ος, ον [ᾰ] propr. apte à tout faire, d’où :
      1 en b. part : industrieux, adroit, actif, ARSTT. Nic. 6, 12 ; POL. 5, 75, 2, etc. ; joint à δεινός, PLAT. Theæt. 177 a ; à σοφός, PLAT. Rsp. 409 c ; à κομψός, PLUT. M. 28 a ;
      2 en mauv. part : fourbe, méchant, ESCHL. Ch. 383 ; EUR. Hipp. 1401, etc. ; AR. Ach. 311 ; en parl. du renard, ARSTT. H.A. 1, 1, 33, etc. ; EL. V.H. 1, 5 ; τὸ πανοῦργον, SOPH. El. 1507, fourberie, méchanceté, τὰ πανοῦργα, SOPH. Ph. 448, les méchants.

• Cp. πανουργέστερος, PLUT. M. 395 d ; sup. -ότατος, AR. Eq. 45.

Étym. π. ἔργον.

(properisp.), ον, ready to do anything, wicked, knavish, A. Ch. 384, E. Alc. 766, Ar. Eq. 250, 450, al. ; Sup., opp. εὐηθέστερος, Lys. 3.44; as Subst., knave, rogue, E. Hipp. 1400, Ar. Eq. 249, al. ; ὦ πανοῦργε E. Hec. 1257, Ar. Ach. 311; τὰ π.
the knavish sort, S. Ph. 448; τὸ π., = πανουργία, Id. El. 1507; Comp. -ότερος LXX Pr. 21.11; πανουργέστερος Plu. 2.395c; Sup. -ότατος Ar. Eq. 45, Lys. l.c. Adv. -γως Ar. Eq. 317, Pl. Sph. 239c; Sup. -ότατα Ar. Eq. 56. πανούργως κατασκευάζεσθαι to be adulterated, Gal. 14.54. of animals, as the fox, Arist. HA 488b20, cf. 613b23. in a less positively bad sense, cunning, clever, smart, π. καὶ δεινός D. 1.3, cf. Pl. Tht. 177a, Arist. EN 1144a28; π. τε καὶ σοφός Pl. R. 409c; κομψὸς καὶ π. Plu. 2.28a; Sup., Plb. 5.75.2. Adv. -γως, π. καὶ ὑποκριτικῶς λέγειν τὰ ἔπη Ath. 9.407a.

eigtl. Alles zu tun im Stande ; im guten Sinne, zu jedem Geschäfte tüchtig, geschickt, gewandt, wie Arist. eth. 6.12 sagt διὸ καὶ τοὺς φρονίμους δεινοὺς καὶ πανούργους φαμὲν εἶναι ; vgl. Schol. Ar. Ran. 35 ; – gew. aber im bösen Sinne, listig, schlau, betrügerisch ; βροτῶν τλήμονι καὶ πανούργῳ χειρί, Aesch. Ch. 278 ; τὸ πανοῦργον, Soph. El. 1057, wie τὰ πανοῦργα καὶ παλιντριβῆ Phil. 448 ; πανοῦργον κλῶπα, Eur. Alc. 769, öfter ; δοῦλον πανουργότατον καὶ διαβολώτατον, Ar. Eq. 45 ; ὁ πολλὰ αὐτὸς ἠδικηκὼς καὶ πανοῦργός τε καὶ σοφὸς οἰόμενος εἶναι, Plat. Rep. III.409c, καὶ δεινοί, Theaet. 177a ; Folgde, von Tieren, wie vom Fuchs, Arist. H.A. 1.1 : Ael. V.H. 1.5. – Den unregelmäßigen Kompar. πανουργέστερος, wie von πανουργής, hat Plut. Pyth.orac. u. A.
• Adv. πανούργως, Ar. Eq. 317 Plat. Soph. 239c u. Sp.; πανουργότατα, Ar. Eq. 56.

πανοῦργος, -ον
[in LXX chiefly for עָרוּם ;]
ready to do anything;
__(a) in cl., chiefly in bad sense, knavish, crafty: 2Co.12:16;
__(b) in good sense, skilful, clever (Pro.13:1 28:2).†
(AS)