I intr.
      1 croire en, se confier à, se fier à ou dans : τινί, HDT. 1, 24, etc. ; ESCHL. Pers. 800 ; THC. 3, 5, etc. ; se fier à qqn, se confier en qqe ch. ; au pass. être traité avec confiance, recevoir des témoignages de confiance, XÉN. Cyr. 4, 2, 8 ; ὑπό τινος, XÉN. An. 7, 6, 33, etc. ; ou παρά τινι DÉM. 622, 12, etc. de qqn ;
      2 croire à, ajouter foi à : τινί, SOPH. El. 886 ; PLAT. Leg. 798 d, etc. à ce que dit qqn ; τινί τι, EUR. Hel. 710, croire à qqe ch. de qqn ; τι, SOPH. O.R. 646, etc. croire à qqe ch. ; abs. SOPH. O.R. 625 ; avec une prop. inf. à l’inf. prés. THC. 2, 22 ; PLAT. Gorg. 524 a, etc. ; à l’inf. fut. XÉN. An. 7, 7, 47, etc. ; à l’inf. ao. XÉN. An. 1, 9, 8, etc. ; avec ὅτι, PLUT. M. 210 d, croire que, etc. au pass. être cru, avoir créance auprès de qqn, XÉN. Cyr. 5, 3, 17 ; ὑπό τινος, PLAT. Lach. 181 b, être cru par qqn ; avec un inf. : πιστευθεὶς ἀληθεύσειν ἃ ἔλεγες, XÉN. An. 7, 7, 25, on avait la confiance que tu disais vrai ; avec un suj. de chose, PLAT. Leg. 636 d, etc. ;
      3 croire à la réalité de : εἰς Θεόν, ἐπὶ τὸν Κύριον, NT. Ap. 9, 42, etc. croire en Dieu, en le Seigneur ;
   II tr. confier : τινί τι, PLUT. M. 519 e ; ATH. 341 a, etc. qqe ch. à qqn ; ἑαυτόν τινι, LYS. 183, 36, se confier à qqn ; au pass. recevoir en dépôt : τι, PLAT. Ep. 309 a, qqe ch. ; τινος, POL. 18, 38, 6, etc. ; DS. 12, 15 ; 14, 66, etc. recevoir le dépôt de qqe ch. ; ou avec περί et le gén. : π. περί τινος, PLUT. Alc. 22, m. sign. ; avec un double rég. : τι παρά τινος, POL. 3, 69, 1 ; ou τι ὑπό τινος, ATH. 593 c, recevoir en dépôt qqe ch de qqn.

➳ Pl.q.pf. πεπιστεύκειν, NT. Ap. 14, 23.

Étym. πιστός.

