'οῦ (τὸ) :
   I plume d’aile, HDT. 2, 73 ; 4, 31 ; PLAT. Tim. 91 d, etc. ; πτεροῦ σῦριγξ, HPC. 886 g, tuyau de plume ; τὰ ὦτα πτερῷ κνώμενοι, LUC. Salt. 2, etc. se chatouillant les oreilles avec une plume ; ἀλλοτρίοις πτεροῖς ἀγάλλεσθαι, LUC. Apol. 4, se parer des plumes d’autrui ; p. ext. :
      1 plumet, aigrette, PLUT. Phil. 9 ;
      2 sorte d’aigrette sur la coiffure des prêtres égyptiens, DS. 1, 87 ; CLÉM. 757 ;
      3 éventail en plumes, COM. (POLL. 10, 127) ;
      4 trait garni de plumes, ESCHL. Sept. 657 ;
   II p. suite (d’ord. au plur. τὰ πτερά) aile, particul. :
      1 aile d’oiseau, IL. 11, 454 ; 23, 879 ; OD. 2, 151 ; ESCHL. Pr. 394, etc. ; SOPH. Ant. 1004, etc. ; particul. aile de chauve-souris, HDT. 2, 76 ; ailes aux pieds d’Hermès, LUC. Tim. 40 ; ailes sur un casque, PLUT. Alex. 16 ; p. ext. oiseau, AR. Pax 76 ; tout être ailé, en parl. du Sphinx, EUR. Ph. 806 ; p. anal. en parl. d’un navire, ANTH. 6, 70 ; d’où augure, auspice, ou en gén. coup d’aile ou direction du sort, de la destinée, SOPH. O.C. 97 ; et, p. suite, sort, destinée, ESCHL. Suppl. 314 dout. ;
      2 aile d’insecte, PLUT. M. 1083 d ;
      3 fig. comme symbole de force : τῷ δ' αὖτε πτερὰ γίγνετο, IL. 19, 386, ses armes lui étaient comme des ailes à un oiseau ; comme symbole d’agilité, de légèreté, OD. 7, 36 ; EUR. I.T. 32, etc. ; prov. κείρειν τινὶ τὰ πτερά, CALL. Ep. 49, 8, rogner les ailes à qqn, càd. l’arrêter dans son essor ; comme symbole de protection : Παλλάδος ὑπὸ πτεροῖς, ESCHL. Eum. 1001, sous les ailes de Pallas ;
      4 p. anal. en parl. de navires, rangée de rames, OD. 11, 125 ; 23, 272 ; ou voile, HÉS. O. 630 ; fr. 37, 8 ; EUR. Hel. 146, Tr. 1086 ;
      5 soc de charrue, c. ὕνις, LYC. 1072 ;
      6 feuilles ou branches d’arbres, SOPH. fr. 24 Dind. ;
      7 colonnade de temple, PLUT. M. 357 a ;
      8 aile de bâtiment, particul. construction en saillie aux deux côtés de la porte principale d’un temple égyptien, STR. 805 ; PLUT. M. 359 a ;
      9 pont-levis garni de fer devant les portes d’une ville, SCH.-EUR. Ph. 115 :
      10 sorte d’instrument à cordes, ANON. MUS. 28.

Étym. R. indo-europ. *pet-, voler ; cf. πέτομαι.

'

