α, ον :
      1 adj. interr. lequel des deux ? κότερα (ion.) τούτων αἱρετώτερά ἐστι ; HDT. 3, 52, laquelle de ces deux choses est préférable ? πότερα τύχης καὶ πότερα γνώμης ἔργα κρίνεις ; XÉN. Mem. 1, 4, 4, laquelle des deux choses estimes-tu être l’œuvre de la fortune, et laquelle l’œuvre de la réflexion ? dans le disc. indir. : οὐκ ἂν γνοίης ποτέροισι μετείη, IL. 5, 85, tu n’aurais pas reconnu à laquelle de ces deux (armées) appartenait (Diomède) ; ἐρωτώσης τῆς μητρὸς πότερος καλλίων δοκεῖ εἶναι ὁ πατὴρ ἢ οὗτος, XÉN. Cyr. 1, 3, 2, sa mère lui demandant lequel des deux lui paraissait être le plus beau, son père ou son grand-père ; avec la mention des deux objets de l’alternative en appos. après πότερος : πότερος ὁ ἰατρὸς ἢ ὁ ὀψοποιός, PLAT. Gorg. 464 d, lequel des deux, le médecin ou le cuisinier ; de même dans le disc. indir. (v. ci-dessus XÉN. Cyr. 1, 3, 2) ; joint à τις, PLAT. Leg. 715 a ; répété dans la même propos. : πότερος ποτέρου φίλος γίγνεται ; PLAT. Lys. 212 a, lequel des deux devient l’ami de l’autre (litt. duquel des deux) ? adv. au neutre πότερον ou πότερα, dans le premier membre d’une interrog. disjonctive dont les deux termes sont réunis par ἤ (cf. lat. utrum… an) : τίνες κατῆρξαν πότερον Ἕλληνες μάχης, ἢ παῖς ἐμός ; ESCHL. Pers. 351, lequel des deux a commencé le combat, les Grecs ou mon fils ? cf. ESCHL. Suppl. 335, etc. ; HDT. 1, 88, etc. ; dans le disc. indir. : HDT. 1, 91 ; 3, 32, etc. ; avec un verbe dans chacune des propos. correspondantes : πότερα οὐδενὶ ἀρέσαι δύναται, ἢ ἔστιν οἷς καὶ πάνυ ἀρέσκει ; XÉN. Mem. 2, 3, 6, litt. laquelle des deux choses est-ce ? ne peut-il plaire à personne, ou y a-t-il des gens à qui il plaît, et même fort ? p. ext. en parl. d’une alternative entre trois choses, p. suite avec ἤ répété deux fois, HDT. 3, 82 ; ESCHL. Suppl. 247 ; SOPH. O.R. 112 ; même entre quatre choses, SOPH. El. 539 ; avec une des deux alternatives s.-entendue (la seconde, ESCHL. Pers. 239, etc. ; SOPH. Ph. 1235, etc. ; PLAT. Soph. 228 a, etc. ; la première en s.-entend. πότερον, PLAT. Theæt. 161 d) ;
      2 adj. indéf. l’un ou l’autre, l’un des deux, PLAT. Charm. 171 b, Theæt. 145 a, Phil. 20 e, etc. (en ce sens accentué ποτερός sel. PHOT. Lex. v° πότερος).

➳ Ion. κότερος, HDT. ll. cc.

Étym. *πός, cf. lat. uter p. *cuter, sscr. kataras = πότερος.

