η, ον [ῐ] varié, divers, d’où :
   I au propre :
      1 peint de couleurs variées, particul. bigarré, tacheté, moucheté, en parl. d’animaux (panthère, IL. 10, 30 ; dragon, PD. P. 8, 65 ; faon, EUR. Bacch. 269 ; paon, ANTH. dans ATH. 397 c, etc.) ; en parl. de vêtements, HDT. 7, 61 ; ESCHL. Pers. 836, etc. ;
      2 couvert de peintures, de tableaux : ἡ ποικίλη στοά, ESCHN. 80, 26 ; DÉM. 1106, 16, etc. ; ou simpl. ἡ Ποικίλη, PAUS. 5, 11, 6, etc. le Pœcile ou galerie couverte de peintures de Polygnote, à Athènes ; en parl. d’une galerie analogue, à Sparte, PAUS. 3, 15, 8 ; à Olympie, PAUS. 5, 21, 17 ;
      3 brodé, IL. 5, 735 ; 14, 215 ; ESCHL. Ag. 923 ; PLAT. Rsp. 557 c, etc. ; τὰ ποικίλα, tapis brodé, ESCHL. Ag. 936 ; ou broderies, THCR. Idyl. 15, 78 ; ou vêtements brodés ; LUC. Tim. 27, etc. ;
      4 damasquiné, couvert d’arabesques, de ciselures, en parl. de sièges, d’armes, etc. IL. 4, 432 ; 10, 75 ; 16, 134, etc. ; OD. 1, 132, etc. ; XÉN. Mem. 3, 10, 14, etc. ;
      5 travaillé ou entrelacé avec un art subtil, OD. 8, 448 ;
   II fig. :
      1 varié, PD. O. 6, 148, etc. ; PLAT. Rsp. 426 a, etc. ; joint à παντοδαπός, PLAT. Prot. 334 b ; p. opp. à ἁπλοῦς, PLAT. Theæt. 146 d ; à μονοειδής, PLUT. M. 947 b, etc. ;
      2 variable, changeant, LUC. Sacr. 5 ; au mor. inconstant, joint à εὐμετάϐολος, ARSTT. Nic. 1, 10 ;
      3 souple, artificieux, fertile en ruses, en parl. de pers. HÉS. Th. 510 ; ESCHL. Pr. 308 ; EUR. I.A. 526 ; en parl. du renard, PLAT. Rsp. 365 c ; en parl. de choses (mensonges, etc.) XÉN. Mem. 2, 3, 10 ; SOPH. O.C. 762, etc. ;
      4 compliqué, complexe, PLAT. Soph. 223 c ; en mauv. part, équivoque, obscur, difficile à comprendre, en parl. d’oracles, de lois, etc. HDT. 7, 111, PLAT. Conv. 182 b, etc.

• Cp. -ώτερος, PLAT. Rsp. 426 a ; ISOCR. 319 d ; LUC. Sacr. 5 ; • Sup. -ώτατος, XÉN. Œc. 16, 1 ; PLAT. Soph. 234 b.

Étym. R. indo-europ. *peiḱ-, piquer, peindre ; cf. πικρός, lat. pingō, pictus, sscr. péśa- ; piṃśáti, « ornement ; tailler, couper, orner ».

