GRC
Bailly
παρ·αιτέομαι-οῦμαι (impf. παρῃτούμην, f. παραιτήσομαι, ao. παρῃτησάμην, pf. παρῄτημαι) :
I demander ou obtenir par ses prières : τι, PD. N. 10, 56, qqe ch. ; ψυχήν, HDT. 1, 24, supplier pour obtenir la vie sauve ; τινα, HDT. 4, 158, prier qqn ; τί τινα, PLAT. Ap. 27 a, etc. demander qqe ch. à qqn ; περί τινος, XÉN. An. 6, 4, 29, intercéder pour qqn ; τινα, avec un inf. HDT. 1, 90, etc. ; ESCHL. Suppl. 120, demander par ses prières à qqn de, etc. ; avec une prop. inf. XÉN. Mem. 2, 2, 14 ; MÉN. (EM. 652, 22) obtenir que, etc. ; avec μή et l’inf. THC. 5, 63 ; PLAT. Rsp. 387 b, obtenir que… ne pas, etc. ; abs. avec un acc. de pers. : τινα, HDT. 3, 132 ; 6, 24 ; EUR. Her. 1026 ; AR. Vesp. 1257, fléchir qqn par ses prières ;
II chercher à écarter par ses prières : σὲ παραιτοῦμαι τάδε, EUR. I.A. 685, je te supplie de me pardonner (de m’excuser) si, etc. ;
III écarter par ses prières : τὴν ὀργήν, ESCHN. 82, 17, la colère ; τὸν θάνατον, PLUT. Mar. 44, la mort ; τὸν φθόνον, PLUT. Pomp. 56, l’envie ; abs. οἱ παραιτούμενοι, ARSTT. Rhet. 2, 3, 9, ceux qui implorent ; d’où :
1 refuser, repousser : τοὺς ἄρχοντας, POL. 5, 27, 3, refuser l’invitation des autorités, ne pas se rendre à la convocation des autorités ; τινα τῆς οἰκίας, LUC. Abd. 19, défendre à qqn sa maison ;
2 congédier, renvoyer : γυναῖκα, PLUT. M. 206 a, répudier une femme ; οἰκέτην, DL. 6, 82, congédier un serviteur ;
3 faire absoudre, obtenir par ses prières la délivrance ou l’affranchissement : τινα, POL. 4, 51, 1 ; PLUT. Demetr. 9, de qqn ; τινα τῆς τιμωρίας, PLUT. Syll. 31, affranchir qqn d’un châtiment par des prières.
Bailly 2020 Hugo Chávez Gérard Gréco, André Charbonnet, Mark De Wilde, Bernard Maréchal & contributeurs / Licence Creative Commons Attribution - Pas d'Utilisation Commerciale - Pas de Modification — « CC BY-NC-ND 4.0 »
LSJ
beg of or from another, ask as a favour of him, τινά τι Pl. Ap. 27b, etc. ; τι Hdt. 1.24, 90; with inf. added, ἓν δ’ αὐτοὺς παραιτησώμεθα, ἐπίδηλον ἡμῖν… ποιεῖν, ἢν τοῖς ἔπεσι χαίρωσι Ar. Eq. 37; with inf. for acc., θεοὺς παραιτοῦ τῶν σ’ ἔρως ἔχει τυχεῖν A. Supp. 521; Προμηθέα παραιτεῖται Ἐπιμηθεὺς αὐτὸς νεῖμαι asks P.
for permission to…, Pl. Prt. 320d, cf. Hdt. 4.146; c. acc. cogn., παραίτησιν π. Pl. Criti. 107a. παραιτησάμενος βασιλέα having obtained the king΄s leave, Hdt. 6.24; generally, intercede with, appeal to a person, Id. 3.132, 5.33; κτεῖν΄, οὐ παραιτοῦμαί σε E. Heracl. 1026, cf. Ar. V. 1257; π. σφέας, ὡς ἄξουσι… entreating them and saying that…, Hdt. 4.158; c. dupl. acc., beg one΄s pardon for…, σὲ παραιτοῦμαι τάδε E. IA 685; abs., εἴ τις ὑμῶν ἀχθεσθήσεται, παραιτοῦμαι And. 3.21, cf. Plb. 39.1.6. c. acc. et inf., entreat one to…, Hdt. 1.90, 6.86. γ΄, X. Mem. 2.2.14, etc. ; παραιτήσομαι δ’ ὑμᾶς μηδὲν ἀχθεσθῆναί μοι D. 21.58; π. σε συγγνώμην ἔχειν Men. 867; c. gen. pers. et inf., beg of…, παραιτήσῃ πατρὸς φυγὰς ἀφεῖναι E. Med. 1154; c. inf. only, π. μηδὲν τούτων δρᾶν Th. 5.63. c. acc. rei, avert by entreaty, deprecate, τὴν ὀργήν Aeschin. 3.198; τὰς ζημίας ὑπέρ τινος Id. 2.19, cf. D. 21.5; αἰκίαν Plb. 1.80.8; τὸν φθόνον Plu. Pomp. 56; τὸ ἀποθανεῖν Act. Ap. 25.11; abs., τοῖς… παραιτουμένοις [πρᾷοί εἰσιν] Arist. Rh. 1380a28, cf. PCair. Zen. 482.14 (iii BC).
