GRC

παραβάλλω

download
JSON

Bailly

παρα·ϐάλλω (f. -ϐαλῶ, ao.2 παρέϐαλον, etc.) :
A tr.
   I
jeter en pâture : τι, PLAT. Phædr. 247 e, donner de la nourriture à des chevaux ; au pass. être jeté en pâture (aux bêtes) en parl. de condamnés, ATH. 84 e ; fig. π. τινὰ τοῖς ὄχλοις, POL. 40, 4, 2, jeter qqn en pâture à la foule ; en gén. jeter (du bois, etc.) THC. 2, 77 ; 6, 99 ;
   II remettre, confier : τινί τι, HDT. 2, 154, qqe ch. à qqn ;
   III conduire, transporter, diriger : ναῦν ἐς Ἰωνίαν, THC. 3, 32, un navire en Ionie ;
   IV jeter hors du droit chemin, d’où exposer à un danger, compromettre, tromper, acc. HDT. 1, 108 ; THC. 1, 133, etc. ;
   V étendre le long de ; au pass. être étendu ou s’allonger le long de, dat. (en parl. d’une île) STR. 399 ;
   VI jeter auprès de, mettre à côté de, d’où :
      1 comparer : τί τινι, HDT. 4, 198 ; ou τι παρά τι, PLAT. Gorg. 475 e, etc. ou τι πρός τι, XÉN. Mem. 2, 4, 5 ; PLAT. Eryx. 405 c ; ISOCR. 152 c, etc. mettre une chose en parallèle avec une autre ;
      2 faire la contre-partie, riposter, rendre la pareille, SOPH. O.C. 231 ;
   VII jeter de côté, détourner : τὠφθαλμώ, AR. Nub. 362, les deux yeux ; τὴν κεφαλήν, PLAT. Phæd. 103 a, incliner la tête de côté ; τὰ ὦτα, PLAT. Rsp. 531 a ; οὖς πλάγιον, XÉN. Cyn. 5, 32, incliner de côté les oreilles, l’oreille ;
   VIII t. de math. :
      1 construire (un parallélogramme) sur une ligne donnée, EUCL. Elem. 6, 27 ;
      2 diviser, DIOPH. ;
B intr.
   I
s’approcher, PLAT. Lys. 203 b ; τινί, PLAT. Rsp. 556 c ; DL. 6, 21, de qqn ; avec εἰς et l’acc. entrer dans, POL. 12, 5, 1 ; PLUT. Demetr. 39, etc. ; fig. se livrer à, s’adonner à (une étude, etc.) avec εἰς et l’acc. ARSTT. Nic. 7, 14 ;
   II t. de mar. :
      1 se diriger en bateau, HDT. 7, 179 ; DÉM. 163, 4 ;
      2 aborder, POL. 1, 22, 9 ; 15, 2, 12 ;

Moy. :
A tr. :
   I
placer à côté ou devant qqe ch. à soi, d’où :
      1 présenter, offrir : τί τινι, PLUT. Dio. 1, qqe ch. à qqn ;
      2 mettre à côté (qqe ch. à soi) pour comparer, mettre en parallèle : θρήνους ὄρνιθι, EUR. I.T. 1094, rivaliser par ses lamentations avec les chants d’un oiseau ;
   II remettre, confier, acc. HDT. 7, 10 ; THC. 5, 113 ;
   III conduire, transporter : ἄκατον, AR. Eq. 762, pousser une barque (contre l’ennemi) ; abs. παραϐάλλεσθαι, AR. Ran. 180, 269, aborder ;
   IV exposer à un danger : ψυχήν, IL. 9, 322, risquer sa vie ; τινα, THC. 2, 44 ; τι, THC. 3, 65, exposer à un danger qqn des siens, qqe ch. de ce qui nous appartient ; p. anal. avec l’acc. du danger : τὸν κίνδυνον τῶν σωμάτων, THC. 3, 14, litt. risquer le danger de nos corps, càd. courir le risque de la vie ;
B intr. s’exposer : τοῖς ὅλοις, POL. 2, 26, 3, litt. avec tout ce qu’on possède, càd. risquer le tout ; πρός τι, POL. 1, 37, 9 ; PLUT. Luc. 2, etc. à qqe danger ; avec un inf. PLUT. Pel. 8, se risquer à faire qqe ch. ; abs. joint à τολμᾶν, POL. 18, 36, 2, etc.
Bailly 2020 Hugo Chávez Gérard Gréco, André Charbonnet, Mark De Wilde, Bernard Maréchal & contributeurs / Licence Creative Commons Attribution - Pas d'Utilisation Commerciale - Pas de Modification — « CC BY-NC-ND 4.0 »

