[ᾰ] (f. εύσω, ao. ἐστράτευσα, pf. ἐστράτευκα, pf. pass. ἐστράτευμαι) :
      1 servir comme soldat, XÉN. Cyr. 4, 4, 11 ; Hell. 7, 4, 34, etc. ; PLAT. Leg. 943 a, etc. ; p. suite, faire campagne, faire une expédition (sur terre ou sur mer, comme chef ou comme soldat) ATT. ; ἐπί τινα, HDT. 1, 77 ; THC. 3, 7 ; ἐπὶ Μίλητον, HDT. 6, 7 ; ἐπὶ Τροίαν, THC. 1, 8 etc. contre qqn, contre Milet, contre Troie ; εἰς Πλάταιαν, THC. 2, 6, etc. ; πρὸς Ἄϐυδον, XÉN. Hell. 1, 2, 15, à Platée, contre Abydos ; στρατείαν, EUR. Suppl. 116, etc. ; πόλεμον, THC. 1, 112, diriger une expédition, une guerre au dehors ;
      2 postér. enrôler des soldats, acc. HDN 2, 14, 12 ; APP. Civ. 1, 42, etc. ;

Moy. (f. στρατεύσομαι, ao. ἐστρατευσάμην, rar. ἐστρατεύθην) servir comme soldat. HDT. 1, 209 ; 7, 61 ; AR. Ran. 1113 ; LYS. 114, 33, etc. ; στρ. ψιλόν, AR. Th. 232 ; ὁπλίτην, XÉN. Mem. 3, 4, 1, servir comme soldat d’infanterie légère, comme hoplite ; στρ. μισθοῦ, XÉN. Cyr. 3, 2, 7, servir pour une solde, càd. comme mercenaire ; ὑπό τινι, PLUT. Cam. 2, servir sous qqn ; ἐπί τινα, HDT. 1, 71, etc. ; XÉN. An. 2, 1, 1, etc. contre qqn ; εἰς τὴν Ἀσίαν, XÉN. Hell. 3, 4, 2, faire campagne en Asie ; σύν τινι, XÉN. Cyr. 5, 4, 37, etc. ; μετά τινος, EUR. I.A. 967 ; XÉN. Hell. 4, 6, 3, conjointement avec qqn ; ὑπέρ τινος, pour protéger qqn ou qqe ch. PLAT. Rsp. 429 b ; ou à la place de qqn, PLAT. Leg. 878 d, etc. ; στρ. ἔξω, PLAT. Leg. 814 a, faire campagne au dehors, hors du pays.

➳ Ao. pass. au sens moy. ἐστρατεύθην, PD. P. 1, 51 ; APD. 1, 9, 13, 2. Dans les inscr. att. στρατεύειν dans une inscr. du 6^e siècle av. J.C. ; στρατεύεσθαι dans les inscr. des 4^e et 3^e siècles ; v. Meisterh. p. 154, § 75, 2.

Étym. στρατός.

