(impf. ἐπέραινον, f. περανῶ [ᾰ], ao. ἐπέρανα [ρᾱ], pf. inus. ; pass. f. περανθήσομαι, ao. ἐπεράνθην, pf. πεπέρασμαι) faire ou aller jusqu’au bout, d’où :
A tr.
   I achever, accomplir, mener à terme :
      1 en gén. terminer, acc. (une affaire, SOPH. Aj. 22 ; EUR. Ion 1569, etc. ; une marche, AR. Ran. 401 ; une entreprise, en gén. THC. 6, 86 ; XÉN. Hell. 4, 8, 6, etc. ; PLAT. Rsp. 426 a, etc. ; POL. 6, 19, 5, etc.) ; au pass. être mené à bonne fin, se terminer, s’achever, s’accomplir, ESCHL. Pr. 57 ; XÉN. An. 3, 1, 47, etc. ; en parl. d’une alliance qui se conclut, XÉN. Hell. 7, 4, 3 ; d’oracles qui s’accomplissent, EUR. Ph. 1703, etc. ;
      2 particul. achever un discours, un récit, un raisonnement, etc. acc. ESCHL. Pers. 699, etc. ; AR. Pl. 648, etc. ; EUR. Med. 701, etc. ; PLAT. Leg. 713 b, etc. ; abs. ὁ περαίνων (s.-e. λόγος) DL. 7, 44, 195, sorte de syllogisme, propr. raisonnement qui va jusqu’au bout ;
      3 p. suite, conclure, inférer, induire : τι ἔκ τινος, CLÉM. 771, une chose d’une autre ;
      4 définir, EUCL. ;
   II traverser (la mer) acc. A. TAT. 2, 18 ; p. suite, pénétrer dans, d’où c. τρυπᾶν, avoir des relations sexuelles avec, acc. DÉMÉTR. (STOB. Fl. 6, 20) ; ARTÉM. 1, 82 ; en parl. de la prostitution masculine, DL. 2, 127 ; 4, 34, etc. ;
B intr. pousser jusqu’au bout, d’où :
      1 s’étendre jusqu’à, pénétrer jusqu’à, gén. ESCHL. Ch. 55 ; avec πρός et l’acc. PD. P. 10, 28 ; ARSTT. H.A. 4, 8 ; avec εἰς et l’acc. ARSTT. H.A. 1, 11 ;
      2 aboutir à, avec εἰς et l’acc. PLUT. Arat. 52, etc. ; avec ἐπί et l’acc. PLUT. Cato ma. 13.

➳ Pass. f. dor. περασθήσομαι, CRIT. (STOB. 3, 74). Fut. ion. περανέω, HPC. 237 fin ; pf. 3 sg. πεπέρανται, PLAT. Rsp. 502 e ; poét. πεπείρανται, OD. 12, 37 ; SOPH. Tr. 581 ; inf. πεπεράνθαι, ARSTT. Phys. 3, 7, 22 ; PLAT. Gorg. 472 b, etc. ; ou πεπεράσθαι, ARSTT. Xen. 3, 6 ; part. πεπερασμένος, PLAT. Parm. 145 a, etc.

Étym. πέραν.