LSJ

fut. -βαλῶ ; aor.2 παρέβαλον ; pf. -βέβληκα : — throw beside or by, throw to one, as fodder to horses, παρὰ δέ σφισι βάλλετ’ ἐδωδήν Il. 8.504, cf. 5.369; πὰρ δ’ ἔβαλον ζειάς Od. 4.41; π. [τοῖς ἵπποις] ἀμβροσίαν Pl. Phdr. 247e; π. τοὺς ἀνθρώπους τοῖς ὄχλοις Plb. 38.17.2; πυρὶ φρύγανα π.
add fuel to the flame, Arr. Epict. 2.18.5, cf. 2.18.12; — Pass., παραβληθῆναι [τοῖς θηρίοις] D.C. 59.10; τάριχος… ἀπόνως παραβεβλημένον thrown carelessly before people, Ar. Fr. 333; — Med., μάζας ἐπὶ κάλαμον παραβαλλόμενοι ordering them to be served up, Pl. R. 372b.
throw in, φακέλους ἐς τὸ μεταξύ Th. 2.77, cf. 6.99.
hold out to one as a bait, X. Cyn. 11.2.
cast in one΄s teeth, τινί τι Aeschin. 3.189; object, offer in rejoinder, τῷ πρώτῳ βληθήσεται τοιοῦτος λόγος Phld. Ir. p. 95 W.
expose, παρέβαλέν τ’ ἐμὲ παρὰ γένος ἀνόσιον put me in their power, Ar. Av. 333 (lyr.); τῇ τύχῃ… αὑτὸν π. Philippid. 6 (v.l. for προ-)· ἂν δ’ ἀληθινὸν σαυτὸν παραβάλλῃς if you present, show yourself…, Posidipp. 26; — freq. in Med., expose oneself or what is one΄s own to hazard or danger, αἰὲν ἐμὴν ψυχὴν παραβαλλόμενος πολεμίζειν risking it in war, Il. 9.322; π. τὰ τέκνα risk the lives of one΄s children, Hdt. 7.10. θ’ ; παῖδας Th. 2.44; πλείω παραβαλλόμενοι having greater interests at stake, Id. 3.65; οὐκ ἴσα π. X. Cyr. 2.3.11; pf. Pass. in med. sense, Λακεδαιμονίοις πλεῖστον δὴ παραβεβλημένοι having risked far the most upon them, Th. 5.113; also τὸν κίνδυνον τῶν σωμάτων παραβαλλομένους Id. 3.14; venture, πρὸς τὴν θάλατταν ὅταν βάλωνται Plb. 1.37.9; π. καὶ τολμᾶν Id. 18.53.2; c. dat., π. τοῖς ὅλοις Id. 2.26.6; τῷ βίῳ IG 12(3).1286.22 (Astypalaea); c. inf., venture to do, Plu. Pel. 8; — Pass., παραβεβλημένον τι εἰπεῖν make an unguarded statement, Philostr. VA 4.42. in wagering, deposit one΄s stake, Plu. Cat. Mi. 44. Pass., c. dat., to be given up to, πόρναισι καὶ κύβοισι παραβεβλημένος Ar. Pl. 243.
set beside or parallel with, Arist. PA 668a17 (Pass.), cf. Rh. 1419b35; Εὔβοια τῇ ἠπείρῳ παραβεβλημένη lying parallel with, Str. 9.1.22; hence, compare one with another, Isoc. 9.34, etc. ; τι παρά τι Pl. Grg. 472c; π. [ἵππον] ἵππῳ match one against another, X. Eq. 9.8; — in Med., παραβάλλομαί σοι (sc. ὄρνιθι) θρήνους I set my songs against…, E. IT 1094 (lyr.); abs., παραβαλλόμεναι vying with one another, Id. Andr. 289 (lyr.); [ἀφορμὰς] αἷς οὔτε Ἁρμόδιος παραβεβλήσεται Philostr. VA 5.34; — freq. in Pass., π. τινί Hdt. 4.198; πρός τι Hp. Art. 51, X. Mem. 2.4.5; παρά τι Pl. Grg. 475e; ἀπάτα δ’ ἀπάταις παραβαλλομένα one piece of treachery set against another, S. OC 231 (lyr.).
