[ῠᾰ]
   I (πρύτανις, chef) être le premier : ἀθανάτοισι, HH. Ap. 68, parmi les immortels ;
   II (πρύτανις, prytane) :
      1 être prytane, exercer la fonction de prytane, en parl. de la tribu à laquelle revenait cette fonction (v. πρύτανις) THC. 4, 118 ; φυλὴ πρυτανεύουσα, PLAT. Ap. 32 b, tribu exerçant la prytanie ; en parl. de pers. ANT. 146, 37 ; πρυτανεύειν περὶ εἰρήνης, AR. Ach. 60, délibérer en conseil de prytanes sur la paix ; πρυτανεύειν εἰρήνην, ISOCR. 66 a, négocier la paix ; τινί, LUC. Demon. 9, pour qqn ; πρ. τι, DÉM. 191, 15, diriger une délibération, faire prendre une décision ;
      2 p. ext. diriger, prendre soin de, présider à (comme les prytanes), joint à διοικεῖν, acc. DÉM. 58, 19 ; au pass. πρυτανεύεσθαι παρά τινος, DÉM. 126, 14, se laisser diriger par qqn ;
      3 fournir un repas comme au prytanée, au pass. ALEX. (Com. fr. 3, 429) ;
      4 entretenir au prytanée, d’où au pass. être à la solde de, dat. PLUT. M. 602 a.

➳ Dans les inscr. att. à côté de πρυτανεύω, lesb. προτανεύω (285 av. J.C.), v. Meisterh. p. 19, 13.

Étym. πρύτανις.

(also βρυτανεύω, IG 9(1).111 (Elatea), cf. πρυτανεῖον), to be πρύτανις or president, hold sway, ἀθανάτοισι among them, h.Ap. 68; so of God, Ph. 2.595.
to be chairman of a board, D. 21.87; of a βουλή, POxy. 2130.7 (iii AD), etc. at Athens, hold the presidency, prop. of the tribe in order of πρυτανεία in βουλή and ἐκκλησία, ἔτυχεν… ἡ φυλὴ [Ἀντιοχὶς] πρυτανεύουσα Pl. Ap. 32b, cf. Grg. 473e; Ἀκαμαντὶς ἐπρυτάνευε IG1². 16, Th. 4.118, etc. ; sts. of an individual member of the πρυτανεία, IG1². 39.14, al., Antipho 6.45; οἱ τότε πρυτανεύσαντες And. 1.46. generally, of the mover of a motion, ὁ πρυτανεύσας ταῦτα καὶ πείσας D. 15.3. π. περὶ εἰρήνης put the question on a motion for peace, this being the duty of the Prytanes, Ar. Ach. 60; εἰρήνην πρυτανεῦσαι Isoc. 4.121; hence, π. τινὶ εἰρήνην obtain peace for another, Luc. Demon. 9, cf. PStrassb. 5.8 (Pass., iii AD); φιλίαν τισί D.C. 46.11; πᾶσι τὰ ἀγαθά Aristid. Or. 26 (14).109; [αἱ Πλειάδες] τὸ ἔαρ ἡμῖν π.
herald the spring, Procop.Gaz. p. 141 B. generally, control, regulate, joined with διοικεῖν, D. 5.6; — Pass., πρυτανεύεσθαι παρά τινος to suffer oneself to be guided by one, Id. 9.60. metaph, δεῖπνον χαριέντως πεπρυτανευμένον served daintily, Alex. 110.4; of persons, to be entertained, χορηγίᾳ βασιλικῇ Plu. 2.602a.

(πρύτανις), Prytan sein. In Athen hieß die ganze φυλή, welche gerade die πρυτανεία hatte, φυλὴ πρυτανεύουσα, Plat. Apol. 32b, vgl. Gorg. 473e ; Ἀκαμαντὶς ἐπρυτάνευε, Thuc. 4.118. – Uebh. herrschen, obwalten, ἀθανάτοισιν, βροτοῖσιν, H.h. Apoll. 68 ; πρυτανευόμενοι παρ' ἐκείνου, sich von ihm leiten lassen, Dem. 9.60, was Harp. διοικούμενοι καὶ διατρεφόμενοι erklärt ; vgl. τὰ παρ' ὑμῖν διοικοῦντα Φιλίππῳ καὶ πρυτανεύοντα, Dem. 5.6 ; ὁ πρυτανεύσας ταῦτα καὶ πείσας, 15.3 ; u. so auch δείπνου χαριέντως πεπρυτανευμένου, Alexis bei Ath. III.107b ; aber bei Plut. exil. 7, Θεμιστοκλῆς χορηγίᾳ βασιλικῇ πρυτανευόμενος, wie ein Prytan gespeist werden, mit königlichem Aufwande gehalten werden ; – πρυτανεύειν περὶ εἰρήνης, Friedensvorschläge tun und darüber abstimmen lassen, was das Geschäft der Prytanen war, Isocr. 4.121 ; Ar. Ach. 60 ; πρυτανεύειν τινὶ εἰρήνην, Einem den Frieden vermitteln, Luc. Demon. 9.