εῖα, ύ [ᾰ]
   I large et plat, p. opp. à στρογγύλος ; αἱ πλατεῖαι (s.-e. χεῖρες) AR. Ran. 1096, le plat des deux mains ;
   II p. ext. large :
      1 de large dimension (baudrier, IL. 5, 796 ; fossé, XÉN. Cyr. 7, 5, 9, etc.) ; πλατεῖα ὁδός, XÉN. Cyr. 1, 6, 43 ; ou subst. πλατεῖα, EUR. Rhes. 283 ; NT. Luc. 14, 21 ; PLUT. Dio. 46, etc. grande rue (cf. lat. platea) ; subst. τὸ πλατύ, XÉN. Ages. 2, 24, la plaine, p. opp. à τὰ στενά ; en parl. de pers. large, épais, massif, SOPH. Aj. 1250 ; p. anal. πλ. κατάγελως, AR. Ach. 1126, grosse plaisanterie ; πλατὺ γελᾶν, ou καταγελᾶν, PHILSTR. 513, rire largement ; fig. fort, solide (serment) EMPÉD. 179 Mullach ;
      2 répandu ou disséminé sur un large espace, en parl. de pâturages, IL. 2, 474 ; OD. 14, 101 ; HÉS. Th. 445 ; LGS 2, 5, etc. ; d’où fig. répandu, commun, usuel (p. opp. à σπάνιος, rare) GRAMM. ;
      3 largement ouvert : πλατεῖαι πύλαι, PLUT. Cæs. 33, portes toutes grandes ouvertes ;
   III salé, âcre, en parl. d’eau, HDT. 2, 108 ; ARSTT. Meteor. 2, 3, 24, 26 (p.-ê. parce qu’originairement on aura désigné la mer par l’expression πλατὺ ὕδωρ) ; ttef. πλατὺς Ἑλλήσποντος, IL. 7, 86, etc. le large Hellespont, particul. dans sa partie sud.

• Cp. πλατύτερος, HDT. 2, 108 ; ARSTT. Meteor. 2, 3, 24, etc. ; • Sup. πλατύτατος, XÉN. Hell. 6, 1, 4 ; Cyr. 7, 5, 9, etc. ; ou πλατύστατος, TIMON (DL. 3, 7).

➳ Fém. ion. πλατέα, HDT. 2, 156 ; dans une inscr. att. plur. neutre, πλατέϳα, CIA. 2, 817 b, 22 (358 av. J.C.) à côté de πλατέα, CIA. 2, 818, 18 (354 av. J.C.) ; v. Meisterh. p. 11, 118, 12.

Étym. R. indo-europ. *pleth₂-, large ; cf. sscr. pr̥thú-.

εῖα, ύ, Ion. fem. πλατέα Hdt. 2.156; acc. pl. fem. πλατέας PMagPar. 1.1086 : — wide, broad, τελαμών Il. 5.796; πτύον 13.588; αἰπόλια πλατέ’ αἰγῶν broad herds, i.e.
large or spread over a wide space, 2.474, Od. 14.101, Hes. Th. 445; π. πρόσοδοι Pi. N. 6.45; ὁδοί X. Cyr. 1.6.43, IG2². 380.20; τὴν ὁδὸν τὴν π. Broad Street, SIG 57.27 (Milet., v BC); similarly, π. ὁδὸς τῶν θεῶν PStrassb. 85.22 (ii BC) (cf. infr. II); κιβώτιον π. IG1². 330.20; τάφρος ὡς πλατυτάτη καὶ βαθυτάτη X. Cyr. 7.5.9.
flat, level, χῶρος π. καὶ πολλός Hdt. 4.39; πλατυτάτης… γῆς οὔσης Θετταλίας X. HG 6.1.9; πότερον ἡ γῆ π. ἐστιν ἢ στρογγύλη Pl. Phd. 97d; κάρυα τὰ π., i.e. chestnuts, Hp. Vict. 2.55, Diocl. Fr. 126, X. An. 5.44.29; σελάχη, ἰχθύες, Arist. HA 489b31, PA 695b7; ποτήρια πλατέα, τοίχους οὐκ ἔχοντ’ Pherecr. 143.2. of a man, broad-shouldered, οὐ γὰρ οἱ πλατεῖς, οὐδ’ εὐρύνωτοι S. Aj. 1250, cf. UPZ 121.19 (ii BC). of seasons, far advanced, ἔαρ Procl. ad Hes. Op. 483. metaph, π. ὅρκος a broad strong oath, Emp. 30.3, cf. 115.2; κατάγελως π.
flat (i.e. downright) mockery, Ar. Ach. 1126; π. φλήναφος Amelius ap. Porph. Plot. 17, 18; but πλατὺ γελάσαι, καταγελᾶν, laugh loud and rudely, Philostr. VA 7.39, VS 1.20.2; καταχρεμψαμένη πλατύ Ar. Pax 815, cf. Luc. Cat. 12.
broad, of pronunciation, π. λέξις Hermog. Id. 1.6; φωνή Poll. 2.116; πλατέα λαλοῦσι πάντα οἱ Δωριεῖς Demetr. Eloc. 177.
diffuse, λέξις D.H. Dem. 19. Adv. -έως ibid. ; Comp. -ύτερον in fuller detail, διαλεξόμεθα S.E. P. 2.219, cf. Sor. 2.5, Hdn. 2.15.6; -υτέρως Tz. ad Lyc. 177; Sup. -υτάτως Id. H. 12.890. Adv. -έως loosely, opp. ἀκριβῶς, Phld. Rh. 1.248 S.
widespread, frequent, χρῆσις Choerob. in Theod. 1.332; Comp., ib. 267. π. δρόμος, = Lat. cursus clabularis, Lyd. Mag. 3.61.
Subst. πλατεῖα (sc. ὁδός, cf. S.E. P. 1.188, and v. supr. I. 1), ἡ, street, Philem. 58, Herod. 6.53, OGI 491.9 (Pergam.), LXX Ge. 19.2, D.S. 17.52, Str. 17.1.10, Ev. Matt. 12.19; οἱ ἐν τῇ Σκυτικῇ π. τεχνεῖται IGRom. 4.790, cf. 791, al. (Apamea); hence Σεβαστὴ π. name of a guild, ib. 3.711 (Sura); ἡ ἱερωτάτη π. CIG 3960b6 (Apamea).
(sc. χείρ) flat of the hand, ταῖσι πλατείαις τυπτόμενος Ar. Ra. 1096; πλατείᾳ τῇ χειρί Philum. Ven. 5.3.
a kind of dish or cup, IG 11(2).110.22, al. (Delos, iii BC).
broad stripe or border, Demetr. Eloc. 108.
salt, brackish, πλατυτέροισι ἐχρέωντο τοῖσι πόμασι Hdt. 2.108; πλατέα or πλατύτερα ὕδατα, Arist. Mete. 358b4, 358a28 (but πλατὺς Ἑλλήσποντος Il. 7.86, 17.432, is not the salt, but the broad, Hellespont, cf. A. Pers. 875 (lyr.), wrongly expld. by Ath. 2.41b).
(Cf. Skt. pṛthú- ΄broad΄, práthati ΄spread out΄, etc. But in signf. III cogn. with Skt. paṭu- ΄sharp΄, ΄pungent΄, tripaṭu ΄the three saline substances΄.)

