(f. σπεύσω, ao. ἔσπευσα, pf. ἔσπευκα ; pf. pass. ἔσπευσμαι) :
   I tr. :
      1 presser, hâter : τι, IL. 13, 236, qqe ch. ; γάμον, OD. 19, 137, un mariage ; παῦσαι σπεύδων τὰ σπεύδεις, HDT. 7, 206, cesse la hâte que tu montres ; particul. apporter en hâte, procurer avec empressement, tenir prêt, acc. SOL. fr. 38 ; EUR. I.T. 1351 ;
      2 abs. presser, exhorter, exciter, HDT. 8, 46 ;
      3 rechercher avec empressement, être ardent pour : μηδὲν ἄγαν σπ. THGN. 335, 401, ne faire de zèle en rien, n’être ardent à l’excès pour rien ; σπ. βίον ἀθάνατον, PD. P. 3, 110 ; ἀρετάν, PD. I. 4, 22, viser avec ardeur à l’immortalité, à la vertu ; τὴν ἡγεμονίαν, THC. 5, 16, poursuivre avec ardeur le commandement ; σεαυτῷ τἀναντία σπεύδεις, PLAT. Prot. 361 a, tu vises à la contradiction avec toi-même ; σπ. πόλεμόν τινι, EUR. H.f. 1133, livrer bataille à qqn ; avec une prop. inf. viser à ce que, etc. HDT. 1, 74 ; XÉN. Mem. 4, 3, 1 ; PLAT. Crit. 45 c ; SOPH. Aj. 804, etc. ; avec une conj. σπ. τι αἰ, IL. 13, 236 ; ὅπως, PLAT. Leg. 687 c, etc. presser vivement qqe ch. pour voir si, etc. pour que, etc. ; au pass. être recherché ou obtenu avec effort, HDT. 7, 53 ; LUC. Am. 33, etc. ;
   II intr.
      1 se hâter, se presser, IL. 8, 191 ; 23, 767 ; HÉS. Sc. 228 ; SOPH. El. 935, etc. ; EUR. Med. 183, etc. ; AR. Pl. 255, etc. ; σπεύδειν ἀπὸ ῥυτῆρος, SOPH. O.C. 900, se hâter à bride abattue càd. en toute hâte ; σπ. ταχέως, AR. Eq. 495 ; θᾶσσον, EUR. Med. 100 ; ὅτι ou ὡς τάχιστα, IL. 23, 414 ; AR. Lys. 266, se hâter vivement, plus vite, le plus vite possible ; σπεύδειν ἐς μάχην, IL. 4, 225, s’élancer au combat ; σπ. πρός τινα, AR. Vesp. 1026, s’empresser vers qqn ; ἐπὶ βοήθειαν, LYCURG. 155, 10, courir au secours ; au part. au sens d’un adj. ou d’un adv. : pressé, en hâte, vite : ἤϊξε σπεύδουσα, IL. 11, 119, elle fuit en hâte ; cf. IL. 23, 506 ; σπεύδων ἐϐοήθει, XÉN. Hell. 4, 3, 1, il accourait au secours ; avec l’inf. HÉS. O. 671 ; PD. N. 9, 50 ; avec un part. φέρων ἔσπευδον, AR. Ach. 179, je me hâtais d’apporter, etc. ; cf. SOPH. El. 935, etc. ; EUR. Med. 761 ; avec une conj. : σπ. ἵνα, IL. 15, 402 ; ὡς, EUR. Hel. 1438 ; ὅπως, AR. Lys. 266, se hâter pour que, se hâter de, etc. ;
      2 en gén. agir avec empressement, se donner de la peine, faire effort, s’efforcer, IL. 8, 293 ; 18, 373, 472 ; 24, 253 ; OD. 24, 324 ; HÉS. O. 459, etc. ; SOPH. Ph. 620, etc. ; en parl. de combat, IL. 4, 232 ; 5, 667, etc. ; de bêtes de trait, IL. 17, 745 ; d’abeilles, etc. HÉS. Th. 597, etc. ; σπεύδειν τινί, ALEX. (Com. fr. 3, 525) ; CHARIT. 6, 1, se donner de la peine pour qqn, être dévoué à qqn : σπ. εἴς τι, HÉS. O. 24 ; THGN. 402 ; ESCHL. Pr. 192, etc. ; THC. 5, 37, etc. se donner de la peine, faire effort pour qqe ch. ; σπεύδειν περὶ Πατρόκλοιο θανόντος, IL. 17, 421, faire effort pour Patrocle tombé, combattre pour son cadavre ; de même avec ὑπέρ et le gén. POL. 4, 51, 2 ; au part. au sens d’un adv. : laborieusement, péniblement : σπεύδων ἕλκει ὁ πρέσϐυς κάμνοντι ἐοικώς, THCR. Idyl. 7, 40, le vieillard traîne péniblement (un grand filet) semblable à un homme qui déploie toute sa force ; avec l’inf. se donner de la peine pour, faire effort pour, HÉS. O. 22, 671 ; SOPH. Aj. 812 ; HDT. 8, 41 ; XÉN. An. 1, 3, 14, etc. ; PLAT. Rsp. 528 d, etc. ; avec un part. σπεῦσε πονησάμενος τὰ ἃ ἔργα, OD. 9, 250, il avait accompli son travail rapidement ; cf. XÉN. Hell. 3, 1, 17 ; avec une conj. σπ. αἴ κε, IL. 17, 121 ; ὡς, ESCHL. Pr. 203 ; ὅπως, AR. Eq. 934 ; ἵνα, PLAT. Pol. 264 b, etc., faire effort pour voir si., pour que., etc. ;
      3 abs. se tourmenter, être agité, être inquiet, s’effrayer, SPT. Ex. 15, 15 ; 1Reg. 28, 21, etc. ;

Moy. (f. σπεύσομαι) s’occuper avec empressement de, acc. ESCHL. Ag. 147.

