[ᾰ] (f. σαλεύσω, ao. ἐσάλευσα, pf. inus. ; pass. f. σαλευθήσομαι, ao. ἐσαλεύθην, pf. σεσάλευμαι) :
   I tr.
      1 agiter, secouer, ébranler, acc. : πτέρυγα, EUR. Cycl. 434, agiter ses ailes ; ἀγκύρας, PYTHAG. (STOB. Fl. 1, 29) ébranler des ancres ; πέδον, LYC. 475, ébranler le sol ; en parl. d’un tremblement de terre, ANTH. 11, 83 ; fig. τὴν δόξαν, PLUT. M. 1123 f, ébranler ou ruiner la réputation de qqn ; τινὰ ἐκ θεμελίων, SPT. Sap. 4, 19, ébranler qqn sur ses fondements et le renverser ; d’où au pass. être agité, secoué, ébranlé, en parl. de la terre, ESCHL. Pr. 1080 ; cf. PLAT. Tim. 79 e ; ARSTT. Mech. 27, 1 ; NT. Matth. 24, 29, etc. ; de la marche mal assurée des gens ivres, ANTH. 11, 26, etc. ;
      2 secouer pour tasser, d’où remplir tout à fait (une mesure) NT. Luc. 6, 38 ;
      3 mettre en mouvement, faire changer de place (un cheval) acc. ANTH. 11, 83, 1 ; 259, 1 ;
   II intr. être agité, d’où :
      1 se balancer en marchant, HPC. 283 c ; TH. Lass. 11 ; particul. marcher d’une allure prétentieuse, se pavaner, XÉN. Cyr. 2, 4, 6 ; ALCIPHR. 3, 28 ;
      2 en parl. d’un navire à l’ancre, être agité d’un mouvement de roulis, XÉN. Œc. 8, 17 ; POLYEN 2, 2, 7 ; SYN. 163 d, 164 a ; d’où être à l’ancre ; fig. σ. ἐπὶ φίλοις, DÉMOPH. Sent. 40, p. 42, se reposer sur ses amis, litt. s’ancrer à ses amis ; cf. PLUT. Demetr. 38 ; HLD. 1, 26 ; σ. ἐπὶ τῶν ἐλπίδων, HLD. 1, 9, se reposer sur les espérances ; d’où avec un acc. σ. ἐπί τινι τὸν βίον, τὰς ἐλπίδας, MACAR. (Villois. Anecd. 2, 60) ; HLD. 2, 33 ; EUM. 93 a, faire reposer sur qqe ch. sa vie, ses espérances ;
      3 fig. être agité, càd. troublé, incertain, vacillant, en parl. d’une ville dans la détresse, SOPH. O.R. 23 ; EUR. Rhes. 249 ; en parl. de pers. SOPH. El. 1074 ; PLAT. Leg. 923 b, etc. ;
      4 p. ext. en parl. d’un discours, d’un entretien, rouler sur (cf. lat. versari) avec ἐν et le dat. SEXT. P. 1, 65.

➳ Fut. moy. au sens pass. σαλεύσομαι, SIB. 3, 675 ; 714, 751.

Étym. σάλος.

