ά, όν :
A intr. :
   I qui est dans la peine, qui souffre, malheureux, infortuné, HÉS. fr. 43, 5 Gaisford ;
   II qui est en mauvais état, d’où :
      1 de mauvaise qualité, mauvais, défectueux, en parl. de choses : π. δίαιτα, PLAT. Rsp. 425 e, mauvais régime ; πονηρὸν σῶμα, PLAT. Prot. 313 a, corps chétif ou maladif ; πονηρὰ πράγματα, THC. 8, 24, 97 ; XÉN. An. 3, 4, 35, affaires en mauvais état ; πονηρὰν ναυτιλίαν ναυτίλλεσθαι, PLAT. Rsp. 551 c, avoir une mauvaise traversée ; π. ἄνεμοι, DH. 1, 52, vents contraires ; π. ὀσμή, ARSTT. Mir. 115, odeur désagréable ; en parl. d’animaux : π. κύων, PLAT. Euthyd. 298 d, vilain chien ; π. ἱππάριον, XÉN. Cyr. 1, 4, 19, mauvaise rosse ; en parl. de pers. πονηρὸς ἰατρός, ANT. 126, 16, mauvais médecin ;
      2 mauvais, méchant, pervers ; en parl. de pers. p. opp. à χρηστός, XÉN. Ath. 1, 1, etc. ; πονηρὸς κἀκ πονηρῶν, AR. Eq. 337, méchant et de méchante race ; πόνῳ πονηρός, AR. Vesp. 466, etc. malignement méchant, càd. très méchant ; π. τινι, XÉN. Cyr. 8, 4, 33, etc. ; ou πρός τινα, XÉN. An. 7, 1, 39, etc. méchant à l’égard de qqn ; ὁ πονηρός, NT. Matth. 13, 19, le mauvais esprit, le démon ; en parl. de choses (vie, action, bruit, etc.) ESCHL. Ch. 1045 ; fr. 86, 395, Dind. ; ATT. ; τὸ πονηρόν, SPT. Deut. 17, 2, etc. le mal ; τὰ πονηρά, XÉN. Cyr. 2, 2, 25, les vices, le mal ou la méchanceté ; πονηρὰ δρᾶν, EUR. Hec. 1190, faire le mal ou faire du mal ;
      3 lâche, bas, vil, SOPH. Ph. 437, etc. ;
B qui cause de la peine, de la fatigue, fatigant, pénible, HOM. Ep. 14, 20 ; THGN. 274 ; AR. Pl. 352.

• Cp. -ότερος, ATT. (AR. Lys. 517, etc.) sup. -ότατος, HÉS. fr. 43, 5 Gaisford ; THGN. 272 ; ATT. (PLAT. Rsp. 470 e, etc.).

➳ Les Att. accentuent πόνηρος au sens II.

Étym. πονέω.

