'adv. et prép. avant :
A adv. :
   I avec idée de lieu :
      1 en avant, devant, par devant : πρόσθε λέων, ὄπιθεν δὲ δράκων, IL. 6, 181, lion par devant, dragon par derrière ; πρόσθεν σάκεα σχέθον, IL. 4, 113, ils tinrent les boucliers devant lui ; προσθ' ὁρόων θάνατον, IL. 20, 481, voyant la mort devant soi ; ὁπλαὶ αἱ πρόσθεν, HH. Merc. 77, les sabots de devant ; οἱ πρόσθε μάρναντο, IL. 13, 719, ceux-ci combattaient en avant, le rang de devant, p. opp. à οἱ δ' ὄπιθεν, ὁ πρόσθεν, XÉN. Cyr. 2, 2, 8, celui qui précède, le chef de file ; avec idée de mouv. : πρ. βαδίζειν, HH. Merc. 320, marcher en avant, précéder ; εἰς τὸ πρόσθεν ἰέναι, etc. HDT. 8, 89 ; XÉN. An. 2, 1, 2 ; PLAT. Rsp. 437, etc. marcher en avant ; πρ. φεύγειν, IL. 22, 158, fuir devant (un ennemi) ; πρ. βαλεῖν ἵππους, IL. 23, 572, pousser ses chevaux devant ceux d’un concurrent ; particul. en se plaçant devant (pour protéger) IL. 4, 129 ;
      2 fig. en avant, de préférence, plutôt : ἄγειν τινὰ ἐς τὸ πρ. SOPH. Aj. 1249, faire passer (ceux qui ont perdu leur cause) avant (ceux qui l’ont gagnée) ; πρ. ἀποθανεῖν ἤ, XÉN. An. 2, 1, 10, mourir plutôt que, etc. ;
   II avec idée de temps : auparavant, avant : πρόσθε ποτέ, PD. O. 10, 39, une fois auparavant ; οὔποτε πρ. SOPH. Tr. 311 ; οὔπω πρόσθεν, XÉN. An. 5, 4, 18, encore jamais avant cela ; ὡς τὸ πρόσθεν, IL. 12, 33, comme auparavant ; entre l’art. et un subst. ou un part. : οἱ πρόσθεν ἄνδρες, IL. 9, 524, les gens d’autrefois, les hommes du temps passé ; ὁ πρ. γεννηθείς, SOPH. O.C. 375 ; ou abs. ὁ πρόσθεν, EUR. Ph. 57, le plus âgé ; οἱ πρόσθε πόνοι, ESCHL. Suppl. 51, les souffrances d’autrefois ; ὁ πρ. χρόνος, SOPH. O.R. 851, le temps passé ; ἡ πρ. ἡμέρα, XÉN. An. 2, 3, 1, le jour d’avant ; en relat. avec un autre adv. de temps, particul. dans les propos. nég. : οὐ πρόσθεν πρίν γε avec le sbj. OD. 17, 7, pas avant que ; μὴ πρ. πρὶν ἄν et le sbj. XÉN. An. 1, 1, 10 ; οὐ πρ. πρὶν ἤ et l’ind. XÉN. Cyr. 1, 4, 23, m. sign. ;
B Prép. avec le gén. :
   I avec idée de lieu :
      1 devant : πεζὸς πρόσθ' ἵππων, IL. 13, 385, à pied devant les chevaux ; προσθ' ἵππων καὶ δίφρου κεῖτο τανυσθείς, IL. 13, 392, il gisait étendu devant les chevaux et le char ; σάκος πρόσθε στέρνοιο φέρων, IL. 7, 224, portant son bouclier devant sa poitrine ; τεύχε' ἔθηκεν πρόσθεν Ἀχιλλῆος, IL. 19, 13, elle déposa les armes devant Achille ; πρ. Μυρμιδόνων πολεμιζέμεν, IL. 16, 220, combattre à la tête des Myrmidons ; avec un verbe de mouv. : φεύγειν πρ. τινός, IL. 5, 56, etc. fuir devant qqn ; τοῦ μετώπου πρ. ἰέναι, XÉN. Cyr. 5, 2, 1, aller en avant du front de l’armée ;
      2 p. suite, en se plaçant devant (pour protéger) : τάων οὔ τοι ἐγὼ πρόσθ' ἵσταμαι, IL. 4, 54, je ne me place pas devant elles (Argos, Sparte, Mycène) càd. je ne les défends pas ; p. suite, pour : τάων πρ. πολεμίζειν, IL. 16, 834, combattre pour elles ; ἑῆς πρ. πόλιος λαῶν τε πεσεῖν, OD. 8, 524, tomber pour sa ville et pour ses peuples ;
      3 fig. ἄγειν τινὰ πρ. τινός, EUR. Bacch. 225 ; πρ. τιθέναι τί τινος, EUR. Hec. 131, mettre une personne ou une chose avant une autre, la préférer à une autre ; μέγιστος καὶ πρόσθεν γεγονὼς τῶν πολιτῶν, PLUT. Per. 11, étant devenu très grand et supérieur à tous les citoyens ;
   II avec idée de temps : avant, plus tôt que : πρόσθ' ἄλλων, IL. 2, 359, avant les autres, plus que les autres ; πρ. τῆς ἑσπέρας, XÉN. Cyr. 7, 5, 43, avant le soir.

