GRC

σάττω

download
JSON

Bailly

(f. inus., ao. ἔσαξα, pf. inus. ; pass. ao. ἐσάχθην, pf. σέσαγμαι) :
      1 équiper, armer, HDT. 7, 62, 70, etc. ; χαλκῷ, THCR. Idyl. 17, 94, couvrir d’une armure d’airain ;
      2 p. suite, approvisionner, d’où remplir, bourrer, farcir : avec un seul rég. : σ. τὰς γνάθους, EUB. 3, 227 Meineke, bourrer ses mâchoires ; avec un double rég. : τί τινος, XÉN. Œc. 8, 8 ; ou τί τινι, ALEX. (Com. fr. 3, 443) ; LUC. Herm. 65, Syr. 48, remplir (un vase, un navire, etc.) de qqe ch. ; ou avec l’acc. de la chose dont on remplit : avec un seul rég. : empaqueter (qqe ch.), acc. PHÉRÉCR. (Com. fr. 2, 286) ; avec double rég. : τι εἰς ἀγγεῖα, POL. 12, 2, 5, verser qqe ch. à plein dans des vases ; au pass. être bourré, ARSTT. Meteor. 2, 7, 8, etc. ; σ. γῆν περὶ φυτόν, XÉN. Œc. 19, 11, tasser de la terre autour d’une plante ; fig. ἐπιθυμίαν, ARSTT. Probl. 21, 14, 2, combler un désir ;

Moy. remplir ou bourrer pour soi : χρυσῷ πήρην, LUC. Per. 30, remplir sa besace d’or.

Ion. σάσσω, HPC. 466, 21 ; fut. dans les cps. -σάσω, HPC. 504, 54 ; ao. dans les cps. -έσασα, HPC. 500, 13 ; 504, 55 ; pass. pl.q.pf. 3 pl. ion. ἐσεσάχατο, HDT. 7, 62 ; 70, 73.

Étym. R. indo-europ. *tuenk-, comprimer ; cf. σάγμα, σάγη, σάκτωρ, all. zwingen.

Bailly 2020 Hugo Chávez Gérard Gréco, André Charbonnet, Mark De Wilde, Bernard Maréchal & contributeurs / Licence Creative Commons Attribution - Pas d'Utilisation Commerciale - Pas de Modification — « CC BY-NC-ND 4.0 »