ά, όν, in physical sense, oppressed by toils, πονηρότατος καὶ ἄριστος, of Heracles, Hes. Frr. 138, 139. of things, toilsome, painful, grievous, ἔργα Hom. Epigr. 14.20; νούσων πονηρότερον Thgn. 274; φορτίον Ar. Pl. 352.
in bad case, in sorry plight, useless, good-for-nothing, σύμμαχοι ib. 220, cf. Nu. 102; στράτευμα X. An. 3.4.34; ἰατρός Antipho 4.2.4 (v.l. for μοχθηρός)· κύων, ἱππάριον, Pl. Euthd. 298d, X. Cyr. 1.4.19; δίαιτα, τροφή, σιτία, injurious, Pl. R. 425e, Lg. 735b, Grg. 464d, etc. ; π. ἕξις σώματος Id. Ti. 86e; π. σῶμα, opp. χρηστόν, Id. Prt. 313a, cf. R. 341e; π. σκώμματα sorry jests, Ar. Nu. 542; π. βούλευμα Id. Lys. 517 (Comp.); π. πράγματα a bad state of things, Th. 8.97, cf. 24; π. ἀρχὴ τῆς παιδείας a bad beginning, Aeschin. 1.11; π. τὴν ναυτιλίαν ναυτίλλεσθαι Pl. R. 551c; π. πολιτεία Arist. Pol. 1294b38. Adv., -ρῶς ἔχειν to be in bad case, Th. 7.83, etc. ; ἂ πονηρῶς ἔχει τῶν πραγμάτων Lys. 14.35; π. διακεῖσθαι, διατεθῆναι, Isoc. 19.12, D. 59.55. in moral sense, worthless, knavish, φήμη, βίος, ζόη, A. Ch. 1045, Frr. 90, 401, etc. ; οὐδεὶς ἑκὼν π. Epich. 78; π. ἦθος Democr. 192; πονηρὸς… κἀκ πονηρῶν rogue and son of rogues, Ar. Eq. 336-7; ὦ πόνῳ πονηρέ in a comic jingle, Id. V. 466, cf. Lys. 350; π. πόρρω τέχνης past master in knavery, Id. V. 192; π. τοῖς φίλοις X. Cyr. 8.4.33; πρὸς ἀλλήλους Id. An. 7.1.39; π. λόγων ἀκρίβεια Antipho 3.3.3; πονηρότεροι σύμβουλοι Id. 5.71; π. [ῥῆμα] malicious, Ev. Matt. 5.11; τὰ π.
wickednesses, X. Cyr. 2.2.25; πονηρὰ δρᾶσαι E. Hec. 1190; τὸ π. LXX De. 17.2; δόλῳ πονηρῷ, Lat. dolo malo, SIG 693.6 (Methymna, ii BC); ὁ π. the evil one, Ev. Matt. 13.19; π. δαίμων PLips. 34.8 (iv AD), etc.
base, cowardly, S. Ph. 437, etc. ; π. χρώματα, i.e. the coward΄s hue, X. Cyr. 5.2.34 (interpol.). with a political connotation, of the baser sort, E. Supp. 424; οἱ λεγόμενοι π. Pl. R. 519a; opp. καλοὶ κἀγαθοί, Isoc. 15.100, 316, cf. Ar. Eq. 186. — On the variation of accent, πονηρός and πόνηρος, v. μοχθηρός fin.

eigtl. Arbeit, Mühe, Drangsal habend od. machend ; dah.
   a) im physischen Sinne, Not machend, lästig ; Theogn. 274 ; ὅτι χρηστὸν ἢ πονηρὸν περὶ τὸ σῶμα, Plat. Prot. 313d ; gew. pass., Not leidend, unglücklich ; so heißt Herakles πονηρότατος καὶ ἄριστος, Hes. frg. 43.5 ; von Sachen, in schlechtem Zustande, unbrauchbar, verdorben, τροφή, Plat. Legg. III.735b ; δίαιτα, Rep. IV.425e ; διὰ πονηράν τινα ἕξιν τοῦ σώματος, Tim. 86d ; καὶ ἄχρηστοι, Legg. XII.950b ; αὐλοί, im Ggstz von χρηστοί, Rep. X.601e ; so auch σιτία, Gorg. 464d ; wie καρπός, im Ggstz von καλός, Matth. 7.17 ; πονηρῶς δίεκειτο, von einem Sterbenden, καὶ οὐδεμίαν ἔλπίδα εἶχε τοῦ βίου, Isocr. 1.9.12 ; πονηρῶς ἔχειν, Luc. Alex. 16. Von einer schlimmen Lage sagt Thuc. 8.97 ἐκ πονηρῶν τῶν πραγμάτων γενομένων τοῦτο πρῶτον ἀνήνεγκε τὴν πόλιν, vgl. 8.24, ἃ πονηρῶς ἔχει τῶν πραγμάτων, Lys. 14.35. – Häufiger
   b) in moralischem Sinne, schlecht, boshaft u. dgl.; μήτ' ἐπιζευχθῇς στόμα φήμαις πονηραῖς, Aesch. Ch. 1041 ; πόλεμος οὐδέν' ἄνδρ' ἑκὼν αἱρεῖ πονηρόν, Soph. Phil. 435 ; Eur. Hec. 596 sagt ὁ πονηρὸς οὐδὲν ἄλλο πλὴν κακός ; vgl. πονηρῷ χρήσεται κριτῇ, El. 374 ; auch τελετὰς πονηράς, Bacch. 260 ; κέρδη, Cycl. 311 ; πονηρὸς κἀκ πονηρῶν, Ar. Eq. 336 u. öfter ; auch πονηρὸς πόρρω τέχνης, Vesp. 192 ; u. in Prosa : Plat. Symp. 183d ; τὸν ἄδικον καὶ πονηρὸν ἄθλιον εἶναί φημι, Gorg. 469e ; τὰ ἔργα πονηρότερα ἐργάσεται, Rep. IV.421d ; feig, Xen. Cyr. 1.4.19 ; τοῖς φίλοις, schlecht gegen die Freunde, 8.4.33 ; aber πονηρὰ χρώματα, 5.2.34, ist blasse, Furcht verratende Farbe ; auch στασιάζειν καὶ πονηροὺς εἶναι πρὸς ἀλλήλους, An. 1.7.39, aufsässig, feindlich gegen einander ; εἰπεῖν πᾶν πονηρὸν κατά τινος, Matth. 5.11. – Wie Schol. Luc. Alex. 16 sagt Ἀττικοὶ ἐπὶ σωματικῆς διαθέσεως ὀξύνουσι τὸ πονηρός, wird nach Arcad. p. 71.16 Eust. zu Il. 2.764 (vgl. Reiz de acc. incl. p. 168 u. B.A. II p. 678) bei den Attikern πόνηρος betont, wo es die Bedeutung unglücklich hat, vgl. Lobeck zu Phryn. 389 u. μόχθηρος. – Nach Cram. Anecd. Ox. 1 p. 372 sollen neuere Komödiendichter das Wort auch als comp. aus πονεῖν u. ἐρᾶν gebraucht haben, wohl Wortspiel.

