σύμ·μαχος, anc. att. ξύμ·μαχος, ος, ον [ᾰ]
      1 qui assiste dans un combat, allié ou auxiliaire de, dat. HDT. 1, 22 ; ATT. (ESCHL. Pers. 792, etc.) ; abs. HDT. 1, 102, etc. ; XÉN. An. 5, 5, 22, etc. ;
      2 p. ext. qui assiste, auxiliaire, HDT. 5, 65 ; THC. 4, 10, etc. ; avec un gén. de chose, auxiliaire de, XÉN. Mem. 2, 1, 32 ; XÉN. An. 2, 4, 7.

Étym. σ. μάχη.

ον, fighting along with, leagued or allied with, τινι A. Ch. 2, 19, Hdt. 1.22, etc. ; freq. abs. as Subst., ally, Sappho 1.28 (fem.), etc. ; and in pl.
allies, Hdt. 1.102, al., IG1². 76.14, etc. ; σ. ἐπί τινα X. An. 5.55.22. as a real Adj., of things, places, circumstances, συμμάχῳ δορί A. Eu. 773; αὐτὴ γὰρ ἡ γῆ ξ. κείνοις πέλει Id. Pers. 792; συντυχίη ἐπεγένετό τινι σ. Hdt. 5.65; νόμον σ. τῷ θέλοντι Id. 3.31; τὸ εἰκὸς σ. μοί ἐστιν Antipho 5.43; τοῦ χωρίου τὸ δυσέμβατον ξύμμαχον γίγνεται Th. 4.10, cf. Hdt. 4.129; πολλά ἐστι τὰ σύμμαχα X. An. 2.4.7; σ. ἔχειν τὸ δίκαιον Lys. 2.10; ὅρκοι καὶ ξυνθῆκαι ib. 62; τάχος σ. εἰς τὸ πραχθῆναι X. Cyr. 3.2.4; c. gen. rei, ἀρετὴ τῶν ἐν πολέμῳ σ. ἔργων Id. Mem. 2.1.32.
assistant (esp. messenger), POxy. 1223.10 (iv AD), 904.4 (pl., v AD), etc.

mitkämpfend, zum Kampfe verbündet, helfend ; πατρίς τε γαῖα πῶς σοι σύμμαχος γενήσεται ; Aesch. Spt. 568, vgl. Pers. 778, u. öfter ; ἥ τε σύμμαχος Δίκη, Soph. O.R. 274, u. öfter ; σύμμαχα ὅρκια, Eid beim Schutzbündnis, Phryn. in B.A. 63. – Gew. ὁ σύμ., der Kampf-, Bundesgenosse ; πρόφρων, Pind. I. 5.28 ; oft bei den Tragg.; Ar. Eq. 222, Plut. 218 ; Her. u. Folgde überall. – Ueberhpt helfend, zustatten kommend, Her. 5.65 ; τοῦ χωρίου τὸ δυσέμβατον μενόντων ἡμῶν ξύμμαχον γίγνεται, Thuc. 4.10 ; πολλὰ οὕτως ἐστὶ τὰ σύμμαχα, Xen. An. 2.4.7 ; σύμμαχα ἔχειν τὰ ἄκρα, Cyr. 3.2.20.