➳ Act. prés. ind. 3 pl. dor. σπεύδοντι, THCR. Idyl. 16, 15 ; sbj. 1 pl. dor. σπεύδωμες, THCR. Idyl. 15, 59 ; inf. épq. σπευδέμεν, OD. 24, 324. Ao. sbj. 1 pl. épq. σπεύσομεν (p. -ωμεν) IL. 17, 121. Pf. pass. ἔσπευσμαι, GAL. 13, 487 dout.

Étym. R. indo-europ. *speud-, hâter.

Ep. inf. σπευδέμεν Od. 24.324; fut. σπεύσω E. Med. 153 (lyr.), Ar. Eq. 926, etc. ; Cret. σπευσίω SIG 527.42 (iii BC); aor. ἔσπευσα E. Supp. 161, Pl. Cri. 45c, etc. ; Ep. σπεῦσα Od. 9.250; subj. σπεύσομεν, for -ωμεν, Il. 17.121; pf. ἔσπευκα Annuario 8/9.375 (Perga, ii BC), Paus. 7.15.11; — Med., A. Ag. 151 (lyr.); fut. σπεύσομαι Il. 15.402; — Pass., pf. ἔσπευσμαι Luc. Am. 33, Gal. 12.895. trans., set going, urge on, hasten, ταῦτα δ’ ἅμα χρὴ σπεύδειν Il. 13.236; οἱ δὲ γάμον σπεύδουσιν Od. 19.137, cf. Hdt. 1.38; παῦσαι σπεύδων τὰ σπεύδεις ib. 206; σ. ἀθλίαν ὁδόν E. Ion 1226; σ. οἱ μὲν ἴγδιν, οἱ δὲ σίλφιον, οἱ δ’ ὄξος procure quickly, get ready, Sol. 39; κλίμακας E. IT 1352; σπευσίω ὅτι κα δύναμαι κακὸν τᾷ πόλει SIG l.c. (in Hdt. 8.46, Δημοκρίτου σπεύσαντος, an acc. must be supplied).
seek eagerly, strive after, μηδὲν ἄγαν σ. Thgn. 335, 401; σ. βίον ἀθάνατον, μακροτέραν ἀρετάν, Pi. P. 3.62, I. 4(3).13 (31); εὐψυχίαν ἀντ’ εὐβουλίας E. Supp. 161; τὴν ἡγεμονίαν Th. 5.16; χάριν E. Hec. 1175; πόλεμον τέκνοις Id. HF 1133.
