η, ον [ῠᾰ] qui est à l’extrémité, au bout :
   I (avec idée de lieu) :
      1 dernier, IL. 4, 254 ; 11, 759 ; ἐν πυμάτοισιν, IL. 11, 65, parmi les derniers, p. opp. à μετὰ πρώτοισι ;
      2 qui est à l’extrémité (en haut ou en bas) : ῥινὸς ὑπὲρ πυμάτης, IL. 13, 616, au-dessus de la racine du nez, au bas du front ; ἄντυξ ἡ πυμάτη, IL. 6, 118, le bord extrême d’un bouclier ; en parl. du rang, le dernier, IL. 23, 373 ; OD. 2, 20 ; 9, 369, etc. ;
   II (avec idée de temps) SOPH. O.C. 1236 ; adv. πύματον, pour la dernière fois ; joint à ὕστατον, IL. 22, 203 ; πύματα, joint à ὕστατα, OD. 4, 685 ; 20, 13 : ἐν πυμάτῳ, SOPH. O.C. 1675, à la fin ;
   III (avec idée de degré) ὅ τι πύματον, SOPH. O.R. 661, le pire destin.

Étym. inconnue.

η, ον, Ep. Adj. = ἔσχατος, hindmost, last, Il. 4.254; ἐν πυμάτοισι, opp. μετὰ πρώτοισι, 11.65; also, outmost, ἄντυξ ἣ π. θέεν ἀσπίδος 6.118, cf. 18.608; ῥινὸς ὕπερ π. above the root of the nose, 13.616; πυμάτῃ (sc. Ὕδρῃ) δ’ ἐπίκειται εἴδωλον κόρακος Arat. 448; nethermost, φάρος Pl. Epigr. 12.2; π. Ταρτάρου βάθη Luc. Trag. 295; remotest, φωλειοί Opp. C. 3.451. of Time, last, ἄνδρα κτείνας π. Il. 11.759; Οὖτιν ἐγὼ πύματον ἔδομαι Od. 9.369; ἀργειφόντῃ πυμάτῳ σπένδεσκον 7.138; π. τέλεον δρόμον… ἵπποι Il. 23.373; π. δ’ ὁπλίσσατο δόρπον Od. 2.20; Trag. only in lyr., π. γῆρας S. OC 1236; neut. πύματον and πύματα as Adv., at the last, for the last time, πύματόν τε καὶ ὕστατον Il. 22.203; ὕστατα καὶ πύματα Od. 4.685, 20.13; ἐν πυμάτῳ S. OC 1675 (lyr.). of Degree, ὅ τι πύματον ὀλοίμαν by whatever is the last, worst fate, Id. OT 661 (lyr.).

(mit πυθμήν zusammenhangend. gleichsam für *πύθματος), der äußerste, letzte, vom Raume u. von der Zeit ; πύματος ὤτρυνε φάλαγγας, Il. 4.254 ; Οὖτιν ἐγὼ πύματον ἔδομαι, Od. 9.369 ; μετὰ πρώτοισι im Ggstz von ἐν πυμάτοισιν, Il. 11.65 ; auch verbunden πύματόν τε καὶ ὕστατον, zum letzten Male, 22.203 ; ὕστατα καὶ πύματα, Od. 4.685, 20.13 ; u. c. gen., ἄντυξ, ἣ πυμάτη θέεν ἀσπίδος, Il. 6.118 ; Soph. O.C. 1237, O.R. 603 ; ἐν πυμάτῳ, O.C. 1671 ; Sp., wie Luc. Catapl. 14.