συν·αιρέω-ῶ, anc. att. ξυν·αιρέω (f. -ήσω, f.2 συνελῶ, ao.2 συνεῖλον, etc.) :
   I prendre ensemble, càd. :
      1 rassembler, ramasser ou emporter ensemble, OD. 20, 95 ; prendre ensemble dans son esprit, embrasser ou résumer par la pensée, PLUT. Lys. 22 ; fig. σ. εἰς ἕν, PLAT. Phædr. 249 b, ramasser en un corps, résumer ;
      2 en mauv. part, se saisir ensemble, attaquer à la fois, en parl. d’une maladie, THC. 2, 51 ;
      3 enlever ensemble, ôter à la fois, acc. DS. 15, 44 ; avec idée de violence : σ. ἀμφοτέρας ὀφρῦς, IL. 16, 740, emporter les deux sourcils à la fois, en parl. d’une pierre lancée ;
      4 emporter avec un autre, càd. aider à s’emparer de : πόλιν, HDT. 5, 44, d’une ville ; τινι, THC. 2, 29, aider qqn à s’emparer (d’un pays, etc.) ;
      5 emporter, en gén. : τινα, DC. 37, 13 ; 40, 23, emporter qqn, en parl. d’une maladie, d’un poison, etc. ;
   II resserrer, càd. :
      1 restreindre : περίϐολον πόλεως, POL. 10, 11, 4, l’enceinte d’une ville ; p. ext. abréger, résumer : ὡς ξυνελόντι εἰπεῖν, XÉN. An. 3, 1, 38 ; Hell. 7, 5, 6 ; Ages. 5, 3 ; Mem. 3, 8, 10, etc. ; ou συνελόντι εἰπεῖν, CLÉARQ. (ATH. 611 b) ; PLUT. Demetr. c. Ant. 4 ; ou simpl. συνελόντι, IS. 48, 36, pour abréger, bref, en un mot ; ξυνελὼν λέγω, THC. 1, 70 ; 2, 41, etc. pour abréger, je dis ; p. suite, mettre fin à : πολιορκίαν, PLUT. Sert. 13, lever un siège ; πόλεμον, PLUT. Marc. 3, terminer une guerre ;
      2 contracter, fig. : πρὸς οὓς συνῄρηται τὸ φιλεῖν, ARSTT. Rhet. 1, 1, 9, ceux avec qui on a contracté des rapports d’amitié.

Étym. σ. αἱρέω.