τό, (< πέτομαι, πτέσθαι) mostly in pl., feathers, Od. 15.527, Hdt. 2.73, etc. ; in sg., feather, E. Rh. 618, Ar. Ach. 584, 1105; πτεροῦ σῦριγξ quill, Hp. Fist. 6; τὰ ὦτα πτερῷ κνωμένοις Luc. Salt. 2; ἀντὶ τριχῶν πτερὰ φύειν Pl. Ti. 91d (cf. Ar. Av. 106); ἡ τῶν π. ἀποβολή Pl. Phdr. 246d; prov., πόνου δ’ ἴδοις ἂν οὐδαμοῦ ταὐτὸν π. misery is of varied plumage, i.e. manifold, A. Supp. 329; τοῖς αὑτῶν π. ἁλίσκεσθαι to be shot with an arrow feathered from one΄s own plumes, ΄hoist with one΄s own petard΄, Id. Fr. 139; ἀλλοτρίοις π. ἀγάλλεσθαι pride oneself on ΄borrowed plumes΄, Luc. Pro Merc. Cond. 4; κείρευ πτερά ΄have your wings clipped΄, Call. Epigr. 47.8. = πτέρυξ, bird΄s wing, freq. in pl., wings, Il. 11.454, Od. 2.151, etc. (sg., A. Fr. 304.4); οἶμον αἰθέρος ψαίρει πτεροῖς Id. Pr. 396; Παλλάδος ὑπὸ πτεροῖς ὄντας, metaph from chickens under the hen΄s wings, Id. Eu. 1001 (lyr.); τὰ τέκν’ ἔχων ὑπὸ πτεροῖς E. Heracl. 10, etc. ; as an emblem of speed, ὡσεὶ π. ἠὲ νόημα Od. 7.36; πόδα τιθεὶς ἴσον πτεροῖς E. IT 32; δοκεῖτε πηδᾶν τἀδικήματ’ εἰς θεοὺς πτεροῖσι ; Id. Fr. 506; also τῷ δ’ εὖτε πτερὰ γίγνετο he got as it were wings, i.e. spirit, courage, Il. 19.386; νωμᾷ δ’ ἐν οἰωνοῖσι τοὐκείνης (sc. Ἀφροδίτης) πτερόν, ἐν θηρσίν, ἐν βροτοῖσιν, ἐν θεοῖς her uplifting influence, S. Fr. 941.11.
wings of a bat, Hdt. 2.76; of insects, Arist. HA 532a25, PA 682b18, al.
any winged creature, as the Sphinx, E. Ph. 806 (lyr.); a beetle, Ar. Pax 76.
omen, πιστὸν ἐξ ὑμῶν π. S. OC 97.
anything like wings or feathers; as oars, ἐρετμά, τά τε πτερὰ νηυσὶ πέλονται Od. 11.125; νηὸς πτερά Hes. Op. 628 (unless sails, cf. πτίλον III. 2); ὅπῃ νεὼς στείλαιμ’ ἂν οὔριον π. E. Hel. 147; σκάφος ἀΐσσον πτεροῖσι Id. Tr. 1086 (lyr.); hence conversely, of birds, πτεροῖς ἐρέσσει Id. IT 289; πτερῶν εἰρεσίᾳ, of Hermes, Luc. Tim. 40. ἀέθλων πτερά, i.e.
the crown of victory, which lifts the victor to heaven, Pi. O. 14.24, cf. P. 9.125. sg., wings of the wind, dub. in S. Fr. 23.3.
fan or parasol, Com.Adesp. 1129. π. ἱέρακος a hawk΄s wing, worn by the ἱερογραμματεύς in Egypt, D.S. 1.87.
feathered arrow, E. Hel. 76.
ploughshare, Lyc. 1072.
side-walls of Egyptian temples, Str. 17.1.28, Plu. 2.359a.
battlements, Procop. Aed. 2.8.
portcullis, or drawbridge, in gateways, Sch. E. Ph. 114. πτερὰ Θετταλικά were the fluttering corners of a χλαμύς (v. πτέρυξ II. 4), Poll. 7.46.