bring alongside, in Med., τὴν ἄκατον παραβάλλου bring your boat alongside, heave to, Ar. Eq. 762; ἐφόλκιον Plu. Pomp. 73; also π. τὼ κωπίω Ar. Ra. 269; abs., παραβαλοῦ ib. 180; metaph, παραβάλλου λοιδορῶν avast with your abuse! Plu. 2.711d.
throw, turn, bend sideways, ὄμμα π. θύννου δίκην cast it askance, A. Fr. 308; τὸν ὀφθαλμὸν παράβαλλ’ ἐς Καρίαν Ar. Eq. 173; τὠφθαλμὼ παραβάλλεις Id. Nu. 362 (referred to by Pl. Smp. 221b); π. τὸ ἕτερον οὖς πλάγιον X. Cyn. 5.32; π. τὰ ὦτα apply one΄s ears to listen, Pl. R. 531a; παραβαλὼν τὴν κεφαλήν Id. Phd. 103a; Ἡρακλεῖ στόμα π.
lend one΄s mouth to Heracles, i.e. join in his praise, Pi. P. 9.87 (v.l. περιβ-)· π. τοὺς γομφίους lay to one΄s grinders, Ar. Pax 34; π. τὸ θύριον τοῦ λόγου, metaph, put to the door…, close it, Plu. 2.94 of.
deposit with one, entrust to him, τινί τι Hdt. 2.154. in Med., deceive, betray, Id. 1.108, Th. 1.133, Alc.Com. 30 (Act. in the same sense, Hsch. ; cf. παραβαλλέταιρος).
Geom., π. παρά… apply a figure to a finite line, παραλληλόγραμμον π. παρὰ εὐθεῖαν Euc. 6.27, cf. Archim. Aequil. 2.1. since to apply an area xy to a line of length x is to divide xy by x, π. = divide, τι παρά τι Dioph. 5.10, al. ; cf. παρά C. 1.4c. intr., come near, approach, Pl. Ly. 203b, PPetr. 3 p. 102 (iii BC), etc. ; enter, Arist. Pol. 1331a34; π. ἀλλήλοις meet one another, Pl. R. 556c; f.l. for περιβάλῃ, ib. 499b; παρέβαλεν Ἀναξιμένει τῷ ῥήτορι was a pupil of A., Plu. 2.846f.
go by sea, cross over, παρέβαλε νηυσὶ ἰθὺ Σκιάθου Hdt. 7.179, cf. Philipp. ap. D. 12.16, Arist. Mir. 836a29; of ships, ναῦς Πελοποννησίων ἐς Ἰωνίαν π. Th. 3.32.
come alongside, bring to, περὶ Ῥόδον παραβαλόντος ναυτικοῦ στόλου Arist. GA 763a31; παραβαλόντες τῇ πεντήρει having come alongside of her, in a sea-fight, Plb. 15.2.12, cf. 1.22.9; generally, come to land, of quails, Arist. HA 597b15; — in Med., put in, πρός τινας Philostr. VA 6.16. metaph, direct one΄s course towards, εἰς ἡδονάς Arist. EN 1153b34.
Astrol., to be in the same right ascension as, c. dat., Cat.Cod.Astr. 1.113, 5(1).188.
Liddell-Scott-Jones, Greek-English Lexicon (9th ed., 1940)

