(f. inus., ao. ἐποίκιλα, pf. πεποίκιλκα ; pass. pf. πεποίκιλμαι) :
   I tr. propr. rendre divers ou varié par le tissage, la peinture, la broderie, etc. ; d’où :
      1 broder, PLAT. Rsp. 557 c, etc. ;
      2 représenter dans un tissu de couleurs variées, EUR. Hec. 470, I.T. 223, etc. ;
      3 préparer avec des substances de couleurs et d’odeurs variées, PLAT. Crat. 394 a ;
      4 ciseler avec art, IL. 18, 590 ;
      5 fig. varier, diversifier, en gén. XÉN. Hipp. 4, 3 ; PLAT. Leg. 927 e, etc. ; ἀνθρώπων βίον, EUR. Cycl. 339, la vie des hommes ; particul. varier le discours, enjoliver (un récit), PD. P. 9, 134 ; PLAT. Menex. 235 a ;
      6 parler ou agir avec art, avec habileté, avec ruse, SOPH. Tr. 1121 ; PLAT. Leg. 863 e ; d’où être perfide, astucieux, EUR. Suppl. 187 ;
   II intr. changer, se modifier, HPC. 74 e, 147 h.

➳ Pf. réc. DH. Pomp. 4.

Étym. ποικίλος.

fut. ποικιλῶ Choerob. in An.Ox. 2.250; aor.1 inf. ποικῖλαι (δια-) Isoc. 9.9; part. ποικίλας S. Tr. 412, Inscr.Délos 442 A 206 (ii BC); pf. πεποίκιλκα D.H. Pomp. 4; — Pass., pf. πεποίκιλμαι, v. infr. ; (< ποικίλος) : — work in various colours, work in embroidery, πώλους ἐν ἀνθοκρόκοισι πήναις E. Hec. 470 (lyr.), cf. IT 224 (lyr.); ἐν αὐτῷ [τῷ φάρει] π. γῆν Pherecyd. Syr. 2; of any elaborate work, ἐν δὲ χορὸν ποίκιλλε with cunning workmanship he wrought a χορός, Il. 18.590; ἀναθήματα π. Emp. 23.1; ἐν πετάλοις στεφανώματα π. Man. 2.325; metaph, ποικίλλεται γαῖα πολυστέφανος Lyr.Adesp. 104A.
embroider garments, etc., Inscr.Délos l.c. ; μίτρα καναχηδὰ πεποικιλμένα Pi. N. 8.15; metaph, diversify, vary, ἀνθρώπων βίον E. Cyc. 339, cf. Pl. Lg. 927e, Plu. Mar. 23; π. ἱππικαῖς τάξεσι τὰς πορείας vary the order of march with troops of horse, X. Eq. Mag. 4.3; π. ταῖς συλλαβαῖς Pl. Cra. 394a; τρόπους D.H. Comp. 12, al. ; σχημάτων μεταβολαῖς π. τοὺς λόγους Id. Is. 3; ἁρμονίαν Nicom. Harm. 11; π. εἴδη δυσκολίας… παντοδαπά produces various kinds, Pl. Ti. 87a; — Pass., [πολιτεία] ὥσπερ ἱμάτιον ποικίλον πᾶσιν ἄνθεσι πεποικιλμένον, οὕτω… πᾶσιν ἤθεσιν πεποικιλμένη Pl. R. 557c; οὐκ ἐπαύξεται ἡ ἡδονή, ἀλλὰ μόνον ποικίλλεται Epicur. Sent. 18; τὸ φῶς τὸ ἐκεῖ τὸ ποικιλθὲν ἐν λόγοις τοῖς ἄστροις Plot. 2.1.7. of style, embellish, adorn, βαιὰ π.
tell with art and elegance, Pi. P. 9.77; of imaginative constructions, πολλά Hp. Morb. Sacr. 1; κάλλιστα τοῖς ὀνόμασι π. Pl. Mx. 235a; οὐδὲν ξυνίημ’ ὧν σὺ π. S. Tr. 1121, cf. 412; — Pass., Σπάρτη πεποίκιλται τρόπους E. Supp. 187. intr., vary, change, Hp. Prorrh. 1.92, Coac. 182; πολλὰ ποικίλλει χρόνος makes many changes, Men. 593.2. metaph, speak equivocally, mince matters, μηδὲν π. πρός τινα Pl. Smp. 218c, cf. Lg. 863e.

bunt machen, färben, malen, sticken oder weben, Eur. Hec. 470, vgl. I.T. 224, Λυδία μίτρα πεποικιλμέν.α. Pind. N. 8.14 ; überh. von aller künstlichen Arbeit, bunt, mannichfaltig verzieren, künstlich darstellen, χορόν, einen Reigen künstlich in Erz abbilden, Il. 18.590 ; ἀναθήματα ποικίλλουσι γραφέες, Empedocl. 82 ; πᾶσιν ἤθεσι πεποικιλμένη πολιτεία, ὥσπερ ἱμάτιον ποικίλον πᾶσιν ἄνθεσι πεποικιλμένον. Plat. Rep. VIII.557c, u. öfter ; malen, II.378c, Crat. 394a ; übh. mannichfach machen, verschiedene Arten unterscheiden, ποικίλλει εἴδη δυσκολίας καὶ δυσθυμίας παντοδαπά, Plat. Tim. 87a, u. öfter ; – bes. auch von der Rede, sie durch Abwechselung schmücken, Schaefer zu Dion.Hal. C.V. p. 258, Pind. P. 9.77 ; μίξει ἀγαθῶν καὶ κακῶν βίον, Plut. Mai. 23. – Aber auch bes. im Sprechen gewissermaßen die Farbe wechseln, listig sprechen, künstliche Winkelzüge machen, im Ggstz von ἐλευθέρως εἰπεῖν, Plat. Symp. 218c, vgl. Legg. IX.863c ; u. so Soph. Trach. 1111, οὐδὲν ξυνίημ' ὧν σὺ ποικίλλεις πάλαι ; vgl. Σπάρτη πεποίκιλται τρόπους, Eur. Suppl. 199 ; und von listigem, heimtückischem Handeln, ἄγρια βουλεύματα, Maneth. 2.325.

1. to work in various colours, to broider, work in embroidery , [Euripides (Refs 5th c.BC)]; χορὸν ποίκιλλε he wrought a χορός of cunning workmanship , [Iliad by Homer (8th/7th c.BC)]
2. to embroider a robe, [Pindar (Refs 5th c.BC), Plato Philosophus (5th/4th c.BC)], etc.
3. generally, to diversify, vary , [Euripides (Refs 5th c.BC), Plato Philosophus (5th/4th c.BC)]:—;of style, to embellish , [Pindar (Refs 5th c.BC)]:—; to speak as in riddles , [Sophocles Tragicus (Refs 5th c.BC)] (ML)