promote or further zealously, press or urge on, τι τῶν φέρει φρήν A. Supp. 599 (lyr.); τὸ σὸν σ. ἅμα καὶ τοὐμόν S. El. 251; τὸ σὸν ἀγαθόν E. Hec. 120 (lyr.); τὸ ἐφ’ ἑαυτὸν ἕκαστος σ. Th. 1.141; σ. ἀσπούδαστ’ ἐπὶ σοὶ δαίμων E. IT 201 (lyr.); τὰ ἐναντία τῇ ἑαυτῶν ὠφελείᾳ σ. And. 2.2; in arguing, σεαυτῷ τὰ ἐναντία σ. Pl. Prt. 361a; σ. τοῦτο, ὅπως… Id. Lg. 687e; μὴ σπεῦδ’ ἃ μὴ δεῖ, μηδ’ ἃ δεῖ σπεύδειν μένε Men. Mon. 344; c. dat., οἱ Χαιρέᾳ σπεύδοντες the partisans of Chaereas, Charito 6.1; ἐς τὰ Ἑλλήνων σ. Philostr. VA 5.8; folld. by a conj., εἰς τοὺς πλουσίους σπεύσω σ’ ὅπως ἂν ἐγγραφῇς Ar. Eq. 926; — Med., σπευδομένα θυσίαν A. Ag. 151 (lyr.); — Pass., ξυνὸν πᾶσι ἀγαθὸν σπεύδεται Hdt. 7.53; ἐσπευσμέναι χρεῖαι pressing needs, Luc. Am. 33. c. acc. et inf., σπεύσατε… Τεῦκρον ἐν τάχει μολεῖν urge him to come quickly, S. Aj. 804; σπεῦσον… κάπετόν τιν’ ἰδεῖν hasten to look out for…, ib. 1165 (anap.). more freq. intr., press on, hasten, διὰ δρυμὰ πυκνὰ καὶ ὕλην σπεύδουσ’ Il. 11.119, cf. 8.191, 23.414, Hes. Sc. 228; σ. ἀπὸ ῥυτῆρος with loose rein, S. OC 900; δρόμῳ E. Ion 1556; πεζῇ X. An. 3.4.49, etc. ; exert oneself, strive eagerly or anxiously, of warriors fighting, Il. 4.232, cf. 8.293, etc. ; of a smith at work, 18.373; of beasts of draught, 17.745; of bees working, Hes. Th. 597; prov., ὅταν σπεύδῃ τις αὐτὸς χὠ θεὸς συνάπτεται A. Pers. 742 (troch.); σπεῦδε βραδέως festina lente, Gell. 10.11.5; σ. τινί exert oneself for another, Alex. 309; — Construct., c. part., σπεῦσε πονησάμενος τὰ ἃ ἔργα (for σπουδαίως ἐπονήσατο) Od. 9.250, cf. S. El. 935, E. Med. 761 (anap.), Ar. Ach. 179; reversely, σπεύδων in haste, eagerly, τὼ δὲ σπεύδοντε πετέσθην Il. 23.506; ἵκετο σπεύδων Pi. P. 4.95; εἰς ἀρθμὸν ἐμοὶ… σπεύδων σπεύδοντί ποθ’ ἥξει A. Pr. 193 (anap.); σ. ἐβοήθει X. HG 4.3.1. c. inf., to be eager to…, Hes. Op. 22, 673, Pi. O. 4.11 (14), N. 9.21, A. Ag. 601, Hdt. 8.41; σῴζειν θέλοντας ἄνδρα γ’ ὃς σπεύδῃ θανεῖν S. Aj. 812; — Med., σπευδομένα ἀφελεῖν A. Eu. 360 (lyr.). c. acc. et inf., to be anxious that…, εἰρήνην ἑωυτοῖσι γενέσθαι Hdt. 1.74; ἔσπευδεν εἶναι μὴ μάχας Ar. Pax 672, cf. Pl. Prt. 361a; τὸ λεκτικοὺς γίγνεσθαι τοὺς συνόντας οὐκ ἔσπ. X. Mem. 4.3.1; also ἔσπευσεν τοῦ διατηρηθῆναι τὴν εὐφημίαν αὐτοῖς IG2². 1028.83. folld. by ὡς, ὅπως, etc., σ. ὡς Ζεὺς μήποτ’ ἄρξειεν A. Pr. 205; σ. ὅπως μὴ… Pl. Grg. 480b; ἵνα…, ἵνα μὴ…, Id. Plt. 264a, Isoc. 4.164; ὥστε μή, c. inf., Thphr. Od. 57. folld. by a Prep., σ. μάχην ἐς show eagerness for…, Il. 4.225 (Med., σπεύσομαι εἰς Ἀχιλῆα, ἵνα… hasten, 15.402); εἰς ἄφενος σπεύδειν Hes. Op. 24; εἰς ἀρετήν Thgn. 403; ἐς θαλάμους E. Hipp. 182 (anap.); ἐς τὰ πράγματα Id. Ion 599, etc. ; εἰς τὸ αὐτὸ ἡμῖν X. Cyr. 1.3.4; δώματος εἴσω E. Med. 100 (anap.); ἐπί τι Lycurg. 57; περὶ Πατρόκλοιο θανόντος struggle for him, Il. 17.121; ὑπέρ τινος IG 12(9).903 (Chalcis, ii BC); πρός τινα Ar. V. 1026, etc. ; also σ. ὁδόν IG 14.1729. with Adv., σ. οἷ θέλεις S. Tr. 334; δεῦρο Ar. Ach. 179; ἔνθα X. An. 4.8.14, etc.
to be troubled in mind, harassed, LXX Ex. 15.15, 1 Ki. 28.21, al. (Cf. σπουδή, σπούδαξ, Lith. spáudžiu ΄press΄.)

