Bailly
'
πειράω-ῶ (impf. ἐπείρων, f. πειράσω, ao. ἐπείρασα, pf. πεπείρακα ; pass. f. πειραθήσομαι, ao. ἐπειράθην, pf. πεπείραμαι) tenter,
càd. :A tr. :
I essayer, tenter, s’efforcer,
avec l’inf. IL.
8, 8 ; 19, 30 ; HDT.
5, 85 ; 6, 84 ; SOPH.
O.R. 399, etc. ; THC.
1, 50, etc. ; avec ὡς, IL.
4, 66, 71 ; 9, 181 ; 21, 459 ; OD.
2, 316 ; avec ὅπως, OD.
4, 545 ; II avec un gén. de pers. ou de chose : faire un essai
ou une expérience sur qqn,
càd. mettre à l’épreuve, IL.
24, 390 ; chercher à engager à, IL.
9, 345 ; avec idée d’hostilité, s’essayer contre qqn, se mesurer avec qqn, IL.
12, 301 ; OD.
6, 134 ; THC.
7, 38 ; πόλιος πειρᾶν, HDT.
6, 82, tâter une ville pour s’en emparer
ou la surprendre ; χωρίου, THC.
1, 61 ; 4, 70 ; 7, 12, faire une tentative sur une place forte ;
III après Hom. avec l’acc. : 1 avec un acc. de pers. tenter, induire en tentation : τοὺς φίλους ἐπὶ Καίσαρα, PLUT.
Brut. 10, éprouver les sentiments des amis à l’égard de César, les exciter contre lui ;
particul. essayer de corrompre, de séduire (une femme, une jeune fille, un jeune garçon) LYS.
92, 40 ; AR.
Pl. 1067 ; PLAT.
Phædr. 227 c ; PLUT.
Galb. 19, etc. ; au pass. THC.
6, 54 ; en parl. des animaux, PLUT.
M. 990 c,
etc. ; 2 avec un acc. de chose : πάντα π. PLUT.
M. 1122 a, tenter tout, employer tous les moyens ;
B intr. tenter la fortune dans les aventures,
particul. s’adonner au brigandage, se faire brigand, HH.
Merc. 175 ;Moy. πειράομαι-ῶμαι (f. άσομαι, ao. ἐπειρασάμην) : I abs. tenter pour soi, faire un essai, faire une épreuve, OD.
21, 394 ; s’essayer, s’exercer, IL.
16, 590 ; περί τινος, IL.
23, 553, tenter l’épreuve pour le prix du combat, s’efforcer d’obtenir le prix ;
II en gén. éprouver, tenter, entreprendre,
avec l’inf. IL.
4, 5 ; 12, 341 ; HDT.
6, 138 ; 8, 100, etc. ; ESCHL.
Pers. 850, etc. ; SOPH.
Ph. 149, etc. ; XÉN.
Cyr. 1, 6, 16, etc. ; PLAT.
Conv. 212 b ;
avec le part. OD.
21, 184 ; HDT.
1, 77 ; 7, 148, cf. 1, 84 ; 6, 5, 50, etc. ; PLAT.
Phil. 21 a,
etc. ; avec des particules : π. εἰ, IL.
13, 806 ; PLAT.
Phæd. 95 b ;
avec αἴκε
et le sbj. IL.
18, 601 ; avec ἐάν, ESCHL.
Pr. 325 ; PLAT.
Leg. 638 e ;
avec ὅπως, XÉN.
An. 3, 2, 3 ; avec μή, dans la crainte que, OD.
21, 395 ; avec un gén. de pers. : 1 tenter qqn, mettre qqn à l’épreuve ;
particul. pour éprouver sa fidélité ou sa véracité, p. suite, pressentir, interroger, IL.
10, 444, etc. ; OD.
13, 336 ; 23, 181, etc. ; suivi de εἰ, OD.
19, 215 ; au sens phys. s’essayer
ou se mesurer avec, IL.
21, 225, 580 ; OD.