LSJ

Ion. σάσσω Hp. Morb. 2.14; impf. ἔσαττον Pherecr. 78; aor. ἔσαξα Hdt. 3.7, X. Oec. 19.11, Alex. 133.6; — Med., v. infr. 1.1, 4; — Pass., aor. ἐσάχθην, v. infr. II; pf. σέσακται Cerc. 3; imper. σεσάχθω Antiph. 222.8; part. σεσαγμένος and 3 pl. plpf. ἐσεσάχατο (v. infr.) : — fill quite full, pack, stuff, πᾶς δ’ ἀνὴρ ἔσαττε τεῦχος ἢ κόϊκ’ ἢ κωρύκους Pherecr. l.c. ; ἔσαττον τὰς γνάθους Eub. 42.3; c. gen., σ. τῶν ἀρωμάτων (sc. τὴν κοιλίην) Hp. Steril. 230; τὸ δέρμα κνεφάλλων σ. Theopomp.Com. 45; c. dat., τυρῷ τε σάξον ἁλσί τ’ (sc. τὸν σαῦρον) Alex. l.c., cf. Luc. Herm. 65, Syr. D. 48; — Med., ἵνα δῷς αὐτῷ τῶν τε γιγάρτων καὶ στεμφύλου κεράμια β’ σάξασθαι prob. in PCair. Zen. 527 (iii BC); χρυσῷ σαξάμενος πήρην Orac. ap. Luc. Peregr. 30, cf. D.L. 6.9; — Pass., τὴν γαστέρ’ ᾔων κἀχύρων σεσαγμένος Pherecr. 161; ὁ σπλὴν σεσάχθω Antiph. l.c. ; τὰ ἀγγεῖα σαττόμενα οὐδὲν μείζω γίνεται Arist. Pr. 928b29. τὸν καρπὸν… σ. εἰς ἀγγεῖα pack it into jars, Plb. 12.2.5.
press close, compress, σ. τὴν γῆν περὶ τὸ φυτόν X. Oec. 19.11; — Pass., Arist. Mete. 365b18, Pr. 938b30. τὰ σιδάρια δ[εσμὰ.…]σαι καὶ σάξαι dub.sens., perh.
strengthen, SIG 247 I 217 (Delph., iv BC); — Med., τὸ τεῖχος ἐσάξαντο they strengthened their wall, Hdt. 5.34. metaph, load, σάττει καὶ πληροῖ τὴν ἐπιθυμίαν (compared to an ἀγγεῖον) Arist. Pr. 928b32; — Pass., τριήρης σεσαγμένη ἀνθρώπων manned, X. Oec. 8.8; πημάτων σεσαγμένος laden with woes, of a messenger, A. Ag. 644; σεσαγμένος πλούτου τὴν ψυχήν laden with spiritual riches, X. Smp. 4.64; τρυφῆς ὑφ’ ἡδοναῖσι σαχθέντες κέαρ Diog. Sinop. 1.2 (prob. cj.); ἀνέρες ὧν τὸ κέαρ παλῶ σέσακται Cerc. l.c. ; σὺν πορδακοῖσιν εἵμασιν σεσαγμένοι (σεσαγμένοις codd. Sch. Ar., om. codd. Str.) weighed down, Semon. 21.
equip, provide with a store, σάξαντες ὕδατι [τὴν ἐσβολήν] equipping the entrance to Egypt with a store of water, Hdt. 3.7; — Pass., Ὑρκάνιοι κατά περ Πέρσαι ἐσεσάχατο were equipped, Id. 7.62, cf. 70, 73, 86; ἀσπιδιῶται χαλκῷ μαρμαίροντι σεσαγμένοι Theoc. 17.94.
Liddell-Scott-Jones, Greek-English Lexicon (9th ed., 1940)

Pape

packen ;
   1) von Kriegern, mit voller Waffenrüstung bepacken, vollständig bewaffnen, ausrüsten, mit allen Waffen versehen, Valcken Her. 7.62, 70, 73, 86, wo immer das plusqpf. pass. ἐσεσάχατο steht ; ἀσπιδιῶται χαλκῷ σεσαγμένοι, Theocr. 17.94 ; überh. mit allem Erforderlichen an Kleidung, Kost u. dgl. beladen, versehen, ὕδατι σάττειν, mit Wasser hinlänglich versehen, Her. 3.7. – Bes. von Reit-, Zug- u. Lasttieren, beladen, bepacken, aufschirren, ihnen den Pack- od. Saumsattel auflegen, Sp. (vgl. σάγμμ).
   2) anfüllen, vollmachen mit Etwas, τινός, wie τοιῶνδε μέντοι πημάτων σεσαγμένον, Aesch. Ag. 630 ; φορμοῖς ἀχύρων σεσαγμένοις, Pol. 1.19.13 ; τριήρης σεσαγμένη ἀνθρώπων, Xen. Oec. 8.18 ; σεσαγμένος πλούτου τὴν ψυχήν, Conv. 4.64 ; seltener c. dat. – Bes. auch mit Speise u. Trank anfüllen, sättigen, τὰς γνάθους, Eubul. bei Ath. XV.571f ; u. übertr., σάττει καὶ πληροῖ τὴν ἐπιθυμίαν, Arist. Probl. 21.14. – In der Kochkunst, farzieren, σπλὴν σεσάχθω Antiphan. bei Ath. VII.295d, σαῦραν τυρῷ σάξον Alex. ib. 322d.
   3) feststampfen, festdrücken, σάξαις ἂν τὴν γῆν περὶ τὸ φυτόν, Xen. Oec. 19.11, die Erde um die Pflanze festtreten ; fest hineindrücken, εἴς τι, τὸν μὲν σάττουσιν εἰς ἀγγεῖα, Pol. 12.2.5 ; dah. pass. σάττεται, es drückt sich zusammen, fällt zusammen, setzt sich, Arist. Meteor. 2.7.
Pape, Griechisch-deutsches Handwörterbuch (3. Aufl., 1914)
memory