decline, deprecate, χάριν Pi. N. 10.30; τὴν διαίρεσιν τῶν ὀνομάτων Pl. Prt. 358a; τοὺς πότους Plu. Them. 3; τοὺς… γραώδεις μύθους 1 Ep. Ti. 4.7; π. [τὰ ὦτα] refuse to hear, Philostr. Her. 11; refuse, βρώσεις Id. VA 1.8, cf. Porph. Abst. 4.7; c. inf., παλιλλογεῖν παρῄτηται Sch. Il. 1.365; παραιτοῦ φαγεῖν κάπρου κεφαλήν Herm. in Rev.Phil. 32.252; also τοὺς πολλοὺς χαρακτῆρας παρῃτημέναι εἰσὶν αἱ ἀντωνυμίαι do not admit…, A.D. Synt. 104.16; reject a theory, interpretation, or MS. reading, Theo Sm. p. 200 H., Iamb. VP 2.7, Sch. A.R. 2.127, Sch. Ar. Pax 854; except, Hdn. Gr. 2.929; reject the use of, avoid, τὴν λογικήν S.E. M. 7.15, cf. Ptol. Tetr. 107, etc.
demand exemption from, τὴν εἰς τὸ μέλλον γεωργίαν PLond. 3.1231.3 (ii AD); ἀρχήν POxy. 1252v28 (iii AD). c. acc. pers., ask him to excuse one, decline his invitation, Plb. 5.27.3; παραιτησάμενος Ἔφορον, Lat. pace Ephori, Id. 5.33.2; abs., Ev. Luc. 14.18; — Pass., ἔχε με παρῃτημένον ibid. π. γυναῖκα divorce her, Plu. 2.206a; π. οἰκέτην dismiss him, D.L. 6.82; π. τινὰ τῆς οἰκίας Luc. Abd. 19; — Pass., τὴν παραίτησιν ᾗ παρὰ τοῦ Καρακάλλου παρῄτητο D.C. 78.22. of medicines, relieve, ναυσίαν Dsc. 3.70; ὀδόντων ἀλγήματα ib. 48. c. acc. pers., intercede for, beg off, esp. from punishment, Hdt. 3.119, Plb. 4.51.1; π. τινὰ τιμωρίας Plu. Sull. 31; Θεσσαλοὺς τοῦ Μηδισμοῦ π.
excuse them from the charge of Medism, Id. 2.868d; π. περί τινων X. An. 6.6.29.
Liddell-Scott-Jones, Greek-English Lexicon (9th ed., 1940)
Pape
dep. med.,
1) erflehen, erbitten, durch Bitten erlangen ; τί παραιτεῖται χάριν, Pind. N. 10.30 ; θεοὺς ἐγχωρίους λιταῖς παραιτοῦ τῶν σ' ἔρως ἔχει τυχεῖν, Aesch. Suppl. 516, vgl. Ch. 772 ; mit doppeltem accus., ἓν δ' αὐτοὺς παραιτησώμεθα, Ar. Eq. 37 ; u. in Prosa, παραιτήσαντο αἱ γυναῖκες ἐσελθεῖν ἐς τὴν ἑρκτήν, Her. 4.146, vgl. 158 ; συγγνώμην παραιτέετο τὸν θεὸν αὐτῷ σχεῖν τῶν ῥηθέντων, 6.86 ; παραίτησιν παραιτεῖσθαι, Plat. Critia. 107a ; τρίτον ἔτι σε σμικρόν τι παραιτήσομαι, Soph. 242a ; παραιτήσῃ τοὺς θεούς σοι συγγνώμονας εἶναι, durch Bitten versöhnen, besänftigen, Xen. Mem. 2.2.14 (vgl. παραιτοῦμαί σε συγγνώμην ἔχειν, Men. bei EM. 652.22); Her. 3.132 u. Folgde, oft auch mit folgdm μή, Thuc. 5.63 ; Plat. Rep. III.387b.
2) durch Bitten ablehnen, verbitten, τί, Plat. Prot. 358a ; Dem. Mid. 5 u. häufig bei Sp., wie Plut.; ausweichen, verschmähen, πόνους Them. 3, πόλεμον Pericl. 23 ; u. ä. auch ἄρχοντας, Ἔφορον, ablehnen, Pol. 5.27.3, 33.2 ; φυγάς, Eur. Med. 1154, d.i. daß man nicht verbannt werde ; αἰκίαν, Pol. 1.80.8, öfter ; vgl. noch Andoc. 1.31, 3.21 ; – durch Bitten frei machen, erbitten, ψυχήν, Her. 1.24 ; τινά, losbitten, 3.119 ; Pol. 4.51.1 ; vgl. auch κτεῖν', οὐ παραιτοῦμαί σε, Eur. Heracl. 1025 ; Ar. Vesp. 1257 ; τὰς μὲν τοιαύτας ἐπιχειρήσεις παραιτητέον, S.Emp. adv.phys. 2.118 ; – περί τινος, für Einen bitten, Xen. An. 6.4.29.
Pape, Griechisch-deutsches Handwörterbuch (3. Aufl., 1914)
TBESG
παρ-αιτέομαι, -οῦμαι
[in LXX for בָּקַשׁ pi., etc. ;]
__1. to beg of or from another: Mrk.15:6 (Rec. ὅνπερ ᾐτοῦντο, see Field, Notes, 43).
__2. to deprecate;
__(a) prop., with neg., to entreat that not (Thuc., al.): Heb.12:19;
__(b) to refuse, decline, avoid: o. accusative, 1Ti.4:7 5:11, 2Ti.2:23, Tit.3:10, Heb.12:25 (EV; but see Field, Notes, 234).
__3. to beg off, ask to be excused, excuse (Polyb., al.) : Luk.14:18-19 (Heb.12:25, Field, l.with).†
(AS)
Translators Brief lexicon of Extended Strongs for Greek based on Abbot-Smith, A Manual Greek Lexicon of the New Testament (1922) (=AS), with corrections and adapted by Tyndale Scholars