in Hom. only 3 sg. aor. σύνελεν, and part. συνελών : — grasp or seize together, χλαῖναν μὲν συνελὼν καὶ κώεα Od. 20.95; seize at once, πάντα ξυνῄρει ἡ νόσος Th. 2.51; of the mind, λογισμῷ τὸ πρᾶγμα σ. Plu. Lys. 22; — Med., συνελόμενος σκαφεῖον seizing a mattock, PPetr. 2 p. 59 (cf. 3 p. xiii, iii BC); — Pass., to be brought together, Arist. SE 181b33; so εἰς ἓν λογισμῷ συναιρούμενον to a unity brought together by reasoning, Pl. Phdr. 249c; τὸ φιλεῖν καὶ τὸ μισεῖν… συνῄρηται are taken into account, Arist. Rh. 1354b9 (nisi leg. συνήρτηται); hence δεῖ συναιρεῖν ἐκ πάντων τούτων ὅτι… from all this we should collect, infer that…, Procl. in Prm. p. 492 S.
bring into small compass, shorten, τὸν χρόνον D.S. 17.116; — Pass., συναιρεῖσθαι εἰς ἥμισυ to be halved, Ascl.Tact. 2.1; to be contracted, τὰ τῶν Ἀθηναίων ταχὺ ξυναιρεθήσεσθαι (v.l. ξυναναιρ-) Th. 8.24; ὁ περίβολος τῆς πόλεως… νῦν… καὶ μᾶλλον ἔτι συνῄρηται Plb. 10.11.4. esp. of speaking, ξυνελὼν λέγω concisely, briefly, in a word, Th. 2.41, cf. 1.70; ὡς συνελόντι εἰπεῖν X. An. 3.1.38, Mem. 3.8.10, etc. ; συνελόντι φάναι Gal. 16.502; so συνελόντι alone, Is. 4.22; συνελόντι ἁπλῶς D. 4.7; συνελόντες τὰ ἐν μέσῳ Luc. Phal. 1.6; συνελεῖν [λόγον] εἰς βραχὺ κεφάλαιον Gal. 15.754.
Gramm., contract, τὸ ε καὶ τὸ α A.D. Pron. 99.24; of the accent of compounds, Id. Synt. 304.8.
make away with, destroy all trace of, annihilate, ἀμφοτέρας δ’ ὀφρῦς σύνελεν λίθος Il. 16.740 (but perh. = συνέχεε καὶ εἰς ἓν συνήγαγεν, as Sch. ad. loc.); metaph, make an end of, σ. τὰς ἀσπίδας abolished them, D.S. 15.44; τὸ καῦμα καὶ τὸ δίψος δεινῶς τοὺς λοιποὺς συνῄρει D.C. 40.23, cf. 37.13, 50.35; συνῃρηκὼς ὥρᾳ μιᾷ χρόνου μήκιστον… πόλεμον Plu. Lys. 11; ὡς ἡμέραις δυσὶ συναιρήσων τὴν πολιορκίαν Id. Sert. 13; diminish a measurement, τινὶ μέτρῳ προσλιπεῖν ἢ συνελεῖν IG 7.3073.24 (Lebad., ii BC); — Pass., τοῦ πρώτου τῶν Καρχηδονίων πολέμων ἔτει δευτέρῳ καὶ εἰκοστῷ συναιρεθέντος Plu. Marc.. 3; τοῦ πλήθους ἤδη συνῃρημένου the congestion having been reduced or ended, Gal. 16.499.
annihilate, make short work of a distance, ταχὺ σ. πολλὴν ὁδόν Plu. 2.759d; — Pass., τὸ διάστημα ταχέως ὑπὸ προθυμίας τῶν ἐλαυνόντων συνῄρητο Id. Lys. 11.
help to take or conquer, τὴν Σύβαριν Hdt. 5.44; βουλόμενοι σφίσι… ξυνελεῖν (v.l. for ξυνεξ-) αὐτόν wishing that he should help them to conquer, Th. 2.29.

(αἱρέω),
1) zusammennehmen, -fassen ; χλαῖναν μὲν συνελὼν καὶ κώεα, Od. 20.95 ; εἰς ἓν λογισμῷ ξυναιρούμενον, Plat. Phaedr. 249b ; dah. zusammenziehen, verkürzen, συνελόντι εἰπεῖν, um es kurz zu sagen, Isae. 4.22, wie Xen. An. 3.1.38, ξυνελὼν λέγω, Thuc. 2.41, 6.80 u. oft ; μᾶλλον ἔτι συνῄρηται ὁ περίβολος τῆς πόλεως, Pol. 10.11.4.
2) mit hinwegreißen, zerstören, vernichten ; ἀμφοτέρας δ' ὀφρῦς σύνελεν λίθος, Il. 16.740, Soph. Tr. 884, in Gemeinschaft mit Einem erobern, Σύβαριν, Her. 5.44, 45, u. Folgde ; τὸ διάστημα συνῄρητο, der Zwischenraum war zurückgelegt, Plut. Lys. 11. – Uebh. ergreifen, erfassen, einnehmen, πάντα ξυνῄρει ἡ νόσος, Thuc. 2.51, τὸν Σιτάλκην οἱ Ἀθηναῖοι ξύμμαχον ἐποιήσαντο βουλόμενοι σφίσι τὰ ἐπὶ Θρᾴκης χωρία καὶ Περδίκκαν ξυνελεῖν αὐτόν, 2.29.