πλανάω-ῶ [ᾰν]
   I écarter du droit chemin, égarer, acc. ESCHL. Pr. 573 ; HDT. 4, 128, etc. ; avec un suj. de chose (le labyrinthe) APD. 3, 1, 4 ; au pass. aller çà et là, errer, IL. 23, 321 ; ESCHL. Pr. 564 ; avec l’acc. SOPH. O.C. 316, etc. ; πλανηθεὶς τήνδε χθόνα, EUR. Hel. 598, ayant erré dans cette contrée ; avec une prép. : πλ. κατὰ χώραν, ISOCR. 132 a, errer dans un pays ; ἐν Αἰγύπτῳ, PLUT. en Égypte ; εἰς πόλεις, LYS. 129, 16, dans des villes ; περὶ πεδία, PLAT. Pol. 264 c, tout alentour dans les plaines ; avec l’acc. de manière : πολλοὺς ἑλιγμοὺς πλανᾶσθαι, XÉN. Cyr. 1, 3, 4, s’égarer en faisant beaucoup de détours ; en parl. d’astres, PLAT. Leg. 822 a, etc. ; en parl. de choses (songes, HDT. 7, 16 ; paroles, SOPH. O.C. 304 ; souffrances, PLAT. Tim. 88 e, etc.) ;
   II fig. :
      1 écarter du but, d’où au pass. s’écarter du but : λόγοι πλανώμενοι, XÉN. An. 7, 7, 24, paroles qui manquent le but ; avec le gén. πλαναθεὶς καιροῦ, PD. N. 8, 6, ayant manqué l’occasion, ou avec ἀπό : πλανᾶσθαι ἀπὸ τοῦ λόγου, PLAT. Pol. 263 a, s’écarter du sujet de son discours ;
      2 tromper, abuser, acc. SOPH. O.C. 315 ; PLAT. Prot. 356 d, etc. ; au pass. se fourvoyer, se tromper, s’abuser, ESCHL. Pr. 471 ; ISOCR. 420 a, etc. ; ou avoir l’esprit égaré, HDT. 2, 115 ; ou simpl. avoir l’esprit troublé, être incertain, hésitant, PLAT. Hipp. ma. 304 c ; joint à ταράττεσθαι, PLAT. Phæd. 79 c.

➳ Prés. pass. ind. 3 pl. ion. πλανέονται, HDT. 2, 41 dout. ; sbj. 3 pl. épq. πλανόωνται, IL. 23, 321. Fut. moy. πλανήσομαι, PLAT. Hipp. mi. 376 c ; LUC. Per. 16 ; fut. pass. au sens moy. πλανηθήσομαι, DH. Dem. 9 ; LUC. V.H. 2, 27 ; ao. pass. au sens moy. ἐπλανήθην, THC. 7, 44, etc. ; sbj. ao. pass. dor. 2 sg. πλαναθῇς [ᾰᾱ] THCR. Idyl. 15, 67 ; part. ao. πλαναθείς [ᾰᾱ] PD. l. c.

Étym. πλάνη.