8, 23 ; HDT.
1, 76 ; 2, 163 ; et dans les écriv. postér., A.RH.
3, 147, etc. ; 2 p. suite, faire l’expérience que, reconnaître par expérience que : πειρώμενος ἀνδρὸς ἀγαθοῦ καὶ νοῦν ἔχοντος, PLUT.
Arat. 43, reconnaissant après expérience que l’homme était honnête et sensé ;
cf. PLUT.
Æmil. 8, etc. ; III avec un gén. de chose, essayer sur soi-même, éprouver pour soi : σθένεος, IL.
15, 359 ; OD.
21, 282, sa propre force ; ἔργου, OD.
18, 369 ; ἀέθλου, IL.
23, 707, etc. ; OD.
8, 100, etc. ; μάχας, PD.
N. 1, 65, s’essayer dans un travail, à la lutte, dans un combat,
etc. ; τείχους, THC.
2, 81, donner l’assaut aux murs ; τόξου, OD.
21, 159, etc. essayer un arc ; ὀϊστοὶ τῶν τάχ' ἔμελλον πειρήσεσθαι, OD.
21, 418, traits dont ils devaient bientôt faire l’épreuve,
càd. dont ils devaient bientôt apprendre à connaître par leur propre expérience la force meurtrière ;
cf. HÉS.
Sc. 359 ; XÉN.
An. 3, 2, 38, etc. ; de même avec une nuance d’ironie, tâter (du pouvoir, de la servitude,
etc.) THC.
2, 44 ; 5, 69 ; PLUT.
Ant. 25, etc. ; p. suite, au pf. avoir appris par expérience,
d’où connaître
ou savoir par expérience, HDT.
9, 46, etc. ; PLAT.
Ep. 323 a,
etc. ; πεπειραμένος οἶδα, XÉN.
Hier. 2, 6, je sais cela par expérience ;
IV avec le dat. ἔπεσι, IL.
2, 73, essayer par des paroles
ou avec des paroles ; ποσί, OD.
8, 120, etc. s’essayer avec les pieds,
càd. lutter de vitesse à la course ; πειρηθῆναι ἐν ἔντεσι, IL.
19, 384, essayer des armes pour voir si elles vont bien au corps ;
ou σὺν ἔντεσι, IL.
5, 220, etc. s’essayer dans les armes,
càd. montrer ce qu’on est capable de faire ;
p. suite, au pf. s’être essayé,
d’où être exercé, expérimenté : μύθοις, OD.
3, 23, en paroles ;
V avec l’acc. ἕκαστα π. OD.
4, 119 ; 24, 238, scruter chaque chose.
➳ Pass.-moy. prés. opt. 3 pl. πειρῴατο, HDT. 1, 68. Fut. dor. πειρασοῦμαι [ᾱ] AR. Ach. 743 ; HIPPODAM. (STOB. 43, 93) ; ao. ἐπειράθην, d’ord. au sens moy. ; rar. au sens pass. THC. 6, 54. Formes épq. et ion. en η : f. πειρήσω, IL. 19, 30 ; ao. πείρησα, A.RH. 3, 1249 ; au pass. ἐπειρήθην, HDT. 3, 152, etc. ; pl.q.pf. 3 pl. ἐπεπειρέατο (p. ἐπεπείρηντο) HDT. 7, 125 ; ao. moy. sbj. 3 sg. épq. πειρήσεται (p. πειρήσηται) OD. 21, 159.
Étym. πεῖρα.