Pape

(βάλλω),
1) bei Einem hinwerfen, vorwerfen, z.B. den Tieren Futter ; Hom. in tmesi, wie man Il. 5.369 παρὰ δ' ἀμβρόσιον βάλεν εἶδαρ ἵπποις, 8.504 παρὰ δέ σφισι βάλλετ' ἐδωδήν, zu erkl. pflegt, obwohl auch hier παρά richtiger als Adverbium gefaßt wird ; so Plat. Phaedr. 247e, παρέβαλε τοῖς ἵπποις τὴν ἀμβροσίαν ; u. Sp., παραβληθῆναι τοῖς θηρίοις, DC. 59.10 ; auch παρέβαλε τοὺς ἀνθρώπους τοῖς ὄχλοις, Pol. 40.4.2. – Auch vorhalten, zeigen u. dadurch anlocken, bes. med., Plut. Dion. 4.
2) daneben, zur Seite hinwerfen, Thuc. 2.77, 6.99 ; dah. beim Würfelspiel, daneben, dagegen setzen, u. übertr., aufs Spiel setzen, wagen, bes. im med., αἰεὶ ἐμὴν ψυχὴν παραβαλλόμενος πολεμίζειν, immer mein Leben daransetzend, Il. 9.322 ; vgl. πόρναισι καὶ κύβοισι παραβεβλημένος, preisgeben, Ar. Plut. 243 ; οἳ ἂν μὴ παῖδας παραβαλλόμενοι κινδυνεύσωσιν, Thuc. 2.44 ; auch παραβάλλεσθαι τὸν κίνδυνον, 3.14, vgl. 3.65 ; Folgde : παρεβάλλετο καὶ προσεκαρτέρει, Pol. 1.70.2 ; καὶ τολμᾶν, 18.36.2 ; τοῖς ὅλοις, Alles aufs Spiel setzen, 2.26.6 ; πρός τι, 1.37.9, wie Plut. Lucull. 2, u. c. infinit., Pelop. 8. – Nach den VLL betrügen, täuschen, wie man Her. 1.108 μηδὲ ἐμὲ παραβάλῃ u. Thuc. 1.133 ὡς οὐδὲν πώποτε αὐτὸν ἐν ταῖς πρὸς βασιλέα διακονίαις παραβάλοιτο erklären kann ; vgl. Alcae. com. bei Schol. Ar. Av. 1647.
3) neben einander stellen, vergleichen, ὥστε Ἀσίῃ παραβληθῆναι, Her. 4.198 ; ὁ ἔλεγχος παρὰ τὸν ἔλεγχον παραβαλλόμενος, Plat. Gorg. 475e ; gew. πρός τι, πρὸς ποῖον κτῆμα παραβαλλόμενος φίλος, Xen. Mem. 2.4.5 ; εἰ μὲν πρὸς ἕκαστον αὐτῶν τὰς πράξεις τὰς Εὐαγόρου παραβάλλοιμεν, Isocr. 9.34 ; Sp. Hierher kann man auch ziehen Soph. O.C. 231, ἀπάτα δ' ἀπάταις ἑτέραις ἑτέρα παραβαλλομένα, an die Seite gestellt, vergolten ; auch Eur. I.T. 1094, ἐγώ σοι παραβάλλομαι θρήνους (vgl. aber 1).
4) auf die Seite werfen, seitwärts drehen, τὠφθαλμώ, Ar. Nub. 362 ; vgl. Plat. Symp. 221b ; u. Ar. Eq. 173, τὸν ὀφθαλμὸν παράβαλλ' εἰς Καρίαν τὸν δεξιόν, τὸν δ' ἕτερον εἰς Καλχηδόνα ; auch Aesch. frg. 292 bei Ath. VII.303c ; τὴν κεφαλήν, den Kopf wohin richten, Plat. Phaed. 103a, wie τὸ ὦτα, Rep. VII.531a ; auch τοὺς γομφίους, Ar. Pax 34 ; παραβαλοῦ τὸ θυρίον τοῦ λόγου, mache die Tür zu, Plut. fac. orb. lun. 26.
