πλόος-οῦς, όου-οῦ (ὁ) :
   I navigation, càd. propr. :
      1 navigation, traversée, OD. 3, 169, etc. ; HH. 33, 16 ; HDT. 2, 29, etc. ; SOPH. Aj. 1045, etc. ; fig. en parl. de la traversée de la vie, PLAT. Leg. 803 b, etc. ; prov. δεύτερος πλοῦς, PLAT. Phæd. 99 b, etc. ; ARSTT. Pol. 3, 13, 23, seconde traversée, en parl. d’une tentative renouvelée après un échec ;
      2 p. ext. temps ou vent favorable à la navigation, HÉS. O. 628, 663, 676 ; EUR. Hec. 899, etc. ; THC. 1, 137, etc. ; joint à καιρός, SOPH. Ph. 1450 ; au plur. ANT. 139, 12 ;
   II p. anal. :
      1 trajet par terre, ANTIM. (SCH.-NIC. Th. 295) ;
      2 marche d’un serpent qui s’avance en rampant, NIC. Th. 295.

➳ Les Att. emploient d’ord. les formes contr. : nom. πλοῦς, THC. 1, 137, etc. ; SOPH. Ph. 1450, etc. ; PLAT. Phæd. 99 d, etc. ; gén. πλοῦ, PLAT. Leg. 803 b, etc. ; dat. πλῷ, THC. 3, 3, etc. ; acc. πλοῦν, SOPH. Aj. 1045, etc. ; ARSTT. Nic. 2, 9, 4, etc. ; plur. πλοῖ, XÉN. An. 5, 7, 7 ; SOPH. Ph. 304, etc. ; dat. πλοῖς, ANT. l. c. ; acc. πλοῦς, ARSTT. Meteor. 2, 5, 16 ; dans les inscr. att. πλῷ, CIA. 2, 807, b, 69 (330 av. J.C.) v. Meisterh. p. 99, 9 ; autre décl. d’un th. *πλοϝ-: gén. πλοός, M. RUBR. 176 ; X. ÉPH. 1, 14 ; NT. Ap. 27, 1 ; πλοΐ, DS. Exc. 489, 21.

Étym. πλέω.

ὁ, Att. contr. πλοῦς· pl. πλοῖ S. Ph. 304, X. An. 5.7.7; gen. πλῶν OGI 132.9 (Egypt, ii BC); dat. πλοῖς Antipho 5.83; acc. πλοῦς Arist. Mete. 362b24; later, a gen. sg. πλοός, as if of third declens. (cf. χοῦς¹), Peripl. M.Rubr. 62, OGI 572.21 (Myra, ii/iii AD), X.Eph. 1.14; dat. πλοΐ D.S. 21.2; pl. πλόες Phot. ; acc. πλόας IGRom. 4.841 (Hierapolis); (< πλέω) : — sailing, voyage, Od. 3.169, Hdt. (who always has the disyll. form) 2.29, etc. ; ἔσσεται Ἀγεάνακτι καλὸς π. ἐς Μιτυλάναν Theoc. 7.52; ναῶν π. Pi. O. 7.32;,πλόον ὁρμαίνειν Od. l.c. ; πλοῦν στεῖλαι, ποιεῖσθαι, S. Aj. 1045, Ph. 552; ἔξω πλόου out of one΄s course, Pi. P. 11.39; ἐπ’ ἡμέρας τέσσερας πλόος Hdt. 2.29; μῆκός ἐστι πλόος ἡμέραι τέσσερες its length is four days’ sail, ib. 158; ἐκ τῶν πλόων when the voyage is done, Id. 1.185; metaph, διὰ τοῦ πλοῦ… τῆς ζωῆς Pl. Lg. 803b.
time or tide for sailing, ὡραῖος π., εἰαρινὸς π., Hes. Op. 630, 678; καιρὸς καὶ π. S. Ph. 1450 (anap.); π. ἡμῖν ἐγίγνετο, i.e. the wind was fair, Antipho 5.24, cf. Th. 1.137; π. ἐστί τινι E. Hec. 899, IA 92; παραπεσόντος π. τισί Plb. 4.57.6; πλῷ χρήσασθαι to have a fair wind, Th. 3.3; πλόον δοκάζων Sophr. 52; pl., καλλίστοις ἐχρήσαντο πλοῖς Antipho 5.83.
prov., δεύτερος π. ΄the next best way΄, of those who try another scheme if the first fails (from those who use oars when the wind fails, ὁ δ. π. ἐστι δήπου λεγόμενος, ἂν ἀποτύχῃ τις οὐρίου (cj.), κώπαισι πλεῖν Men. 241), Pl. Phd. 99d, Phlb. 19c, Plt. 300c; δεύτερος δὲ π.…, πειρᾶσθαι… the next best thing is to try…, Arist. Pol. 1284b19; κατὰ τὸν δ. πλοῦν Id. EN 1109a35; δ. ἂν εἴη π. τὸ… Plb. 8.36.6; prov., οὐ παντὸς ἀνδρὸς ἐπὶ τράπεζάν ἐσθ’ ὁ π. Nicol.Com. 1.26, cf. Κόρινθος· ἡμέτερος ὁπ. ΄our innings΄, Com.Adesp. 274. later, = ὁδός, βαιὸν π. αἰὲν ὀκέλλει, of the crawling of a serpent, Nic. Th. 295, cf. Sch. ad loc. highway, ὑλήεντα διὰ πλόον ἐρχομένοισι Antim. 62; ἔχοντα παρὰ πλόον οἰκίον Call. Hec. 1.4.13.

ὁ, zsgzn πλοῦς, die Schifffahrt ; δολιχὸν πλόον ὁρμαίνοντας, Od. 3.169 ; Hes. O. 632, 667 ; ναῶν πλόον εὐθύν, Pind. Ol. 7.32, u. öfter, wie Tragg.; πλοῦν ἐστείλαμεν, wir machten die Seefahrt, Soph. Aj. 1024 ; τὸν πλοῦν ποιεῖσθαι, Phil. 548 ; auch καιρὸς καὶ πλοῦς ὅδ' ἐπείγει γὰρ κατὰ πρύμνην, günstige Schifffahrt, 1437 ; Eur. oft ; u. in Prosa : Her. 2.29, 156 ; μηδένα ἐκβῆναι ἐκ τῆς νεὼς πρὶν πλοῦς γένηται, Thuc. 1.137 ; günstige Zeit, günstiger Wind zum Fahren, πλῷ χρησάμενοι, 3.3, = εὔπλοια, wie καλλίστοις πλοῖς χρῆσθαι Antiph. 5.83. – sprichwörtl. δεύτερος πλοῦς, wenn es so nicht geht, doch auf die andere Weise, Plat. Polit. 300b, Phaed. 99d ; ἐπεὶ τοῦ μέσου τυχεῖν ἄκρως χαλεπόν, κατὰ τὸν δεύτερόν φασι πλοῦν τὰ ἐλάχιστα ληπτέον τῶν κακῶν, Arist. eth. 2.9 ; Folgde. – Spätere Dichter brauchen das Wort auch von Landreisen, Nic. Ther. 195 u. Antimach. beim Schol. dazu, vgl. Lobeck Phryn. 615. – Phot. führt auch den unregelmäßigen plur. πλόες an. auch der gen. sing. lautete bei Sp. πλοός, vgl. Lobeck Phryn. 453.

πλόος, πλούς genitive, -όου, -oῦ (and in late writers also πλοός, like νοός from νοῦς), ὁ
(< πλέω), [in LXX: Wis.14:1 * ;]
a voyage: Act.21:7 27:9-10.†
(AS)