fut. -ήσω LXX 4 Ki. 4.28, etc. ; — Pass. and Med., fut. -ήσομαι Pl. Hp. Mi. 376c, Luc. Peregr. 16, -ηθήσομαι D.H. Dem. 9, Luc. VH 2.27 ; aor. ἐπλανήθην E. Hel. 598, Th. 5.4, etc. ; pf. πεπλάνημαι A. Pr. 565 (anap.), Hdt. 7.16. β΄, Pl. Plt. 264c, etc. ; (< πλάνη) ; — Prose verb, = πλάζω (used once in Hom., also by Trag., Pi. (v. infr.), and Sappho Supp. 10.15), cause to wander, A. Pr. 572 (lyr.), Hdt. 4.128.
lead from the subject, in talking, D. 19.335.
lead astray, mislead, deceive, ἢ γνώμη πλανᾷ ; S. OC 316, cf. Pl. Prt. 356d, Lg. 655c, Theognet. 2.2, Men. Pk. 79 ; τὸν ὄχλον Ev. Jo. 7.12; τὸ ἀόριστον πλανᾷ Arist. Rh. 1415a14; τὰ μὴ πλανῶντα Id. Mete. 347b35 ; πλανῶν τὴν ἔξοδον, of the Labyrinth, Apollod. 3.1.4. Pass., wander, stray, ἵπποι πλανόωνται ἀνὰ δρόμον Il. 23.321 ; ὅποι γῆς… πεπλάνημαι A. Pr. 565 (anap.); π. εἰς πόλεις Lys. 12.97; κατὰ τὴν χώραν Isoc. 6.76 ; περὶ τὰ πεδία Pl. Plt. 264c; abs., S. OC 347, etc. ; of the planets, Pl. Lg. 822a, Arist. Mete. 346a2, etc. ; metaph, νοῦς ἐν αὑτῷ ὁ ἀληθινὸς πέφυκε πλανᾶσθαι Plot. 6.7.13; of reports, travel abroad, πολλὰ… ἐμπόρων ἔπη φιλεῖ π. S. OC 304. c. acc. loci, πλανηθεὶς τήνδε βάρβαρον χθόνα having wandered over it, E. Hel. 598 ; πᾶσαν γῆν Plu. Luc. 34; c. acc. cogn., πολλοὺς ἑλιγμοὺς πλανώμενοι wandering about as in a labyrinth, X. Cyr. 1.3.4.
wander in speaking, π. ἐν τῷ λόγῳ Hdt. 2.115; digress, π. ἀπὸ τοῦ λόγου Pl. Plt. 263a. c. gen., πλαναθεὶς καιροῦ having missed the right moment, Pi. N. 8.4.
do a thing irregularly or with variation, Hdt. 6.52; ἐνύπνια τὰ ἐς ἀνθρώπους πεπλανημένα the varying dreams that visit them, Id. 7.16. β΄; πλανωμένη πρὸς ἄλλοτ’ ἄλλον πημονὴ προσιζάνει A. Pr. 277 ; πεπλανημένον τρόπον irregularly, Hp. Prog. 24 ; to be unsettled, τὰ τῆς ἐλευθερίας ἔτι πλανώμενα καταστήματα IG4²(1).81.13 (Epid., i AD).
to be in doubt or at a loss, π. τὸ θέλει τὸ ἔπος εἶπαι Hdt. 6.37 ; more freq. abs., A. Pr. 473, etc. ; π. καὶ ἀπορῶ Pl. Hp. Ma. 304c; ἡ ψυχὴ π. καὶ ταράττεται Id. Phd. 79c; π. τῇ διανοίᾳ, ταῖς διανοίαις, Isoc. 15.52, Ep. 6.10 ; πεπλανημένην ἔχειν τὴν διάνοιαν Id. 15.265; πλανωμένων θεραπεία παθῶν Diog.Oen. 27. in forensic Rhet., χρώματα πεπλανημένα, μετάθεσις πεπ., of alternative pleas, Hermog. Stat. 3.
to be misled, ὑπὸ φωνῆς κοινότητος Phld. Sign. 7; ταῖς ὁμωνυμίαις ib. 36.

wie πλάζω, in die Irre, vom rechten Wege abführen ; πλανᾅ τε νῆστιν ἀνὰ τὰν παραλίαν ψάμμον, Aesch. Prom. 573 ; Πέρσας, Her. 4.128 ; durch die Rede, Dem. 19.335 ; übh. verführen, täuschen, Plat. Prot. 356d ; τὸ πεπλανηκὸς ἡμᾶς, Legg. II.655c ; τινός, Schaefer Mel. 88. – Häufiger im pass., in die Irre getrieben werden ; herumirren, Il. 23.321 ; καιροῦ μὴ πλαναθέντα, Pind. N. 8.4 ; ὅπη γῆς πεπλάνημαι, Aesch. Prom. 564 ; auch geistig, irren, 471 ; Soph. O.C. 348 ; übertr., πολλὰ δὲ ἐμπόρων ἔπη φιλεῖ πλανᾶσθαι, 305 ; ib. 317 ἆρ' ἔστιν ; ἆρ' οὐκ ἔστιν ; ἢ γνώμῃ πλανῶ ; also, wenn die Lesart richtig ist (v.l. γνώμη πλανᾷ), das act. = pass. gebraucht ; Eur. öfter ; Her. 7.16.2 ; ἐπλανήθη Δημήτηρ, Isocr. 4.28 ; unstät schwanken, irren, πλανῶμαι καὶ ἀπορῶ, Plat. Hipp. mai. 304c ; πλανᾶται καὶ ταράττεται, Phaed. 79c, u. öfter ; auch τὰ περὶ τὸ σῶμα πλανώμενα παθήματα, Tim. 88e ; ὁρῶ τῶν ἀπίστων ματαίους καὶ ἀτίμους πλανωμένους τοὺς λόγους, Xen. An. 7.7.24, die das rechte Ziel verfehlen und deswegen nicht geachtet sind.

πλανάω, -ῶ
(< πλάνη), [in LXX chiefly for תָּעָה ;]
to cause to wander, lead astray. Pass., to go astray, wander: Mat.18:12-13 Heb.11:38, 1Pe.2:25 (cf. Isa.53:6). Metaph., to lead astray, deceive: with accusative of person(s), Mat.24:4-5, 11 24:24, Mrk.13:5-6, Jhn.7:12, 2Ti.3:13; 1Jn.1:8 Jn 2:26 Jn 3:7, Rev.2:20 12:9 13:14 19:20 20:3, 8 20:10; pass., to be led astray, to err: Mat.22:29, Mrk.12:24, 27, Luk.21:8, Jhn.7:47, 2Ti.3:13, Tit.3:3, Heb.5:2, 2Pe.2:15, Rev.18:23; τ. καρδίᾳ, Heb.3:10; ἀπὸ τ. ἀληθείας, Jas.5:19;μὴ πλανᾶσθε, 1Co.6:9 15:33, Gal.6:7. Jas.1:16 (cf. ἀπο-πλανάω).†
(AS)