'
Bailly 2020 Hugo Chávez Gérard Gréco, André Charbonnet, Mark De Wilde, Bernard Maréchal & contributeurs / Licence Creative Commons Attribution - Pas d'Utilisation Commerciale - Pas de Modification — « CC BY-NC-ND 4.0 »
LSJ
Il. 8.8, etc. ; impf. ἐπείρων Th. 4.25 ; fut. -άσω [ᾱ] ib. 9, 43 ; aor. ἐπείρασα S. OC 1276, Ar. Eq. 517, Th. 6.54 ; pf. πεπείρακα Luc. Am. 26 ; — Pass., aor. ἐπειράθην [ᾱ] Th. 6.54; cf. πειράζω. more freq. in Med. πειράομαι, Il. 2.193, 24.390, etc. ; fut. -άσομαι [ᾱ] S. OC 959, etc. ; Dor. 2 pl. πειρασεῖσθε Ar. Ach. 743, cf. Hippod. ap. Stob. 4.1.94; later πειραθήσομαι Gp. 12.13.12 ; aor. ἐπειρασάμην, Ion. ἐπειρησάμην, Od. 8.120, Hdt. 7.135, Th. 2.44, al. ; but aor. Pass. ἐπειρήθην, Att. ἐπειράθην [α], found in med. sense, Il. 19.384, al., Hdt. 3.152, al., Th. 2.5 (v.l.), 33, 6.92, and in later Prose ; pf. πεπείραμαι, Ion. -ημαι, Od. 3.23, Pi. Fr. 110, Hdt. 9.46, S. Fr. 584, Antipho 5.1, etc. ; 3 pl. plpf. ἐπεπείραντο D.C. Fr. 24.3, Ion. ἐπεπειρέατο Hdt. 7.125. (From πεῖρα.) Act., attempt, endeavour, try, c. inf., μήτε τις… πειράτω διακέρσαι ἐμὸν ἔπος Il. 8.8; πειρήσω (δύναμαι) φηλητέων ὄρχαμος εἶναι h.Merc. 175; π. ἐς τὴν Μηδικὴν ἐσβάλλειν Hdt. 6.84, cf. Ar. V. 1025, al. ; folld. by ὡς…, Il. 4.66, Od. 2.316, etc. ; by ὅπως…, 4.545 ; c. Adj. neut., πολλὰ πειρῶντες Th. 6.38; πάντα Plu. 2.1122b ; with inf. understood, Th. 7.32. c. gen. pers., make trial of one, μή μευ πειράτω, for the purpose of persuading, Il. 9.345, cf. 24.433; of things, τευχέων A.R. 3.1249 ; in hostile sense, make an attempt on, μήλων πειρήσοντα Il. 12.301, Od. 6.134; οὐ πειρᾶν τῆς πόλιος, πρὶν… Hdt. 6.82; π. τοῦ χωρίου Th. 1.61; Νισαίας Id. 4.70; ἀλλήλων Id. 7.38; νυμφείας εὐνᾶς Pi. N. 5.30. abs., ναυσὶ π.
make an attempt by sea, Th. 4.25; π. ἐπὶ τὴν κώμην ib. 43. c. acc. rei, experience, τύχης ἐπήρειαν Luc. Am. 46. c. acc. pers., make an attempt on a woman΄s honour, Ar. Eq. 517 (ubiv. Sch.), Pl. 150, 1067, Lys. 1.12, X. Cyr. 5.2.28, etc. ; — Pass., πειραθεὶς ὁ Ἁρμόδιος ὑπὸ Ἱππάρχου Th. 6.54, cf. Pl. Phdr. 227c ; v. infr. B. IV, cf. πεῖρα II. more freq. in Med., c. inf., try to do, Il. 4.5, Hdt. 5.71, 6.138, al., Ar. Pl. 459, X. Oec. 6.2, Lys. 12.64, Isoc. 3.41, Pl. Tht. 186b ; c. fut. inf., J. AJ 17.8.4 ; the inf. is sts. understood, πειρήσεται (sc. ἀλύξαι) Od. 4.417 ; folld. by εἰ, Il. 13.806, Pl. Phd. 95b; πειρήσεται αἴ κε θέῃσιν Il. 18.601; by ἐάν or ἄν, A. Pr. 327, Pl. Lg. 638e; by μὴ…, lest…, Od. 21.394; by ὅπως…, X. An. 3.2.3 ; c. part., freq. in Hdt., ἐπειρᾶτο ἐπιών 1.77; προσβαίνων ib. 84; π. βιώμενοι 4.139; π. ἀποσχίζων 6.9, cf. 5, 50, 7.139, al. ; π. σκοπῶν Pl. Tht. 190e; c. neut. Adj., τὰ μεγάλα καὶ τὰ μικρὰ π. X. Cyr. 1.5.14. most freq. (V. A. 11) c. gen., c. gen. pers., make trial of one, Il. 10.444, Od. 13.336, etc. ; νῦν σεῦ, ξεῖνε, ὀΐω πειρήσεσθαι, εἰ… 19.215; ἕο αὐτοῦ ἐν ἔντεσι… εἰ οἷ ἐφαρμόσσειε Il. 19.384; with gen. not expressed, ἔπεσιν πειρήσομαι 2.73 ; ἦ πρῶτ’ ἐξερέοιτο ἕκαστά τε πειρήσαιτο test him in each particular, Od. 4.119 (v.l. μυθήσαιτο); π. θεοῦ make trial of, tempt a god, Hdt. 6.86. γ΄, cf. A. Ag. 1663 (troch.) ; in hostile sense, πρὶν πειρήσαιτ’ Ἀχιλῆος Il. 21.580 (with acc. cogn. added ἀέθλους… ἐπειρήσαντ’ Ὀδυσῆος Od. 8.23) ; freq. in Hdt., esp. ἀλλήλων πειρᾶσθαι, as ἐπειρῶντο κατὰ τὸ ἰσχυρὸν ἀλλήλων 1.76; πειρᾶσθέ μου γυναικὸς ὡς ἀφράσμονος A. Ag. 1401, etc. ; π. τῆς Πελοποννήσου make an attempt on it, Hdt. 8.100; π. τοῦ τείχους Th. 2.81. c. gen. rei, make proof or trial of…, σθένεος Il. 15.359; ἥβης 23.432; χειρῶν καὶ σθένεος π., ἢ… ἦ… Od. 21.282; try one΄s chance at or in a work or contest, ἔργου 18.369; ἀέθλου, ἀέθλων, Il. 23.707, Od. 8.100, etc. ; παλαιμοσύνης ib. 126; make proof of, try a weapon, τόξου 21.159, 180; νευρῆς ib. 410 (but [ὀϊστοί] τῶν τάχ’ ἔμελλον πειρήσεσθαι arrows whose force they were soon to make trial of, i.e.
feel, ib. 418); also, make proof of, have experience of, esp. in pf. Pass., first in Hes., νηῶν Op. 660 ; οὐ πεπειρημένοι πρότερον [οἱ] Αἰγύπτιοι Ἑλλήνων Hdt. 4.159, cf. Pl. Phd. 118; πειρασάμενος ἀγαθῶν, δουλείας, Th. 2.44, 5.69, cf. Antipho 5.1; κακῶν D. 18.253; ὀρφανίας π., i.e. to be an orphan, Phalar. Ep. 49; but π. τινὸς μετρίου find him moderate by experience or on trial, Plu. Aem. 8, cf. Arat. 43; also, πεπείρανται ὅτι… Lys. 27.2. abs., try one΄s fortune, try the chances of war, αἴ κε θεὸς πειρώμενος ἐνθάδ’ ἵκηται Il. 5.129 ; πειρώμενος ἢ ἐν ἀέθλῳ ἠὲ καὶ ἐν πολέμῳ making trial of one΄s powers, 16.590; Ἕκτορι πειρηθῆναι ἀντιβίην, ἢ… ἦ… to try one΄s fortune against him, 21.225; περὶ δ’ αὐτῆς πειρηθήτω (sc. τῆς ἵππου) let him try for her, as a prize, 23.553.
