εῖα, ύ [ᾰ]
   I épais, gros, fort :
      1 au propre en parl. de choses (pierre, IL. 12, 446 ; bâton, IL. 18, 416, etc.) ; particul. en parl. de vêtements épais, p. opp. à λεπτός, XÉN. Œc. 17, 3 ; PLAT. Crat. 389 b, etc. ; p. anal. en parl. de la voix, ARAT. 953 ; de l’ouïe, HLD. 5, 18 ; en parl. de pers. dans Hom. touj. en b. part, càd. gros, bien nourri, d’où fort, solide, IL. 5, 309 ; 7, 264, etc. ; OD. 6, 128, etc. ; postér. épais, gras, ATH. 550 f ; p. opp. à ἰσχνός, HPC. Aph. 2, 44, etc. ; 262, 30 ; joint à πολύσαρκος, LUC. D. mort. 10, 5 ; en parl. d’animaux, MÉN. (ATH. 549 c) ; d’oiseaux, LUC. M. cond. 26 ; fig. en parl. d’une table bien fournie, PHILSTR. 117 ; prov. περὶ σφυρὸν παχεῖα γυνή, ARCHIL. 184, femme (de mauvaise vie) qui a de gros talons courts, càd. qui tombe ou succombe facilement ;
      2 fig. en b. part : opulent, riche ; οἱ παχέες, HDT. 5, 30, 77, etc. ; οἱ παχεῖς, AR. Vesp. 288, etc. les gros, les riches ; en mauv. part : lourd, épais (cf. lat. crassa Minerva) HPC. 295, 24 ; joint à ἀμαθής, AR. Nub. 842 ; à ἠλίθιος, LUC. Alex. 9, etc. ;
   II épaissi, épais, IL. 23, 697 ; HDT. 4, 23, etc.

• Cp. πάσσων, OD. 6, 230 ; 8, 20 ; 24, 369 ; rar. παχίων, ARAT. 785 (v. le cp. adv. παχύτερον au mot παχέως) ; sup. πάχιστος, IL. 16, 314, ou παχύτατος, HPC. Aph. 3, 25.

Étym. indo-europ. *b^hn̥ǵ^h-u-, dense, épais ; cf. sscr. bahú-, beaucoup, nombreux.

εῖα (Ion. -έα Hp. Superf. 21), ύ, thick, stout, χειρὶ παχείῃ Il. 5.309, etc. ; παχέος παρὰ μηροῦ 16.473 ; παχὺν αὐχένα Od. 9.372 ; π. πούς Hes. Op. 497 ; of trees, ib. 509 ; ῥίζα Thphr. HP 6.3.1 ; later of persons, περὶ σφυρὸν παχεῖα, μισήτη γυνή thick-ankled, Archil. 184 ; fat, οἱ παχύτατοι τῶν παίδων Hp. Aph. 3.25 ; π. γυνή Id. Superf.l.c. ; χοῖρος π., ὗς π., Ar. Ach. 766, Men. 21 ; metaph, of soil, rich, fertile, X. Oec. 17.8 (Comp.) ; π. τράπεζα a well-spread table, Philostr. VA 3.26. Adv., παχέως διαιτᾶσθαι ibid. of inorganic things, thick, massive, π. λᾶας Il. 12.446 ; σκῆπτρον 18.416 ; αὐλὸς αἵματος Od. 22.18 ; θρυαλλίδες Ar. Nu. 59 ; πέδαι Id. V. 435 ; π. δραχμή a thick drachma, i.e. the Aeginetan, which weighed more than the Attic, Poll. 9.76, or (Hsch.), = δίδραχμον ; thick, coarse, opp. λεπτός, ἱμάτιον Pl. Cra. 389b, cf. Poll. 7.57, 61, etc. ; χλαῖναν… παχεῖαν ἐπιβαλῶ Λακωνικήν Theopomp.Com. 10 ; of hair, Arist. HA 502a26 ; π. τὴν σάρκα, of the pig, Jul. Or. 5.177c. Adv.
coarsely, roughly, of stating or arguing, παχέως ὁρίζεσθαι, prob. for ταχέως, Arist. Pol. 1275b25 ; παχύτερον or -έρως, Pl. Plt. 294e, 295a. of liquids, thick, curdled, clotted, αἷμα Il. 23.697 ; ἀπορρέει… παχὺ καὶ μέλαν Hdt. 4.23 ; of marshwater, Hp. Aër. 7 ; of urine, Id. Prog. 12 ; τὸ παχύτερον τῶν γαλάκτων Arist. HA 521b28 ; τὸ παχὺ τῆς δυνάμεως [τῶν οἴνων] Ath. 1.33b. τὰ παχέα καλούμενα νοσήματα, of certain diseases supposed to be due to thickened phlegm, Hp. Int. 47, al. in Com., fat, great, π. πρᾶγμα, χάρις, Ar. Lys. 23, Ec. 1048. of timbre, thick, opp. λεπτός, Arist. Aud. 803b29, cf. 804a10 (Comp.). Adv., κορώνη παχέα κρώζουσα Arat. 953. of speech, coarse, heavy, διάλεκτος παχυτέρα D.H. Pomp. 2 ; παχύτερος τὴν λέξιν Id. Is. 19 ; παχύτερον ποιεῖν τὸν λόγον Hermog. Id. 1.6.
ample, of periphrasis, Longin. 29.1 (Sup.). of flame, dull, Thphr. HP 5.9.3. οἱ παχέες men of substance, the wealthy, Hdt. 5.30, 77, 6.91 ; τοὺς π. καὶ πλουσίους Ar. Pax 639 ; ὃς ἂν ᾖ π. Id. Eq. 1139 ; ἀνὴρ π. Id. V. 287 ; cf. πάχης. Com. and Prose, thick-witted, gross, stupid, ἀμαθὴς καὶ π. Id. Nu. 842 ; τὸ τῶν παχυτέρων πλῆθος Phld. Rh. 1.202 S. ; π. καὶ ἠλίθιοι, π. καὶ ἀπαίδευτοι, Luc. Alex. 9, 17 ; ἐς τὰς τέχνας π. καὶ οὐ λεπτοὶ οὐδὲ ὀξέες Hp. Aër. 24 ; π. τὴν μνήμην Philostr. VS 2.1.10 ; π. λόγος Gal. 8.606. Adv., παχύτερον ἔχειν τῆς ἀκοῆς Hld. 5.18.
prov., πηλοῦ παχύτερος, of a dullard, Eun. Hist. p. 265 D. Adv. -έως, v. supr. Comp. πάσσων, ον, Od. 6.230, 8.20, 24.369 ; παχίων, ον, Arat. 785 ; Sup. πάχιστος Il. 16.314, Call. Aet. Oxy. 2079.23 ; regul. forms παχύτερος, παχύτατος (v. supr.). (I.-E. bhṇĝhú-, cf. Skt. bahús, Lett. biezs ΄thick΄.)