fut. -εύσω ; plpf. πεπιστεύκειν Act. Ap. 14.23 ; (< πίστις) : — trust, put faith in, rely on a person, thing, or statement, τινι Hdt. 1.24 ; τῷ λόγῳ Id. 2.118, cf. S. El. 886, etc. ; π. θεῶν θεσφάτοισι A. Pers. 800 ; τῇ τύχῃ Th. 5.112 ; σφίσιν αὐτοῖς Id. 3.5; ταῖς ἀληθείαις D. 44.3 ; [σημείοις] Antipho 5.81 ; π. τινὶ περί τινος Arist. EN 1157a21 ; ὑπὲρ τῶν ὅλων Plb. 2.43.2 ; with neut. Adj. or Pron., λόγοις ἐμοῖσι πίστευσον τάδε believe my words herein, E. Hel. 710; τοῦτ’… Αἰγυπτίοις πιστεῦσαι δεῖ Arist. Mete. 343b10 ; μὴ πάντα πειρῶ πᾶσι πιστεύειν Men. Mon. 335 ; later with Preps., π. ἐν τῷ Θεῷ, ἐν τῷ εὐαγγελίῳ, LXX Ps. 77 (78).22, Ev. Marc. 1.15 ; π. εἰς τὸν Θεόν Ev. Jo. 14.1, al. ; εἰς τὸ ὄνομά τινος ib. 1.12; π. ἐπὶ τὸν Κύριον Act. Ap. 9.42 ; abs., believe, περὶ μὲν τούτου… οὔτε ἀπιστέω οὔτε ὦν π. τι λίην Hdt. 4.96; χαλεπὰ παντὶ ἑξῆς τεκμηρίῳ πιστεῦσαι although it is hard to believe every single bit of evidence about them, Th. 1.20 ; c. acc. cogn., π. δόξαν entertain a confident opinion, Id. 5.105 ; — Pass., to be trusted or believed, ἄνδρες ἄξιοι πιστεύεσθαι Pl. La. 181b, cf. Ep. 309a, X. Cyr. 4.2.8; πιστευθῆναι ὑπό τινος enjoy his confidence, ib. 6.1.39, cf. An. 7.6.33 ; π. παρά τινι D. 23.4, 58.44 ; πρός τινας Id. 20.25 ; ὡς πιστευθησόμενος as if he would be believed, Id. 27.54, cf. 36.43 ; π. ὡς δημοτικὸς ὤν Arist. Pol. 1305a28 ; πιστεύονται [οἱ λόγοι] Id. EN 1172b6 ; ἐπιστεύοντο ἃ ἔλεγον they were believed in what they said, D. 32.4 ; πρόγνωσιν ἐπεπίστευντο were believed to possess foreknowledge, J. AJ 17.2.4.
comply, ὡς οὐχ ὑπείξων οὐδὲ πιστεύσων λέγεις ; S. OT 625, cf. 646 ; opp. ἀπιστέω, Id. Tr. 1228. c. inf., believe that, feel confident that a thing is, will be, has been, E. HF 146; ἀληθῆ εἶναι Pl. Grg. 524a, cf. R. 450d; ὃς ἂν γνώμῃ πιστεύῃ τῶν ἐναντίων προὔχειν Th. 2.62 ; προέσθαι τὴν προῖκ’ οὐκ ἐπίστευσεν D. 30.7 ; π. ὡς…, ὅτι…, X. Hier. 1.37, Arist. Ph. 254a3, al. ; the inf. is sts. omitted, τὰ μὲν οὐ πιστεύουσιν οἱ νέοι (sc. εἶναι or γεγονέναι) Id. EN 1142a19, cf. APr. 68b13, GA 716a7 ; — Pass., παρὰ Διὸς… οἱ νόμοι πεπιστευμένοι ἦσαν γεγονέναι Pl. Lg. 636d; πιστευθεὶς ἀληθεύσειν believed sure to…, X. An. 7.7.25 ; ὁ ἥλιος… πεπίστευται εἶναι μείζων τῆς οἰκουμένης Arist. de An. 428b4; πρῶτοι νόμοις ἐγγράπτοις χρήσασθαι πεπιστευμένοι Str. 6.1.8 ; without inf., πιστευθείσης εἱμαρμένης αἴρεται πᾶσα νουθεσία Diog.Oen. 33, cf. 23. c. dat. et inf., τοῖσι ἐπίστευε σιγᾶν to whom he trusted that they would keep silence, Hdt. 8.110, cf. X. Cyr. 3.3.55, Lys. 19.54.
have faith, Act. Ap. 2.44, 19.18, etc. π. τινί τι entrust something to another, τινὶ ἡγεμονίαν, χρήματα, X. Mem. 4.44.17, Smp. 8.36; τὰν ὠνὰν τῷ θεῷ GDI 1684, al. (Delph.); γυναικὶ μὴ πίστευε τὸν… βίον Men. Mon. 86; also περὶ τῶν ἐμῶν τούτῳ ἀξιῶ πιστεύειν ὑμᾶς Lys. 30.7; — Med., have entrusted to one, ἀρχήν Berichte der russ. Akad. fuür Gesch. der materiellen Kultur 4.82 (Olbia, ii/iii AD); — Pass., πιστεύεσθαί τι to be entrusted with a thing, have it committed to one, παρά or ὑπό τινος, Plb. 3.69.1, Phylarch. 24J., cf. Vett.Val. 65.3; c. inf., πιστευθέντας τοῖς ἐχθροῖς διαφθείρειν Arist. Pol. 1287a39 (nisi leg. πεισθέντας); c. gen., πιστευθεὶς τῆς Κύπρου Plb. 18.55.6, cf. 6.56.13, D.S. 12.15, etc.