make a trial or put a matter to the test, ἐν σοὶ πειρώμεθα Pl. Phlb. 21a ; c. dat. modi, ἐγχείῃ πειρήσομαι Il. 5.279; ἐπειρήσαντο πόδεσσι tried their luck in the foot-race, Od. 8.120, cf. 205; σφαίρῃ 8.377; also π. σὺν ἔντεσι, σὺν τεύχεσι π., Il. 5.220, 11.386 ; but in pf., οὐδέ τί πω μύθοισι πεπείρημαι I have not tried myself, have not found my skill, in words, Od. 3.23 ; abs., ὁ πειραθεὶς πιστεύσει X. Eq. Mag. 1.16 ; πεπειραμένος σαφῶς οἶδα by experience, Id. Hier. 2.6. c. acc. pers., make an attempt on (V. A. IV. 2), Διὸς ἄκοιτιν Pi. P. 2.34.
Liddell-Scott-Jones, Greek-English Lexicon (9th ed., 1940)
Pape
1) im act., versuchen, sich bemühen, unternehmen, streben ; πειρήσω, ὥς κ' ὔμμι κακὰς ἐπὶ Κῆρας ἰήλω, Od. 2.316 ; so mit ὡς vrbdn Il. 4.66, 71, 9.181, 21.459 ; τάχιστα πείρα, ὅπως κεν δὴ σὴν πατρίδα γαῖαν ἵκηαι, Od. 4.545 ; – c. inf., τῷ μὲν ἐγὼ πειρήσω ἀλαλκεῖν μυίας, Il. 19.30, wie 8.8 ; Soph. ὃν δὴ σὺ πειρᾷς ἐκβαλεῖν, O.R. 399, vgl. O.C. 1278 ; Ar. Eq. 515 ; Her. 6.84 ; – c. gen., einen Versuch an Einem machen, ihn auf die Probe stellen, μή μευ πειράτω, Il. 9.345, versuche mich nicht zu überreden, 24.433 ; auch im feindlichen Sinne, es im Kampfe mit Einem aufnehmen, vom Löwen gesagt μήλων πειρήσοντα, Il. 12.301, Od. 6.134 ; ἐπείρα εὐνᾶς, Pind. N. 5.30 ; eben so πόλιος πειρᾶν, sich an eine Stadt machen u. versuchen, ob man sie einnehmen kann, Her. 6.82 ; χωρίου, einen Versuch, Angriff auf einen Platz machen, Thuc. 1.61, vgl. 4.70 ; τῶν τειχῶν πειρᾶν, 7.12 ; auch ἐπὶ κώμην, einen Angriff machen auf, 4.43 ; Eur. vrbdt auch εἰ Χάριτες πειρῶσί με, Cycl. 577. – Auch versuchen zu verführen, in Versuchung führen, setzen, κόρην, γυναῖκα πειρᾶν, zur Unzucht zu verführen suchen, Ar. Pax 747 ; vgl. Pierson Moeris p. 310 ; Ruhnk. zu Tim. p. 210 ; so τὴν παιδίσκην Lys. 1.12 ; Xen. Cyr. 5.2.28 ; Pol. 10.26.3 ; auch pass., Ἁρμόδιος πειραθεὶς ὑπὸ Ἱππάρκου Thuc. 6.54 ; γέγραφε πειρώμνόν τινα τῶν καλῶν, Plat. Phaedr. 227c ; – πειρᾶν τὴν θάλατταν, das Meer auf Seeräuberei versuchen, Seeräuberei betreiben, dafür führt Schneider Lys. 6.19 an, wo jetzt ναυκληρίᾳ ἐπιθέμενος τὴν θάλατταν ἔπλει steht und man ἐπηλᾶτο vermutet hat. – Sp. vrbdn es auch c. acc. der Sache, versuchen, πάντα πειρῶσι, Plut. adv. Col. 26.