εῖα, ύ (mit πήγνυμι zusammenhangend), dick, feist, fett, fleischig, wohlbeleibt ; χείρ, αὐχήν, μηρός, Hom. Il. 5.309 u. öfter, 16.473, Od. 9.372, 10.439, immer im guten Sinne, von kräftiger, stattlicher Fülle der Glieder ; πούς, Hes. O. 499 ; περὶ σφυρὸν παχεῖα μισητὴ γυνή, poet. bei Schol. Ar. Av. 1619, von einem liederlichen Weibe, das kurze Hacken hat, bald umfällt, χαμαιτύπη. Bei Folgdn dick, gemästet, neben πολύσαρκος Luc. D.Mort. 10.5, καὶ πιμελής salt.; πάνυ παχὺς τὸ σῶμα, Ath. XII.550f ; auch γῆ, Xen. Oec. 17.8.
Bei Her. 5.30, 77, 6.91, 7.156 sind οἱ παχέες die Wohlgenährten, Dicken, die Wohlhabenden ; vgl. Ar. Eq. 1144, Vesp. 287, Pax 640 ; u. so bei Hesych. οἱ πάχητες. – Auch von leblosen Dingen, von großem Umfange, dick, λᾶαν, ὃς πρυμνὸς παχύς, αὐτὰρ ὕπερθεν ὀξύς, Il. 12.446 ; σκῆπτρον παχύ, 18.416 ; αἷμα παχὺ πτύοντα, dickes, geronnenes Blut, 23.697 ; αὐλὸς αἵματος Od. 22.18 ; ἐλάτας τε παχείας, Hes. O. 507 ; παχεῖαι θρυαλλίδες, Ar. Nub. 59 ; πέδαι, Vesp. 435 ; λεπτῷ ἱματίῳ ἢ παχεῖ, Plat. Crat. 389b ; vgl. Xen. Oec. 17.3. – Uebtr., weil übermäßige Dicke des Leibes häufig dem Verstande schadet, stumpfsinnig, dumm, γνώσῃ δὲ σαυτὸν ὡς ἀμαθὴς εἶ καὶ παχύς, Ar. Nub. 842 ; καὶ ἠλίθιος, Luc. Alex. 6.9 u. a.Sp.; παχὺς εἰς τὰς τέχνας, καὶ οὐ λεπτοὶ οὐδὲ ὀξέες, Hippocr., zu stumpfsinnig für die Künste ; παχύτερον ἔχει τῆς ἀκοῆς, d.i. etwas schwer hören, Heliod. 5.18 ; παχὺς τὴν μνήμην, stumpf an Gedächtnis, Philostr. Auch von der Stimme, παχέα κρώζειν, dumpf krächzen, Arat Dios. 221. – neben dem regelmäßigen Kompar. παχύτερος findet sich auch πάσσων ; καί μιν μακρότερον καὶ πάσσονα θῆκεν ἰδέσθαι, Od. 8.20, vgl. 24.369 ; u. παχίων, Arat. 758 ; u. ueben dem regelmäßigen superl. παχύτατος, Hippocr., auch πάχιστος, Il. 16.314.

1. thick, stout , [Homer (8th/7th c.BC), Hesiod (8th/7th c.BC)]:—; later, stout, fat , [Aristophanes Comicus (5th/4th c.BC)]
2. of things, thick, massive , [Homer (8th/7th c.BC), Aristophanes Comicus (5th/4th c.BC)]:—;adverb -έως, roughly , of stating or arguing, [Aristotle Philosopher (Refs 4th c.BC)]; παχύτερον or -έρως, [Plato Philosophus (5th/4th c.BC)]
3. of liquids, thick, curdled, clotted , [Iliad by Homer (8th/7th c.BC), Herdotus Historicus (Refs 5th c.BC)]
4. οἱ παχέες the men of substance, the wealthy class , [Herdotus Historicus (Refs 5th c.BC)]; τοὺς παχεῖς καὶ πλουσίους [Aristophanes Comicus (5th/4th c.BC)]
5. in [variant datesComica Adespota and Prose, thick-witted, gross, dull, stupid , like Lat. pinguis, crassus, [variant datesComica Adespota
6. comparative παχύτερος, sup. -ύτατος:—;irregular comparative πάσσων, ον, [Odyssey by Homer (8th/7th c.BC)]:—;Sup. πάχιστος, [Iliad by Homer (8th/7th c.BC)] (ML)