ένος (ὁ) :
   I pâtre, particul. :
      1 dans Hom. berger ou bouvier, OD. 4, 87 ; 10, 82, etc. ;
      2 après Hom. propr. berger ou bouvier, EUR. Bacch. 714 ; PLAT. Theæt. 174 d, Rsp. 343 a, etc. ; SPT. Gen. 4, 2 ;
   II p. ext. celui qui conduit, qui dirige, d’où :
      1 pasteur de peuples, IL. 1, 263 ; chef, en gén. ESCHL. Suppl. 767 ; SOPH. Aj. 360 ; EUR. Ph. 1140, etc. ; au sens religieux, pasteur, guide spirituel, SPT. Jer. 2, 8, etc. ; NT. Eph. 4, 11, etc. ; abs. maître, PD. O. 10 (11) 107 ;
      2 qui pousse devant soi, en parl. d’un ouragan, d’une tempête, ESCHL. Ag. 657.

➳ Voc. ποιμήν, THCR. Idyl. 1, 7.

Étym. indo-europ. *poh₂i-mōn, de la R. *peh₂-(i)-, protéger ; cf. πῶϋ, πῶμα¹, lat. pāscō, sscr. pā́ti.

ένος, ὁ, voc. ποιμήν (not -μέν) Hdn. Gr. 2.717 : — herdsman, whether of sheep or oxen, Od. 10.82-5, al. ; opp. lord or owner (< ἄναξ), 4.87. after Hom. always shepherd, βουκόλοι καὶ π. E. Ba. 714, cf. Cratin. 281, Pl. Tht. 174d, R. 343a, Lg. 735b, etc. ; π. προβάτων LXX Ge. 4.2. metaph, shepherd of the people, regularly of Agamemnon, Ἀγαμέμνονα π. λαῶν Il. 2.243, al. ; generally, captain, chief, ib. 85, al., S. Aj. 360 codd. (lyr.); ναῶν ποιμένες A. Supp. 767; λόχων E. Ph. 1140; ὄχων Id. Supp. 674; ποιμένες δώρων Κυπρίας, of the Loves, Pi. N. 8.6; abs., master, lord, πλοῦτος ὁ λαχὼν ποιμένα Id. O. 10 (11).88; for A. Ag. 657, v. στρόβος. in LXX and NT, pastor, teacher, Je. 2.8, Ep. Eph. 4.11, etc. (Cf. Lith. piemuõ, gen. sg. piemeñs ΄shepherd΄.)

ένος, ὁ (mit πατέομαι, pasco, πόα zusammenhangend), der Hirt, insbesondere der Schäfer ; Hom. u. Hes.; als Ggstz von ἄναξ Od. 4.87 ; übh. Lenker, Gebieter der Menschen, bes. ποιμὴν λαῶν, bei Hom. u. Hes. häufiges Beiwort der Fürsten, Hirt der Leute ; ναῶν ποιμένες, Aesch. Suppl. 748, der es auch vom Sturme gebraucht, »der Treiber«, Ag. 643 ; ὄχων, Eur. Suppl. 696 ; λόχων, Valcken Phoen. 1146 ; Soph. Aj. 353, von Fürsten, wo der Schol. es durch ποιμαίνων, θάλπων erklären will. In Prosa herrscht die eigtl. Bdtg vor, ποιμὴν καὶ βουκόλος, Plat. Legg. V.735a ; Polit. 275b ; τῶν ἀρχόντων ὥσπερ ποιμένων πόλεως, Rep. IV.440d ; Plut. u. a.Sp.

ποιμήν, -ίνος, ὁ
[in LXX for רָעָה ;]
a shepherd: Mat.9:36 25:32 26:31' (LXX), Mrk.6:34 14:27, Luk.2:8, 15 2:18, 20 Jhn.10:2, 12 Metaph., of Christ; Jhn.10:11, 14 10:16 Heb.13:20, 1Pe.2:25; of Christian pastors, Eph.4:11 (cf. Hom., Il, i, 263, ποιμένα λαῶν).†
(AS)