adv. interr. :
      1 d’où? de quel lieu? ἠρώτα τίς εἴη καὶ πόθεν ἔλθοι, OD. 15, 423, il lui demanda qui elle était et d’où elle était venue ; cf. SOPH. Ph. 56, etc. ; avec un gén. : π. γῆς ; EUR. Ion 258 ; π. τῶν πόλεων ; PLAT. Hipp. ma. 288 b, de quel pays? de quelle ville? abs. ποδαπὸς ὁ ξένος ; πόθεν ; ESCHL. Ch. 657, de quel pays est l’étranger? d’où? fig. π. ἄρξωμαι ; ESCHL. Ch. 855, par où commencerai-je? cf. XÉN. Mem. 3, 1, 5, etc. ; particul. avec les verbes qui marquent une idée d’origine : πόθεν ἂν εὕροις ἄρηξιν ; SOPH. El. 875, où trouveras-tu du secours? (propr. d’où trouveras-tu, prendras-tu? etc.) ; cf. PLAT. Rsp. 375 c, Tim. 26 e, etc. ; πόθεν ἄν τις τοῦτο λάϐοι ; XÉN. Conv. 2, 4, où prendra-t-il cela? (propr. d’où prendra-t-il) cf. AR. fr. 21, etc. ;
      2 de quelle source, càd. par quel moyen : πῶς καὶ π. ἄν τις δύναιτο πορίσασθαι ; PLAT. Phædr. 269 d, comment et par quel moyen pourrait-on le procurer? particul. pour marquer qu’une chose est impossible : d’où cela viendrait-il? comment cela arriverait-il? comment cela serait-il possible? πόθεν γὰρ ἔσται βιοτά ; SOPH. Ph. 1159, car avec quoi me procurerai-je de quoi vivre? π. ἔχω ; PLAT. Crat. 388 e, d’où saurais-je cela? abs. πόθεν, ὦγαθέ ; AR. Vesp. 1145, comment cela, mon cher? cf. AR. Ran. 1455, Eccl. 389, 976 ; PLAT. Gorg. 471 d ; π. γάρ ; LUC. Tim. 8, etc. m. sign. ;
      3 par suite de quelle cause? pour quel motif? pourquoi, ESCHL. Ch. 515 ; π. τοῦτο ; ARR. Epict. 3, 23, 4, pourquoi cela ? comment cela ?

Étym. *πός, -θεν, corrél. de ὅθεν.

Ion. κόθεν ; interrog. Adv.
whence? of Place, εἰρώτα…, τίς εἴη καὶ π. ἔλθοι Od. 15.423; ποδαπὸς ὁ ξένος; π.; A. Ch. 657; ποῖ δὴ καὶ π.; Pl. Phdr. 227a; c. gen., τίς π. εἰς ἀνδρῶν; Il. 21.150, Od. 1.170, al. ; κ. τῆς Φρυγίης ἥκων; Hdt. 1.35; π. γῆς ἦλθες; E. Ion 258, etc. of origin, π. γένος εὔχεται εἶναι from what stock he avows that he is by descent, Od. 17.373; τὴν… τέχνην πῶς καὶ π. ἄν τις δύναιτο πορίσασθαι; Pl. Phdr. 269d; π. ἄλλοθεν… ; D. 3.28; c. gen., π. ποτὲ… θνητῶν ἔφυσαν; E. Supp. 841. in speaking, π. ἄρξωμαι; A. Ch. 855 (anap.); π. ἂν λάβοιμι ῥῆμα; Ar. Pax 521, etc. of the cause, whence? wherefore? π. χοὰς ἔπεμψεν; ἐκ τίνος λόγου; A. Ch. 515; to express surprise or negation, π. γὰρ ἔσται βιοτά; i.e. οὐδαμόθεν, S. Ph. 1159 (lyr.); π. υἱὸς αὐτοῦ ἐστιν; Ev. Marc. 12.37; πόθεν; how can it be? impossible! nonsense! E. Ph. 1620, Ar. V. 1145, Ra. 1455; σὺ δ’ ὁμέστιος θεοῖς; π. ; Id. Fr. 655; ἀλλ’ οὐκ ἔστι ταῦτα; πόθεν; πολλοῦ γε καὶ δεῖ D. 18.47, cf. 24.157, etc. ; π. γάρ; E. Alc. 781. with Verbs of finding, taking, purchasing, etc., π. ἂν πριαίμην ῥῖνα; Ar. Pax 21; π. ἄν τις τοῦτο τὸ χρῖμα λάβοι; X. Smp. 2.4; π. πρᾷον… ἦθος εὑρήσομεν; Pl. R. 375c, cf. Euthd. 273e, al. ; so κάθησθε κλάοντες περὶ τῆς αὔριον π. φάγητε Arr. Epict. 1.9.19.

adv. der Frage, von wannen ? von woher ? sowohl vom Orte, als von der Abstammung ; oft c., gen.; Hom., der πόθεν ἀνδρῶν vrbdt ; auch c. accus., πόθεν γένος εὔχεται εἶναι, Od. 17.373 ; πόθεν ἐξέφανεν, Pind. Ol. 13.18 ; πόθεν ἕξεις ὁμοίας χειρὸς εὔθοινον γέρας ; Aesch. Ch. 254 ; πόθεν ἄρξωμαι, Ch. 842 ; warum ? πόθεν χοὰς ἔπεμψεν ; 508 ; τίς τε καὶ πόθεν πάρει ; Soph. Phil. 56, u. öfter ; πόθεν κλέος γ' ἂν εὐκλεέστερον κατέσχον, Ant. 498 ; πόθεν δ' ἂν εὕροις ἄρηξιν ; El. 863 ; u. in Prosa : πῶς καὶ πόθεν ἄν τις δύναιτο πορίσασθαι ; Plat. Phaedr. 269d ; πόθεν οὖν δὴ ἀρξόμεθα ; Parm. 137a, u. oft πόθεν εὑρήσομεν ; woher sollen wir nehmen, wo finden ? Rep. II.375c ; u. mit dem Ausdruck der Befremdung, πόθεν ; = woher denn das ? wie sollte das kommen ? wie wäre das möglich ? worin also eine Verneinung liegt ; πόθεν ἔχω ; woher sollte ich das wissen ? d.i. wie konnte ich das wissen ? ich weiß es nicht, Crat. 388e, Sp., πόθεν ἄν μοι γένοιτο, Luc. epist. Saturn. 20.
Für ποῦ steht es eigentlich nirgends ; Stellen wie Soph. Trach. 1006, πόθεν ἔστ' ὦ πάντων Ἑλλήνων ἀδικώτατοι, sind nur falsch erklärt ; u. bei λαμβάνειν, πρίασθαι, wo wir bequemer wo ? übersetzen, ist das Entnehmen aus einem Orte bei den Griechen bezeichnet, vgl. Ar. Pax 21, Xen. Symp. 2.4.

πόθεν
adv.,
whence;
__(a) of place: Mat.15:33, Luk.13:25, 27, Jhn.3:8 6:5 8:14 9:29-30 19:9, Rev.7:13; metaph., of condition, Rev.2:5;
__(b) of origin: Mat.13:27, 54 13:56 21:25, Mrk.6:2, Luk.20:7, Jhn.2:9, Jas.4:1; of parentage, Jhn.7:27-28;
__(with) of cause: Mrk.8:4 12:37, Luk.1:43, Jhn.1:49 4:11.†
(AS)