πονηρός, -ά, -όν
(< πονέω, to toil), [in LXX chiefly for רַע ;]
__1.
__(a) of persons, oppressed by toils (Hes.);
__(b) of things, toilsome, painful (καιρός, Sir.51:12): Eph.5:16 6:13 Rev.16:2.
__2. bad, worthless;
__(a) in physical sense: καρπός, Mat.7:17-18;
__(b) in ethical sense, bad, evil, wicked;
__(α) of persons: Mat.7:11 12:34-35 18:32 25:26, Luk.6:45 11:13 19:22, Act.17:5, 2Th.3:2, 2Ti.3:13; γενεά, Mat.12:39, 45 16:4, Luk.11:29; πνεῦμια, Mat.12:45, Luk.7:21 8:2 11:26, Act.19:12-13, 15-16; as subst., οἱ π., opp. to δίκαιοι, Mat.13:49; to ἀγαθοί, Mat.5:45 22:10; οἱ ἀχάριστοι καὶ π., Luk.6:35; sing., ὁ π., Mat.5:39, 1Co.5:13; id. esp. of Satan, the evil one, Mat.5:37 6:13 (see Lft., Notes, 125 ff.; but cf. McN, in l) Mat.13:19, 38, Luk.11:4 (WH, R, om.), Jhn.17:15, Eph.6:16, 2Th.3:3 (Lft., Notes, l.with), 1Jn.2:13-14 Jn 3:12 Jn 5:18-19;
__(β) of things: Mat.5:11 12:35 15:19, Luk.6:22, 45, Jhn.3:19 7:7, Act.18:14 25:18, Gal.1:4, Col.1:21, 1Ti.6:4, 2Ti.4:18, Heb.3:12 10:22, Jas.2:4 4:16, 1Jn.3:12, II Jn 11, 3Jn.10; ὀφθαλμός (which see), Mat.6:23 20:15, Mrk.7:22, Luk.11:34; as subst., neut., τὸ π., Act.28:21, 1Th.5:22; opp. to ἀγαθόν, Luk.6:45, Rom.12:9; pl., Mat.9:4, Mrk.7:23, Luk.3:19.
† SYN.: see: ἄθεσμος (AS)