α, ον· Ion. κότερος, η, ον ; whether of the two? both in direct and indirect questions; once in Hom., οὐκ ἂν γνοίης ποτέροισι μετείη Il. 5.85; κότερα τούτων αἱρετώτερά ἐστι…; Hdt. 3.52, cf. 1.126; πότερα τύχης καὶ πότερα γνώμης ἔργα κρίνεις· X. Mem. 1.4.4; σκόπει πρὸς ποτέρους διαλέγῃ Pl. R. 528a, etc. ; sts. the two objects referred to follow in apposition, ἐρωτώσης τῆς μητρός, π. καλλίων… δοκεῖ εἶναι, ὁ πατὴρ ἢ οὗτος X. Cyr. 1.3.2, cf. Mem. 1.6.9; πότερος…, ὁ ἰατρὸς ἢ ὁ ὀψοποιός; Pl. Grg. 464d, cf. 498a, etc. ; modified by τις, Id. Lg. 715a, etc. ; repeated in the same sentence, πότερος ποτερου φίλος γίγνεται· Id. Ly. 212a. neut. πότερον and πότερα (interchangeable, πότερον δέδρακεν ἢ οὔ, καὶ πότερ’ ἄκων ἢ ἑκών; D. 23.79, cf. X. Mem. 3.6.16), as Adv. at the beginning of an interrog. sentence containing two alternative propositions, the second being connected by ἤ…, whether… or, in direct questions, Pi. P. 11.22, Fr. 213, B. 17.33, Hdt. 1.88, etc. ; τίνες κατῆρξαν, πότερον Ἕλληνες ἢ παῖς ἐμός· A. Pers. 351, etc. ; πότερα δικαστὴν ἢ δικηφόρον λέγεις; Id. Ch. 120, cf. Supp. 336. in indirect questions, ἐπείρεσθαι κότερα τὴν ἑωυτοῦ ἢ τὴν Κύρου λέγοι ἀρχήν Hdt. 1.91, cf. 3.32, etc. ; the Verb is sts. repeated, π. οὐδενὶ δύναται ἀρέσαι, ἢ ἔστιν οἷς καὶ πάνυ ἀρέσκει; X. Mem. 2.3.6; sts. π. precedes the common Verb, π. βούλοιτο μένειν ἢ ἀπιέναι· Id. Cyr. 1.3.15, cf. Oec. 18.1. sts. a third clause (with ἤ) is inaccurately added, κότερα παρὰ δήμου ἢ ὀλιγαρχίης ἢ μουνάρχου; Hdt. 3.82, cf. A. Supp. 247, S. OT 112; and a fourth, Id. El. 539. the second alternative is sts. left to be supplied, πότερα δὴ κερτομῶν λέγεις τάδε (sc. ἢ μή…); Id. Ph. 1235, cf. OC 333, A. Pers. 239, Th. 94 (lyr.), Ag. 274, Pl. Sph. 228a, R. 501d, etc. πότερον is sts. omitted in the first clause, ἐπισκέψασθαι…, ὀρθὴ ἢ ψευδής Id. Tht. 161d, cf. Lg. 670b. in affirmative sentences, π.… ἤ, either… or, Corn. ND 14, al. ; so π.… ἤ… ἤ ib. 27. indef., one of other, either of the two, τί οὐ λέγει π. ὑμῶν· Pl. La. 181d; τούτων ποτέροις ἐπακολουθῆσαι Id. Chrm. 171b, cf. R. 499c, Phlb. 20e, Tht. 145b, etc. ; ἅτεροι πότεροι, = ὁποτεροιοῦν, SIG 421.31 (Thermon, iii BC); for ὁπότερος, ἐξέστω αὐτῷ πότερον ἂν βούληται, ἤ… ἤ… Abh.Berl.Akad. 1925 (5).7 (Cyrene, iii BC); in this sense Phot. would make it oxyt. ποτερός, ά, όν. Adv. ποτέρως, v. sub voc.
(I.-E. q^u o-tero-s, cf. Skt. katarás, Goth. hwapar ΄which of two?΄)

(ΟΣ, ἕτερος), ion. κότερος,
1) welcher von beiden ? bei Hom. nur einmal, in indirekter Frage, Τυδείδην δ' οὐκ ἂν γνοίης, ποτέροισι μετείη, Il. 5.85 ; πότερος περὶ τῶν χρηστῶν σιτίων ἐπαΐει, ὁ ἰατρὸς ἢ ὁ ὀψοποιός, Plat. Gorg. 464d, vgl. Crat. 403c, Gorg. 521a ; öfter auch in indirekter Frage, σκόπει, πρὸς ποτέρους διαλέγει, Rep. VI.527e ; Folgde. – Bes. häufig ist πότερον im ersten Gliede einer Doppelfrage, wie das lat. utrum, ob, πότερον ἄρα … ἤ, Pind. P. 11.22 ; τίνες κατῆρξαν, πότερον Ἕλληνες, μάχης, ἢ παῖς ἐμός ; Aesch. Pers. 343, u. öfter ; Soph., Eur., Ar. u. in Prosa. Eben so oft auch im plur., πότερα δικαστὴν ἢ δικηφόρον λέγεις ; Aesch. Ch. 118 ; Suppl. 331 u. öfter, Soph., Eur. u. Ar., wie in Prosa, sowohl in direkter als indirekter Frage ; vgl. noch Xen. Hell. 3.5.22 ; selten in einfacher Frage, wie πότερα δὴ κερτομῶν λέγεις τάδε ; Soph. Phil. 1219, vgl. O.C. 334, wo das zweite Frageglied aus dem Zusammenhange zu ergänzen ist ; Aesch. Pers. 235 ; Anaxandrid. bei Ath. IV.166d ; so auch Plat. Soph. 228a, Polit. 284d ; Xen. Cyr. 1.3.15.
2) indefin. Einervonbeiden, τί οὖν λέγει πότερος ὑμῶν ; Plat. Lach. 181d ; ὅ φησι τούτων πεπονθέναι πότερον, Soph. 259d ; τούτων πότερα γενέσθαι ἢ ἀμφότερα ὡς ἄρα ἐστὶν ἀδύνατον, Rep. VI.499c. Nach Phot. lex. müßte in dieser Bdtg ποτερός geschrieben werden.

πότερος, -α, -ον
which of two. Neut., adverbially, πότερον, whether: Jhn.7:17.†
(AS)