πυκνόω-ῶ :
   I rendre dense, càd. :
      1 rendre compact : τὴν σάρκα, ARSTT. Probl. 1, 52, rendre la chair compacte, ferme ;
      2 épaissir, couvrir d’une couche épaisse (de vapeurs, de nuages, etc.) acc. ARSTT. Meteor. 2, 6, 21, etc. ;
      3 condenser, contracter, resserrer, ARSTT. G.A. 5, 3, 24 ; p. opp. à μανόω, ARSTT. Spir. 9, 1 ; au pass. se condenser, en parl. d’eau congelée, ARSTT. Metaph. 7, 2, 3 ; se resserrer, en parl. du fer, PLUT. Alc. 6 ; en parl. d’une troupe, serrer les rangs, resserrer, acc. HDT. 9, 18 ; PLUT. Flam. 8 ; fig. condenser (sa pensée) PLUT. M. 715 a, etc. ; πυκνουμένῳ πνεύματι, PLUT. Dem. 11, d’une seule haleine ; p. anal. en parl. d’un style serré, DH. Lys. 5 ;
      4 resserrer, comprimer, acc. TH. Sud. 27 ; PLUT. M. 687 d ;
   II rendre fréquent, multiplier, d’où au pass. être couvert de traces de pas rapprochées, XÉN. Cyn. 7, 5.

Étym. πυκνός.

make close or solid, τὴν σάρκα Arist. Pr. 865b18, cf. Phld. Mort. 8; of winds, νέφεσι π. τὸν οὐρανόν thickens it, Arist. Mete. 364b24; — Pass., of vapour and air, ib. 342a21, 344b4; νεφῶν πυκνουμένων Epicur. Nat. 14 Fr. 6.
contract, condense, opp. μανόω, Arist. Spir. 485a31; of the effect of cold, Id. GA 783b1; — Pass., of frozen water, Antipho Soph. 29, Arist. Metaph. 1042b28, Mu. 394a33; ὁ σίδηρος ὑπὸ τοῦ ψυχροῦ πυκνοῦται is contracted, Plu. Alc. 6; of steam, ὁ ἀτμὸς πυκνοῦται καὶ σταγόνες ἀποπίπτουσι Hp. Flat. 8.
pack close, ἑωυτούς close their ranks, Hdt. 9.18, cf. Ascl.Tact. 10.4, Ael. Tact. 11.2 (Pass.); τὸ βάθος ἐπὶ τὸ δεξιόν Plb. 18.24.8; τὴν τάξιν εἰς βάθος Plu. Flam. 8; σαυτὸν στρόβει πυκνώσας spin yourself round and concentrate your thoughts, Ar. Nu. 701 (lyr.); — Pass., to be compressed, εἰς ἐλάττω τόπον Arist. Cael. 296a18; [τὴν διάνοιαν] πυκνοῦσθαι εἰκός Plu. 2.715c; τῷ πνεύματι πυκνουμένῳ, i.e. without taking breath, Id. Dem. 11. in Logic, πυκνοῦται τὸ μέσον is compressed, becomes closer in signification, Arist. APo. 84b35; also πεπύκνωται [ὁ Λυσίας] τοῖς νοήμασι, of a terse style, D.H. Lys. 5.
close, shut up, π. τοὺς πόρους Thphr. Sud. 27; τὸν στόμαχον Plu. 2.687d; φλέβες πυκνωθεῖσαι Hp. Salubr. 7. Pass., to be thickly covered, ἡ γῆ τῶν [ἰχνῶν] πυκνοῦται with traces, X. Cyn. 5.7. intr., become dense, Arist. Mete. 344a30, Pr. 934b15; in Tactics, πεπυκνωκότες ἀπὸ τῶν κεράτων ἐπὶ τὰ μέσα Plb. 3.115.6, cf. Ascl.Tact. 4.4, Ael. Tact. 11.6.

wie πυκάζω, dicht oder fest machen ; das Fleisch, Arist. Probl. 1.52 ; bes. die Glieder der Schlachtordnung, Pol. 18.7.8 ; vgl. πάντη συστρέψαντες ἑαυτοὺς καὶ πυκνώσαντες, Her. 9.18 ; Plut. Timol. 27 ; vom Leibe, verstopfen, τὸν στόμαχον, Plut. Symp. 6.2.1. – Plut. Dem. 11 sagt von Demosthenes, daß er τὴν φωνὴν γυμνάσασθαι λόγους τινὰς ἢ στίχους ἅμα τῷ πνεύματι πυκνουμένῳ προφερόμενον, was Cic. wiedergibt durch summa voce versus multos uno spiritu pronuntiare.
Uebertr., πάντα τρόπον σαυτὸν στρόβει πυκνώσας, Ar. Nub. 692, nimm dich zusammen und tummle dich auf alle Weise, versuche alle Mittel.