trauen, vertrauen, sich auf Jemand oder auf eine Sache verlassen, τινί, εἴ τι πιστεῦσαι θεῶν χρὴ θεσφάτοισιν, Aesch. Pers. 786 ; θεοῖς τε πιστεύσαντα τοῖς τ' ἐμοῖς λόγοις, Soph. Phil. 1360, u. öfter ; dah. auch = glauben, sich überreden lassen, ὦ πρὸς θεῶν πίστευσον, Οἰδίπους, τάδε, O.R. 646 ; Ggstz ἀπιστέω, Tr. 1218 ; γυναιξὶ πιστεύω βραχύ, Eur. Or. 1103 ; λόγοις ἐμοῖσι πίστευσον τάδε, Hel. 716 ; u. in Prosa, Her. 1.24 ; Thuc. 1.20 ; glauben, ἃ ἐγὼ ἀκηκοὼς πιστεύω ἀληθῆ εἶναι, Plat. Gorg. 524a ; οὐ πιστεύεις σαυτῷ οἷός τ' ἂν εἶναι ταῦτα οὕτω διελέσθαι ; Crat. 425b ; mit ὅτι, Plut.; τοῖς λόγοις, Plat., oft, u. Folgde ; τῷ ἐξελέγχειν, Dem. 29.2 ; – pass., πιστεύεσθαι ὑπό τινος, von Jemandem Zutrauen genießen, Xen. Symp. 4.29 ; ἐπιστεύετο ὑφ' ὑμῶν, Isae. 11.6 ; ὑπ' ἀνδρῶν ἀξίων πιστεύεσθαι, Plat. Lach. 181b ; aber auch ἐπιστεύοντο ἃ περὶ ἀλλήλων ἔλεγον, man glaubte, was sie voneinander sagten, Dem. 32.4 ; – παρὰ Διὸς αὐτοῖς οἱ νόμοι πεπιστευμένοι ἦσαν γεγονέναι, Plat. Legg. I.636d ; πιστευθείς, Xen. Cyr. 5.3.17, An. 7.6.33 u. Sp., wie Pol. 16.31.4 u. öfter ; anvertrauen, τὴν ἀρχὴν πεπιστευμένος, dem der Oberbefehl anvertraut worden, Plat. Ep. I.636d ; vgl. Xen. Cyr. 4.2.8 ; πεπιστευμένος τὴν πόλιν παρὰ Ῥωμαίων, Pol. 3.69.1 ; auch c. gen., 6.56.13, 18.38.6. – Πιστεύειν εἰς θεόν, ἐπὶ κύριον, an Gott glauben, NT, K.S.

πιστεύω,
[in LXX chiefly for אמן hi. ;]
__1. intrans., to have faith (in), to believe; in cl., with accusative, dative, in NT also with prep, (on the significance of the various constructions, see M, Pr., 67f.; Vau. on Rom.4:5; Ellic. on 1Ti.1:16; Abbott, JV, 19-80): absol., Mat.24:23, 26 Mrk.13:21, 1Co.11:18; with accusative of thing(s), Act.13:41, 1Co.13:7; with dative of person(s) (to believe what one says), Mrk.16:[13, 14], 1Jn.4:1; τ. ψεύδει, 2Th.2:11; περί . . . ὅτι, Jhn.9:18; esp. and most freq. with reference to religious belief: absol., Mat.8:13, Mrk.5:36, Luk.8:50, Jhn.11:40, al.; before ὅτι, Mat.9:28, al.; with dative (see supr., and cf. DB, i, 829a), Jhn.3:12 5:24 6:30 8:31, Act.16:34, Gal.3:6' (LXX), 2Ti.1:12, 1Jn.5:10, al.; with prep., (expressing personal trust and reliance as distinct from mere credence or belief; see M, Pr., l.with; DB, i, 829b), to believe in or on: ἐν (Psa.77 (78):22, al.), Mrk.1:15 (see Swete, in l.); εἰς, Mat.18:6, Jhn.2:11 (see Westc., in l.), and freq., Act.10:43 19:4, Rom.10:14, Gal.2:16, Php.1:29, I Jhn.5:10, 1Pe.1:8; εἰς τ. ὄνομα, Jhn.1:12 2:23 3:18, 1Jn.5:13; ἐπί, with accusative, Mat.27:42, Act.9:42 11:17 16:31 22:19, Rom.4:5; ἐπί, with dative, Rom.9:33 (LXX) 10:11 (ib.), 1Ti.1:16, 1Pe.2:6' (LXX) ; ptcp. pres., οἱ π., as subst., Act.2:44, Rom.3:22, 1Co.1:21, al.; aor., Mrk.16:[16], Act.4:32; pf., Act.19:18 21:20 (on Johannine use of the tenses of π., see Westc, Epp. Jo., 120).
__2. Trans., to entrust: with accusative and dative, Luk.16:11, Jhn.2:24; pass., to be entrusted with: with accusative, Rom.3:2, 1Co.9:17, Gal.2:7, 1Th.2:4 (see Lft., Notes, 21f.), 1Ti.1:11, Tit.1:3.
(AS)