η, ον, many-coloured, spotted, pied, dappled, παρδαλέη Il. 10.30; ὄφις Hes. Th. 300 codd. (αἰόλον Sch.); δράκων Pi. P. 8.46; ἴυγξ ib. 4.214; νεβρίδες E. Ba. 249; ὄρνιθες Plot. 4.44.29; also of cattle, PCair. Preis. 37.9 (iii BC), etc. ; ποικιλώτερον ταὧ Alex. 110.14, cf. Ath. 9.397c; opp. ὁμόχρους, Arist. HA 543a25; κιθῶνες Hdt. 7.61; λίθος Αἰθιοπικὸς π., of the red granite of Syene, Id. 2.127, cf. IG4²(1).106i96, 113 (Epid., iv BC); σφαῖρα Pl. Phd. 110b; in X. An. 5.44.32, tattooed. wrought in various colours, of woven or embroidered stuffs, in Hom. as epith. of πέπλος, Il. 5.735, al. ; ἱμάς 14.215; φᾶρος S. Fr. 586; ἐν ποικίλοις… κάλλεσιν βαίνειν, of a rich carpet, A. Ag. 923; ποικίλα, τά, ib. 926, 936, Theoc. 15.78; π., τό, a broidered robe, Cratin. 38; ἐπίβλημα π. IG1². 387.28; of Cyprian, Carthaginian, and Sicilian stuffs, Ar. Fr. 611, Hermipp. 63.23, Philem. 76.4. Adv. -λως, ὑφασμένον Antiph. 99 (dub.); στρωμναὶ π. διηνθισμέναι LXX Es. 1.6. of metal work, τεύχεα π. χαλκῷ cunningly wrought in bronze, Hes. Sc. [423]; θώρηξ Il. 16.134; τεύχεα, ἔντεα, σάκος, δίφρος, κλισμός, etc., 4.432, 10.75, 149, 501, Od. 1.132, etc. ; but δεσμὸς π.
intricate, 8.448. ἡ στοὰ ἡ π. the Painted Hall at Athens, Aeschin. 3.186; ἡ π. στοά D. 45.17, 59.94, cf. Paus. 1.15.1; also Ποικίλη alone, Id. 5.11.6, Luc. DMeretr. 10.2; or ἡ π., Id. Pisc. 13, 16, etc. ; also π. στοά, at Olympia, Paus. 5.21.17; λέσχη π., at Sparta, Id. 3.15.8; θρᾶνος π. PCair. Zen. 445.5 (iii BC). of drugs, complicated, Aret. CD 1.4. metaph, changeful, diversified, manifold, εὐμορφία A. Pr. 495; π. κακῶν ταμιεῖον Democr. 149; ποικιλώτερος αὐτοῦ Πρωτέως Luc. Sacr. 5; ποικίλα ἀντὶ ἁπλοῦ Pl. Tht. 146d; ποικιλώτερα ποιεῖν τὰ νοσήματα Id. R. 426a; παντοδαπὰς ἡδονὰς καὶ π. καὶ παντοίως ἐχούσας ib. 559d; οὕτω δὲ π. τί ἐστι τὸ ἀγαθὸν καὶ παντοδαπόν Id. Prt. 334b; πηδήσεις ὡς ἔνι ποικιλωτάτας ποιεῖσθαι Arr. Tact. 43.3; π. μῆνες the changing months, Pi. I. 4 (3).18 (nisi leg. ποικίλα [χθών])· π. εὐεργεσία IG 5(2).268.22 (Mantinea, i BC). Adv. -λως in various ways, Hp. Art. 33, Gal. 13.91; Comp. -ωτέρως, θρεπτέον Herod.Med. in Rh.Mus. 58.85; but -ώτερον Sor. Vit. Hp. 4. of Art, π. ὕμνος a song of changeful strain or full of diverse art, Pi. O. 6.87; ποικίλον κιθαρίζων Id. N. 4.14; δεδαιδαλμένοι ψεύδεσι ποικίλοις μῦθοι Id. O. 1.29; of style, λέξις ποιητικωτέρα καὶ π. Isoc. 15.47 (Comp.); σχηματισμοί D.H. Is. 3.
intricate, complex, εἱλιγμοὶ ποικιλώτατοι, of a labyrinth, Hdt. 2.148; of an oracle, Id. 7.111 (Comp.); ὁ θεὸς ἔφυ τι π. E. Hel. 711; π. νόμος, opp. νοῆσαι ῥᾴδιος, Pl. Smp. 182b; π. μηχάνημα, λόγοι, S. OC 762, Ar. Th. 438; opp. ἁπλούστερος, Arist. Rh. 1416b25; οὐδὲν π. οὐδὲ σοφόν D. 9.37. Adv. -λως, αὐδώμενος speaking in double sense, S. Ph. 130; π. ᾐνιγμένος Ar. Eq. 196. of abstruse knowledge, intricate, subtle, εἰδέναι τι π. E. Med. 300; οὐδὲν π. nothing abstruse or difficult, Pl. Men. 75e, Grg. 491d, etc. of persons and things, subtle, artful, wily, of Prometheus, Hes. Th. 511, A. Pr. 310; of Odysseus, E. IA 526; π. γὰρ ἁνήρ Ar. Eq. 758; φύσει π. Plb. 8.18.4; ἀλώπηξ κερδαλέα καὶ π. Pl. R. 365c; π. λαλήματα, of the Sirens, E. Andr. 937; π. τόξον B. 9.43; βουλεύματα Pi. N. 5.28. Adv.
subtly, artfully, E. Ba. 888 (lyr.); σοφῶς… καὶ π. Alex. 110.20; π. χρώμενοι τοῖς πράγμασιν Plb. 4.30.7.
changeable, unstable, ὁ εὐδαίμων οὐ π. καὶ εὐμετάβολος Arist. EN 1101a8; π. ἐλπίδες doubtful hopes, Plb. 14.1.5; π. περιστάσεις OGI 194.5 (Egypt, i BC). Adv. -λως, ἔχειν to be different, X. Mem. 2.6.21; δέος π. περιαμύττον τὸν νοῦν Pl. Ax. 365c; Comp. -ωτέρως dub. in Epicur. Nat. 5G. (Cf. Skt. pimśáti ΄dress (meat)΄, ΄adorn΄, péśas ΄shape΄, ΄colour΄, ΄embroidery΄, Lith. piẽšti ΄draw΄, ΄write΄, Slav. pĭsati ΄write΄.)