➳ πρόσθεν se place qqf. après le gén. IL. 12, 145 ; HÉS. Th. 746 ; ESCHL. Pers. 529 ; SOPH. Ant. 462 ; XÉN. Cyr. 5, 2, 1 ; en poésie il peut être séparé de son rég. par un ou plusieurs mots : πρόσθεν ἔχε στέρνοιο, IL. 20, 163 ; τάων οὔ τοι ἐγὼ πρόσθ' ἵσταμαι, IL. 4, 54 ; cf. IL. 12, 145, 445, etc. En poésie par nécessité prosod. ou par euphonie, et en prose ion. πρόσθε, IL. 4, 129 ; 7, 224 ; 12, 298 ; AR. Ran. 287 ; HDT. 1, 11 ; 2, 145, etc. Dor. πρόσθα [ᾰ] ALCM. 68.

Étym. πρός, -θεν.

'

and in Poets πρόσθε, also in Ion. Prose (Hdt. 1.11, al., cf. ἐπίπροσθε); Dor. and Aeol. πρόσθα A.D. Adv. 153.20, E. M. 424.12 (in elision πρόσθ΄, Alcm. 73, Sappho Supp. 1.5); Dor. also πρόθεν (cf. ὄπιθεν), Greg.Cor. p. 222S. ; Adv. as Prep. with gen. ; of Place or Space, before, στῆ πρόσθ’ αὐτοῖο Il. 5.170; πεζὸς πρόσθ’ ἵππων 13.385, cf. 392, etc. ; κατὰ τεύχε’ ἔθηκε πρόσθεν Ἀχιλλῆος 19.13; π. ποδῶν Od. 22.4, cf. Il. 23.877; ἐκ δὲ τὼ ἀΐξαντε πυλάων π. μαχέσθην before, i.e.
outside, 12.145, cf. 9.473; νῆσος… π. Σαλαμῖνος τόπων A. Pers. 447; π. Μυρμιδόνων πολεμιζέμεν in front of them, at their head, Il. 16.220; ἐν τῷ π. τοῦ στρατεύματος in front of…, X. Cyr. 5.3.52; εἰς τὸ π. τῶν ὅπλων ἐκαθέζοντο Id. An. 3.1.33; εἰς τὸ π. τινῶν θεῖναί τι ἐπὶ τὴν γῆν Pl. R. 618a; with collat. notion of defence, [σάκος] πρόσθε στέρνοιο φέρων Il. 7.224; στὰς πρόσθεν νέκυος 16.321; τάων οὔτοι π. ἵσταμαι I defend them not, 4.54; hence, for, on behalf of, π. φίλων τοκέων ἀλόχων τε καὶ υἱῶν 21.587, cf. 16.833; ὅς τε ἑῆς π. πόλιος λαῶν τε πέσῃσιν Od. 8.524. with Verbs of motion, π. ἕθεν φεύγοντα Il. 5.56, 80, 20.402; π. δὲ κί’ αὐτοῦ 15.307. metaph, οὐδὲν ἐς π. κακῶν E. Hec. 961; of preference, ἄγειν τινὰ π. τινός Id. Ba. 225; π. τιθέναι τί τινος Id. Hec. 129 (anap.), cf. IG2². 1299.58; αἰσχρὰ π. τοῦ καλοῦ ζητεῖν E. Fr. 659.7. of Time, before, πρόσθ’ ἄλλων Il. 2.359, cf. S. Ph. 778; τοῖιν δ’ ἔγνω π.
first of the twain, Il. 13.66, cf. Hes. Th. 746; ἐμοῦ π. A. Pers. 529; τοῦ χρόνου π. θανοῦμαι S. Ant. 462; π. ἑσπέρας X. Cyr. 7.5.43. — The gen. sts. stands before πρόσθεν, Il. 4.54, etc., cf. supr. When it seems to be folld. by a dat., this dat. must be connected with the Verb, and πρόσθεν taken as Adv., v. infr. B. 1.1. as Adv.; of Place or Space, before, in front, π. λέων ὄπιθεν δὲ δράκων Il. 6.181, Hes. Th. 323; π. δέ οἱ δόρυ τ’ ἔσχε καὶ ἀσπίδα Il. 5.300, cf. 315; π. δέ οἱ ποίησε γαλήνην Od. 5.452; πρόσθ’ ὁρόων θάνατον Il. 20.481; ὁ π. the front rank man, X. Cyr. 2.2.8; τὰ π. ib. 6.3.2; τὰ π. (sc. σκέλη) the forelegs (of a horse), Id. Eq. 1.12; ἡ χώρα ἡ π. Plb. 3.80.3; προῆγε εἰς τὸ π.
