συν·αρμόζω, anc. att. ξυν·αρμόζω :
   I tr.
      1 ajuster ensemble, joindre ensemble, réunir en adaptant : σ. βλέφαρα χειρί, EUR. Ph. 1451, fermer avec la main les yeux (d’un mourant) ; σ. τι πρός τι, ARSTT. H.A. 5, 6, 1, ajuster une chose avec une autre ; au pass. être ajusté, PLAT. Rsp. 411 e ; λίθοι εὖ συνηρμοσμένοι, HDT. 1, 163, pierres bien ajustées ;
      2 p. suite, ajuster les parties d’un tout, d’où ajuster, édifier, charpenter : σκάφος, EUR. Hel. 233, une barque ; ἵππον, EUR. Tr. 11, un cheval (de bois) ; σῶμα, XÉN. Mem. 1, 4, 8, le corps ; fig. σ. πόλιν, PLAT. Leg. 628 a, ordonner, bien organiser un État ; τὰ τῆς ἀρχῆς οὐ συναρμοσμένα καλῶς, DÉM. 154, 16, souveraineté sans véritable consistance ni cohésion ; σ. περιόδους, DH. Comp. 9, ajuster, construire des périodes ; σ. τοὺς πολίτας, PLAT. Leg. 519 e, unir les citoyens ; φιλίᾳ συνηρμόσθαι, LYS. fr. 60 Bkk. être lié d’amitié ; avec une prép. : σ. σῶμα ἐκ τοιούτων, XÉN. Cyn. 5, 31, former le corps de tels éléments ; σ. τοὔνομα (θάλλειν) ἀπὸ τοῦ θεῖν καὶ ἅλλεσθαι, PLAT. Crat. 414 b, former le mot θάλλειν par la combinaison de θεῖν (courir) et de ἅλλεσθαι (sauter) ;
      3 en gén. adapter, ajuster : συνηρμοσμένη λύρα πρὸς τὸν αὐλόν, XÉN. Conv. 3, 1, lyre accordée avec la flûte ; d’ordin. avec le dat. : σ. χείλεα στομάτεσσιν, ANTH. 9, 362, 9, appliquer les lèvres sur la bouche ; μέρη ξυναρμοσθέντα αὐτὰ αὑτοῖς, PLAT. Tim. 56 c, parties ajustées les unes avec les autres ; σ. βροτοὺς εὐχερείᾳ, ESCHL. Eum. 494, accoutumer les hommes à prendre facilement leur parti (du crime), les rendre indifférents au crime ;
   II intr. convenir à, s’accorder avec, s’harmoniser avec, dat. XÉN. Cyr. 8, 4, 19 ; Mem. 2, 6, 24, 25 ; PLAT. Prot. 333 a ; τινὶ σ. εἰς φιλίαν, XÉN. Mem. 2, 6, 20, se lier d’amitié avec qqn ; avec εἰς et l’acc. PLAT. Leg. 729 a ; ARSTT. Metaph. 1, 5 ;

Moy. :
      1 tr. arranger, concilier, unir pour soi, PLAT. Tim. 53 e, Pol. 309 c, etc. ; PLUT. Sol. 15 ;
      2 intr. s’accorder avec : καιρῷ, DL. 4, 37 ; πρὸς τὰ παρόντα, XÉN. Ap. 16, s’accommoder aux circonstances.