Pi. P. 10.28, Philol. 1, etc. ; poet. πειραίνω Arat. 24 ; also impf. ἐπείραινε Pi. I. 8 (7).25 ; fut. περανῶ Ar. Pl. 563, Pl. Lg. 672e; Ion. -ανέω, 3 sg.-εῖ, Hp. Nat. Puer. 15, Meliss. 5; aor. ἐπέρανα S. Aj. 22, Pl. Tht. 207c; Ion. aor. part. πειρήνας h.Merc. 48; — Med., pres., Th. 7.43 ; fut. περανοῦμαι (δια-) Pl. Phlb. 53c ; aor. ἐπερανάμην (δι-) E. Hel. 26, Pl. Lg. 900b; — Pass., fut. περανθήσομαι Gal. UP 4.12 (περασθήσομαι is corrupt in Crito ap. Stob. 3.3.63); aor. ἐπεράνθην X. HG 3.2.19, Pl. Grg. 501c, etc. ; pf. 3 sg. πεπέρανται Id. R. 502e, Arist. Cael. 273a4 ; poet. πεπείρανται Od. 12.37, S. Tr. 581 ; imper. πεπεράνθω Pl. Lg. 736b ; inf. -άνθαι Id. Grg. 472b, Arist. Sens. 445b23, -άσθαι Id. Xen. 977b3 (s.v.l.) ; part. πεπερασμένος Zeno Eleat. 3, Pl. Prm. 145a, Arist. APo. 82b32, al. ; (< πέρας) : — bring to an end, finish, accomplish, Hom. only in Pass. (v. infr.); π. ἄταν A. Ch. 830 (lyr.); πρᾶγος π.
rem transigere, S. Aj. 22; πρᾶγμα καὶ χρησμοὺς θεοῦ E. Ion 1569 ; ἐλπίδα, δόκησιν, Id. Andr. 1062, Or. 636 ; π. τινὰ πρὸς ἔσχατον πλόον bring him to the end of his voyage, Pi. P. 10.28 ; π. δίκας τινί Id. I. 8 (7).25; without δίκην, finish the business, D. 38.24 ; π. τὰ δέοντα X. Cyr. 4.5.38 ; τὸ προσταχθέν ib. 5.3.50 ; ἐπέραινεν ἐφ’ οἷς ἐμισθώθη D. 18.149 ; π. ὁδόν Ar. Ra. 403 ; πολλήν (sc. θάλασσαν) Arat. 289; — Pass., to be brought to an end, finished, πάντα πεπείρανται Od. 12.37, cf. S. Tr. 581 ; περαίνεται δὴ τοὔργον A. Pr. 57, etc. ; to be fulfilled, accomplished, χρησμός, τὰ λόγια περαίνεται, E. Ph. 1703, Ar. V. 799; ἡ συμμαχία ἐπεραίνετο X. HG 7.4.3 ; ἔργῳ π. Id. An. 3.2.32.
limit, Iamb. Comm. Math. 3 ; — elsewh. Pass., to be limited or finite, τὸ ὅλον πεπεράνθαι Arist. Ph. 207a16 ; πεπέρανται [ὁ οὐρανός] Id. Cael. 273a4; esp. in part. πεπερασμένος, opp. ἄπειρος, π. μέγεθος, χρόνος, Id. Ph. 266b22, Cael. 272a15. in speaking, π. μῦθον, λόγον, proceed with a discourse, A. Th. 1056, E. Med. 701 ; εἰπὲ καὶ π. πάντα A. Pers. 699 ; π. ὅ τι λέγεις Ar. Pl. 648 ; abs., περὶ σωφροσύνης ἤδη… περανῶ ib. 563, cf. Ra. 1283 ; πέραιν’ ὥσπερ ἤρξω Pl. Prt. 353b ; πέραινε· σωθείης δὲ… Men. 65.5.
recite from beginning to end, ἰαμβεῖον Ar. Ra. 1170, cf. D. 19.245 ; τραγῳδίαν Antiph. 1.6, cf. 85.4; νόμον Pl. Ti. 29d ; recount, relate, E. Ion 362, IT 781. abs., effect one΄s purpose, esp. with a neg., οὐδὲν π.
come to no issue, make no progress, περαίνει δ’ οὐδὲν ἡ προθυμία Id. Ph. 589, cf. Th. 6.86, Lys. 8.8 ; ἰατρευόμενοι… οὐδὲν περαίνουσι Pl. R. 426a ; ἵνα τι περαίνωμεν ib. 346a ; περαίνειν ἤδη ὥρα X. An. 3.2.32.
draw a conclusion, infer, διὰ τοῦ ἀδυνάτου π. by a reductio ad impossibile, Arist. APr. 41a23 ; ὁ περαίνων [λόγος], a kind of syllogism, D.L. 7.44 ; περὶ τῶν π. λ., title of work by Chrysippus; — freq. in Pass., τὸ ἐν πλείοσι σχήμασι… περαινόμενον the conclusion which is drawn, Arist. APr. 42b30, etc. ; περαίνεται c. acc. et inf., it is inferred that…, Muson. Fr. 1 p. 2H., cf. Phld. Rh. 1.137 S. sens. obsc., Artem. 1.80, D.L. 2.127; — Pass., Com.Adesp. 14, AP 11.339, D.L. l.c. intr., reach, penetrate, δι’ ὤτων A. Ch. 57 (lyr.); εἰς τὸν ἐγκέφαλον Arist. HA 492a21 ; πρὸς [τὴν καρδίαν] Id. PA 666a13 ; εἰς τὸ ἔξω Id. GA 716b28 ; abs., penetrate, Id. HA 497a10.
come to an end, τὸ πεπερασμένον ἀεὶ πρός τι περαίνει the finite always comes to some limit, Id. Ph. 203b21, cf. Xen. 977b6 ; end in…, εἴς τι E. Fr. 340, cf. Pl. Men. 76a, Plu. Arat. 52, etc. ; ἡ ὁδὸς π. ἐπὶ τὸ στρατόπεδον Id. Cat. Ma. 13.
pierce, h.Merc. 48.