bunt, buntfarbig, gesprenkelt ; παρδαλέη, Il. 10.30 ; κιθῶνες, Her. 7.61 ; λίθος, 2.127 ; ἐν ποικίλαισι νεβρίσι, Eur. Bacch. 249 ; bei Xen. An. 5.4.32, dem ἀνθέμιον ἐστιγμένος entsprechend, tättowiert ; bes. bunt, mannichfach verziert, mit kunstreicher Arbeit, sowohl von Erzarbeit als von Stickerei, πέπλος, Il. 5.735, 8.386 ; θώρηξ, 16.134, τεύχεα, 3.327 u. öfter, σάκος 10.149, κλισμός, Od. 1.132, θρόνοι, Il. 22.441 ; Pind. auch von kunstvollem Gesange, ὕμνοι, Ol. 6.87, N. 5.42 ; so ποικίλον κιθαρίζων, N. 4.14 ; ποικίλα ἐσθήματα, Aesch. Pers. 836 ; τὰ ποικίλα, bunte Teppiche, Ag. 900, 910 ; vgl. ποικίλα ἐνδύς, bunte Kleider, Luc. Tim. 27 ; ζυγά, ἁρμόσματα, Eur. Bacch. 1054, Hel. 418 ; auch λαλήματα, Andr. 938 ; ἱμάτιον, Plat. Rep. VIII.557c ; ποικίλη, χρώμασι διειλημμένη, Phaed. 110b ; ἡ ποικίλη, mit u. ohne στοά, die von Polygnotus mit Wandgemälden geschmückte Halle, z.B. Dem. 45.17. – Mannichfaltig, verschiedenartig ; ποικίλον τί ἐστι τὸ ἀγαθὸν καὶ παντοδαπόν, Plat. Prot. 334b, vgl. Rep. VIII.559d ; καὶ παναρμόνιοι λόγοι, Phaedr. 277c ; Ggstz ἁπλοῦν, Theaet. 146d ; dah. auch = schwer einzusehen, verwickelt, schwierig, von Orakeln, Her. 7.111 ; νόμος, im Ggstz von νοῆσαι ῥᾴδιος, Plat. Symp. 182b ; vgl. noch οὐ γάρ τι φαύλης μέτοχόν ἐστι τέχνης τὸ νῦν ζητούμενον, ἀλλ' εὖ μάλα ποικίλης, Soph. 223c ; auch εἰπεῖν παρὰ τὴν ἐκείνου σοφίαν ἕτερόν τι ποικιλώτερον, Phaedr. 236b ; vgl. Xen. Mem. 2.3.10. – Uebertr. auf den Geist, verschiedene Gestalten annehmend, gewandt, listig ; Prometheus, Hes. Th. 511, wie Aesch. Prom. 308 ; βουλεύματα, Pind. N. 5.28 ; auch ψεύδεα, Ol. 1.29 ; vgl. Soph. O.C. 766, Trach. 411 ; εἰδέναι τι ποικίλον, Eur. Med. 300 ; vgl. ποικίλος ἀνήρ Ar. Eq. 755 ; auch λόγοι, εὖ διεζητημένοι, Th. 439 ; u. so verbindet Plat. ἀλώπεκα κερδαλέαν καὶ ποικίλην, Rep. II.365c ; Dem. οὐδὲν ποικίλον οὐδὲ σοφόν, 9.37 ; Sp., ἀνήρ, Pol. 8.18.4, gew. im schlimmen Sinne. Auch = veränderlich, καὶ εὐμετάβολος, Arist. eth. 1.10 ; sprichw. ποικιλώτερος Πρωτέως, Luc. sacrific. 5. – Daher καιροὶ ἐπισφαλεῖς καὶ ποικίλοι, Pol. 18.36.6, zweifelhaft, schwierig ; ἐλπίδες, 14.1.5 u. öfter.
• Adv., ποικίλως καὶ ἀγεννῶς χρῆσθαι τοῖς πράγμασιν, Pol. 4.30.7 ; ποικίλως ἔχειν, verschieden sein, Xen. Mem. 2.6.21.

ποικίλος, -η, -ον
[in LXX for נָקֹד, רִקְמָה, etc. ;]
many-coloured, variegated. Metaph., various, manifold: Mat.4:24, Mrk.1:34, Luk.4:40, 2Ti.3:6, Tit.3:3, Heb.2:4 13:9, Jas.1:2, 1Pe.1:6 4:10.†
(AS)