fut. σαλεύσω LXX Wi. 4.19; aor. ἐσάλευσα Isoc. 8.95, AP 11.83; — Pass., fut. σαλευθήσομαι LXX Si. 16.18, Ev. Luc. 21.26; aor. ἐσαλεύθην LXX 1 Ma. 9.13, Act. Ap. 4.31, 2 Ep. Thess. 2.2, v.l. in Isoc. l.c. ; pf. σεσάλευμαι (v. infr.); (< σάλος) : — cause to rock, make to vibrate or oscillate, c. acc., [τὰς ἀγκύρας] οὐδεὶς χειμὼν σαλεύει Pythag. ap. Stob. 3.1.29; σ. τρικυμίᾳ πέδον, of the sea, Lyc. 475; of an earthquake, AP 11.83 (Lucill.), cf. 259 (Id.); metaph, δόξαν σ. Plu. 2.1123f, cf. S.E. M. 8.56, 337, etc. ; σ. τινὰ ἐκ θεμελίων LXX Wi. 4.19; ἐπιστολαὶ δυνάμεναι λίθον σαλεῦσαι heartrending, POxy. 528.12 (ii AD); σ. τοὺς ὄχλους stir them up, Act. Ap. 17.13, cf. LXX Si. 28.14; — Pass., to be shaken to and fro, waver, totter, reel, χθὼν σεσάλευται A. Pr. 1081; κύκλος σαλευόμενος Pl. Ti. 79e, cf. Arist. Mech. 857a7, Thphr. Lass. 11; of teeth or nails, to be loosened, Gal. 12.871, Dsc. 5.3; of persons, ἐκ Βρομίου γυῖα σαλευόμενον AP 11.26 (Marc. Arg.), cf. 12.31 (Phan.); ὑφ’ ἡδονῆς σαλευομένη κορώνη Sch. Arat. 1009 (wrongly attributed to Archil., Fr. 102); later simply, stir, move, κατεσχέθην νόσῳ… ὡς μὴ δύνασθαι μηδὲ σαλεύεσθαι PSI 4.299.4 (iii AD).
shake in measuring, so as to give good measure, μέτρον σεσαλευμένον Ev. Luc. 6.38; cf. σαλάσσω II. intr., move up and down, roll, toss, esp. of ships in a stormy sea or persons in them, σ. ἐν πλοίοις X. Oec. 8.17, cf. Hld. 10.4, etc. ; generally, put out to sea, App. Mith. 77; metaph, toss like a ship at sea, to be tempest-tossed, be in sore distress, πόλις γὰρ… ἄγαν ἤδη σαλεύει S. OT 23; πρόδοτος δὲ… σ. Ἠλέκτρα Id. El. 1074 (lyr.); ὅταν… σαλεύῃ πόλις E. Rh. 249 (lyr.), cf. OGI 515.47 (Mylasa, iii AD); ἐν νόσοις ἢ γήρᾳ σ. Pl. Lg. 923b, cf. Arist. Pr. 883a34; ἐν κινδύνῳ σ. D.H. 10.11; σ. ὑπὲρ ἑαυτοῦ Ael. Fr. 48; to be unstable, Poll. 6.121; flicker, of the eye-balls in nystagmus, Gal. 18(2).68; oscillate, of the λόγος ἐνδιάθετος, ἐν τούτοις S.E. P. 1.65. of ships also, ἐπ’ ἀγκυρῶν ride at anchor, Polyaen. 2.2.7; metaph, ὡς ἐπ’ ἀγκύρας τῆς φύσεως σ. Plu. 2.493d; σ. ἐπὶ τῶν ἐλπίδων Hld. 1.26; also ὁρῶν ἡμᾶς ἐπὶ τούτῳ μόνῳ (sc. τῷ υἱῷ) σαλεύοντας Plu. Demetr. 38; γραῦν ἐπὶ ἑνὶ γομφίῳ σ. Alciphr. 3.28, cf. POxy. 472.50 (ii AD); ἐπὶ τοιούτοις παραγγέλμασιν S.E. M. 2.12 (hence later in a causal sense, σ. ἐπί τινι τὰς ἐλπίδας anchor them upon…, Hld. 2.33). metaph, roll like a ship, roll in one΄s walk, of persons with the hip-joints far apart, Hp. Art. 56.

1) bewegen, schwingen, schwankend machen, erschüttern ; σαλεύει χειμὼν οὐδεὶς τὰς ἀγκύρας, Pythag. bei Stob. Flor. 1.9 ; ἵππον, Lucill. 95 (XI.259); pass. sich bewegen, χθὼν σεσάλευται Aesch. Prom. 1083, u. oft in der Anth.: πρὸς χεῖρα σαλευομένη, Strat. 3 (XII.3); πυγὴ αὐτομάτη σαλευομένη, Rufin. 2 (V.35); ἐκ Βρομίου γυῖα σαλευόμενος, M.Argent. 17 (XI.126); σκύφος, ᾧ σεσάλευμαι, Phani. 1 (XII.31). – Uebertr., τὴν ἀλήθειαν, ἀπόδειξιν, S.Emp. adv.log. 2.56, 339 u. öfter.
2) intr., in unruhiger Bewegung sein, schwanken ; bes. vom Schiffe, ἡ ναῦς σαλεύει, σαλεύει ἐπ' ἀγκυρῶν, das Schiff schaukelt, dem Winde ausgesetzt, indem es auf offenem Meere vor Anker liegt ; auch κάλαμον ὑπ' ἀνέμων σαλευόμενον, Matth. 11.7. – Dah. übertr., πόλις γὰρ ἤδη ἄγαν σαλεύει, Soph. O.R. 23, wo der Schol. bemerkt ἡ μεταφορὰ ἀπὸ τῶν χειμαζομένων νεῶν, ἐν μεγάλῳ κλύδωνί ἐστιν, also unruhig, unglücklich sein ; vgl. El. 1063 ; ὅταν σαλεύῃ πόλις, Eur. Rhes. 248 ; so auch in Prosa, ἐν νόσοις ἢ γήρᾳ σαλεύοντες, Plat. Legg. XI.923b, vgl. Tim. 79e ; in eitler, hoffährtiger Bewegung und Haltung einhergehen, einherstolzieren, wie σαλακωνεύω, vgl. Xen. Cyr. 2.4.6. – In unruhiger Gemütsstimmung sein, sich fürchten, ὑπὲρ ἑαυτοῦ, Suid. v. Πυθαγόρας Ἐφέσιος.

σαλεύω
(< σάλος), [in LXX for מוֹט, זוּעַ, etc. ;]
prop., of the action of wind, storm, etc., to agitate, shake: of a reed, Mat.11:7, Luk.7:24; a house, Luk.6:48, Act.4:31 16:26; the earth, Heb.12:26; the heavenly bodies, Mat.24:29, Mrk.13:25, Luk.21:26; of a vessel shaken in filling, Luk.6:38. Metaph.,
__(a) to shake, i.e. to render insecure: τὰ σαλευόμενα, τὰ μὴ., Heb.12:27;
__(b) with accusative of person(s), to cast down from a sense of security and happiness: Act.2:25 (LXX);
__(with) to unsettle or drive away: pass., before ἀπὸ τ. νοός, 2Th.2:2;
__(d) to stir up: τ. ὄχλους, Act.17:13.†
(AS)