εῖα (ion. πλατέα, Her. 2.156), ύ, platt, breit ; Ἑλλήσποντος, Il. 7.86, 17.432, in seiner südlichen Erweiterung am Vorgebirge Sigeion, im Gegensatz zu seiner Verengung bei Abydus (vgl. Aesch. Ἕλλας τ' ἀμφὶ πόρον πλατύν, Pers. 854); ἀπὸ πλατέος πτυόφιν, 13.588 ; αἰπόλια, weit verbreitet, 2.474, Od. 14.101 ; Hes. Th. 445 ; πλατεῖαι πρόσοδοι, Pind. N. 6.47 ; übh. groß, stark, οὐ γὰρ οἱ πλατεῖς οὐδ' εὐρύνωτοι φῶτες ἀσφαλέστατοι, Soph. Aj. 1229 ; πεδιάς, Eur. Rhes. 283 ; κατάγελως, Lachen mit weit aufgerissenem Munde, Ar. Ach. 1091 ; vgl. Lobeck Phryn. 472 ; auch πλατὺ γελᾶν, πλατὺ καταχρέμψασθαι, Ar. Pax 783 (vgl. Luc. Catapl. 12, merc.cond. 40); ταῖς πλατείαις τύπτεσθαι, sc. χερσί, Ran. 1094, vgl. Tr. 105 ; ὅρκος, breiter, fester Eid, Empedocl. 153 ; πότερον ἡ γῆ πλατεῖά ἐστιν ἢ στρογγύλη, Plat. Phaed. 97d ; πλατύτερος, ib. 111d ; πλατύτατος, Rep. X.616e ; Ggstz στενός, Xen. Cyr. 1.6.19. – Bes. ἡ πλατεῖα, sc. ὁδός, die Straße, S.Emp. pyrrh. 1.188. – Ausführlich (s. πλάτος), πλατύτερον διαλεξόμεθα, Ggstz ἐν συντόμῳ, S.Emp. pyrrh. 2.219. – Weil man unter πλατὺ ὕδωρ übh. das Meer verstand, bekam das Wort auch die Bdtg des Salzigen, Her. 2.108 ; vgl. Arist. Meteor. 2.3 ; deshalb erklärten schon einige alte Ausleger auch πλ. Ἑλλήσποντος bei Hom. so, vgl. Ath. II.41b. – Einen unregelmäßigen superl. πλατύστατος hat Tim. bei DL. 3.7.

πλατύς, -εῖα, -ύ
[in LXX for רָחָב ;]
broad: Mat.7:13. As subst., ἡ π. (sc. ὁδός),
[in LXX chiefly for רָחָב ;]
a street: Mat.6:5 12:19' (LXX), Mrk.6:56, WH, mg., Luk.10:10 13:26 14:21, Act.5:15, Rev.11:8 21:21 22:2.†
(AS)