔβην τύχῃ ; coincident with what chance have I come? i.e. in the very nick of time, Id. Ant. 387, cf. E. Alc. 26 (infr. III). in Mathematics, having a common measure, σύμμετροι αἱ τῷ αὐτῷ μέτρῳ μετρούμεναι (sc. γραμμαί) Arist. LI 968b6; freq. denied of the relation between the diagonal of a square and its side, Id. APo. 71b27, APr. 41a26, Ph. 221b25, Rh. 1392a18; [τὸ νόμισμα] πάντα ποιεῖ σύμμετρα commensurable, Id. EN 1133b22; μήκει οὐ σύμμετροι τῇ ποδιαίᾳ not lineally commensurate with the one-foot side, Pl. Tht. 147d, cf. 148b; Comp., of musical intervals, ταῖς αἰσθήσεσιν εὐληπτότερα τὰ συμμετρότερα Ptol. Harm. 1.10.
in accord with the metre, S. Eleg. 1; σύμμετροι ἐπεκτύπεον ποδῶν χορείαις in time, Tim. Pers. 213.
in measure with, proportionable, exactly suitable, λόγοι ἀνδράσι σ. Isoc. 4.83, cf. 5.110, 12.135; γῆ θηρίοις μᾶλλον ἢ ἀνθρώποις σ. Str. 15.1.26; σ. πρός τι Pl. Lg. 625d, Metrod. Fr. 1, etc. ; c. dat., Pl. Men. 76d, Ti. 67c, Epicur. Fr. 81 (Comp.). abs., in right measure, in due proportion, symmetrical, opp. ὑπερβάλλων and ἐλλείπων, Arist. EN 1104a18, al. ; τὸ σ. καὶ καλόν Pl. Phlb. 66b; τῶν φύσει ξηροτέρων… ὡς πρὸς τὸν σ. παραβάλλειν Gal. 6.360, cf. 27, al. generally, fitting, meet, due, ξύμμετρον δ’ ἔπος λέγω A. Eu. 532 (lyr.); δένδρον πολυκαρπότερον τοῦ συμμέτρου Pl. Ti. 86c, cf. Phld. Rh. 1.288S., al. ; ξύμμετρος ὡς κλύειν within fit distance for hearing, S. OT 84.
moderate, πόνοι Isoc. 1.12; ὥστε σύμμετρον… τὸ πνεῦμα… ποιεῖν Antiph. 202.16; σ. τροφαί Sor. 1.26, cf. 49, al. ; σ. στέγη moderate in size, X. Oec. 8.13; of suitable size, σκῆπτρον OGI 56.62 (Canopus, iii BC). Adv. -τρως in moderation, Isoc. 1.32, etc. ; in due time, ἀφίκετο E. Alc. 26; σ. πρὸς ἑωυτόν conveniently, Hp. Off. 3; σ. ἔχειν πρός τι to be in proportion to…, X. Eq. 1.16; εἴς τι Arist. Mir. 834a15; σ. ἴσχειν λεπτότητος καὶ πάχους Pl. Ti. 85c; τὸ μετὰ νοῦ καὶ τὸ σ. Nicom.Com. 1.36; = μετρίως, φέρειν IG 12(7).396.31 (Amorgos, ii BC), cf. Aristid.Quint. 2.5. Comp. -ότερον more fittingly, D. 61.27 (v.l. -ώτερον).

abgemessen wonach, verhältnismäßig, dah. gleichmäßig, passend, angemessen ; κηδείου τριχὸς συμμέτρου τῷ σῷ κάρᾳ, Aesch. Ch. 225 ; ἔπος, Eum. 505 ; δαλὸν ἥλικα, σύμμετρόν τε διὰ βίου, Ch. 602, durch das Leben mit dauernd ; ἔν τε γὰρ μακρῷ γήρᾳ ξυνᾴδει τῷδε τἀνδρὶ ξύμμετρος, Soph. O.R. 1113 ; ib. 84 ξύμμετρος γὰρ ὡς κλύειν, in verhältnismäßiger Nähe, nahe genug, um hören zu können ; εἰ σύμμετρος σῷ ποδὶ γενήσεται, Eur. El. 533 ; πρός τι, Plat. Legg. I.625d ; δένδρον πολυκαρπότερον τοῦ ξυμμέτρου, Tim. 86c ; καὶ ἀνάλογα, 69b ; ὡς μήκει οὐ ξύμμετρος ἐκείναις, Theaet. 148a ; u. • adv., συμμέτρως ἔχειν τάχους, Tim. 65c, eine angemessene Geschwindigkeit haben ; πόνοι, Isocr. 1.12 ; λόγοι τοῖς ἀνδράσι, 4.83, dem vorangehenden ἁρμόζοντες entsprechend.
Auch wie μέτριος, mäßig, λίμνη σύμμετρος καὶ μικρά, Artemid. 2.27 ; vgl. Xen. Oec. 8.13.

1. commensurate with another thing, [Euripides (Refs 5th c.BC)]: exactly fitting , [Aeschulus Tragicus (6th/5th c.BC)]; τῷδε τἀνδρὶ ξ. being of like age with , [Sophocles Tragicus (Refs 5th c.BC)]; ποίᾳ σύμμετρος τύχ; coincident with what chance? i. e. in the very nick of time, [Sophocles Tragicus (Refs 5th c.BC)]; see. infr. III. 2.
2. commensurable , [Aristotle Philosopher (Refs 4th c.BC)]
3. in measure with, proportionable, exactly suitable , [Isocrates Orator (5th/4th c.BC)], etc.
4. absolute in right measure, in due proportion, symmetrical , opp. to ὑπερβάλλων and ἐλλείπων, [Plato Philosophus (5th/4th c.BC)], etc.
5. generally, fitting, meet, due , [Aeschulus Tragicus (6th/5th c.BC)];—; σύμμετρος ὡς κλύειν within fit distance for hearing, [Sophocles Tragicus (Refs 5th c.BC)]
6. adverb -τρως, [Isocrates Orator (5th/4th c.BC)], etc.
7. in due time , [Euripides (Refs 5th c.BC)] (ML)