(vgl. πειραίνω), aor. ἐπέρανα,
1) beendigen, vollenden, vollbringen ; μῦθον, Aesch. Spt. 1042 ; auch ohne diesen Zusatz, εἰπὲ καὶ πέραινε πάντα, Pers. 685 ; περαίνων ἐπίμομφον ἄταν, Ch. 817 ; περαίνεται δὴ τοὖργον κοὐ ματᾷ τόδε, Prom. 57 ; πρᾶγος ἄσκοπον ἔχει περάνας, Soph. Aj. 22 ; περαίνει οὐδὲν ἡ προθυμία, Eur. Phoen. 592 ; πέραιν' ὅπως λέγεις, Or. 1118 (vgl. Plat. πέραινε ὥσπερ ἤρξω, fahre fort und führe die Rede zu Ende, wie du anfingst, Prot. 353a, wie τὸν λόγον, Tim. 29d); πέραινε, ὧν σ' ἀνιστορῶ πέρι, Ion 362 ; u. pass., χρησμὸς Λοξίου περαίνεται, Phoen. 1697, wie περαίνεται τὰ λόγια Ar. Vesp. 799 ; u. in Prosa : οὐδὲν ἔτι περανεῖ, Thuc. 6.86 ; u. im pass., 6.70 ; τὰ δέοντα, Xen. Cyr. 4.5.38 ; τὸ προσταχθέν, 5.3.50 ; Plat. περαίνουσι τὸ σφέτερον αὐτῶν ἕκαστοι, Soph. 243a, u. öfter ; auch absolut, οὐκ ἂν φθάνοις περαίνων, führe es nur aus, Phaed. 100c ; αὐτὸς πέρανον, Prot. 360d ; πεπεράνθαι, Gorg. 472b ; καὶ τετελευτηκέναι, Men 75e ; καὶ πεπερασμένον καὶ ἄπειρον πλήθει, Parm. 145a ; vgl. Pol. 4.40.6 ; – οὐδὲν περαίνουσιν, sie bringen Nichts zu Stande, Plat. Rep. IV.426a, u. öfter ; vor sich bringen, erreichen, οὐδὲν τῶν προὔργου περαίνων, Pol. 5.19.5. Bei Posidipp. Ath. III.87e herbeischaffen.
2) durchbohren ; auch im obszönen Sinne, sowohl γυναῖκα, κόρην, beschlafen, als von männlicher Unzucht, Sp., wie Clem.Al.; τὸν αἰτίαν ἔχοντα περαίνεσθαι, DL. 4.34, vgl. 2.127 ; Suid. erkl. συνουσιάζειν ; vgl. Anth. XI.339.
3) intr., sich wohin erstrecken, wohin reichen ; περαίνει πρὸς ἔσχατον πλόον, Pind. P. 10.28 ; Sp., wie εἴς τι, Arist. u. öfter Plut. Aehnlich περαῖνον δι' ὤτων, was tief in die Ohren eingedrungen ist, Aesch. Ch. 55.
Bei S.Emp. adv.log. 2.428 ff. stehen τὰ περαίνοντα den ἀπέραντα gegenüber.

1. to bring to an end, finish, accomplish, execute , [variant datesTragica Adespota, etc.:—;Pass. to be brought to an end, be finished , πάντα πεπείρανται [Odyssey by Homer (8th/7th c.BC)]: to be fulfilled, accomplished , [Euripides (Refs 5th c.BC)] etc.
2. in speaking, to end a discourse, finish speaking, [Aeschulus Tragicus (6th/5th c.BC)], etc.
3. to repeat from beginning to end , [Aristophanes Comicus (5th/4th c.BC)]:—; to relate , [Euripides (Refs 5th c.BC)]
4. absolute to effect one's purpose , especially with a negative, οὐδὲν π. to come to no issue, do no good, make no progress , [Euripides (Refs 5th c.BC), Thucydides (Refs 5th c.BC)]
5. intransitive to make way, reach or penetrate , [Aeschulus Tragicus (6th/5th c.BC), Plato Philosophus (5th/4th c.BC)]
6. intransitive to come to an end, end , [Plutarch (1st/2nd c.AD)] (ML)