Att. συναρμόττω Pl. Ti. 32b, etc. ; Dor. aor. συνάρμοξα Pi. N. 10.12; — pf. Pass. -ήρμοσμαι, aor. -ηρμόσθην (v. infr.); in physical sense, fit together, κεραίαν δίχα πρίσαντες ξ. πάλιν ὥσπερ αὐλόν Th. 4.100; ξυνάρμοσον βλέφαρα… χερί close them, E. Ph. 1451, cf. IT 1167; σ. τοὺς πόρους Thphr. Sens. 9; τι πρός τι Hp. Aër. 9, Arist. HA 541b4; — Pass., λίθοι εὖ συνηρμοσμένοι Hdt. 1.163; ἀλλήλοιν συναρμοσθῆναι Pl. R. 412a; to be joined in wedlock, Arist. Mir. 840b14, PSI 2.166.17 (ii BC), IG 5(2).268.30 (Mantinea, i BC), BGU 1103.23 (i BC), put together, so as to make a whole, σκάφος, ἵππον, E. Hel. 233 (lyr.), Tr. 11; πόλινς. Pl. Lg. 628a; σ. τοὺς πολίτας πειθοῖ τε καὶ ἀνάγκῃ Id. R. 519e; τὰ τῆς ἀρχῆς οὐ συνηρμοσμένα καλῶς D. 11.8; — Pass., συναρμοσθέντ’ Ἀφροδίτῃ Emp. 71.4. of combination in act or thought, ὁμοῦ βίην τε καὶ δίκην σ. Sol. 36.14; καρπὸν δίκᾳ Pi. N. 10.12; σ. εἰς ταὐτόν Pl. Ti. 35a; τρία ὄντα σ. Id. R. 443d; ἰδέας ἀλλήλων ἀφεστώσας Isoc. 15.11; compound a word, ἀπὸ τοῦ θεῖν καὶ ἅλλεσθαι Pl. Cra. 414b; — Pass., ἡ συνηρμοσμέν λέξις Phld. Po. Herc. 994.26; πρὸς ἄλληλα σ. ib. 35. metaph, adapt or conform one thing to another, εὐχερείᾳ σ. βροτούς, i.e. make them indifferent to crime, A. Eu. 495 (lyr.); σ. τοῖς παροῦσι τὸν τρόπον Ephipp. 7; ταῖς ποιότησι τὰς ποσότητας Theon ap. Gal. 6.96; — Pass., πρὸς παρόντα συνηρμοσμένος X. Ap. 16; esp. of Music, λύρα συνηρμοσμέν πρὸς τὸν αὐλόν Id. Smp. 3.1. intr., fit together, Pl. Tht. 204a, Arist. GA 747b1, PA 654b19. metaph, agree together, ἀλλήλοις Pl. Prt. 333a, Phld. Po. Herc. 994.27; τοσαύτῃ φιλίᾳ Lys. Fr. 261 S. ; σ. εἰς φιλίαν X. Mem. 2.6.20; abs., Id. Cyr. 7.5.60, etc. ; σ. εἰς ἅπαντα Pl. Lg. 729a. Med. much like Act., join together, unite, Id. Ti. 53e, Plt. 309c; δεῖ γάμον συναρμόζεσθαι πρὸς τὸν ἴδιον τόνον τᾶς ψυχᾶς Callicrat. ap. Stob. 4.28.18, cf. Plu. Sol. 15; join in wedlock, νέαν καὶ ὡραίαν Ocell. 4.6.
adapt oneself, ἅπαντι καιρῷ D.L. 4.37, cf. Socr. ap. Stob. 3.4.58.

att. συναρμόττω, zusammenfügen, -passen, verbinden, vereinigen ; Λυγκεῖ φρενῶν καρπὸν εὐθείᾳ συνάρμοξεν δίκᾳ, Pind. N. 10.12 ; πάντας ἤδη τόδ' ἔργον εὐχερείᾳ συναρμόσει βροτούς, Aesch. Eum. 471 ; ξυνάρμοσον βλέφαρά μου τῇ σῇ χερί, Eur. Phoen. 1460 ; u. in Prosa : ξυναρμόττων τοὺς πολίτας πειθοῖ τε καὶ ἀνάγκῃ, Plat. Rep. VII.519e ; συναρμόσας ἀπὸ τοῦ θεῖν καὶ ἅλλεσθαι τὸ ὄνομα, Crat. 414b ; οἱ ξυναρμοσθέντες δεσμοί, Tim. 81d ; u. med., τὰ διαφέροντα κάλλει σωμάτων γένη συναρμόσασθαι, Tim. 53e ; συναρμόξατο, Tim.Locr. 99a ; Thuc. 4.100 ; συναρμοσθέντες κατὰ τοῦτον τὸν τρόπον, Pol. 1.26.16. – Von Künstlern, die aus angemessener Verbindung der Teile ein schönes Ganzes bilden, bes. vom Tonkünstler, komponieren, Sp. – Intr., zusammenpassen, angemessen sein, übereinstimmen, mit Einem, τινί, οὐδὲ ξυναρμόττουσιν Mem. 2.6.24 ; συναρμόζουσαι γυναῖκες, Xen. Cyr. 7.5.60 ; Sp., wie Luc. hist.conscr. 55.