fut. σπεύσω,
1) antreiben, in schnelle Bewegung setzen, beschleunigen, eifrig betreiben ; ταῦτα χρὴ σπεύδειν, Il. 13.236 ; γάμον, Od. 19.137 ; Her. 1.38 ; παῦσαι σπεύδων τὰ σπεύδεις, 1.206 ; 3.137 ; vgl. Bornem. Xen. Symp. 7.4 ; pass., ξυνὸν τοῦτο πᾶσι ἀγαθὸν σπεύδεται, Her. 7.53. – Dah. Etwas eifrig erstreben, sich um Etwas bemühen, bewerben ; μὴ βίον ἀθάνατον σπεῦδε, Pind. P. 3.62 ; ἀρετάν, I. 3.31, εὐψυχίαν ἔσπευσας, Eur. Suppl. 173 ; κλίμακας, I.T. 1352, σπεύδει ἀσπούδαστα, 201, u. öfter ; νῦν σεαυτῷ τἀναντία σπεύδεις, Plat. Prot. 361b. – Med., Aesch. σπευδομένα θυσίαν, Ag. 147. – Auch = anregen, ermahnen, Her. 8.46.
2) häufiger intr., sich antreiben, sich sputen, eilen, sich eifrig bemühen, anstrengen ; absolut, περὶ Πατρόκλοιο θανόντος, sich um den gefallenen Patroklus bemühen, um seine Leiche kämpfen, Il. 17.121, σπεύσατέ μοι, κακὰ τέκνα, 24.253 ; neben ἱδρώων, 11.119, 18.373 ; ἀλλ' ἐφομαρτεῖτον καὶ σπεύδετον, 8.191 ; μάλα σπεύδοντα ἐς μάχην, in die Schlacht eilen, 4.225 ; τί με σπεύδοντα καὶ αὐτὸν ὀτρύνεις, 8.293, was treibst du mich an, der ich schon von selbst eile, mich beeifere, auch im med., ἔγωγε σπεύσομαι εἰς Ἀχιλῆα, 16.402, u., so auch σπευδόμενος, eilig, wie App. ἐσπευσμένος ; Hom. dat so das part. praes. act. σπεύδων, eilig, hastig, Il. 8.293, 23.506 u. sonst ; ἔσπευδε δρόμῳ, Eur. El. 473 ; – mit dem partic., ἐπειδὴ σπεῦσε πονησάμενος τὰ ἃ ἔργα, er verrichtete seine Arbeit schnell, Od. 9.250, 310, 843 ; c. inf., Hes. O. 22, 675 ; σπεῦδεν ἱκέσθαι, Pind. N. 9.21 ; Aesch. Ag. 587, Eum. 340, auch c. acc. c. inf., 1.74, 8.41, vgl. σπεύσαθ', οἱ μὲν, Τεῦκρον ἐν τάχει μολεῖν, Soph. Aj. 791 ; auch ὃς σπεύδει θανεῖν, 799 ; ἔσπευδεν εἶναι μὴ μάχας, Ar. Pax 655 ; τοιαῦτα σπεύδεις περὶ σεαυτὸν γενέσθαι, ἅπερ –, Plat. Crit. 45c ; λεκτικοὺς γίγνεσθαι τοὺς συνόντας οὐκ ἔσπευδεν, Xen. Mem. 4.3.1 ; ἔσπευδον πεμφθῆναι τὸν λόγον, Isocr. 5.23 ; σπεύδοντες ὡς Ζεὺς μήποτ' ἄρξειεν θεῶν, Aesch. Prom. 203 ; σπεύδειν ὅπως μή, Plat. Gorg. 480a ; Folgde : ὑπὲρ πράγματος, Pol. 4.51.2, im Ggstz von ἐκ παρέργου ποιεῖν ; – σπεύδειν τινί, sich für Einen bemühen, Einem gewogen sein, Sp., wie Chariton.
Bei den LXX, auch = in Gemütsbewegung geraten, unruhig werden, erschrecken.

σπεύδω
[in LXX chiefly for מָהַר pi., also for בָּהַל pi., hi., etc. ;]
__1. most freq. intrans., to hasten: with inf. (as freq. in cl.), Act.20:16; ptcp. with indic., Luk.2:16; with imperat., Luk.19:5-6; σπεῦσον κ. ἔξελθε, Act.22:18
__2. Trans., with accusative;
__(a) to hasten, urge on, accelerate (as Hom., Od., xix, 137; Eur., Med., 152; Sir.33:8 (Sir.36:8): 2Pe.3:12, R, mg. (cf. Mayor and ICC, in l, but see infr.);
__(b) to desire eagerly (find., Pyth., iii, 110; Eur., Suppl., 161; Isa 165): 2Pe, l.with, R, txt. (but see supr.).†
(AS)