on, forward, Id. 4.66.5; ἀεὶ τοῦ π. ὀρεγόμενοι Id. 3.84.12; with collat. notion of defence, π. σάκεα σχέθον Il. 4.113; ἥ τοι π. στᾶσα βέλος ἄμυνεν ib. 129. with Verbs of motion, before, in front, π. ἔφευγε 22.158; ἥ οἱ π. ἰοῦσα 20.95; π. ἡγεμονεύειν Od. 22.400, 24.155; ἵππους π. βαλεῖν, v. βάλλω A. 11.5; ἐς τὸ πρόσθε παριέναι forward, Hdt. 8.89; πάριτ’ εἰς τὸ π. Ar. Ach. 43; εἰς τὸ π. προΐωμεν Pl. R. 437a, etc. ; μηδεμίαν αἰσχύνην π. ποιεῖσθαι allow to stand in the way, Id. Lg. 732b. metaph, εἰς τὸ π. ἔτι ζητήσαντες Id. Sph. 258c; τοὺς ὄπισθεν εἰς τὸ π. ἄξομεν S. Aj. 1249. of Time, before, formerly, erst, οὗ καὶ π. ἀρίστη φαίνετο βουλή Il. 7.325, etc. ; οὔποτε π. S. Aj. 318; οὔπω π. X. An. 5.44.18; ἔτι π. Pl. Sph. 242d; σμικρῷ π. Id. Lg. 969b; οἱ π. ἄνδρες the men of old, Il. 9.524; τοῦ π. Κάδμου τοῦ πάλαι τ’ Ἀγήνορος S. OT 268; ὁ π. γεννηθείς Id. OC 375; ἡ π. the elder, E. Ph. 58; of things, οἱ π. πόνοι the former, earlier labours, A. Supp. 52 (lyr.); ἁπ. ἱππεία S. El. 504 (lyr.); ὁ π. λόγος Id. OT 851; ἡ π. ἡμέρα X. An. 2.3.1, etc. ; τὰ π. what was said above, Pl. Phdr. 238b; also τὸ π., as Adv., formerly, Il. 23.583, Od. 4.688; ταὐτὰ τῷ π. the same as before, Pl. Phdr. 241b; τὰ π. A. Ag. 19. folld. by a Particle, πρόσθεν, πρὶν… before…, mostly with a neg., οὐ πρόσθεν…, πρίν γε… με ἴδηται Od. 17.7, cf. X. An. 1.1.10, Cyr. 1.2.8, etc. ; οὐ π. πρὶν ἤ… ib. 1.4.23; without a neg., π. πρὶν τυχεῖν Pi. P. 2.91; also π. ἢ… S. OT 736, El. 82, 1333; ποτιτάσσει… μὴ π. ἐξελθεῖν ἢ τὰν ματέρα κατακάνῃ Anon. Mythogr. in PSI 9.1091.3.
sooner, rather, π. ἂν ἀποθάνοιεν ἢ τὰ ὅπλα παραδοίησαν would die sooner than…, X. An. 2.1.10.

ion. u. poet. auch πρόσθε (vgl. Lobeck Phryn. 284),
A) als praepos. = πρό, c. genit.,
1) vom Orte oder Raume, vor ; Hom., Hes. u. Folgde ; bes. vor Einem, zu seinem Schutze, zu seiner Verteidigung, (σάκος) τὸ πρόσθε στέρνοιο φέρων, Il. 7.224, 16.321 ; ὅς τε ἑῆς πρόσθεν πόλιος λαῶν τε πέσῃσιν, der für die Vaterstadt fällt, Od. 8.524 ; Il. 21.587, draußen, vor, πυλάων, πόλιος, 7.145, 22.464 u. sonst ; Aesch. Spt. 507 ; u. übh. von der nächsten, unmittelbaren Nähe, Il. 19.13 ; πρόσθε ποδός, 23.877 ; νῆσός τις ἔστι πρόσθε Σαλαμῖνος τόπων, Aesch. Pers. 439, vgl. Eum. 46 ; εἰς τὸ πρόσθεν σφῶν θεῖναι ἐπὶ τὴν γῆν, Plat. Rep. X.618a ; Phil. 62e.