2) Häufiger im med., fut. πειράσομαι, dor. πειρασοῦμαι, Ar. Ach. 708, aor. ἐπειρασάμην, ion. u. ep. ἐπειρησάμην, u. bei Hom. häufig, in Prosa seltener, ἐπειράθην, ep. ἐπειρήθην, versuchen, einen Versuch, eine Probe machen, sich bemühen, sich versuchen ;
a) absol., ἀλλ' ἄγ' ἐγὼν αὐτὸς πειρήσομαι ἠδὲ ἴδωμαι, Od. 6.126, ich will selbst versuchen und sehen, nämlich ob Menschen in der Nähe sind, Il. 2.193, 5.129, 8.18 ; τρὶς γὰρ τῇ γ' ἐλθόντες ἐπειρήσανθ' οἱ ἄριστοι, 6.435 ; περί τινος, um Etwas sich bemühen, um einen Kampfpreis, περὶ αὐτῆς πειρηθήτω, 23.553 ; εὖ δ' ἔξοισθα πειραθεῖσά που, Soph. El. 1236 ; u. in Prosa, πειρασόμεθα δὲ καὶ ἐροῦμεν, Plat. Phil. 13c.
b) c. inf., ἐπειρᾶτο Κρονίδης ἐρεθιζέμεν Ἥρην, Il. 4.5 ; πειρασόμεσθα πῆμ' ἀποστρέψαι νόσου, Aesch. Ag. 824, 1622 ; ἀντιδρᾶν πειράσομαι, Soph. O.C. 963, öfter ; πειρῶ ἀνορθοῦνσῶμ' ἐμόν, Eur. Bacch. 364, öfter ; Her. 6.138, 8.100, 108, 9.33 ; πειραθέντες καταλαβεῖν, Thuc. 2.5 ; πειρῶμαι καὶ τοὺς ἄλλους πείθειν, Plat. Symp. 212b ; Phaedr. 272c u. oft ; πειράσομαι ἐπιδεῖξαι Lys. 25.7, u. sonst ; selten in dieser Vrbdg der aor. med., wie Thuc. 4.60 ; – auch das partic. steht, νέοι θάλποντες ἐπειρῶντο, Od. 21.184, vgl. 4.417, wo das partic. nur die Art, das Mittel des Versuchs andeutet ; ἐπειρᾶτο ἐπιών, Her. 1.77, vgl. 84 ; ἵνα μὴ πειρῴατο βιώμενοι, damit sie nicht Gewalt versuchten, 4.139 ; so auch Plat. Theaet. 190e ; πειρασόμεθα ἐλέγχοντες, Antiph. 2 γ 1.
c) mit folgdm indirektem Fragesatz, ὡς ὅτε τις τροχὸν κεραμεὺς πειρήσεται, αἴ κε θέῃσιν, Il. 18.601 ; πειράσομαι, ἐὰν δύνωμαι τῶνδε σ' ἐκλῦσαι πόνων, Aesch. Prom. 325 ; u. oft in Prosa, πειρώμεθα, εἰ ἄρα τι λέγεις, Plat. Phaed. 95b, Folgde ; πειρᾷ μου, εἰ μέμηνα, Luc. D.D. 8.1.