(< στρατός) advance with an army or fleet, wage war, or rulers, offcers, or men, Κροῖσος ἐνένωτο στρατεύειν ἐπὶ τοὺς Πέρσας Hdt. 1.77; Θηβαῖοι… ἐστράτευον ἐπὶ τοὺς Πλαταιέας Id. 6.108, cf. 7 (v.l.), Th. 3.7, OGI 327.2 (Pergam., ii BC), etc. ; οἱ Ἀθηναῖοι στρατεύσαντες ἐς Πλάταιαν Th. 2.6; Καρχηδόνιοι στρατεύσαντες ἐπὶ Σικελίαν X. HG 1.1.37; εἰς Σικελίαν στρατεύσαντες ib. 1.5.21; ἐστράτευσαν πρὸς Ἄβυδον ib. 1.2.16; σ. ὅποι Κῦρος ἐπαγγέλλοι Id. Cyr. 7.4.9; c. acc. cogn., οἶσθ’ ἣν στρατείαν ἐστράτευσ’ ὀλεθρίαν (sc. ἐγὼ Ἄδραστος) E. Supp. 116; Λακεδαιμόνιοι… τὸν ἱερὸν καλούμενον πόλεμον ἐστράτευσαν Th. 1.112; metaph, ἑνὸς δ’ ἐπ’ ἀνδρὸς δώματα στρατεύομεν (Iris et Lyssa loq.) E. HF 825 (nisi leg. σῶμα συστρατεύομεν); — so in Med., στρατεύομαι Hdt. 7.61, etc. ; fut. στρατεύσομαι ib. 11, D. 8.23; aor. ἐστρατευσάμην Hdt. 1.204, S. Aj. 1111, Isoc. 5.144, etc. ; also ἐστρατεύθην Pi. P. 1.51, Apollod. 1.9.13; pf. ἐστράτευμαι Is. 4.29, etc. ; Boeot. 3 pl. pf. Med. ἐστροτεύαθη IG 7.3174.27 (Orchom. Boeot.), al. ; εἰ μὴ στρατεύοισθ’ ἐς τὸν Ἑλλήνων τόπον A. Pers. 790; στρατεύσονται ἐπὶ τὴν ἡμετέρην [Ἀθηναῖοι] Hdt. 7.11; οἱ δὲ στρατευόμενοι οἵδε ἦσαν, Πέρσαι μέν… ib. 61, cf. 64, 66, al. ; ἐστρατευμένοι γάρ εἰσι they have been soldiers, have seen war-service, Ar. Ra. 1113, cf. IG1². 1.3, 18.9, Lys. 9.4; ψιλὸς αὖ στρατεύσομαι Ar. Th. 232, cf. Eup. 117.8; ὁπλίτης σ. X. Mem. 3.4.1; ἐκ καταλόγου σ. ibid. ; ὅταν ἡλικίαν ἐκπέμπωσι προγράφουσιν ἀπὸ τίνος ἄρχοντος καὶ ἐπωνύμου μέχρι τίνων δεῖ στρατεύεσθαι Arist. Ath. 53.7; σφι ἐδόκεε στρατεύεσθαι ἐπὶ τὰς Θήβας Hdt. 9.86; ἐπὶ τοῦ κρυστάλλου στρατεύονται… πέρην ἐς τοὺς Σίνδους Id. 4.28; σ. μετά τινων E. IA 967; ὑπὲρ τῆς πόλεως Pl. R. 429b; τῆς σῆς οὕνεκ’… γυναικός S. Aj. 1111; ὑπό τινι Plu. Cam. 2; ἐπ’ Αἴγυπτον Hdt. 3.139; ἐς τὴν Ἀσίην Id. 1.4, cf. And. 3.30, etc. ; κατὰ Ἐφεσίων OGI 437.70 (Pergam., i BC); πρὸς τὴν τῶν Ὀλυνθίων πόλιν X. HG 5.3.3; μισθοῦ σ. Id. Cyr. 3.2.7; πανδημεὶ ἔξω σ. Pl. Lg. 814a; opp. ἐπιδημεῖν, Lys. 20.21; opp. δημηγορεῖν, And. 4.22; στρατευσάμενος, = a militiis, IG 14.716 (Naples); c. acc. cogn., τὰς στρατείας στρατευόμενος Is. 10.25. Med., serve in the army, τυΐ πρᾶτον ἐστροτεύαθη the following have joined the army for the first time, IG 7 l.c. ; μηδεὶς ἐαθῇ στρατεύσασθαι to join the army, UPZ 110.162 (ii BC), cf. Sammelb. 7354.6 (ii AD), BGU 1680.9 (iii AD); οἱ στρατευόμενοι Ἕλληνες the Greeks who are in the army, PTeb. 5.168 (ii BC). — In Hdt. codd. vary between Act. and Med., as in 6.7, 108; in Att. and later Gr. (PGrenf. 1.21.3 (ii BC), PTeb. 5.168 (ii BC), etc.) the Med. is much the more freq. later, in Act., take or receive into the army, enroll, enlist, D.S. 25.12, App. BC 1.42, 2.141, 5.137, Hdn. 2.14.6; — Pass., τῶν νεολέκτων τῶν στρατευθέντων ὑφ’ ἡμῶν POxy. 1103.5 (iv AD); ὁ νῦν στρατευθεὶς τίρων PLond. 2.237.31 (iv AD). v. στραγγεύομαι.

im Kriege dienen, Kriegsdienste tun, zu Felde ziehen ; Eur. Herc.F. 825, Rhes. 471 ; oft Her., ἐνένωτο στρατεύειν ἐπὶ τοὺς Πέρσας 1.77, ἐπὶ Μίλητον 6.7 ; Thuc. τὸν ἱερὸν πόλεμον, 1.112 ; Folgde : ποίῳ δικαίῳ χρώμενος Ξέρξης ἐπὶ τὴν Ἑλλάδα ἐστράτευσεν, Plat. Gorg. 483d ; Sp., στρατεύειν πανδημεί, Pol. 2.2.7. – Häufig als depon. med., u. bei Pind. P. 1.51 auch im aor. pass. als depon., ἐστρατεύθη, er zog zu Felde ; εἰ μὴ στρατεύοισθ' ἐς τὸν Ἑλλήνων τόπον, Aesch. Pers. 776 ; οὐ τῆς σῆς οὕνεκ' ἐστρατεύσατο γυναικός, Soph. Aj. 1090 ; ἐπὶ τὴν ἐμὴν στρατεύομαι πόλιν, Eur. Phoen. 435 ; Ar. Nub. 682 ; ἐστρατευμένος, Ran. 1111 ; ἐστράτευμαι τὰς στρατείας, Isae. 2.42 ; ἐστρατεύοντο ἐπὶ τοὺς Πλαταιέας, Her. 6.108 ; ἐπὶ Αἴγυπτον, 3.139 ; öfter auch absolut, 4.28, 8.43 ; ἔοικεν ἐκ νέου στρατεύεσθαι διὰ βίου, Plat. Legg. III.694c, u. öfter, u. Folgde überall.
Bei Hdn. 2.14.6 steht das act. für »anwerben«, in das Heer aufnehmen. Vgl. App. B.C. 2.141.

στρατεύω and depon., -ομαι, so always in NT
(< στρατός, an encamped army), [in LXX for מההּ hith., יָצָא, צָבָא; metaph., 4Ma.9:23 ;]
used of the general, to make war, do battle, and (chiefly) of the soldiers serving under him, to serve as a soldier: Luk.3:14, 1Co.9:7, 2Ti.2:4. Metaph. (cf. MM, ii, xxiii), of spiritual conflict, to war, make war: 2Co.10:3, 1Ti.1:18, Jas.4:1, 1Pe.2:11.†
(AS)