τό,
1) Feder, womit man fliegt (πτέσθαι), Flügel, Fittig ; Hom. gew. im plur.; οἰωνοὶ περὶ πτερὰ πυκνὰ βαλόντες, Il. 11.454 ; τιναξάσθην πτερὰ πολλά, Od. 2.151 ; als Sinnbild der Geschwindigkeit, νέες ὠκεῖαι, ὡσεὶ πτερὸν ἠὲ νόημα, 7.36 ; vgl. πόδα ἴσον πτεροῖς, Eur. I.T. 32 ; πτεροῖσιν ἀκάμαντας ἵππους, Pind. Ol. 1.87 ; πτεροῖσιν πορφυρέοις πεφρίκοντας νῶτα, P. 4.182 ; er vrbdt auch πτερὰ νικᾶν δέξατο, P. 9.125, die Fittige des Sieges, dessen Ruhm sich schnell verbreitete ; κίρκον εἰσορῶ δρόμῳ πτεροῖς ἐφορμαίνοντα, Aesch. Pers. 204 ; u. so in Prosa überall ; ἀλλοτρίοις πτεροῖς ἀγάλλεσθαι, sich mit fremden Federn schmücken, Luc. pro merc.cond. 24. – Uebertr. wie bei uns, κείρειν τινὶ τὰ πτερά, Einem die Flügel beschneiden, ihn in Schranken halten, Callim. ep. 49.8. – Von den Flughäuten der Fledermaus, Her. 2.76. – Auch das junge Barthaar, Milchhaar, Jacobs AP 773. – Auch der Vogel, und überh. jedes geflügelte Geschöpf, Ar. Pax 76 ; dah. auch, wie οἰωνός, Vogelzeichen, οὐκ ἔσθ' ὅπως οὐ πιστὸν ἐξ ὑμῶν πτερὸν ἐξήγαγ' εἰς τόδ' ἄλσος, Soph. O.C. 97 ; Geschick, Los, πόνου δ' ἴδοις ἂν οὐδαμοῦ ταὐτὸν πτερόν, Aesch. Suppl. 324. – Auch wie bei uns übertr., der Schutz, Παλλάδος δ' ὑπὸ πτεροῖς ὄντας ἅζεται πατήρ, unter den Fittigen der Pallas, Aesch. Eum. 455 ; vgl. τὰ κείνου τέκν' ἔχων ὑπὸ πτεροῖς, Eur. Heracl. 10. – Von Rudern u. Segeln, welche die Flügel des Schiffes sind, νηὸς πτερά, Hes. O. 630, wie Hom. sagt ἐρετμά, τά τε πτερὰ νηυσὶ πέλονται, Od. 11.125, 23.272 ; νεὼς οὔριον πτερόν, Eur. Hel. 146 ; Ar. u. in Prosa (vgl. auch πτερόω); die Räder, s. Müller Lycophr. 1072 ; vgl. Voß Virg. Georg. 1.169. – Fächer, com. bei Poll. 10.127.
2) Die Säulenstellung an beiden Seiten der griechischen Tempel, und an den ägyptischen, welche dergleichen nicht hatten, die Seitenmauern ; eine Art Mauerzinnen zur Verteidigung der Mauern. – Eine mit Eisen beschlagene Zugbrücke vor den Stadttoren, Schol. Eur. Phoen. 114. – Πτερὰ Θετταλικά, ein weiter, thessalischer Flügelmantel, Coray Heliod. 2 p. 18. – Ein Saiteninstrument, vielleicht eine σῦριγξ, Anonym. Bellerm. de mus. 17.

1. mostly in plural feathers , [Odyssey by Homer (8th/7th c.BC), Herdotus Historicus (Refs 5th c.BC)], etc.; in singular a feather , [Aristophanes Comicus (5th/4th c.BC)]
2. = πτέρυξ, a bird's wing , in plural wings , [Homer (8th/7th c.BC), Aeschulus Tragicus (6th/5th c.BC)]; Παλλάδος ὑπὸ πτεροῖς ὄντας, metaphorically from chickens under the hen's wings, [Aeschulus Tragicus (6th/5th c.BC)]: —; τῷ πτερὰ γίγνετο he got as it were wings , i. e. spirit, courage, [Iliad by Homer (8th/7th c.BC)]
3. the wings of a bat (see. πτίλον II), [Herdotus Historicus (Refs 5th c.BC)]
4. any winged creature , as the Sphinx, [Euripides (Refs 5th c.BC)]; a beetle, [Aristophanes Comicus (5th/4th c.BC)]
5. like οἰωνός, Lat. avis, an augury, omen, [Pindar (Refs 5th c.BC), Sophocles Tragicus (Refs 5th c.BC)]
6. anything like wings : as
7. a ship's wings , i. e. oars (compare πτερόω); ἐρετμά, τά τε πτερὰ νηυσὶ πέλονται [Odyssey by Homer (8th/7th c.BC)]; νηὸς πτερά [Hesiod (8th/7th c.BC), Euripides (Refs 5th c.BC)]:—; hence birds are said πτεροῖς ἐρέσσειν, [Euripides (Refs 5th c.BC)]
8. ἀέθλων πτερά, i. e. the wings of victory, which lift the Poet to heaven, [Pindar (Refs 5th c.BC)]
9. a feathered arrow , [Euripides (Refs 5th c.BC)]
10. τοῦ πώγωνος τὰ πτερά the points of the beard, [Lucian (Refs 2nd c.AD)]
11. in Architecture, of the rows of columns along the sides of Greek temples, see. ἄπτερος. (ML)