d) am häufigsten c. gen. (dann gew. aor. med.), Einen auf die Probe stellen, um zu sehen, was man von ihm zu halten hat, ihn ausforschen, ausfragen, um seine Zuverlässigkeit, Wahrhaftigkeit u. dgl. zu erproben ; πειρᾷ ἐμεῖο, γεραιέ, Il. 24.390, 433 ; πόσιος, Od. 23.181 ; ἀλόχου, 13.336 ; Τρώων, Il. 19.70, 20.352, im Kampfe ; Φαίηκες ἐπειρήσαντ' Ὀδυσῆος, Od. 8.23, u. sonst ; Tragg.; πειρᾶσθέ μου γυναικὸς ὡς ἀφράσμονος, Aesch. Ag. 1374 ; δαίμονος, 1648 ; Ch. 506 ; so auch Her. πειρώμεθα τῆς Πελοποννήσου, wie im act., ἐπειρώατο κατὰ τὸ ἰσχυρὸν ἀλλήλων, 1.76, wie πειρήσεσθαι ἔμελλον ἀλλήλων, 2.163 ; τί δεῖ ἡμᾶς πειρηθῆναι ἀλλήλων ; 4.80 u. öfter, sich mit einander versuchen ; πεπειραμένος Ἐράστου πλέονα ἢ σύ, da ich ihn besser kenne, als du, Plat. Ep. VI.323a, u. A.; oft bei sp.D., wie Ap.Rh. 3.179, 185, ἀλλήλων ἀγανοῖς ἔπεσσι πείρηθεν, 3.1147 ; – aber auch c. gen. der Sache, seine Kraft versuchen, erproben, um zu erfahren, was man selbst vermag, σθένεος, Il. 15.359, χειρῶν καὶ σθένεος, Od. 21.282, ἥβης, Il. 23.432 ; – ἔργου, sich an einer Arbeit veruchen, Od. 18.369, ἀέθλου, in einer Kampfübung sein Glück versuchen, Il. 23.707, 753, 831, Od. 8.100 ; παλαισμοσύνης, 8.126 ; τόξου, νευρῆς, den Bogen, die Sehne versuchen, ob sie gut im Stande sind, 21.159, 180, 410, ὀϊστοί, τῶν τάχ' ἔμελλον πειρήσεσθαι, Geschosse, die sie bald versuchen sollten, d.i. deren tödliche Gewalt sie bald aus eigener Erfahrung kennen lernen sollten ; ähnl. Hes. πειρηθῆναι ἔγχεος, Sc. 359, νηῶν, O. 662 ; πειρᾶτο μάχας, Pind. N. 1.43, ἄθλων, 9.23, auch γνώμας, P. 4.84 ; πειρωμένη τῶνδε τῶν ἔργων, Soph. El. 460 ; auch εἰ γῆς μὴ πεπείρασαι ξένης, frg. 516, von Einem, der noch nicht in der Fremde gewesen ist ; κακῶν ἐλασσόνων πειρώμεναι πόλεις, Eur. Phoen. 1025 ; τῆς δίκης, 493 ; πειραθέντες παντοίας μούσης, Ar. Eq. 504 ; οὐ πεπειρημένοι πρότερον οἱ Αἰγύπτιοι Ἑλλήνων, Her. 4.159 ; τῶν τειχῶν, Thuc. 2.81, wie im act.; auch τῆς δουλείας πειρασάμενος, 5.69 ; πείρασαι τοῦ ἐλέγχου οἷον ἐγὼ οἶμαι δεῖν εἶναι, Plat. Gorg. 474a ; πολλῶν κακῶν πεπειραμένοι, Lys. 5.3 ; Folgde : πειραθῆναι τοῦ πράγματος, Pol. 1.20.12, wie ὧν ἐπειράθημεν Plat. Phaed. a.E.; ἁπάσης ὁδοῦ πεπειραμένος, Luc. Hermot. 46.
e) auch mit dem dat. der Sache, worin, womit man sich versucht, ἐγὼν ἔπεσιν πειρήσομαι, ich will einen Versuch machen mit Worten, Il. 2.73, ἐγχείῃ, 5.279, ποσί, sich mit den Füßen versuchen, d.i. an Schnelligkeit der Füße wetteifern, Od. 8.120, 205 ; auch ἐν ἔντεσι, σὺν τεύχεσι πειρηθῆναι, sich in der Waffenrüstung versuchen, in Waffen sein Glück versuchen, Il. 5.220, 11.386, 19.384, 22.381.
f) seltener c. acc., ἢ πρῶτ' ἐξερέοιτο ἕκαστά τε πειρήσαιτο, Od. 4.119, 24.238, ob er Jegliches ausforschte, wo einige alte Erklärer μυθήσαιτο lesen wollten. – Ganz wie mit dem gen. vrbdt Pind. Διὸς ἄκοιτιν ἐπειρᾶτο, P. 2.34. – Sp. πειρᾶσθαί τι, Etwas versuchen, unternehmen, sich an Etwas machen.
Pape, Griechisch-deutsches Handwörterbuch (3. Aufl., 1914)