2) von der Zeit, vor, eher als, πρόσθ' ἄλλων, eher als die Andern, Il. 2.359 ; ἐάνπερ δεῦρ' ἐμοῦ πρόσθεν μόλῃ, Aesch. Pers. 521 ; ἐμοί τε καὶ τῷ πρόσθ' ἐμοῦ κεκτημένῳ, Soph. Phil. 769. – Zuweilen steht πρόσθεν seinem gen. nach, Il. 4.54, 16.833 ; τῶν πρόσθ' Ἰαπετοῖο πάϊς ἔχετ' οὐρανὸν εὐρύν, Hes. Th. 746. – Πρόσθεν ἑσπέρας, Xen. Cyr. 7.5.43.
B) häufiger als adv. ohne Casus,
1) räumlich, vor, vorn ; Hom. oft, auch bei Verbis der Bewegung, nach vorn, vorwärts, ἵππους πρόσθε βαλεῖν, die Pferde vorwärts treiben, Il. 23.572 ; auch πρόσθε βαλεῖν = zuvorkommen, einholen, 23.639 ; πρόσθεν ἔχειν, zum Schutze vorhalten, Hom. oft c. dat., πρόσθε δέ οἱ δόρυ τ' ἔσχε καὶ ἀσπίδα, ihm zum Schutz, Il. 5.300 (ein dat. steht auch dabei, als dat. commodi zu fassen, Il. 20.95, ἥ οἱ πρόσθεν ἰοῦσα τίθει φάος, u. Od. 5.452, πρόσθε δέ οἱ ποίησε γαλήνην); so auch Tragg.: πρώρα πρόσθεν ὄμμασιν βλέπουσ' ὁδόν, Aesch. Suppl. 697 ; ὀλίγον τοῦ ποιήματος εἰς τὸ πρόσθεν προελθών, Plat. Prot. 339b ; ἡ εἰς τὸ πρόσθεν κίνησις, Bewegung nach vorwärts, Tim. 40b ; παραγενέσθαι εἰς τὸ πρόσθεν, Xen. An. 3.4.38 ; εἰς τὸ πρόσθεν προϊέναι, 2.1.2 u. Folgde, wie Pol. u. Plut. Uebtr., εἰ τοὺς ὄπισθεν εἰς τὸ πρόσθεν ἄξομεν, d.i. vorziehen, Soph. Aj. 1228 ; vgl. λέκτρα πρόσθεν θήσειν λόγχης, Eur. Hec. 131 ; αἰσχρὰ κέρδη πρόσθε τοῦ καλοῦ ζητεῖν, frg.; so πρόσθεν ποιεῖσθαι, Plat. Legg. V.732b ; ἥ τι τῶν ὑστέρων εἰς τὸ πρόσθεν τιμαῖς τάττουσα, III.697c ; u. so auch Folgde.
2) von der Zeit, vormals, ehedem, zuvor ; Hom. u. Hes. oft ; οὐ πρόσθεν, nicht eher, nicht früher, Od. 17.7 ; οἱ πρόσθεν ἄνδρες, die Männer der Vorzeit, Il. 9.524 ; oft Tragg.: οὓς πρόσθε μαραθὼν βαρβάρων ἀπώλεσεν, Aesch. Pers. 467 ; u. bei subst., τῶν πρόσθε πόνων μνασαμένα, der frühern Leiden, Suppl. 51 ; τὸ πρόσθεν, τὰ πρόσθεν, Hom. u. Folgde, wie Aesch. Ag. 19, 1409 ; πρόσθε ποτέ, Pind. Ol. 11.31 ; πρόσθε … πρίν, P. 2.91 (vgl. Xen. Cyr. 6.4.11); auch πρόσθεν ἤ, Soph. O.R. 736, 852 ; auch auf die Zukunft bezüglich, πότερα τἀμαυτοῦ κακὰ πρόσθεν δακρύσω, O.C. 1257 ; τοῦ πρόσθε Κάδμου, O.R. 268 ; auch τὸν πρόσθε γεννηθέντα, den ältern, O.C. 375 ; τὴν πρόσθεν ἄνασσαν, Eur. Hec. 61 ; οἱ πρόσθεν εἰρηκότες, Plat. Symp. 194e ; ἐν τῷ πρόσθεν u. ἐν τοῖς πρόσθεν, in dem Frühern, oft, wie ὁ πρόσθεν λόγος, Xen. An. 3.1.1 ; ἡ πρόσθεν ἡμέρα, 2.3.1 ; οἱ πρόσθεν ἄρχοντες, 3.2.31 ; im Ggstz von τότε, Cyr. 1.4.25, von νῦν, 8.8.4 ; οὐ πρόσθεν πρίν, 6.4.11 ; τεθνάναι πρόσθεν ἤ, An. 2.1.10 ; wie Pol. 3.109.8.