5) bei Einem niederlegen, ihm Etwas anvertrauen, Her. 2.154, u. im med., τὰ τέκνα παραβάλλεσθαι, sich gegenseitig seine Kinder anvertrauen, 7.10.8 (s. unter 2); vgl. Λακεδαιμονίοις καὶ τύχῃ καὶ ἐλπίσι πλεῖστον δὴ παραβεβλημένοι καὶ πιστεύσαντες, Thuc. 5.103 ; Sp., wie DS. 12.14 Plut. Cat. min. 44.
6) intr., wie das med., sich nähern, herangehen (vgl. 4 a.E.), οὐ παραβάλλεις, Plat. Lys. 203b ; εἰς τὸν τόπον, B.A. 112, wie Pol. 12.5.1 εἰς τὴν πόλιν, öfter ; Plut. Demetr. 39 ; übertr., παραβάλλειν εἰς τὰς ἡδονάς, Arist. Eth. 7.14 ; auch ὅταν παραβάλλωσιν ἀλλήλοις οἱ ἄρχοντες καὶ οἱ ἀρχόμενοι ἐν ὁδῶν πορείαις, wenn sie sich begegnen, Plat. Rep. VIII.556c, u. πρὶν ἂν τοῖς φιλοσόφοις ἀνάγκη τις ἐκ τύχης παραβάλῃ, VI.499b, wie accidit ; bes. sich zu Schiffe nähern, übersetzen, παρέβαλε νηυσὶ ἰθὺ Σκιάθου, Her. 7.179 ; im Ggstz von ἀπαίρειν, Arist. H.A. 8.12 ; ταῖς ναυσὶν εἰς τὸν Ἑλλήσποντον παραβαλεῖν, Dem. 12.16 (epist. Phil.), man ergänzt gew. ἑαυτόν ; so auch Pol. παραβαλόντες τῇ Ῥωμαϊκῇ πεντήρει, 15.2.12, vgl. 1.22.9, wie Ar. Ran. 180 das med. braucht, παραβαλοῦ, lege an, vgl. 269, Eq. 762 ; Thuc. transit., ναῦς παραβάλλειν εἰς Ἰωνίαν, die Schiffe nach Ionien übersetzen, 3.32. – Harp. führt aus Aesch. in Ctesiph. παραβάλοιτο an und erklärt παραπέμψαιτο.
Pape, Griechisch-deutsches Handwörterbuch (3. Aufl., 1914)

TBESG

παρα-βάλλω
[in LXX: Pro.2:2 4:20 5:1, 13 22:17 (נָטָה hi.), Rut.2:16 (שָׁלַל), 2Ma.14:38 (elsewhere as seel.4)* ;]
__1. to throw to or beside, as fodder to horses (Hom., al.).
__2. to lay beside, compare (Hdt., Plat., al.): Mrk.4:30, Rec.
__3. Reflexive, to betake oneself, come near; of seamen, to cross over: εἰς Σάμον, Act.20:15.
__4. In mid. = παραβολεύομαι, which see†
(AS)
Translators Brief lexicon of Extended Strongs for Greek based on Abbot-Smith, A Manual Greek Lexicon of the New Testament (1922) (=AS), with corrections and adapted by Tyndale Scholars
memory